چگونه از گوش‌های خود مراقبت کنیم؟ 12 نکته طلایی

یکی از مواردی که در مراکز تخصصی تاکید می‌شود، بررسی دوره‌ای وضعیت جرم گوش و پاکسازی اصولی تحت نظر متخصص است؛ چرا که تجمع بیش از حد شن، می‌تواند عملکرد شنوایی را کاهش دهد. همچنین استفاده از محافظ گوش حین حضور در محیط‌های پرسروصدا، تنظیم حجم دستگاه‌های صوتی و رعایت فاصله مناسب از منابع صوتی قوی، در کاهش فشار به ساختار ظریف گوش داخلی نقش مؤثری دارد. به علاوه، در مواقع خشکی گوش پس از شنا یا دوش، خم کردن سر و کشیدن لاله گوش، روشی مؤثر برای تخلیه آب موجود در مجرا محسوب می‌شود.

در ادامه چندین راه ساده، اما موثر برای مراقبت از گوش وجود دارد؛ تا به شما در حفظ سلامتی گوش هایتان کمک کند. اگر مشکوک به کم شنوایی هستید؛ یا از درد گوش آرام و قرار ندارید؛ حتما یک نوبت ویزیت با یک پزشک ماهر، بگیرید.

مراقبت از گوش، چه مراحلی دارد؟

گوش های انسان یکی از اندام های حساس بدن هستند، عوامل زیادی باعث آسیب به گوش می شود. مثلا:

• صدای بلند
• فرو کردن اجسام تیز در گوش
• ضربه به سر یا گوش
• تغییر ناگهانی در فشار هوا
• رطوبت طولانی مدت گوش ها
• استفاده از شمع گوش
• استرس های طولانی مدت
• ورزش نکردن و سیگار کشیدن

دوری از صداهای بلند

ابتدا باید بدانیم منظور از صدای بلند چیست؟ محققان می گویند صداهایی که بلندتر از 85 دسی بل هستند؛ می توانند به گوش آسیب بزنند. صداهایی که باعث احساس درد یا سوت کشیدن؛ در گوش شما می شوند و صداهایی که معمولا در کنسرت ها و جشن ها هستند؛ در دسته صداهای بلند قرار می گیرند. این صداها می توانند به حلزون گوش آسیب رسانده و به مرور زمان شنوایی شما را کاهش دهند. بهتر است در این شرایط هدفون یا پلاگ های مخصوص گوش داشته باشید. می توانید این وسایل را از داروخانه ها تهیه کنید.

نحوه درست تمیز کردن گوش

گوش یکی از اندام های بدن است که به طور معمول نیازی به تمیز شدن ندارد. اما گاهی ماده موم مانندی که جرم گوش یا سرومن هم نامیده می شود؛ به میزان نسبتا زیادی در گوش ترشح شده که باعث اختلال در شنوایی می شود. موم گوش، چرب و اسیدی است و کار آن این است که از ترک خوردن پوست گوش جلوگیری کند و گوش خارجی را نرم نگه دارد. پس نباید از گوش حذف شود.

در واقع در بیشتر موارد به مراقبت از گوش شما کمک می‌کند. اما اگر میزان ترشح آن زیاد شود؛ می تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود. نکته مهم این است که در این زمان نباید خود درمانی کنید (استفاده از دود و یا مصرف بدون تجویز دارو) یا اینکه از گوش پاک کن گوش استفاده کنید. علت این پرهیز این است که با روش های رایج نمی توانید جرم ها را به درستی از گوش خود خارج کنید و در نهایت احتمال اینکه به گوشتان آسیب بزنید بسیار زیاد است.

حتی گاهی ممکن است مشکل شما عفونت گوش میانی باشد؛ که پزشک متخصص آن را تشخیص می دهد و در صورت لزوم داروی مناسب برایتان تجویز می کند. حتی اگر مشکلی در گوش هایتان نباشد و فقط نیاز به تمیز شدن داشته باشد؛ پزشک متخصص می تواند در صورت صلاحدید با تجویز محلول های مخصوصی، ابتدا موم های گوش را نرم و سپس آن را به راحتی و بدون بروز هیچ مشکلی از گوش خارج کند.

نه به گوش پاک کن!

