بیماری اتواسکلروز چیست؟(علائم، تشخیص و درمان آن)
بیماری اتواسکلروز (otosclerosis) امروزه افراد زیادی را با خود درگیر کرده است. این بیماری گوش میانی را درگیر می‌کند و باعث کاهش حرکت استخوانچه‌های گوش میشود. در واقع هر چیزی که مانع از حرکت استخوان رکابی شود، روی شنوایی شما تاثیر خواهد گذاشت. در این بیماری نیز استخوانی اضافی به تدریج شروع به رشد می‌کند و استخوان رکابی را در جایگاه خود ثابت نگه می‌دارد. در نتیجه شنوایی فرد به تدریج کم و کمتر خواهد شد. در این مقاله قصد داریم شما را با این بیماری و هر آنچه درباره آن لازم است بدانید، آشنا کنیم.
آنچه در این صفحه می‌خوانید:
چه زمانی اتواسکلروز در افراد پدید می‌آید؟
گوش یکی از اصلی‌ترین حس‌ها به شمار می‌رود. زیرا وظیفه حفظ تعادل و ایجاد ارتباط با دیگران، برعهده گوش است. شناخت روند کار این عضو، به کسب آگاهی درباره بیماری‌های مرتبط با آن کمک خواهد کرد. زمانی که صدایی به گوش می‌رسد، این ارتعاشات وارد گوش خارجی میشود. این ارتعاشات با گذر از کانال گوش خارجی به پرده صماخ گوش برخورد می‌کند. با به حرکت در آمدن پرده گوش، این ارتعاش به سه استخوانچه درون گوش می‌رسد. این استخوان‌ها شامل سندانی، چکشی و رکابی خواهد شد. آنچه که باعث جابه جایی مایع درون گوش داخلی میشود، حرکت استخوان رکابی است. این جابجایی مایع گوش داخلی باعث به حرکت در آمدن ارگان‌ها و سلول‌های مویی شنوایی میشود و این حرکت باعث تحریک عصب شنوایی میشود. در صورتی که یکی از مراحل مذکور به خوبی انجام نشود یا به طور کلی اتفاق نیفتد، در روند شنوایی اختلال ایجاد میشود که این امر در بیماری‌های مختلف گوش دیده میشود.
اتواسکلروز چیست؟
اتواسکلروز به بیماری سخت گوشی نیز شهرت دارد. براثر این بیماری عملکرد طبیعی گوش به مخاطره می‌افتد و استخوان اطراف استخوانچه رکابی دچار تزاید و رسوب میشود و با کاهش حرکت پذیری استخوانچه ارتعاش ایجاد شده بر اثر صدا که در بالا توضیح داده شد، امکان رسیدن به عصب را نخواهد داشت. این موضوع سبب می شود که شخص به تدریج دچار کم شنوایی شود.
در گذر زمان بافت‌های درون گوش اقدام به بازسازی خود می‌کنند. این فرآیند در مقطع خاصی اتفاق نمی‌افتد و به صورت مادام العمر وجود دارد. اگر این بازسازی به طور غیرطبیعی انجام شود و از کنترل طبیعی خود خارج شود، عملکرد گوش را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در بیماری اتواسکلروز این روند بیشتر بر روی استخوانچه رکابی تاثیر داشته و با کاهش حرکت این استخوانچه تحرک مایع درون گوش داخلی را کم می‌کند. از انجا که برای شنوایی نرمال ازادی حرکت این استخوانچه ضروری است، بتدریج با پیشرفت این بیماری کاهش شنوایی ایجاد شده و ممکن است به حدی برسد که فرد را در امور روزمره دچار مشکل کند.
علائم شایع اتواسکلروز
همانطور که می‌دانید آگاهی از علائم و نشانه‌های بیماری‌ها تا حد زیادی باعث رسیدگی به موقع و مناسب شما در مورد گوش خواهد شد. در نتیجه شما این امکان را خواهید داشت که در زمان مناسب به پزشک متخصص مراجعه کنید و راه‌حل مناسبی را برای درمان آن بیابید. بیماری اتواسکلروز نیز همین گونه است. درواقع برای آنکه شما قادر به درمان هر چه سریع‌تر آن باشید، می‌بایست با بروز کوچکترین علائمی نزد پزشک بروید.
