درمان سینوس جلوی گوش یا سوراخ ریز روی گوش

سینوس جلوی گوش که از شایع‌ترین عارضه‌های هنگام تولد به شمار می‌رود؛ همان سوراخ یا کیست کوچکی است که درست جلوی گوش و بالای کانال گوش قرار گرفته است. ممکن است در یک یا هر دو گوش‌ها این سوراخ ایجاد شود. در برخی موارد نیز ممکن است؛ این سوراخ عفونی شود که پزشک برای درمان آن از آنتی بیوتیک‌، استفاده خواهد کرد. جراحی سوراخ مادرزادی گوش، که از نظر پزشکی جراحی میکروشیا یا آنوتیا نامیده می شود؛ به درمان و عدم وجود ساختارهای گوش می پردازد که می تواند در بدو تولد وجود داشته باشد. این وضعیت تقریباً 1 مورد از هر 5000 تا 10000 تولد را با درجات مختلف شدت تحت تأثیر قرار می دهد. دکتر علی کوهی، فوق تخصص گوش و حلق و بینی در بیمارستان امیراعلم تهران، آماده پذیرش و درمان بیماران مبتلا به انواع مشکلات شنوایی هستند. شما می توانید برای دریافت نوبت با شماره های درج شده در سایت، تماس حاصل فرمایید.

سینوس جلوی گوش چیست؟

سوراخ گوش یا فیستول پری‌اوریکولار یکی از ناهنجاری‌های متداول در زمان تولد بوده که به صورت حفره بر روی یک یا هر دو گوش ایجاد خواهد شد. در برخی موارد ممکن است؛ سینوس جلوی گوش بیش از یک عدد باشد. با این حال وجود سوراخ گوش تنها در یکی از گوش‌ها رایج‌ است. این حفره به یک مجرای سینوسی متصل است که یک مسیر پوستی در زیر پوست و در محل نامناسب قرار گرفته‌ است. این سوراخ می‌توانند در اندازه‌های متفاوت ایجاد شود. برخی از افراد دارای حفره‌های کوتاه و بعضی دیگر حفره های بلندتر همراه با تعداد زیادی شاخه هستند. معمولاً تنها یک حفره و بیشتر در سمت گوش راست وجود دارد.

این حفره‌ها همان توده‌های گوشتی پوست هستند که هیچ خطر و عارضه‌ای برای فرد ندارند. در برخی افراد، میکروب‌ها می‌توانند وارد این سوراخ شده و موجب بروز عفونت سینوس گوش، همراه با ایجاد تورم، درد و قرمزی اطراف حفره شوند. بسیاری از افراد تا زمانی که تحت معاینات معمول گوش و حلق و بینی قرار نگرفته باشند یا عفونت خاصی ایجاد نشده باشد؛ متوجه وجود سوراخ روی گوش خود نخواهند شد. قابل ذکر است که وجود این حفره‌ها مادرزادی است. ^jamanetwork

علل پیدایش سینوس جلوی گوش

در اوایل بارداری زمانی که نوزاد در بدن مادر شروع به شکل‌گیری می‌کند؛ سوراخ گوش پیدا می شود. به احتمال زیاد، این عارضه در هنگام تشکیل گوش خارجی در دو ماه ابتدای حاملگی رخ می‌دهد. در این حالت قسمت‌های گوش به درستی در کنار هم قرار نگرفته و مجرای گوش و حفره‌ها تشکیل خواهند شد. هنوز علت مشخصی برای پیدایش چنین اختلالی مشخص نشده است. سینوس جلوی گوش می‌تواند به دلیل سابقه ارثی ایجاد شود. در برخی موارد و به ندرت تشکیل آن بخشی از سندروم‌های ژنتیکی است. علاوه بر این مصرف برخی از دارو‌ها در اوایل بارداری مانند پروپیل تیوراسل (Propylthiouracil – داروی درمان پرکاری یا کم کاری تیروئید) می‌تواند باعث ایجاد حفره‌های ریز بر روی گوش نوزاد شود. از جمله علائم این دارو می‌توان به کم شنوایی و بروز مشکلات کلیوی اشاره کرد.

علاوه بر موارد گفته شده، انواع سندرم‌های مادرزادی می‌توانند از علل پیدایش سوراخ گوش به حساب آیند. هرچند رایج نیستند! این سندروم ها عبارتند از:

• سندرم ولف هیرشهورن
• سندرم حذف کروموروم 5
• سندرم مضاعف باوزی کروموزوم 11
• سندرم بکویث ویدمن
• دیزوستوز فک پایین صورت
• سندرم Branchiootorenal
• دیسپلازی Oculoauriculovertebral

نحوه تشخیص سینوس جلوی گوش

در بسیاری از موارد پزشک متخصص می‌تواند سوراخ گوش را در بدو تولد نوزاد با انجام یک معاینه تشخیص دهد. در صورت وجود این مشکل ممکن است به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع داده شوید؛ تا به منظور تأیید و بررسی علائم عفونت، حفره را بیشتر ارزیابی کنند. اکثر نوزادان متولد شده تحت انجام آزمایش شنوایی که به عنوان بخشی از غربالگری شنوایی نوزادان به شمار می‌رود؛ مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت. در صورتی که نتایج به دست آمده از این تست شنوایی، مشکلی را نشان دهد؛ پزشک انجام آزمایش‌های بیشتر را برای انتخاب بهترین شیوه درمان تجویز خواهد کرد.

