چرا شست و شوی گوش انجام می‌شود و روش‌های درمان آن
گاهی جرم گوش می‌تواند در کانال گوش مشکلاتی مانند کم شنوایی را به وجود آورد. شست و شوی گوش چه شست و شوی گوش با دستگاه، چه شست و شوی گوش در منزل می‌تواند این مشکلات را برطرف سازد.
برخی از مردم بدون این که دقت کنند، گوش پاک کن را در گوش فرو می‌برند. این کار بیشتر از آن که فوایدی در بر داشته باشد، خطرناک است. این کار جرم گوش را به صورت فشرده در کانال گوش بیشتر فرو می‌برد. با فشردگی جرم گوش مشکلاتی مانند کم شنوایی آغاز می‌گردد. راه حل چیست؟ شست و شوی گوش.
در این نوشتار درباره شست و شوی گوش، عوارض شست و شوی گوش و دستگاه شست و شوی گوش توضیحاتی ارائه شده است. از آن جا که پاسخ این پرسش در هر کلینیک متفاوت است، از شما دعوت می‌شود پاسخ آن را با تماس با بخش پذیرش هر کلینیک جویا شوید.
جرم گوش چیست؟
گوش انسان به طور طبیعی، در کانال شنوایی جرم گوش تولید می‌کند. جرم گوش وظیفه محافظت از بخش‌های داخلی‌تر گوش را در برابر ذرات ریز و حشرات بر عهده دارد. جرم گوش از سلول‌های مرده پوست داخل کانال گوش، مو و سایر مواد زائد تشکیل شده است. به طور معمول، جرم گوش به طور طبیعی از کانال گوش خارج می‌شود. با وجود این، ممکن است گاهی برای خارج ساختن آن از کانال گوش نیاز به کمک بیشتری احساس شود.
به طور طبیعی، با استحمام یا شنا کردن، مقدار کمی آب وارد کانال گوش می‌شود. به همین دلیل، پس از استحمام یا شنا، جرم گوش خیس خورده و نرم شده است. در این زمان‌ها احتمال خروج خود به خودی جرم گوش از کانال گوش بیشتر است. اگر به هر دلیل، جرم گوش در داخل این کانال انباشته و فشرده شود، فشردگی جرم گوش به وجود می‌آید.
فشردگی جرم گوش چیست و چه علائمی ایجاد می‌کند؟
تجمع جرم گوش یکی از شایع‌ترین علل مراجعه افراد به پزشک متخصص گوش‌حلق و بینی به شمار می‌رود. این مشکل می‌تواند همه افراد را در هر سنی هستند، دچار مشکل نماید. فشردگی جرم گوش بیشتر در کسانی دیده می‌شود که عادت دارند گوش پاک کن یا سایر اجسام نوک تیز را در گوش خود فرو ببرند. برخی افراد در محیط‌های پر سر و صدا کار می‌کنند. برای کاهش تاثیر مخرب صدای بلند بر شنوایی، این افراد ناچار هستند، گوش خود را با پلاگ گوش ببندند. فرو بردن پلاگ گوش هم می‌تواند به تجمع جرم گوش کمک نماید.
علائم و نشانه‌های فشردگی جرم گوش به شرح زیر هستند:
شست و شوی گوش راهکار درمانی تجمع جرم گوش
در صورت شک به تجمع جرم گوش بهترین کار مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی است. در مطب پزشک چه اتفاقاتی منتظر بیمار است؟
- پزشک ابتدا با دقت گوش بیمار را معاینه می‌نماید. برای انجام این کار، از دستگاهی به نام اُتوسکوپ استفاده می‌شود. این دستگاه به پزشک اجازه می‌دهد داخل کانال گوش را بررسی نماید. در این معاینه پزشک تایید می‌کند که جرم گوش در کانال گوش فشرده شده است و راه کانال را به طور کامل یا نسبی مسدود نموده است.
- پزشک نسخه ای به بیمار می‌دهد تا قطره شست و شوی گوش از داروخانه تهیه نماید. این قطره حالت روغنی دارد و چند روز استفاده از آن، جرم گوش را به حالتی نرم در می‌آورد.
- پس از دو یا سه روز در مراجعه دوباره به پزشک، از یک وسیله شبیه سرنگ برای هدایت محلول نمکی گرم به گوش استفاده می‌شود. این کار جرم گوش متراکم شده را از کانال گوش جدا می‌کند و به بیرون از گوش هدایت می‌نماید. ممکن است پزشک برای خارج کردن برخی از قطعات جرم گوش ساکشن با شست و شوی گوش را با هم توامان به انجام برساند.
شایان ذکر است که دستگاه‌های الکترونیک شست و شوی گوش هم وجود دارند. دستگاه شست و شوی گوش به کاربر امکان می‌دهد کنترل بیشتری روی میزان و سرعت جریان مایع شست و شوی گوش داشته باشد.
به طور معمول، شست و شوی گوش فقط چند دقیقه طول می‌کشد. شست و شوی گوش درد ندارد اما با یک حس عجیب همراه است. اگر به دنبال عفونت گوش دچار تجمع جرم گوش شده‌اید، حتما پیش از شست و شوی گوش، این مطلب را با پزشک در میان بگذارید.
