کم شنوایی حسی عصبی گوش و کم شنوایی SNHL: علل و درمان

کم شنوایی حسی عصبی گوش یکی از انواع شایع افت شنوایی است که به دلیل آسیب به سلول‌های مویی یا عصب شنوایی رخ می‌دهد. کم شنوایی حسی-عصبی می‌تواند درک گفتار را دشوار کند و در هر سنی، از جمله در کودکان، بروز یابد. کم شنوایی SNHL به‌ویژه در مواردی مانند قرار گرفتن در معرض صداهای بلند یا بیماری‌های خودایمنی دیده می‌شود و نیاز به تشخیص و درمان به‌موقع دارد.

کم شنوایی حسی عصبی گوش چیست؟

کم شنوایی حسی عصبی گوش زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مویی در حلزون گوش یا عصب شنوایی آسیب ببینند و نتوانند امواج صوتی را به سیگنال‌های عصبی تبدیل کنند یا این سیگنال‌ها را به مغز منتقل کنند. این اختلال می‌تواند به‌صورت ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود و با علائمی مانند وزوز گوش، سرگیجه یا مشکل در درک گفتار همراه باشد.

تشخیص دقیق این بیماری نیازمند تست‌های تخصصی مانند تست شنوایی‌سنجی است. عوامل مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی، ژنتیک یا قرار گرفتن در معرض صداهای بلند می‌توانند به این نوع کم شنوایی منجر شوند.

با علل کم شنوایی حسی عصبی آشنا شوید

کم شنوایی حسی عصبی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که با توجه به معاینات و آزمایشات لازم می تواند درمان های متفاوتی نیز پیگیری شود. برخی از علل کلی کم شنوایی حسی عصبی در زیر مرور می‌شوند.^{Sensorineural hearing loss}

کم شنوایی حسی عصبی ناگهانی

کم شنوایی حسی عصبی ناگهانی اغلب به دلیل عفونت‌های ویروسی ایجاد می‌شود و یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود. در صورت بروز این مشکل، مراجعه فوری به متخصص گوش و حلق و بینی ضروری است. درمان سریع می‌تواند از آسیب دائمی به شنوایی جلوگیری کند. انجام تست شنوایی‌سنجی برای تشخیص دقیق شدت و نوع کم شنوایی لازم است.

ضربه صوتی یا ترومای آکوستیک

قرار گرفتن در معرض صداهای بسیار بلند بدون محافظ گوش یکی از شایع‌ترین علل کم شنوایی SNHL است. این مشکل می‌تواند در محیط‌های صنعتی، هنگام تیراندازی یا انفجار، یا حتی در اثر تغییرات ناگهانی فشار هوا رخ دهد. این صداها به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب می‌رسانند و ممکن است به کاهش دائمی شنوایی منجر شوند. استفاده از محافظ گوش در چنین محیط‌هایی حیاتی است.

بیماری خودایمنی گوش داخلی

در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی به‌اشتباه به سلول‌های گوش داخلی حمله می‌کند و باعث کم شنوایی حسی-عصبی می‌شود. این نوع کم شنوایی معمولاً به‌صورت تدریجی در هر دو گوش پیشرفت می‌کند. علائم ممکن است شامل کاهش شنوایی همراه با مشکلات دیگر مانند خستگی یا درد مفاصل باشد. درمان‌های ایمونوسوپرسیو گاهی برای کنترل این بیماری استفاده می‌شوند.

دکتر رابرت جک، متخصص گوش و حلق و بینی از کلینیک مایو، می‌گوید:

کم شنوایی حسی-عصبی می‌تواند با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، مانند کاشت حلزون، بهبود یابد.

بیماری منییر

بیماری منییر باعث کم شنوایی حسی عصبی گوش با الگوی نوسانی می‌شود، به‌طوری که شدت آن ممکن است در طول زمان تغییر کند. این بیماری با علائمی مانند وزوز گوش، احساس پری در گوش، و سرگیجه همراه است. مدیریت این بیماری اغلب شامل رژیم غذایی کم‌نمک و داروهای خاص است. در موارد شدید، جراحی ممکن است توصیه شود.

بیماری‌های دستگاه عصبی مرکزی

آسیب به نواحی مختلف مغز، مانند آنچه در بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) دیده می‌شود، می‌تواند به کم شنوایی SNHL منجر شود.