یکی از روش های رایج برای تمیز کردن یا خشک کردن گوش استفاده از گوش پاک کن است. اما متخصصان گوش سال هاست که این روش را منع می کنند. استفاده از گوش پاک کن باعث حذف موم های داخل گوش می شود.

اما چیزی که افراد به آن توجه نمی کنند؛ این است که این موم ها برای حفظ سلامت گوش بسیار مهم هستند. موم های گوش به دلیل ساختار چسبنده ای که دارند از ورود اجسام خارجی مانند گرد و غبار و یا حشرات به گوش جلوگیری می کنند. در نتیجه حذف موم ها، باعث افزایش احتمال آسیب به گوش ها می شود.

به نقل از سازمان جهانی بهداشت (WHO) در راهنمای مراقبت اولیه گوش:

تنها قسمت خارجی گوش باید با پارچه نرم تمیز شود، وارد کردن اشیاء در داخل مجرای گوش می‌تواند به پرده گوش آسیب برساند.

گوش های سالم = گوش های خشک!

برای مراقبت از گوش های خود همیشه بعد از حمام یا شنا، آن‌ها را به آرامی با یک حوله یا جریان هوای گرم سشوار خشک کنید. چون وجود رطوبت در گوش می تواند باعث جذب باکتری ها و میکروب ها، به گوش شما و در نهایت ایجاد عفونت و آسیب به مجرای داخلی گوش شود. اگر گوش خیس باشد؛ مجرای گوش با آب پر می شود.

این آب موم محافظ گوش را از گوش خارج می کند. هنگامی که موم گوش از بین می رود؛ باکتری ها یا قارچ ها به داخل خزیده و رشد می کنند. در نتیجه باعث عفونت گوش و گوش درد می شود و در صورت درمان نشدن؛ حتی کاهش شنوایی را به دنبال دارد.

به نقل از انجمن گفتار و شنوایی آمریکا (ASHA):

موقع خیس شدن گوش بعد از شنا، خم کردن سر و کشیدن لاله گوش می‌تواند آب داخل مجرا را خارج کند و خطر ابتلا به التهاب را کاهش دهد.

کاهش صدا برای مراقبت از گوش!

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند می تواند به سلول های مویی گوش آسیب رسانده و منجر به کاهش شنوایی حسی عصبی شود. آمارهای اخیر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) تخمین می زند که تقریباً 24 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده درجاتی از کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا دارند! برای مراقبت از گوش های خود، اجتناب از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، مانند موسیقی، ابزارهای برقی و ماشین آلات با صداهای بلند، بسیار مهم است.

صداهای بالاتر از 85 دسی بل (dB)، می توانند با قرار گرفتن در معرض طولانی مدت، باعث آسیب شنوایی شوند. یک مکالمه معمولی حدود 60 دسی بل است؛ در حالی که یک کنسرت، می تواند به بیش از 100 دسی بل هم برسد. با پایین نگه داشتن صداهای اطراف خود و استفاده از محافظ های شنوایی مانند گوش گیر یا هدفون های حذف نویز، می توانید از آسیب های برگشت ناپذیر به شنوایی خود جلوگیری کرده و سلامت شنوایی خود را حفظ کنید.

به نقل از راهنمای جامع پیشگیری از کم‌شنوایی در NCOA:

قرار گرفتن مداوم در معرض صداهای بالاتر از ۸۵ دسی‌بل می‌تواند به سلول‌های مویی داخلی گوش آسیب برساند و منجر به کاهش شنوایی شود.

ورزش را فراموش نکنید

حتما تا به حال مطالب زیادی در مورد فواید ورزش خوانده اید؛ اما آیا می دانستید که ورزش کردن باعث می شود گوش های سالم تری هم داشته باشید؟ ورزش می تواند جریان خون و اکسیژن رسانی به گوش داخلی را افزایش دهد. همچنین می تواند به کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک کند. استرس اکسیداتیو، اختلالی در سلول است که باعث کاهش شنوایی می شود.