از این رو می‌توان تکنیک‌های تشخیص سوراخ گوش را به صورت زیر عنوان کرد:

1. انجام MRI با هدف تشخیص و شناسایی وجود کیست یا عفونت
2. آزمایش شنوایی سنجی یا ادیوگرام
3. سونوگرافی کلیه به منظور بررسی وجود سندرم شاخه‌ای در کلیه‌ها
4. ارجاع به سایر متخصصین در صورت مشکوک شدن به وجود سندرم ژنتیکی

شیوه‌های درمان سینوس جلوی گوش

سوراخ گوش معمولاً بدون عوارض و خطر است و نیازی به درمان ندارد. در صورتی که حفره درگیر عفونت شود؛ ممکن است متخصص برای درمان سینوس جلوی گوش از آنتی بیوتیک با هدف برطرف کردن چرک‌ها استفاده کند. در نظر داشته باشید که دوره مصرف دارو به صورت کامل انجام شود. هرچند عفونت قبل از اتمام دوره برطرف شده باشد. در برخی موارد ممکن است پزشک معالج اقدام به تخلیه چرک اضافی از محل عفونت کند. در شرایطی که سوراخ گوش به صورت مکرر عفونی شود؛ متخصص هم حفره و هم مسیر متصل زیر پوست را با انجام جراحی سینوس جلوی گوش برداشته و آن را برطرف خواهد کرد. انجام این کار تحت بیهوشی عمومی به صورت سرپایی انجام می‌شود. ^emedicine

همان طور که می‌توانید در فیلم جراحی سینوس جلوی گوش مشاهده کنید؛ معمولاً جراح این کار را تا زمانی که محل مورد نظر از هرگونه عفونت و تورم خالی شده باشد، عمل را به تعویق میاندازد.

لازم است پس از عمل سینوس جلوی گوش، دستورالعمل‌های لازم در جهت مراقبت از ناحیه مورد نظر را با هدف دستیابی به بهبودی کامل و به حداقل رساندن خطر عفونت مجدد، انجام دهید. این مراقبت‌ها شامل اطلاعاتی درباره کاهش درد، پیشگیری از عفونت مجدد و… می‌شوند. توجه داشته باشید ممکن است نوزاد شما به مدت یک ماه در ناحیه تحت جراحی، درد داشته باشد و به مروز زمان بهبودی حاصل خواهد شد.

نکات مهم قبل از جراحی سوراخ لاله گوش

قبل از انجام جراحی برای برداشتن سینوس جلوی گوش یا همان سوراخ ریز مادرزادی گوش، به چند نکته مهم باید توجه داشته باشید تا فرایند جراحی و دوره بهبودی راحت‌تری را تجربه کنید.

• بررسی عفونت‌های قبلی: اگر سینوس لاله گوش قبلا دچار عفونت شده باشد؛ پزشک توصیه می‌کند تا قبل از جراحی، دوره درمان کاملی با آنتی‌بیوتیک انجام شود. این امر به کاهش ریسک عفونت بعد از جراحی نیز کمک خواهد کرد.
• آمادگی برای بیهوشی عمومی: معمولا جراحی سینوس لاله گوش، تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. از این رو، لازم است که قبل از عمل، به دستورالعمل‌های پزشک در مورد محدودیت‌های غذایی و مصرف داروها توجه کنید؛ تا برای بیهوشی آماده باشید.
• مدت زمان بهبودی: فرایند بهبودی می‌تواند تا چند هفته طول بکشد. توجه به دستورات پزشک در این دوره، از جمله پرهیز از فعالیت‌های سنگین و مراقبت از محل زخم، به بهبودی سریع‌تر و پیشگیری از مشکلات احتمالی کمک می‌کند.

فرآیند جراحی سینوس جلوی گوش

فرایند جراحی سینوس جلوی گوش یا همان سوراخ ریز مادرزادی گوش، اغلب برای افرادی که با عفونت‌های مکرر مواجه هستند؛ انجام می‌شود. این جراحی به طور معمول توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی صورت می‌گیرد و بهترین زمان برای انجام آن نیز، پس از درمان نسبی عفونت است. البته در صورت وجود عفونت پایدار، جراحی شامل تخلیه چرک‌ها و برداشتن مسیر عفونی نیز می‌شود. فرایند جراحی سینوس لاله گوش، شامل برش بیضوی در اطراف سینوس و برداشتن مسیر زیرپوستی آن است. در این راستا، به منظور مشخص کردن مسیر سینوس از تکنیک‌هایی مانند تزریق رنگ متیلن بلو (Methylene blue) یا پروب (Test probe) استفاده می‌شود تا احتمال باقی ماندن سلول‌های اپیتلیالی که باعث عود مجدد عفونت می‌شوند؛ کاهش یابد. ^healthline

یکی از روشهای جراحی فراگوشی (supra-auricular approach) است تا خطرات عفونت مجدد و باقی ماندن مسیر سینوس به حداقل برسد. توجه به این نکته ضروری است که مدیریت این ناهنجاری مادرزادی گاهی دشوار بوده و ممکن است عود یا باقی ماندن سینوس پس از جراحی رخ دهد.