این اختلالات معمولاً با علائم عصبی دیگر مانند مشکلات تعادل یا ضعف عضلانی همراه هستند. تشخیص دقیق نیازمند تصویربرداری مغزی و ارزیابی‌های نورولوژیک است. درمان این موارد به مدیریت بیماری اصلی بستگی دارد.^{Sensorineural deafness}

جدول: علل شایع کم شنوایی حسی-عصبی

اتواسکلروز حلزون شنوایی

رشد غیرطبیعی استخوان اطراف استخوانچه‌ی رکابی در گوش میانی می‌تواند به کم شنوایی حسی-عصبی منجر شود. این مشکل اغلب با جراحی قابل‌درمان است و ممکن است با علائمی مانند وزوز گوش همراه باشد. ارزیابی دقیق با تصویربرداری و تست‌های شنوایی برای تأیید تشخیص ضروری است. در برخی موارد، سمعک نیز می‌تواند به بهبود شنوایی کمک کند.

تومورهای خوش‌خیم

تومورهای خوش‌خیمی مانند نوروم آکوستیک با فشار بر عصب شنوایی می‌توانند باعث کم شنوایی حسی عصبی گوش شوند. این تومورها معمولاً با تصویربرداری مانند ام‌آر‌آی تشخیص داده می‌شوند. درمان ممکن است شامل جراحی یا پرتودرمانی باشد. علائم دیگر مانند سرگیجه یا عدم تعادل نیز ممکن است مشاهده شود.

علل کم شنوایی حسی عصبی کودکان

کم شنوایی حسی عصبی در کودکان می‌تواند به دلیل ناهنجاری‌های گوش داخلی، مشکلات ژنتیکی، زردی شدید نوزادی، یا انتقال عفونت‌های ویروسی از مادر به جنین ایجاد شود. این عوامل ممکن است در بدو تولد یا در سال‌های اولیه‌ی زندگی کودک ظاهر شوند.

تشخیص زودهنگام در این گروه سنی برای جلوگیری از تأخیر در رشد گفتار و یادگیری حیاتی است. تأثیر گفتار درمانی در کم شنوایی می‌تواند به بهبود مهارت‌های ارتباطی کمک کند.

علل کم شنوایی حسی عصبی بزرگسالان

افزایش سن شایع‌ترین علت کم شنوایی حسی-عصبی در بزرگسالان است و معمولاً غیرقابل‌برگشت تلقی می‌شود. قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، ضربه به سر، یا بیماری‌های ذکرشده نیز می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند. این نوع کم شنوایی ممکن است با کاهش تدریجی شنوایی یا مشکل در درک گفتار همراه باشد. ارزیابی منظم شنوایی برای مدیریت بهتر این شرایط توصیه می‌شود.

علائم کم شنوایی حسی عصبی

علائم کم شنوایی حسی عصبی شامل غیر واضح شدن شنوایی، مشکل در درک گفتار دیگران، کاهش شنوایی ناگهانی یا تدریجی، احساس پری یا فشار در گوش، وزوز گوش، و سرگیجه است.
این علائم ممکن است در شدت و نوع متفاوت باشند و نیاز به ارزیابی دقیق دارند.

برای کم شنوایی حسی عصبی چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟

در صورت وجود یک یا چند علامت بالا، بهتر است فرد به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کند. تشخیص زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و درمان مناسب را تسهیل کند. ارزیابی‌های تخصصی مانند تست‌های شنوایی‌سنجی و تصویربرداری برای تعیین علت دقیق ضروری هستند.^{Sensorineural hearing loss}

درمان کم شنوایی حسی عصبی

درمان کم شنوایی به نوع آن بستگی دارد. پزشک برای تشخیص نوع کم شنوایی ممکن است تست شنوایی‌سنجی کاملی را درخواست کند تا شدت و نوع کم شنوایی مشخص شود. روش‌های درمانی شامل داروها، سمعک، جراحی، یا کاشت حلزون گوش است. در برخی موارد، داروهای کورتیکوستروئید برای کاهش التهاب و رژیم غذایی کم‌نمک برای بیماری منییر استفاده می‌شود.

کم شنوایی حسی عصبی گوش می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به تشخیص دقیق دارد. کم شنوایی حسی-عصبی ممکن است با درمان‌هایی مانند کاشت حلزون بهبود یابد. کم شنوایی SNHL در کودکان و بزرگسالان با علل متفاوتی بروز می‌کند و درمان به‌موقع می‌تواند از عوارض جدی آن جلوگیری کند.