به عنوان مثال یکی از این نشانه‌ها، کاهش میزان شنوایی است. یعنی اگر متوجه شدید که صداها را به تدریج و با گذر زمان کمتر از قبل می‌شنوید، باید به سلامتی گوش خود شک کنید.
همچنین دیگر نشانه‌ها نظیر ایجاد وزوز در گوش(tinnitus) نیز از نشانه‌های بروز اتواسکلروز در افراد شناخته شده است. در صورتی که متوجه شدید در اماکن شلوغ و پرتردد بیشتر از دیگر محیط‌ها صدا را واضح می‌شنوید، ممکن است به این بیماری دچار شده باشید.
نحوه تشخیص اتواسکلروز
بخش اصلی تشخیص بیماری اتواسکلروز به وسیله پزشک متخصص گوش و حلق و بینی انجام می شود. اما شما باید به عنوان بیمار اولین علائم را که خبر از وجود این بیماری می‌دهد، بشناسید و سپس برای مراجعه به پزشک اقدام کنید. زمانی که هریک از علائم مذکور را در خود یافتید و آن را با پزشک در میان گذاشتید، متخصص گوش، یک سری معاینه بالینی بر روی شما انجام می‌دهد و در صورتی که صلاح بداند، برای شما مراجعه به شنوایی سنجی را در نظر می‌گیرد. با کنار هم گذاشتن تمام نتایج این دو، وجود بیماری اتواسکلروز در شما تشخیص داده خواهد شد.
در عفونت‌های پایدار مصرف داروهایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا قطره در درمان موثر هستند. کیسه‌های آب گرم یا حوله‌های گرم شده موجب کاهش درد هستند و مانند مسکن عمل می‌کنند. مصرف بیش از اندازه آنتی بیوتیک‌ها باعث میشود که بدن نسبت به آن‌ها مقاوم شود و پزشک حتما باید مداوای صحیح را برای بیمار انجام دهد.
پیشگیری از بیماری اتواسکلروز
به طور کلی راهی برای پیشگیری از این بیماری توسط کارشناسان و پزشکان توصیه نشده است. نکته‌ای که بیشتر پزشکان بر آن تاکید می‌کنند در ژنتیکی بودن بیماری خواهد بود. به طوری که اغلب افرادی به این بیماری دچار می‌شوند که شخصی در خانواده آن‌ها پیش از این با اتواسکلروز درگیر بوده است. به همین دلیل شاید تنها راه پیشگیری از ایجاد این بیماری مشاوره ژنتیک و بررسی زمینه‌های ارثی این بیماری باشد.
عوارض بیماری اتواسکلروز
شناخت عوارض این بیماری به انجام اقدامات سریع شما برای جلوگیری از پیشرفت شدید آن بسیار کمک خواهد کرد. همانطور که در گذشته به این موضوع اشاره کردیم کاهش شنوایی یکی از علائم و عوارض بیماری اتواسکلروز به شمار می‌رود. این مشکل به تدریج گسترش خواهد یافت تا جایی که مکن است حلزون شنوایی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.. در نتیجه این اتفاق فرد دچار افت شنوایی مضاعف و گاها ناشنوایی کامل میشود. بازه زمانی پیشرفت این بیماری حدود 10 الی 15 سال بیان میشود. بهتر است بدانید پیشرفت بیماری اتواسکلروز در بیماران با سنین کمتر با شدت بیشتری خواهد بود.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
در هر بیماری آنچه اهمیت بسیار زیادی دارد، تشخیص پزشک در زمان مناسب بیان میشود. به همین دلیل اتواسکلروز نیز در صورتی که به موقع شناسایی شود، امکان درمان آن و جلوگیری از پیشرفت آن با سهولت بیشتری همراه خواهد بود. در دو مورد باید به طور حتم نسبت به مراجعه به متخصص گوش اقدام کنید.
یکی از این موارد که اهمیت بسیار زیادی دارد، زمانی خواهد بود که شخصی در میان اعضای خانواده شما به این بیماری در گذشته مبتلا باشد. اما مورد دیگری نیز وجود دارد که در آن علائمی نظیر کاهش شنوایی، وزوزگوش و سرگیجه(vertigo) ایجاد شود در این صورت پزشک با تشخیص بیماری، روش‌هایی را برای درمان شما، بسته به میزان پیشرفت آن در گوشتان پیشنهاد می‌دهد.
