نگاهی کامل بر اوریون گوش + درمان عفونت اوریون

عفونت اوریون شاید چند هفته بیشتر طول نکشد؛ اما عوارض آن، مانند کاهش شنوایی ناشی از این عفونت، ممکن است تا پایان عمر، بر بیمار اثر بگذارد. البته به سبب به کارگیری واکسن اوریون گوش در کودکان و افزایش رعایت بهداشت فردی و اجتماعی توسط افراد، شیوع این عفونت ویروسی، رو به کاهش رفته است. استفاده از ماسک؛ شیوع عفونت اوریون را تا حدود زیادی کاهش می دهد. تا کنون درمان مستقیمی برای این بیماری، یافت نشده و روش های درمانی مختلف، صرفا بر کاهش عوارض آن تمرکز دارند. در این نوشتار به بررسی عفونت اوریون و نقش آن در کم شنوایی می پردازیم.

اوریون چیست؟

اوریون واژه ای فرانسوی است. در زبان فرانسه (تلفظ اورِی یا اوقِی) Oreille به معنی گوش است و اوریون (Oreillons) برای عفونت ویروسی که در ناحیه گوش رخ می دهد، به کار رفته است.

وقتی که فرد مبتلا به بیماری اوریون عطسه یا سرفه می کند، ریز قطرات بزاق وی در هوا پخش می شود. اگر یک فرد سالم این ریز قطرات مملو از ویروس را تنفس کند یا دست خود را به اجسام حاوی این ریز قطرات بزند و بعد به دهان یا شاید بینی بزند، احتمال ابتلای او به اوریون وجود دارد. به عبارت دیگر، انتقال ویروس اوریون به صورت فرد به فرد صورت می پذیرد. وقتی فردی به ویروس اوریون آلوده شد، ممکن است تا دو هفته در وضعیت نهفتگی باشد؛ یعنی ویروس در بدن او مستقر شده ولی هنوز علائم اوریون ظاهر نشده اند. به عبارت دیگر، دوره نهفتگی ویروس اوریون دو هفته است.

علائم اوریون گوش

مهم ترین علامت این عفونت ویروسی، تورم دردناک غدد بزاقی در یک طرف یا هر دو طرف صورت است. سایر علائم اوریون به شرح زیر هستند:

• احساس درد هنگام جویدن یا بلع غذا
• تب
• سردرد
• درد ماهیچه ها یا همان بدن درد
• ضعف عضلانی و خستگی
• کاهش اشتها
• حالت بدون علامت؛ اوریون می تواند بدون علامت باشد اما بعدها عوارض خود را آشکار نماید

عوارض اوریون گوش

همان طور که در ابتدای نوشتار عنوان شد، کم شنوایی یکی از عوارض اوریون تلقی می شود. اوریون علاوه بر غدد بزاقی و گوش، در سایر اعضای بدن هم می تواند باعث تورم و التهاب شود، مانند:

• التهاب بیضه
• التهاب پانکراس یا لوزالمعده (پانکراتیت)
• التهاب تخمدان ها
• التهاب پستان ها
• التهاب مغز (اِنسفالیت)
• التهاب پرده های محافظ مغز و نخاع (مننژیت)

خوب است بدانید که خوشبختانه همه این عوارض نادر هستند.

تا قبل از ساخت واکسن کووید 19، واکسن اوریون، سریع ترین واکسنی بود که در سال 1966 توسط دکتر Maurice Hilleman ساخته شد.

چگونه اوریون باعث کم شنوایی می شود؟

یکی از عوارض هشدار دهنده عفونت ویروسی اوریون، کم شنوایی به شمار می رود. هنوز مکانیسم دقیق آسیب زدن عفونت اوریون به قدرت شنوایی و ابتلا به عفونت گوش میانی به خوبی مشخص نشده است. برخی از پژوهشگران بر این باور هستند که ویروس اوریون به حلزون شنوایی واقع در گوش داخلی صدمه می زند. در حلزون شنوایی، سلول های مویی (سلول های حساس شنوایی) و لایه حاوی رگ های مغذی این سلول ها قرار دارند. امواج صوتی که در گوش انسان بصورت امواج مکانیکی در مایع داخل حلزون شنوایی منتقل می شود، توسط سلول های مویی به سیگنال عصبی تبدیل می شود. این سیگنال عصبی توسط عصب شنوایی به مغز انتقال می یابد. ناحیه شنوایی مغز این سیگنال عصبی را به صورت صدا تعبیر می کند. بدین ترتیب، صدا شنیده می شود.

لایه حاوی رگ های تغذیه کننده حلزون شنوایی هم اهمیت زیادی دارد. این لایه خون مورد نیاز همه سلول های گوش داخلی را تامین می کند. یکی دیگر از مناطقی که به صورت بالقوه، احتمال آسیب دیدن دارد، عصب شنوایی یا مناطق مغزی مجاور قاعده جمجمه (ساقه مغز) است. عفونت اوریون در برخی از بیماران باعث کم شنوایی می شود. این کم شنوایی ناشی از اوریون از نوع آسیب شنوایی حسی – عصبی است. این کم شنوایی تقریبا همیشه فقط یک گوش را درگیر می کند و یک طرفه است. به این نوع کم شنوایی فقدان شنوایی یک طرفه یا کری یک طرفه هم اطلاق می شود.

