علل، علائم و درمان پارگی پرده گوش

علل متعددی وجود دارند که به پارگی پرده گوش منجر می‌شوند. در کودکان، شایع‌ترین عامل ایجاد پارگی پرده گوش، عفونت گوش است. عفونت گوش میانی تعادل فشار در دو طرف پرده گوش را بر هم می‌زند. همچنین به دلیل عفونت گوش، تجمع مایع در پشت پرده گوش رخ می‌دهد. این عوامل ناشی از عفونت می‌توانند باعث ایجاد سوراخ یا پارگی در پرده گوش شوند.

ضربه به گوش عامل دیگر پارگی پرده گوش به شمار می‌رود. برخی از مواردی که باعث وارد شدن ضربه به پرده گوش می‌شوند عبارتنداز:

• وارد شدن یک ضربه شدید به گوش یا
• یک صدای بسیار بلند یا
• فشار دادن یک جسم خارجی مانند گوش پاک کن در کانال گوش.

علت دیگری که می‌تواند باعث پارگی پرده گوش شود، تفاوت زیاد فشار در گوش خارجی (فشار محیط خارجی) نسبت به فشار گوش میانی است. به عنوان نمونه، هنگام غواصی یا حین پرواز در ارتفاعات زیاد ممکن است این تفاوت فشار به وجود بیاید. این تفاوت فشار می‌تواند به پارگی پرده گوش منجر شود.

پارگی پرده گوش علائم و نشانه‌های خاص خود را دارد. مهم‎‌ترین علائم و نشانه‌های پارگی پرده گوش به شرح زیر هستند:

• افت شنوایی به طور معمول، در یک گوش
• وزوز گوش ( شنیدن صدای زنگ یا صدایی مانند صدای حشرات در گوش در حالی که دیگران آن را نمی‌شنوند)
• گاهی خروج ترشحات غیرطبیعی از گوش
• گاهی گوش درد

پزشک متخصص گوش، حلق و بینی یا پزشک معالج می‌تواند با استفاده از یک دستگاه ویژه داخل گوش را ببیند. این دستگاه، اُتوسکوپ نام دارد. اتوسکوپ از یک چراغ و یک ذره بین قدرتمند تشکیل شده است. پزشک با استفاده از آن می‌تواند از راه کانال گوش، پرده گوش را به خوبی ببیند و معاینه نماید. به طور معمول، این کار درد ندارد.

دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش، حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش و درمان بیماران مبتلا به پارگی پرده گوش در کلینیک خود واقع در تهران هستند.

اگر پرده گوش پاره شود، به طور معمول، به صورت خود به خود بهبود می‌یابد. وقتی پرده گوش سوراخ می‌شود، بدن تلاش می‌کند نسبت به ترمیم این پارگی اقدام نماید. گاهی پارگی پرده گوش به طور خود به خود بهبود نمی‌یابد. 

اگر دو ماه پس از بروز پارگی پرده گوش، سایز سوراخ ناشی از پارگی کم نشود، به طور معمول، ترمیم خود به خودی حادث نخواهد شد.

همچنین اگر پارگی پرده گوش باعث ایجاد عفونت یا افت شنوایی شود، بهتر است زودتر نسبت به ترمیم آن اقدام گردد.

برای این که پارگی پرده گوش درمان شود، به طور معمول، نوعی از عمل جراحی توصیه می‌شود. عمل جراحی ترمیم پرده گوشِ پاره شده، میرنگوپلاستی نام دارد. 

به طور معمول، این عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی به انجام می‌رسد. گاهی ممکن است پزشک متخصص گوش، حلق و بینی برای دیدن درست پرده گوش مجبور شود یک برش روی پوست ایجاد کند. این برش بر حسب نیاز در پشت یا جلوی گوش یا در کانال گوش شاید ایجاد شود. 

همچنین ممکن است از عمل جراحی آندوسکوپی گوش استفاده شود. در این صورت به احتمال زیاد، برشی روی پوست ایجاد نمی‌شود که به چشم بیاید.

در بیشتر موارد، از قطعه‌ای از بافت اطراف گوش، برای ترمیم پارگی پرده گوش استفاده می‌شود. پس از پایان عمل جراحی ترمیم پارگی پرده گوش، بیمار باید برای مدتی گوش خود را خشک نگه دارد تا ترمیم به خوبی صورت پذیرد.

هیچ دارویی توانایی ترمیم پارگی مزمن پرده گوش را ندارد. به عبارت دیگر، هیچ قطره گوش یا هیچ داروی خوراکی یا تزریقی وجود ندارد که بتواند پارگی پرده گوشی که چند ماه از آن گذشته را ترمیم نماید.

گاهی به همراه پارگی پرده گوش، یک عفونت گوش هم وجود دارد. در این موارد، در حالی که پرده گوش به تازگی پاره شده است، ممکن است قطره گوش تجویز شود. این قطره گوش به طور معمول، حاوی آنتی بیوتیک است. این قطره برای کمک به رفع عفونت گوش تجویز می‌شود.

عمل جراحی ترمیم پارگی پرده گوش عمل جراحی سنگینی نیست. به طور معمول، بیمار در همان روز عمل جراحی یا حداکثر فردای آن روز از بیمارستان مرخص می‌شود.

پس از ترمیم پارگی پرده گوش به تدریج، قدرت شنوایی کودک یا فرد به حد عادی خود بر می‌گردد. احتمال این که پرده گوش دوباره با علل قبلی دچار پارگی شود، باز هم وجود خواهد داشت. در صورت لزوم دوباره با عمل جراحی میرنگوتومی می‌توان پارگی تازه را درمان کرد.

اهمیت زیادی دارد که گوش خشک نگه داشته شود. آب می‌تواند از سوراخ پدید آمده در پرده گوش عبور نماید و باعث ایجاد عفونت گوش میانی شود. چگونه می‌توان گوش را خشک نگه داشت؟

یک راه ساده این است که از یک قطعه پنبه کاملا آغشته شده به مواد روغنی و چرب مانند وازلین طبی، برای بستن سوراخ کانال گوش هنگام استحمام استفاده شود. 

تا زمانی که پرده گوش ترمیم نشده باشد، باید از شنا و آب تنی پرهیز کرد. البته در کسانی که به دلایل حرفه‌ای مجبور هستند در تماس با آب باشند، می‌توان از پلاگ ضدآب در گوش استفاده کرد و به شنا پرداخت.