نحوه درمان بیماری اسکلروز
شاید سوالی در این زمینه برای شما مطرح شود که چه زمانی پزشک نسبت به درمان بیماری اقدام خواهد کرد؟ بهتر است بدانید که متد درمانی گوناگونی در این باره پیشنهاد میشود، اما هر کدام از آن‌ها با توجه به میزان پیشرفت بیماری در بدن فرد، کاربرد خواهند داشت. در ابتدا اگر افت شنوایی خفیف باشد ممکن است نیاز به اقدام خاصی نباشد چون برای فرد محدودیت مهمی ایجاد نخواهد کرد. در صورت پیشرفت علایم و نیاز به تقویت شنوایی دو راه اصلی برای رسیدن به این هدف وجود دارد، سمعک و جراحی. هر بیمار بسته به شرایط و تمایلات خود با مشورت با پزشک یکی از این دو راه را انتخاب خواهد کرد. اگر این بیماری حلزون شنوایی را نیز تحت تاثیر قرار دهد ممکن است پزشکتان برایتان داروهایی همچون سدیم فلوراید جهت پیشگیری از پیشرفت عوارض تجویز کند.
عمل جراحی استاپدکتومی چیست؟
عمل جراحی که برای درمان بیماری اتواسکلروز امروزه استفاده می شود، #استاپدکتومی(stapedectomy) نام دارد. پزشک به کمک میکروسکوپ روش درمانی خود را داخل گوش، انجام خواهد داد. این عمل در برخی موارد نیاز به بیهوشی کامل ندارد و تنها از طریق بی حسی موضعی نیز صورت خواهد گرفت. در طی این عمل به جای استخوان رکابی، پروتزی جایگذاری میشود که همان عملکرد استخوان رکابی را خواهد داشت. به طوری که پروتز امکان جابه جایی مایع درون گوش را به راحتی امکان پذیر خواهد کرد و کاهش شنوایی را بهبود خواهد بخشید.
با تشخیص به موقع اتواسکلروز، از پیشرفت آن جلوگیری کنید
همانطور که اشاره شد، بیماری اتواسکلروز نسبتا شایع است. این بیماری گوش را درگیر می‌کند و مانع از شنیدن اصوات گوناگون میشود. اطلاع از علائم و زمینه‌های ایجاد آن تا حد زیادی از پیشرفت چشمگیر این بیماری جلوگری خواهد کرد. در این مقاله به توضیحات مهمی در این باره پرداخته شده است.
بیماری اتواسکلروز که به بیماری سخت گوشی نیز معروف است به دلیل رشد استخوانی اضافی در ناحیه مرتبط با گوش میانی پدید می‌آید. بنابراین بروز چنین بیماری عملکرد شنوایی را مختل می‌کند و سبب مشکلات عدیده در فرد مبتلا خواهد شد. برای آنکه امکان پیشگیری از پیشرفت یا درمان آن را داشته باشید، می‌بایست اقدامات صحیح و به موقع خود را با مراجعه به پزشک متخصص انجام دهید. دکتر علی کوهی یکی از برترین متخصصان گوش در تهران هستند که در درمان این بیماری، از مهارت و تجربه بالایی برخوردار هستند. جهت دریافت مشاوره و رزرو نوبت از طریق لینک‌های تماس موجود در سایت دکتر کوهی اقدام نمایید.
سوالات متداول درباره اتواسکلروز
اکنون که با اتواسکلروز آشنا شدید، ممکن است پرسش‌هایی در ذهن شما ایجاد شده باشد. در زیر پاسخ برخی از پرسش‌های رایج در این زمینه درج شده است.
منابع :
2 دیدگاه دربارهٔ «بیماری اتواسکلروز چیست؟(علائم، تشخیص و درمان آن)»
سلام وقت بخیر. ببخشید اقای دکتر به نظر شما بین روش های درمانی که برای اتواسکلروز وجود دراه کدوم از همه بهتره؟
سلام. عمل جراحی استاپدکتومی نسبت به دو روش دیگر درمان که روش طبی و استفاده از سمعک است، تنها گزینه درمانی برای اتواسکلروز به شمار می‌رود که به طور همزمان هم قدرت شنوایی را بهبود می‌بخشد، هم اتواسکلروز را رفع می‌نماید. عمل جراحی بیشتر توصیه میشود. البته ابتدا باید بیماری کامل بررسی شود و بعد با توجه به بررسی قضاوت نهایی را کرد.