درمان کم شنوایی ناشی از عفونت اوریون

به طور معمول، این نوع کم شنوایی ناشی از اوریون برگشت پذیر است. اما گاهی ممکن است این مشکل شدید و دائمی باشد. در این موارد، کودک مبتلا به اوریون بخش عمده توان شنیداری یک گوش خود را از دست می دهد.

سرخک و سرخجه هم می توانند باعث کم شنوایی حسی – عصبی شوند. در مواردی که شنوایی به حالت قبل از ایجاد عارضه برنمی گردد، گزینه های زیر برای بهبود قدرت شنیداری توسط پزشک تجویز می شود:

• سمعک ها برای کسانی که از افت خفیف تا متوسط حس شنوایی رنج می برند، بسیار مفید است. پزشک یا کارشناس شنوایی سنجی یا کارشناس شرکت های خدمات سمعک می توانند در انتخاب نوع سمعک بیمار را راهنمایی کنند. بهتر است بیمار سمعکی را انتخاب کند که با بودجه و شیوه زندگی او تناسب داشته باشد.
• سمعک استخوانی که در زیر پوست کار گذاشته می شود هم یک گزینه درمانی مناسب برای کم شنوایی یک طرفه به شمار می رود. این دستگاه که به طور معمول، از راه یک عمل جراحی کوچک در زیر پوست کار گذاشته می شود، صدا را به لرزش تبدیل کرده و به استخوان جمجمه منتقل می کند. گوش سالم فرد که توانایی شنیدن نرمال دارد این امواج لرزشی را دریافت کرده و به صورت صدا درک می کند.
• کاشت حلزون گوش یا کارگذاری دستگاه حلزون مصنوعی روش دیگر درمانی در برخی از این افراد به شمار می رود. این گزینه درمانی بیشتر به کسانی توصیه می شود که پس از اوریون به افت شنوایی شدید گرفتار می شوند. این دستگاه دارای الکترودهایی است که به طور مستقیم در عصب شنوایی نصب شده اند. دستگاه امواج صوتی را به امواج الکتریکی تبدیل می کند و آنها را، به طور مستقیم و بدون دخالت حلزون شنوایی آسیب دیده، به اعصاب شنوایی تحویل می دهد.

خوشبختانه کم شنوایی ناشی از اوریون یک عارضه نادر این عفونت ویروسی به شمار می آید. آمارها نشان می دهد که فقط یک تا چهار درصد مبتلایان به بیماری اوریون دچار ناشنوایی یک طرفه می شوند. دکتر علی کوهی فوق تخصص جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا در کلینیک خود واقع در تهران آماده پذیرش بیماران مبتلا به کم شنوایی ناشی از اوریون و درمان آنها هستند.

در سال 2022، نسخه جدیدی از واکسن MMR به نام Priorix منتشر شد. این واکسن توسط شرکتی متفاوت از واکسن اصلی ساخته شده است. مواد تشکیل دهنده کمی متفاوت هستند؛ اما همان مقدار محافظت را ارائه می دهند. این واکسن جدید فقط برای کودکان بین 1 تا 12 سال مجوز دارد.

از کجا بفهمیم اوریون بر شنوایی ما چه تاثیری گذاشته است؟

ممکن است نگران باشید که بیماری اوریون چه تاثیری بر شنوایی کودک یا نوزدتان داشته است. با این حال، هیچ مدرکی مبنی بر این موضوع وجود ندارد. اما ممکن است به دلیل تب بالا و التهاب گوش میانی؛ برای شنوایی کودکتان، مشکلی به وجود آید. اگر نگران شنوایی فرزند خود هستید؛ باید با متخصص شنوایی مشورت کنید. آنها می توانند با انجام آزمایش های غربالگری شنوایی؛ توصیه های مناسبی به شما ارائه کنند. این کار معمولاً از دوران نوزادی تا سال های پیش دبستانی انجام می شود.

سخن پایانی در مورد بیماری اوریون

اوریون یک عفونت ویروسی بوده که عمدتاً غدد بزاقی را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث تورم و دردناک شدن آنها می شود. این بیماری توسط ویروس اوریون ایجاد می شود که بسیار مسری است و از طریق قطرات تنفسی پخش می شود. بارزترین علامت آن تورم غدد بناگوشی یا پاروتیدیت است. از نظر درمان، در حال حاضر هیچ داروی ضد ویروسی خاصی برای اوریون وجود ندارد. در عوض، پزشکان بر کاهش علائم و جلوگیری از عوارض بعد بیماری، تمرکز دارند. یعنی استراحت، هیدراته ماندن و مصرف مسکن‌هایی مانند استامینوفن! همچنین برای پیشگیری از ابتلا به بیماری اوریون، میتوانید دو دوز واکسن MMR با درصد 88 را تزریق کنید. ^webmd