چه کسانی به شست و شوی گوش نیاز دارند؟
اگرچه علائمی که در بالا گفته شد، به طور معمول به دنبال تجمع جرم گوش ایجاد می‌شود اما سایر عوامل هم می‌توانند دخیل باشند. برخی از این عوامل عبارتنداز:
- ورود آب به داخل گوش
- انسداد نسبی کانال گوش به واسطه آلرژی
- تنگی یا انحنای زیاد کانال گوش
برخی از سایر عوامل هم هستند که باعث علائم بالا از جمله گرفتگی گوش می‌شوند مانند تغییرات فشار در دو طرف پرده گوش به دنبال پرواز. بنابراین مسلم است که بهتر است از شست و شوی گوش در منزل استفاده نشود بلکه ابتدا به پزشک مراجعه شود تا علت مشکلات مشخص شود. پس از تشخیص می‌توان با اطمینان نسبت به شستو و شوی گوش اقدام کرد.
اگرچه شست و شوی گوش کاری ساده به نظر می‌رسد اما برخی افراد نباید از این روش درمانی استفاده نمایند. در کسانی که سابقه جراحی گوش دارند یا در کسانی که از لوله پرده گوش برای تخلیه ترشحات چسبنده گوش میانی (ترشحات پشت پرده گوش) استفاده شده است نباید از شست و شوی گوش استفاده کرد. در مورد این افراد، بروز علائم مربوط به فشردگی جرم گوش ممکن است با روش‌های دیگری مانند ساکشن گوش قابل رفع باشد. به هر حال، این پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است که پس از معاینه کامل و دقت در شرایط کنونی بیمار، تصمیم درمانی درست را اتخاذ می‌نماید.
عوارض شست و شوی گوش
امروزه شست و شوی گوش کاری بی خطر به شمار می‌رود. اما شاین ذکر است شست و شوی گوش هم مانند هر کار پزشکی دیگری بدون عارضه نیست. به طور کلی، مهم‌ترین عوارض شست و شوی گوش به شرح زیر هستند:
- عفونت گوش (شایع ترین عارضه پس از انجام شست و شوی گوش)
- پاره شدن پرده گوش
- سرگیجه
- ناشنوایی گذرا و موقت
- منگی گذرا و موقت
- احساس ناراحتی یا حتی درد گوش
- وزوز گوش
شست و شوی گوش در منزل
همان گونه که در بالا هم ذکر شد، پیش از شست و شوی گوش لازم است علت علائم و نشانه‌ها توسط پزشک شناسایی شود. بدیهی است در صورت نیاز به شست و شوی گوش، این کار باید زیر نظر پزشک به انجام برسد. با وجود این، در این مقاله توضیحاتی درباره شست و شوی گوش در منزل هم اراده می‌گردد.
ممکن است در برخی داروخانه‌ها یا در برخی از وب سایت‌ها کیت شست و شوی خانگی گوش وجود داشته باشد. برخی افراد هم خودشان با استفاده از سرنگ (بدون سر سوزن) و یک طرف تلاش می‌کنند حتی کیت شست و شوی گوش در منزل را هم نخرند.
اگر قرار است شست و شوی گوش در منزل انجام شود، دقت شود که احساس درد یک زنگ خطر است. نباید سرنگ را زیاد در کانال گوش فرو برد. هر وقت فرد احساس درد می‌کند باید کار شست و شوی گوش را متوقف کرد. اگر درد گوش یا سایر علائم پس از شست و شوی گوش در منزل ادامه دارد، حتما فرد باید به پزشک مراجعه نماید.
اکنون وقت آن فرا رسیده است که با موضوع بایدها و نبایدهای شست و شوی گوش، این مقاله ادامه یابد.
بایدهای شست و شوی گوش
رعایت نکات زیر در هنگام شست و شوی گوش باعث به حداقل رسیدن ناراحتی این امر و نتایج بهتر می‌شود.
- برای شست و شوی گوش حتما باید از محلول شست و شوی گرم استفاده کرد.
- هدایت محلول شست و شوی گوش به داخل کانال گوش باید با ملایمت صورت گیرد. اگر محلول شست و شوی گوش با فشار زیاد به داخل گوش فرستاده شود، ممکن است خطر آفرین باشد. همچنین این کار با درد برای بیمار همراه خواهد بود.
- از وارد کردن هر گونه جسم نوک تیز چه پیش از شست و شو چه حین شست و شوی گوش باید پرهیز کرد. وارد کردن هر جسم در کانال گوش می‌تواند باعث فشردگی بیشتر جرم گوش گردد و کار درمانی را دشوارتر سازد.
- استفاده از قطره شست و شوی گوش باعث تسهیل شست و شوی گوش می‌شود.
نبایدهای شست و شوی گوش
بهتر است در شست و شوی گوش از انجام کارهای زیر پرهیز شود.
- کسانی که جراحی گوش داشته‌اند یا لوله پرده گوش دارند نباید شست و شوی گوش برای شان به انجام برسد.
- از آب بسیار سرد یا بسیار گرم نباید استفاده کرد.
- در صورت سابقه عفونت گوش خارجی به صورت مکرر نباید شست و شوی گوش انجام شود.
- اگر به آسیب پرده گوش به هر دلیل مشکوک هستید، از شست و شوی گوش صرف نظر کنید.
- اگر سابقه بیماری یا آسیب گوش میانی وجود دارد، نباید شست و شوی گوش انجام شود.
- اگر سابقه سوراخ شدن یا پارگی پرده گوش وجود دارد، شست و شوی گوش نباید صورت پذیرد.
دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش، حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش و درمان بیماران در کلینیک خود واقع در تهران هستند.برای کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.