مراقبت‌های پس از عمل جراحی سینوس لاله گوش

معمولا پس از جراحی سینوس جلوی گوش، از داروهای مسکن بدون نسخه نیز می‌توان برای کنترل درد استفاده کرد؛ همچنین آنتی‌بیوتیک‌هایی به منظور جلوگیری از عفونت تجویز می‌شوند که باید طبق دستور پزشک مصرف شوند. در این میان برخی دیگر از مراقبت‌های لازم بعد از جراحی، به شرح زیر هستند.

1. مراقبت از زخم: بعد از جراحی، بخیه‌هایی روی سطح جلویی و پشتی گوش ایجاد می‌شود که قابل شستشو هستند؛ اما از شنا کردن در استخر، دریاچه یا وان آب گرم خودداری کنید. بخیه‌های جلو حدود ۵ تا ۷ روز پس از جراحی و بخیه‌های پشت گوش ۱۰ تا ۱۴ روز بعد برداشته می‌شوند.
2. استراحت و فعالیت: در روزهای اولیه بعد از عمل، به منظور کاهش تورم بهتر است سر خود را بالا نگه دارید؛ علاوه بر این، طی 48 ساعت اول، از انجام فعالیت‌های سنگین و فشارهای فیزیکی خودداری کنید. بهتر است برای 2 تا 3 هفته ورزش‌های سنگین را به تعویق بیندازید تا از ضربه به ناحیه جراحی جلوگیری شود.
3. رژیم غذایی: در صورت عدم وجود تهوع، می‌توانید رژیم غذایی عادی خود را در روز جراحی شروع کنید.
4. ویزیت‌های بعد از عمل: چند روز بعد از جراحی، نیاز به ویزیت مجدد خواهید داشت. این ویزیت‌ها به بررسی وضعیت بهبودی شما کمک می‌کنند.

عوارض و خطرات احتمالی سینوس جلوی گوش

معمولاً این اختلال باعث ایجاد مشکلات جدی نخواهند شد. از جمله عوارض جدی آن می‌توان به عفونت سینوس گوش و تشکیل کیست‌ها اشاره کرد؛ که می‌توانند با علائم زیر خود را نشان دهند:

• متورم شدن داخل و اطراف حفره سینوس
• خارج شدن مایع چرکی از داخل گودال یا سوراخ ماردزادی گوش
• قرمزی پوست گوش
• تب
• احساس درد در گوش
• در برخی موارد تشکیل آبسه (توده کوچک چرکی و دردناک) در اثر عفونت

یکی از مطالعات انجام شده بر روی مردان جوان مبتلا به عارضه سوراخ گوش، نشان می‌دهد که تا زمان بزرگسالی 25% از علل وجود ترشحات سینوس‌ها به صورت مکرر، وجود سوارخ و حفره روی گوش است.

سینوس جلوی گوش و مشکلات کلیه ها

یکی از سندرم‌های عامل در ایجاد حفره‌های گوش، سندرم برانکیواتورنال است که می‌تواند؛ موجب بروز مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های کلیوی، کاهش شنوایی و سوراخ‌هایی در کنار گردن شود. در صورت بروز مشکلات شنوایی، سوراخ گوش و یک یا چند مورد از موارد ذکر شده؛ متخصص ممکن است انجام سونوگرافی کلیه را به منظور بررسی موارد زیر تجویز کند:

1. سابقه خانوادگی در عارضه ناشنوایی
2. سابقه خانوادگی در داشتن ناهنجاری‌های کلیوی
3. سابقه دیابت مادر در دوران بارداری

سخن آخر درباره جراحی سوراخ ریز مادرزاری گوش

سوراخ ریز روی گوش یا سینوس جلوی گوش، وجود یک یا چند حفره بر روی قسمت فوقانی لاله گوش است. این عارضه معمولاً در بین نوزادان تازه متولد شده؛ به دلیل شرایط ژنتیکی و وراثتی مشاهده خواهد شد. در برخی موارد نادر این اختلال نشان دهنده وجود یک سندرم است. یکی از مشکلات عمده آن، عفونت و تشکیل کیست‌های چرکی به دلیل وارد شدن میکروب به داخل آن است. متخصص گوش و حلق و بینی با انجام یک معاینه فیزیکی و سپس آزمایش‌های شنوایی حفره یا سینوس جلوی گوش را تشخیص و مورد ارزیابی قرار خواهد داد. او می‌تواند با تجویز آنتی بیوتیک در شرایط خفیف و انجام جراحی سینوس جلوی گوش (جراحی میکروشیا یا آنوتیا) در شرایط حادتر به دلیل تشکیل عفونت‌های مکرر، سوراخ گوش را درمان کند. دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش، حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده کمک و مشاوره به شما خواهد بود.

Podcast: Play in new window | Download