علاوه بر این، نشان داده شده است که ورزش عملکرد شناختی را بهبود می‌بخشد. به علاوه قابلیت حفظ تعادل را افزایش داده و مهارت‌های ارتباطی را تقویت می‌کند. همه این موارد می‌تواند برای کسانی که کم شنوایی دارند مفید باشد.^beltonesound

کاهش استرس برای مراقبت از گوش

تحقیقات ثابت کرده است که استرس می تواند باعث بروز وزوز گوش شود. یک مطالعه در سال 2020، ارتباط بین قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هورمون های استرس کورتیزول و از دست دادن سلول های عصبی در گوش داخلی را نشان داد. این نوع آسیب سلولی می تواند توانایی شنوایی را در طول زمان کاهش دهد. برای همین بسیار مهم است که استرس خود را جدی بگیرید و هر زمان که استرس داشتید سعی کنید خود را با روش های مختلف مانند مدیتیشن، کشیدن نفس عمیق، خندیدن و… آرام کنید.

از پنبه یا شمع گوش استفاده نکنید

در حالی که بسیاری از مردم به استفاده از جوانه های پنبه به عنوان یک روش سریع و آسان برای حذف جرم گوش متوسل می شوند؛ اما در واقعیت این حرکت توصیه نمی شود. قرار دادن جوانه‌های پنبه یا سواب‌های پنبه‌ای در مجرای گوش برای تمیز کردن گوش‌ها؛ بیشتر از اینکه مفید باشد؛ ضرر دارد. این ابزارها به جای برداشتن جرم گوش، می توانند ناخواسته موم گوش را بیشتر به داخل کانال گوش فشار داده و منجر به انسداد یا نهفتگی شوند.

انسداد گوش، می تواند علائم مختلفی مانند گوش درد، کم شنوایی، وزوز گوش (زنگ در گوش) و یا حتی سرگیجه ایجاد کند. استفاده از جوانه پنبه ای می تواند به کانال های گوش ظریف آسیب برساند و به طور بالقوه پرده گوش را سوراخ کند و در نتیجه عوارض شدید و کاهش شنوایی بالقوه را به همراه داشته باشد.^{hearingcarecentres}

عوارض شمع گوش

شمع گوش می تواند خطر سوختگی و آسیب به گوش خارجی، صورت و مو را به همراه دارد. موم ذوب شده و باقی مانده از شمع، می تواند وارد کانال گوش شده و به طور بالقوه منجر به انسداد یا نهفتگی شود. در نتیجه منجر به ناراحتی، کاهش شنوایی و حتی آسیب به پرده گوش می شود. هیچ منبعی، مکش ایجاد شده توسط فرآیند شمع گوش را ثابت نکرده است که به طور موثر، جرم گوش یا هر زباله دیگری را از کانال گوش پاک کند.

برای حفظ سلامت گوش، توصیه می شود در حین حمام کردن، گوش خارجی را با یک پارچه نرم به آرامی تمیز کنید. با این حال، از قرار دادن هر گونه اشیایی در مجرای گوش خودداری کنید. از جمله سواب های پنبه، زیرا می توانند روند تمیز کردن طبیعی را مختل کرده و به طور بالقوه باعث آسیب به گوش شوند.

از داروها به درستی طبق دستور استفاده کنید.

کاهش شنوایی، عوارض جانبی خیلی از داروهای روزمره و بدون نسخه زندگی روزمره ما است. کم شنوایی ناشی از دارو به عنوان اتوتوکسیک (ototoxic) یا مسمویت گوش نیز شناخته می شود؛ که ممکن است در افرادی که از داروهای خاص در دوزهای بالا یا برای مدت طولانی استفاده می کنند؛ رخ دهد. سایر عواملی که در مسمومیت گوش نقش دارند؛ عبارتند از کم آبی بدن، سن، و استفاده همزمان از چند داروی سمی.

آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، داروهای شیمی‌درمانی، و مسدودکننده‌های بتا برخی از انواع مختلف داروهایی هستند؛ که می‌توانند باعث سمیت گوش شوند. اگر از یک یا چند مورد از این داروها استفاده می کنید؛ آنها را مسئولانه و به درستی طبق دستور مصرف کنید. همچنین ممکن است بخواهید از پزشک خود در مورد درمان های دیگر برای وضعیت سلامتی خود بپرسید؛ که باعث کاهش شنوایی شما نمی شوند.

سیگار را ترک کرده و دیگر شروع نکنید.

