تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی چگونه است؟ | کم شنوایی در اثر شیمی درمانی

تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی

آخرین بروزرسانی: مرداد 14, 1404

سرطان و روند درمان آن می‌تواند یکی از دشوارترین مراحل زندگی باشد. یکی از عوارض کمتر توجه‌شده، تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی است. طبق مطالعات، حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد از بیماران دریافت‌کننده برخی داروهای خاص مانند سیس‌پلاتین، دچار کم شنوایی در اثر شیمی درمانی می‌شوند. این آسیب‌ها ممکن است برگشت‌ناپذیر باشند. بنابراین در بررسی درمان‌های سرطان و از دست دادن شنوایی باید دقت بیشتری داشت.
فهرست عناوین مقاله

جالب است بدانید که کاهش شنوایی ناشی از داروهای شیمی‌درمانی می‌تواند با سایر مشکلات گوش، از جمله تومور پاراگانگلیوما اشتباه گرفته شود. در صورتی که بیمار علائم پیچیده‌تری مانند سرگیجه، وزوز گوش یا احساس فشار شدید در ناحیه گوش داخلی داشته باشد، انجام تصویربرداری دقیق و بررسی تخصصی توسط پزشک فوق‌تخصص گوش ضروری است تا اشتباه در تشخیص تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی صورت نگیرد.

البته که عوارض این روند برای همه اتفاق نمی افتد، چنانچه به سرطان هایی چون سرطان تخمدان، روده بزرگ و مقعد مبتلا شده اید و روند درمان آنها را آغاز کرده اید یا مجبور به مصرف دوز بالایی از داروهای شیمی درمانی هستید، احتمال قرار گرفتن در معرض آسیب به حس شنوایی و گوش وجود دارد. به همین منظور، پیش از شروع روند شیمی درمانی، حتما با پزشک خود درباره این موضوع  مشورت نمایید و پس از انجام آن، به صورت مرتب برای معاینات بیشتر به متخصص مراجعه کنید.

چطور شیمی درمانی و مشکلات شنوایی به هم مرتبط اند؟

اختلالات شنوایی جزو عوارض جانبی و بالقوه شیمی درمانی است. ولی احتمال بروز آن زمانی بیشتر است که داروهای این روند، بر پایه پلاتین باشند. البته میتوان گفت تقریبا نیمی از این دسته از داروها از این ماده اولیه ساخته شده اند. به همین منظور تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی امر بسیار مهمی است.

کدام داروها میتوانند شنوایی بیمار را مختل کنند؟

داروهایی چون سیس پلاتین و کاربو پلاتین از جمله نمونه های رایج داروهای شینی درمانی  هستند. سیس پلاتین عموما در درمان سرطان هایی چون دهانه رحم، تخمدان، سر و گردن کاربرد دارد. احتمال ناشنوا شدن یک نفر از 5 بیماری که این دارو را مصرف میکنند، وجود دارد. علاوه بر آن، گزارشاتی نیز مبنی بر بروز مشکلات شنوایی یا ناشنوایی در مصرف داروهای ملانومایی که روی سیستم ایمنی تمرکز دارند، منتشر شده است.

داروهای شیمی درمانی و شنوایی

از کاربوپلاتین برای بهبود افراد مبتلا به سرطان ریه، سر و گردن، تخمدان، رحم و دهانه رحم، درمان سرطان پستان، مثانه و بیضه استفاده میشود. درصد بروز مشکلات شنوایی در بیمارانی که کاربوپلاتین مصرف میبکنند، کمتر از 20% است. اگزالیپلاتین دیگر دارویی است که در این گروه قرار میگیرد که تنها در درمان سرطان روده بزرگ به کار برده میشود. متاسفانه این داروها میتوانند جرقه ای برای شعله ور شدن عارضه هایشان روی گوش و شنوایی  بیماران باشند.

به نقل از انجمن ملی ناشنوایان آمریکا:

داروهایی مانند سیس‌پلاتین و کاربوپلاتین، که در شیمی‌درمانی استفاده می‌شوند، به‌طور مستقیم سلول‌های مویی گوش داخلی را تخریب می‌کنند و موجب کاهش شنوایی می‌شوند.

آیا تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی ناگهانی بروز پیدا میکند؟

روند تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی کمی پیچیده است؛ اما در حالت کلی، آثار آنها عموما از بین نمیروند و برای همیشه همراه با بیمار خواهند بود. با این حال، آسیب در طول زمان رشد پیدا میکند و تقریبا رشد آهسته ای دارند. علت اصرار بر مراجعه مرتب به متخصص نیز همین امر است.

متخصص با انجام معاینات یا حتی آزمایشات قادر به تشخیص و کنترل احتمال بروز آسیب یا ناشنوایی در بیمار خواهد بود. در ابتدا پزشک با سنجش میزان شنوایی بیمار، آسیب ، درجه پیشرفت و مرحله بیماری آن را تشخیص میدهد. سپس با بررسی داروها، عامل محرک را شناسایی میکند تا با تغییر دوز، تغییر خود دارو و معاینات منظم، واکنش گوش به اختلالات و حتی بیماری را تحت کنترل داشته باشد. خوشبختانه امروزه پزشکان با آگاهی از این امر، در تلاش اند تا مشکلات و عارضه های سرطان را برای بیمار به حداقل برسانند. عارضه هایی که ممکن است دیگر قابل جبران نباشند و کل عمر بیمار را تحت الشعاع قرار دهند.

عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی بر شنوایی چیست؟

برخی داروهای مورد استفاده در شیمی‌درمانی می‌توانند سیستم شنوایی را تحت تأثیر قرار دهند. این داروها که در دسته‌ «اوتوتوکسیک» (ototoxic) قرار می‌گیرند، ممکن است با آسیب به سلول‌های شنوایی گوش داخلی، علائمی مانند سرگیجه، وزوز گوش یا حتی ناشنوایی کامل ایجاد کنند. بررسی و ارزیابی شنوایی در طول و پس از درمان می‌تواند به شناسایی زودهنگام این عوارض کمک کند.

عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی بر شنوایی

نوع عارضه توضیح
سرگیجه اختلال در تعادل به دلیل تأثیر دارو بر سیستم وستیبولار گوش داخلی
ناشنوایی تضعیف شنوایی یا از دست دادن کامل آن در یک یا هر دو گوش
وزوز گوش شنیدن صداهایی مانند زنگ، سوت یا ضربان در گوش بدون منبع خارجی

آیا میتوان تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی را از بین برد؟

برخی از شرکت های داروسازی در تلاش اند تا از تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی تا حد ممکن بکاهند. داروهایی که بر پایه پلاتین اند و منجر به تضعیف شنوایی یا از دست دادن آن میشوند. اگر چه تا حدودی در این امر عملکرد موفقیت آمیزی داشته اند، اما داروهای جدید باز هم عارضه های دیگری چون تهوع و استفراغ را برای بیمار به وجود خواهند آورد.

پزشکان معتقدند وقتی تنها 20% از بیماران ممکن است در اثر مصرف این دارو ها دچار مشکلات شنوایی شوند، تجویز داروهای دیگر به منظور جلوگیری از این موارد، تنها دادن عوارض جانبی بیشتر به آنها است؛ یعنی 80% از بیماران برای کمک به عوارض آن 20% از افراد باید عوارض جانبی بیشتر را تحمل کنند.

درواقع، بیشتر افراد دچار این عارضه ها نمیشوند…

البته که احتمال بروز این علائم در بیماران وجود دارد، اما طبق آمار تنها 20% از افراد به آن دچار میشوند که این رقم نسبتا کمی است. علاوه بر آن، فاکتورهای متنوعی چون وراثت و بیماری های زمینه ای وجود دارند که میتوانند ریسک بروز اختلالات را در بدن بیمار افزایش دهند. از این رو، پیش از شروع روند درمان، حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

این واکسن هم برای ایجاد ایمنی کامل باید در دو نوبت به فاصله 28 روز تزریق شود. واکسن مدرنا علیه انواع جدید ویروس کرونا که در بالا ذکر شد، ایمنی مطمئنی ایجاد می کند.

اگر تحت تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی قرار گرفتیم، چه کار کنیم؟

اگر در طی انجام شیمی درمانی یا پس از آن متوجه شدید که تحت تاثیر داروهای شیمی درمانی قرار گرفته اید، برای مثال وزوز گوش دارید یا در شنیدن صداها دچار مشکل میشوید، حتما به متخصص مراجعه کنید تا تست های مربوطه انجام شود.

از آنجایی مشکلات شنوایی ناشی از این داروها اغلب دائمی هستند و چندان گزینه ای برای درمان یا بهبود وجود ندارد، اما باز هم تشخیص به موقع و زودهنگام میتواند از رشد و تضعیف هر چه بیشتر شنوایی جلوگیری کند. علم امروز چندین روش برای خنثی کردن تقریبی آثار آنها معرفی کرده که تا به حال مورد تائید قرار نگرفته اند. ولی با این حال، برخی از پزشکان در این شرایط ممکن است داروهای استروئید را تجویز کنند که در بعضی از بیماران کارساز خواهند بود.

بنابراین، اگر در حین شیمی درمانی گوشتان وزوز میکرد، علائم از دست دادن شنوایی را داشتید یا به صورت کلی تحت تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی قرار گرفتید، حتما با پزشک مشورت کنید. متناسب با نوع سرطان و درمان های موجود، میتوان برخی از بیماران را از ناشنوایی نجات داد.

اگر به علت شیمی درمانی به شنوایی تان لطمه وارد شده، نگران نباشید!

حس شنوایی یکی از کاربردی ترین و مهمترین حواس پنجگانه انسان است و از دست دادن آن، تقریبا به معنای مختل شدن یا با مشکل مواجه شدن زندگی روزمره خواهد بود. علم پزشکی در تلاش است تا هر چه کارآمدتر و راحت تر بتواند افراد مبتلا به سرطان را نجات داده و به زندگی برگرداند. با این حال، متاسفانه برخی از درمان ها با عارضه هایی همراه اند که میتواند زندگی فرد را تحت الشعاع قرار دهند.