سیگار سطح اکسیژن خون شما را کاهش داده و رگ های خونی در سراسر بدن، از جمله رگ های گوش داخلی را باریک می کند. NIH گزارش می‌دهد که سیگار کشیدن شیپور استاش را تحریک و مسدود می‌کند. سیگار همچنین با اعصاب گوش تداخل ایجاد می کند؛ تا شما را نسبت به صداهای بلند حساس تر کند و خطر کم شنوایی شما را افزایش دهد. اگر سیگاری هستید؛ برای جلوگیری از کاهش شنوایی، در اسرع وقت اقدامات لازم را برای ترک آن انجام دهید.

از پزشک خود در مورد درمان های موثر ترک سیگار مانند داروها و جایگزین های نیکوتین که می تواند به شما در ترک سیگار کمک کند؛ بپرسید. اگر سیگار نمی کشید؛ که چه بهتر! اصلا شروع نکنید. زیرا نیکوتین ماده ای عادت ساز است و می تواند؛ یک عادت مضر و طولانی مدت شود.

آشنایی با علائم هشدار دهنده گوش

زنگ زدن گوش، سرگیجه، صدای خفه شده در گوش و از دست دادن تعادل، از علائم شایع آسیب زودهنگام یا موقت شنوایی هستند. اگر در محیطی با صداهای بلند هستید و شروع به تجربه علائم کم شنوایی کردید؛ برای مراقبت از گوش های خود در اسرع وقت، خود را از این موقعیت دور کنید. در غیر این صورت از هدفون و گوش گیر های استاندارد استفاده کنید.

با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

در صورتی که برای گوش های شما مشکلی پیش آمده است؛ مهم است که در اسرع وقت، با یک متخصص با تجربه مشورت کنید. حتی اگر احتیاج به سمعک دارید و یا می خواهید برای تست سلامت گوش های خود تست ادیومتری (تست شنوایی) بدهید؛ لازم است که با یک پزشک حاذق مشورت کنید. بسیاری از متخصصان گوش و حلق و بینی توصیه می کنند اگر بین سنین 18 تا 40 سال هستید؛ هر سه تا پنج سال یکبار آزمایش شنوایی خود را انجام دهید.

اگر درجاتی از کم شنوایی را تجربه کرده اید یا درگیر بیماری هایی مانند اختلال خود ایمنی و مننژیت بوده باشید؛ ممکن است درجاتی از کاهش شنوایی را تجربه کنید. از پزشک خود بپرسید که چقدر شنوایی شما باید بر اساس سابقه پزشکی و وضعیت فعلی سلامت تان غربالگری شود.

دکتر کوهی یکی از پزشکان حاذق در حوزه گوش، در تهران هستند. جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر از دکتر گوش می توانید از طریق راه های ارتباطی موجود در سایت اقدام به رزرو نوبت و مشاوره نمایید.

کسانی که پرده گوششان آسیب دیده است، چگونه باید از گوش خود مراقبت کنند؟

کسانی که به دلایل مختلف پرده گوششان دچار آسیب شده است، باید بیشتر از افراد سالم از گوش خود مراقبت کنند. اگر شما هم دچار آسیب یا پارگی پرده گوش هستید، حتما برای مراقبت از گوش خود نکات زیر را رعایت کنید:

1. هرگز نباید چیزی را وارد گوش خود کنید.
2. در صورتی که به حمام یا استخر می روید، حتما باید بعد از ان رطوبت گوش را خشک کنید.
3. گوش را معمولا گرم نگه دارید.
4. اگر دچار گوش درد شدید، حتما در اولین فرصت به یک متخصص گوش مراجعه کنید.

وقتی می‌پرسیم چگونه از گوش‌های خود مراقبت کنیم؟ پاسخ در رعایت اصول مراقبت از گوش نهفته است: با اجتناب از صداهای آزاردهنده، خشک نگه داشتن گوش پس از خیس شدن و بازدید دوره‌ای نزد متخصص. اگر اصول راهکارهای ساده و ابتدایی محافظت گوش را به کار ببندی، احتمال بروز آسیب‌های شنوایی و بیماری‌های گوش بسیار کاهش می‌یابد. همواره پیش از اقدام به هر روش درمانی یا پیشگیری قابل توجه، با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کن تا سلامت شنوایی‌ات تضمین شود.