درمان‌های سرطان و از دست دادن شنوایی ارتباط نزدیکی با هم دارند؛ چرا که تأثیر داروهای شیمی‌ درمانی بر شنوایی می‌تواند به بروز علائمی مثل کم‌ شنوایی در اثر شیمی‌ درمانی، وزوز گوش یا حتی عفونت و ناشنوایی منجر شود. تا زمانی که این علائم خفیف و قابل کنترل هستند، می‌توان از سمعک یا در موارد شدیدتر از کاشت حلزون استفاده کرد. تشخیص زودهنگام نقش مهمی در مدیریت این اختلال دارد؛ بنابراین در صورت مشاهده علائم، با دکتر کوهی، فوق تخصص گوش و حلق و بینی در خیابان ولیعصر تماس بگیرید تا روند درمان سریع‌تر آغاز شود. همچنین اگر برایتان سوال است که سرطان گوش چیست؟ بهتر است مقاله تخصصی ما را در این‌باره بخوانید.

دکتر علی کوهی

بورد تخصصی گوش و حلق و بینی؛ فلوشيپ اتولوژی و نورواتولوژی؛ رتبه یک کشوری برد گوش حلق و‌ بینی در سال 1389 و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران. دوره فلوشیپ اتولوژی-نوراتولوژی و جراحی قاعده جمجمه را در دانشگاه استنفورد آمریکا.

8 دیدگاه دربارهٔ «تاثیر داروهای شیمی درمانی بر شنوایی چگونه است؟ | کم شنوایی در اثر شیمی درمانی»

  1. با این تفاسیر، اگه بعد از شیمی درمانی مشکل شنوایی پیدا کنم، ممکنه اشتباه تشخیص بدن و بگن تومور پاراگانگلیوما دارم؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      نگران نباشید، احتمال اشتباه تشخیص تومور پاراگانگلیوما به جای کم‌شنوایی ناشی از شیمی‌درمانی بسیار کم است. همانطور که در مقاله اشاره شده، این دو مشکل علائم متفاوتی دارند و پزشکان برای تشخیص دقیق، علاوه بر بررسی علائم، از روش‌های تصویربرداری و معاینات تخصصی استفاده می‌کنند. در صورتی که بعد از شیمی‌درمانی دچار کم‌شنوایی شدید، حتماً به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا با بررسی دقیق، علت کم‌شنوایی مشخص شده و درمان مناسب برای شما تجویز گردد.

  2. من باید برای سرطان تخمدان شیمی درمانی بشم، راهی هست قبلش کاری بکنم که تاثیر دارو روی شنواییم کمتر بشه؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      بله حتما. قبل از شروع شیمی‌درمانی، مهم‌ترین اقدام مشورت با پزشک معالج خود و متخصص گوش است. با پزشک خود درباره نوع داروهای شیمی‌درمانی که قرار است مصرف کنید و احتمال آسیب شنوایی ناشی از آن‌ها صحبت کنید. همچنین، انجام یک ارزیابی شنوایی سنجی کامل قبل از شروع درمان می‌تواند به عنوان مبنایی برای مقایسه تغییرات احتمالی شنوایی در طول درمان مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که داروی شیمی‌درمانی شما از نوع پلاتینیوم باشد، این موضوع را جدی‌تر پیگیری کنید.

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      وزوز گوش بعد از کاربوپلاتین می‌تواند نشانه‌ای از آسیب احتمالی به شنوایی باشد، اما لزوماً به معنای ناشنوایی قطعی نیست. در برخی موارد، وزوز گوش یک عارضه جانبی موقتی است و با گذشت زمان بهبود می‌یابد. با این حال، از آنجایی که کاربوپلاتین می‌تواند بر شنوایی تأثیر بگذارد، مهم است که این علامت را جدی بگیرید و در اسرع وقت با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک شما می‌تواند با انجام آزمایش‌های شنوایی، وضعیت شنوایی شما را ارزیابی کند و در صورت لزوم، اقدامات مناسب را برای جلوگیری از پیشرفت مشکل شنوایی انجام دهد. به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام و پیگیری منظم می‌تواند در حفظ شنوایی شما بسیار موثر باشد.

  3. من خیلی نگرانم از اینکه شنواییم بعد از شیمی درمانی با سیس پلاتین مشکل پیدا کنه، واقعا چقدر احتمال داره این اتفاق بیفته؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      نگرانی شما کاملاً قابل درک است. احتمال بروز مشکلات شنوایی پس از شیمی‌درمانی با سیس پلاتین وجود دارد. آمار نشان می‌دهد که تقریباً 1 نفر از هر 5 بیمار مصرف‌کننده این دارو ممکن است دچار درجاتی از کم شنوایی شود. البته این احتمال بسته به دوز دارو و شرایط فردی شما می‌تواند متغیر باشد. توصیه می‌کنم حتماً قبل از شروع درمان، در مورد این موضوع با متخصص انکولوژی خود مشورت کنید و پس از شروع شیمی‌درمانی نیز به طور منظم برای معاینات شنوایی به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید تا در صورت بروز هرگونه مشکل، اقدامات لازم به موقع انجام شود.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *