مشکل شنوایی کودکان: اهمیت تشخیص زودهنگام کم شنوایی کودکان

کم شنوایی کودکان

آخرین بروزرسانی: خرداد 4, 1404

فهرست عناوین مقاله

کم شنوایی کودکان یکی از چالش‌های مهم سلامتی است که می‌تواند رشد و کیفیت زندگی کودک را تحت تأثیر قرار دهد. کم شنوایی در کودکان ممکن است به دلایل ژنتیکی، عفونت‌ها، یا قرار گرفتن در معرض صداهای بلند رخ دهد و اثرات عمیقی بر مهارت‌های زبانی و اجتماعی داشته باشد. مشکل شنوایی کودکان اگر به‌موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند به تأخیر در گفتار، مشکلات تحصیلی، و انزوای اجتماعی منجر شود. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2023، حدود 34 میلیون کودک در جهان دچار کم شنوایی کودکان هستند که تشخیص زودهنگام می‌تواند نتایج را بهبود بخشد. این مقاله به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص، درمان، و پیشگیری از کم شنوایی در کودکان می‌پردازد.

مهارت‌های ارتباطی، تعاملات اجتماعی و عملکرد تحصیلی، ممکن است تحت تأثیر اختلال شنوایی قرار گیرند. کودکان مبتلا به کم شنوایی ممکن است در بیان کلامی و درک زبان گفتاری با چالش‌هایی روبرو شوند. در نتیجه، آنها ممکن است در ایجاد روابط و مشارکت کامل در محیط‌های آموزشی با مشکلاتی مواجه شوند. در نتیجه مداخله به موقع و حمایت مداوم، می‌تواند کودکان کم شنوا را برای حرکت در دنیای شنوایی توانمند کند و رفاه کلی و ادغام آنها در جامعه را تقویت کند.

دکتر مری رودرر، متخصص شنوایی‌شناسی کودکان از دانشگاه هاروارد، در سال 2020 اظهار داشت:

تشخیص زودهنگام کم شنوایی در کودکان می‌تواند مسیر رشد زبانی و اجتماعی آن‌ها را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد. (منبع: Pediatric Audiology Journal).

علائم کم شنوایی کودکان

کم شنوایی در کودکان می‌تواند به اشکال مختلف ظاهر شود و بر رشد گفتاری، اجتماعی، و تحصیلی آن‌ها تأثیر بگذارد. شناسایی زودهنگام این علائم برای مداخله مؤثر و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت مانند انزوای اجتماعی یا تأخیر در یادگیری حیاتی است. مشکل شنوایی کودکان ممکن است به‌صورت علائم ظریف یا آشکار بروز کند، و والدین و مربیان باید این نشانه‌ها را جدی بگیرند. کم شنوایی کودکان با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب می‌تواند مدیریت شود تا کودک به رشد طبیعی نزدیک شود.

مشکل شنوایی یک کودک و اهمیت تشخیص زودهنگام کم شنوایی کودکان

در ادامه، علائم کلیدی این اختلال شرح داده شده است.

تأخیر در گفتار و زبان

تأخیر در رشد گفتار و زبان از نشانه‌های بارز کم شنوایی کودکان است. کودکان مبتلا ممکن است در تلفظ صحیح کلمات، ساخت جملات، یا درک زبان مناسب سن خود مشکل داشته باشند. برای مثال، یک کودک 3ساله ممکن است تنها کلمات تک‌سیلابی بگوید، در حالی که همسالانش جملات ساده می‌سازند. این تأخیر می‌تواند مهارت‌های ارتباطی را مختل کرده و به مشکلات تحصیلی منجر شود.

عدم پاسخگویی

عدم پاسخگویی به صداها نشانه‌ای مهم از کم شنوایی در کودکان است. کودکی که به صدا زدن نامش، زنگ در، یا صداهای محیطی مانند آلارم واکنش نشان نمی‌دهد، ممکن است دچار مشکل شنوایی کودکان باشد. این رفتار می‌تواند ایمنی کودک را در محیط‌های شلوغ به خطر بیندازد و تعاملات اجتماعی او را محدود کند. مشاهده دقیق رفتار کودک در محیط‌های مختلف می‌تواند این مشکل را آشکار کند.

بلند کردن صدای وسایل الکترونیکی

کودکان با کم شنوایی کودکان ممکن است صدای تلویزیون، موسیقی، یا تبلت را بیش از حد معمول بلند کنند. این رفتار تلاشی برای جبران کاهش توانایی شنوایی است و می‌تواند نشانه‌ای از مشکل شنوایی کودکان باشد. برای مثال، کودکی که همیشه صدای هدفون را در حداکثر قرار می‌دهد، ممکن است صداهای آرام را به‌خوبی دریافت نکند؛ که نیاز به ارزیابی بیشتر را نشان می‌دهد.

چالش‌های تحصیلی

کم شنوایی در کودکان می‌تواند عملکرد تحصیلی را تحت تأثیر قرار دهد، زیرا کودکان در دنبال کردن دستورالعمل‌های معلم یا مشارکت در بحث‌های کلاسی مشکل دارند. برای مثال، کودکی با مشکل شنوایی کودکان ممکن است دستورات چندمرحله‌ای را اشتباه متوجه شود. این چالش‌ها می‌توانند به کاهش اعتمادبه‌نفس و افت تحصیلی منجر شوند؛ که با حمایت آموزشی قابل مدیریت است.

تحریف گفتار

تحریف گفتار در کودکان با کم شنوایی کودکان به‌دلیل ناتوانی در شنیدن و تقلید دقیق صداها رخ می‌دهد. این کودکان ممکن است کلمات را نادرست تلفظ کنند یا گفتاری نامفهوم داشته باشند. برای مثال، ممکن است «گربه» را «گبه» بگویند. این مشکل می‌تواند ارتباط با دیگران را دشوار کند و نیاز به گفتاردرمانی برای بهبود وضوح گفتار را نشان می‌دهد.

بی‌توجهی

مشکل شنوایی کودکان می‌تواند به بی‌توجهی یا حواس‌پرتی منجر شود، زیرا کودکان در شنیدن و پردازش صداها مشکل دارند. این رفتار ممکن است به‌اشتباه به‌عنوان کمبود تمرکز یا مسائل رفتاری تعبیر شود. برای مثال، کودکی که در کلاس مرتباً حواسش پرت می‌شود، ممکن است به‌دلیل کم شنوایی در کودکان صدای معلم را به‌خوبی نشنود.

انزوای اجتماعی

کم شنوایی کودکان می‌تواند به انزوای اجتماعی منجر شود، زیرا کودکان در مشارکت در مکالمات گروهی یا بازی با همسالان مشکل دارند. برای مثال، کودکی با مشکل شنوایی کودکان ممکن است از بازی‌های گروهی دوری کند، زیرا نمی‌تواند مکالمات را دنبال کند. این انزوا می‌تواند سلامت عاطفی و اعتمادبه‌نفس کودک را کاهش دهد؛ که با مداخله زودهنگام قابل پیشگیری است.

عفونت‌های مکرر گوش

عفونت‌های مکرر گوش میانی می‌توانند نشانه یا علت کم شنوایی در کودکان باشند. تجمع مایع در گوش میانی می‌تواند شنوایی را مختل کند، و عفونت‌های مزمن ممکن است به آسیب دائمی منجر شوند. برای مثال، کودکی که مرتب دچار عفونت گوش می‌شود، ممکن است کاهش شنوایی موقتی یا دائمی را تجربه کند؛ که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

شکایت از گوش‌درد یا ناراحتی

کودکان با کم شنوایی در کودکان ممکن است از گوش‌درد یا ناراحتی شکایت کنند، که می‌تواند به عفونت، جرم گوش، یا مشکلات ساختاری مرتبط باشد. برای مثال، کودکی که مرتب گوش خود را می‌خاراند یا از درد شکایت می‌کند، ممکن است مشکل شنوایی داشته باشد. این شکایات باید جدی گرفته شوند تا مسائل زمینه‌ای شناسایی و درمان شوند.

مشکل در یافتن صداها

کودکان مبتلا به کم شنوایی کودکان ممکن است نتوانند منبع صداها را به‌درستی شناسایی کنند، که بر ایمنی و آگاهی محیطی آن‌ها تأثیر می‌گذارد. برای مثال، کودکی که نمی‌تواند جهت صدای بوق ماشین را تشخیص دهد، در معرض خطر است. این مشکل می‌تواند تعاملات روزمره را دشوار کند و نیاز به ارزیابی تخصصی برای تشخیص مشکل شنوایی کودکان را نشان می‌دهد.Hearing Loss in Children

علت کم شنوایی در کودکان

کم شنوایی در کودکان می‌تواند ناشی از علل مختلفی باشد که شامل عوامل مادرزادی، اکتسابی و محیطی می‌شود.  درک این علل برای تشخیص زودهنگام و ارتقاء رشد بهینه شنوایی بسیار مهم است.

1. علل مادرزادی

کم شنوایی مادرزادی در بدو تولد اتفاق می‌افتد و ممکن است منشا ژنتیکی یا غیر ژنتیکی داشته باشد. عوامل ژنتیکی به طور قابل توجهی نقش دارند و با جهش در ژن‌های خاص، بر عملکرد شنوایی تأثیر می‌گذارد. شرایط سندرمی مانند سندرم داون نیز ممکن است شامل اختلال شنوایی باشد. عوامل غیر ژنتیکی شامل قرار گرفتن در معرض عفونت‌هایی مانند سرخجه یا سیتومگالوویروس، زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد است. به عنوان مثال کودکی که از والدینی با سابقه کم شنوایی ارثی متولد می‌شود، ممکن است این بیماری را به ارث ببرد؛ در حالی که کودک دیگری ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض عفونت در دوران بارداری دچار کم شنوایی شود.

2. علل اکتسابی

کودکان ممکن است پس از زایمان، به دلیل عفونت، ضربه یا قرار گرفتن در معرض مواد اتوتوکسیک دچار کم شنوایی شوند. عفونت‌های مکرر گوش در صورت عدم درمان، می‌توانند منجر به آسیب در گوش میانی شوند و بر انتقال صدا تأثیر بگذارند. حوادث آسیب زا مانند صدمات به سر، می‌تواند به سیستم شنوایی آسیب برساند و باعث درجات مختلف کاهش شنوایی شود. داروهای اتوتوکسیک که معمولا برای درمان بیماری‌های جدی استفاده می‌شود، ممکن است اثرات نامطلوبی بر گوش داخلی داشته باشد.

3. علل زیست محیطی

عوامل محیطی، از جمله قرار گرفتن در معرض دود سیگار، صداهای بلند و محافظت ناکافی، می‌توانند در کاهش شنوایی نقش داشته باشند. قرار گرفتن طولانی‌ مدت در معرض صداهایی با دسی ‌بل بالا، چه ناشی از فعالیت‌های تفریحی یا محیط‌های شغلی، سلامت شنوایی کودکان را به خطر می‌اندازد. عدم آگاهی در مورد کم شنوایی ناشی از سر و صدا و اقدامات پیشگیرانه ناکافی، می‌تواند این موضوع را تشدید کند. قرار گرفتن در معرض دود با افزایش بروز عفونت گوش مرتبط است که در صورت تکرار، ممکن است منجر به مشکلات شنوایی مزمن شود.

تصور کنید کودکی به طور مرتب در کنسرت‌هایی با صدای بلند شرکت می‌کند یا از دستگاه‌های صوتی شخصی با صدای بلند و بدون محافظت مناسب استفاده می‌کند که منجر به آسیب تدریجی شنوایی می‌شود. علاوه‌براین کودکی که در محیطی رشد می‌کند که دائماً در معرض نویزهای صنعتی قرار دارد، ممکن است به مرور زمان دچار کم شنوایی شود.

انواع کم شنوایی در کودکان

کم شنوایی در کودکان بر اساس مکانیسم ایجاد به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود که هر یک ویژگی‌ها، علل، و روش‌های درمانی خاص خود را دارند. شناخت دقیق این انواع برای انتخاب مداخله مناسب و بهبود کیفیت زندگی کودک حیاتی است.

مشکل شنوایی کودکان می‌تواند از مسائل موقتی تا اختلالات دائمی متغیر باشد، و تشخیص صحیح نوع آن به مدیریت مؤثر کم شنوایی کودکان کمک می‌کند. در ادامه، انواع اصلی کم‌شنوایی در کودکان شرح داده شده است.

کاهش شنوایی هدایتی

کاهش شنوایی هدایتی زمانی رخ می‌دهد که صدا نمی‌تواند به‌طور مؤثر از مجرای گوش خارجی به پرده گوش و استخوان‌های کوچک گوش میانی منتقل شود؛ که بخشی از مشکل شنوایی کودکان است. این مشکل اغلب به‌دلیل عواملی مانند جرم گوش، عفونت گوش میانی، یا ناهنجاری‌های ساختاری ایجاد می‌شود. برای مثال، کودکی با عفونت مزمن گوش ممکن است صداها را مبهم بشنود. درمان شامل روش‌های پزشکی مانند رفع عفونت یا جراحی ترمیمی برای بازگرداندن مسیر انتقال صدا است.

کاهش شنوایی حسی‌عصبی

کاهش شنوایی حسی‌عصبی ناشی از آسیب به حلزون گوش یا عصب شنوایی است و یکی از شایع‌ترین انواع کم شنوایی کودکان محسوب می‌شود. این نوع معمولاً دائمی است و می‌تواند توانایی شنیدن صداهای ضعیف یا درک گفتار را مختل کند. برای مثال، کودکی با این مشکل ممکن است گفتار دیگران را نامفهوم بشنود. درمان اغلب شامل استفاده از سمعک برای تقویت صدا یا کاشت حلزون برای موارد شدید کم شنوایی در کودکان است.

کاهش شنوایی مختلط

کاهش شنوایی مختلط ترکیبی از مشکلات هدایتی و حسی‌عصبی است. که پیچیدگی خاصی به مشکل شنوایی کودکان می‌افزاید. این نوع ممکن است به‌دلیل عفونت گوش میانی همراه با آسیب به حلزون گوش رخ دهد. برای مثال، کودکی ممکن است هم جرم گوش داشته باشد و هم به عصب شنوایی آسیب دیده باشد. درمان شامل رویکردهای ترکیبی مانند مداخلات جراحی برای رفع مشکلات هدایتی و استفاده از سمعک یا کاشت حلزون برای مدیریت کم شنوایی کودکان است.Hearing Loss in Children

انواع کاهش شنوایی بر اساس شدت

افت شنوایی در کودکان بر اساس شدت به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شود که هر یک تأثیر متفاوتی بر توانایی شنیدن و ارتباط دارد. شناخت این انواع برای انتخاب روش‌های درمانی مناسب و بهبود کیفیت زندگی کودک ضروری است. کم شنوایی کودکان می‌تواند از مشکلات خفیف تا اختلالات عمیق متغیر باشد، و شدت آن تعیین‌کننده نوع مداخله است. مشکل شنوایی کودکان با تشخیص دقیق و مدیریت به‌موقع می‌تواند اثرات کمتری بر رشد کودک داشته باشد. در ادامه، انواع شدت کم شنوایی در کودکان شرح داده شده است.

کاهش شنوایی خفیف

کاهش شنوایی خفیف در کم شنوایی کودکان به حالتی اشاره دارد که کودک در شنیدن صداهای ملایم، به‌ویژه در محیط‌های شلوغ، مشکل دارد. برای مثال، کودکی ممکن است صدای زمزمه یا گفتار آرام را در کلاس درس نشنود؛ که می‌تواند یادگیری را مختل کند. این نوع مشکل شنوایی کودکان اغلب با تنظیمات محیطی، مانند کاهش نویز پس‌زمینه، یا استفاده از دستگاه‌های کمکی قابل مدیریت است.

کاهش شنوایی متوسط

کاهش شنوایی متوسط در کم شنوایی در کودکان شنیدن مکالمات عادی را، به‌خصوص در محیط‌های پر سر و صدا، دشوار می‌کند. کودکی با این مشکل ممکن است نتواند گفت‌وگوهای گروهی را دنبال کند و به تکرار مکرر نیاز داشته باشد. این نوع مشکل شنوایی کودکان معمولاً با سمعک که صداها را تقویت می‌کند، مدیریت می‌شود تا ارتباط و درک گفتار بهبود یابد.

کاهش شنوایی شدید

کاهش شنوایی شدید در کم شنوایی کودکان شنیدن صداها و مکالمات روزمره را بدون تقویت بسیار دشوار می‌کند. برای مثال، کودکی ممکن است تنها صداهای بلند مانند فریاد را بشنود. که ارتباط را محدود می‌کند. درمان کم شنوایی در کودکان در این سطح اغلب شامل سمعک‌های قوی یا کاشت حلزون است تا توانایی شنیدن و تعامل اجتماعی بهبود یابد.

کم شنوایی عمیق

کم شنوایی عمیق شدیدترین شکل مشکل شنوایی کودکان است. که در آن کودک حتی صداهای بلند را به‌سختی می‌شنود. برای مثال، کودکی با این مشکل ممکن است هیچ پاسخی به صدای زنگ یا موسیقی بلند نشان ندهد. کم شنوایی کودکان در این سطح معمولاً با کاشت حلزون یا روش‌های ارتباطی جایگزین مانند زبان اشاره مدیریت می‌شود تا امکان تعامل فراهم شود.

راه های تشخیص کم شنوایی کودکان

تشخیص کم شنوایی در کودکان شامل یک رویکرد جامع با در نظر گرفتن عوامل مختلف برای اطمینان از نتایج دقیق است.  یکی از روش های اولیه، غربالگری شنوایی نوزاد است که معمولاً قبل از ترک بیمارستان انجام می‌شود. این تست غیرتهاجمی مشکلات شنوایی بالقوه را در مراحل اولیه شناسایی می‌کند و امکان مداخله سریع را فراهم می‌کند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که همه مشکلات شنوایی در بدو تولد قابل تشخیص نیستند.

مشکل شنوایی کودکان

همانطور که کودکان رشد می‌کنند، نظارت مداوم بسیار مهم است. والدین باید به نقاط عطف رشد توجه داشته باشند، زیرا تاخیر می‌تواند نشان دهنده مشکلات شنوایی باشد. معاینات منظم کودک اغلب شامل ارزیابی شنوایی است که در آن متخصصان گوش پاسخ به صداها را مشاهده می‌کنند و رشد گفتار را ارزیابی می‌کنند.

در مواردی که نگرانی ایجاد می‌شود، ممکن است آزمایش‌های تخصصی تری توصیه شود. شنوایی سنجی با تن خالص، یک تکنیک رایج، ملایم‌ترین صداهایی را که کودک می‌تواند در فرکانس‌های مختلف بشنود، اندازه گیری می‌کند.  شنوایی سنجی گفتار توانایی شنیدن و درک گفتار را ارزیابی می‌کند و بینش‌هایی را در مورد چالش‌های ارتباطی بالقوه ارائه می‌دهد.

تست انتشارات صوتی (OAE)، ابزار ارزشمند دیگری است. این کار پاسخ گوش داخلی به صدا را با اندازه گیری صداهای ضعیف تولید شده در گوش در پاسخ به یک محرک ارزیابی می‌کند. نتایج غیر طبیعی OAE ممکن است مشکلات شنوایی را نشان دهد. علاوه‌براین، آزمایش پاسخ شنوایی ساقه مغز (ABR)، عصب شنوایی و پاسخ ساقه مغز به صدا را ارزیابی می‌کند.  این روش به ویژه در مواردی که ارزیابی رفتاری چالش برانگیز است، مانند نوزادان مفید است.

کودکانی با کم شنوایی و ناشنوایی یک طرفه گوش ممکن است نیاز به تست‌های پیشرفته‌تر داشته باشند.

درمان کم شنوایی کودکان

درمان کم شنوایی در کودکان به علت اصلی آن بستگی دارد. در اینجا چند رویکرد رایج وجود دارد.

  • سمعک: برای کم شنوایی خفیف تا متوسط، سمعک می‌تواند صداها را تقویت کرده و درک کلی شنوایی را بهبود بخشد.
  • کاشت حلزون: برای کم شنوایی شدید تا عمیق، کاشت حلزون دستگاهی است که با جراحی کاشته می‌شود که مستقیماً عصب شنوایی را تحریک می‌کند و باعث بهبود شنوایی می‌شود.
  • مداخلات جراحی: در برخی موارد، روش‌های جراحی ممکن است به مسائل خاصی که باعث کاهش شنوایی می‌شود، مانند برداشتن انسدادها یا ترمیم ساختارهای آسیب دیده رسیدگی کند.
  • ارتباطات و گفتار درمانی: گفتار درمانی و مداخله زبانی می‌تواند به کودکان کمک کند تا با وجود چالش‌های شنوایی، مهارت‌های ارتباطی و زبان خود را توسعه دهند.
  • حمایت آموزشی: کودکان مبتلا به کم شنوایی ممکن است از برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازهای آنها، از جمله خدمات آموزشی ویژه، محل اقامت در کلاس و حمایت معلمانی که در زمینه کار با دانش آموزان کم شنوا آموزش دیده‌اند، بهرمند شوند.
  • دستگاه های گوش دادن کمکی (ALD :(ALD مانند سیستم‌های FM یا فناوری بلوتوث، شنوایی را در موقعیت‌های خاص، مانند کلاس‌های درس یا تنظیمات گروهی تقویت می‌کنند.
  • مداخله زودهنگام: شناسایی و رسیدگی به موقع در کم شنوایی بسیار مهم است. خدمات مداخله زودهنگام بر حمایت از رشد کلی کودک و به حداقل رساندن تأثیر کم شنوایی بر یادگیری و ارتباطات متمرکز است.

راه های پیشگیری از کم شنوایی کودکان

پیشگیری از کم شنوایی در کودکان شامل ترکیبی از اقدامات حفاظتی و ایجاد یک محیط شنوایی سالم است. این اقدامات شامل:

  • از محافظ گوش در محیط‌های پر سر و صدا مانند کنسرت‌ها یا رویدادهای ورزشی برای کودک خود استفاده کنید.
  • برای جلوگیری از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند، محدودیت صدا را روی دستگاه‌های الکترونیکی از جمله هدفون و اسباب بازی‌ها تنظیم کنید.
  • برای معاینه شنوایی کودک خود برنامه ریزی کنید، به خصوص اگر سابقه خانوادگی مشکلات شنوایی یا عفونت گوش داشته باشد.
  • تکنیک‌های مناسب پاک کردن گوش را برای جلوگیری از عفونت، به کودک خود بیاموزید.
  • به کودکان خود بیاموزید که از وارد کردن اجسام خارجی به داخل مجرای گوش خودداری کنند.
  • اطمینان حاصل کنید که کودک شما واکسن‌های توصیه شده را دریافت می‌کند، زیرا برخی از بیماری‌هایی که واکسن‌ها از آنها جلوگیری می‌کنند، می‌توانند باعث کاهش شنوایی شوند.
  • محیط آرامی را در خانه فراهم کنید تا از قرار گرفتن دائمی در معرض نویز پس زمینه در امان باشند.
  • یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی را حفظ کنید که از سلامت کلی، از جمله سلامت شنوایی حمایت می‌کند.
  • آموزش بهداشت شنوایی را در برنامه‌های درسی مدارس ادغام کنید تا آگاهی در مورد اهمیت حفاظت از شنوایی افزایش یابد.
  • از اثرات بالقوه اتوتوکسیک برخی داروها آگاه باشید و در صورت لزوم، با متخصصان گوش مشورت کنید.
  • اگر سابقه خانوادگی کم شنوایی وجود دارد، برای درک خطرات احتمالی و اقدامات پیشگیرانه، مشاوره ژنتیک را در نظر بگیرید.

از چه سنی کم شنوایی در کودکان شروع می‌شود؟

رشد شنوایی در کودکان فرآیندی پویا است و اکثر نوزادان با توانایی شنیدن متولد می‌شوند، اما کم شنوایی کودکان ممکن است در مراحل مختلف زندگی ظاهر شود. کم شنوایی در کودکان می‌تواند از بدو تولد (مادرزادی) به‌دلیل عوامل ژنتیکی یا عفونت‌های دوران بارداری مانند سرخجه وجود داشته باشد. در 3 ماه اول زندگی، نوزادان معمولاً به صداها پاسخ می‌دهند، مانند چرخاندن سر به سمت صدا. اگر کودکی در این دوره به صداها واکنش نشان ندهد، ممکن است نشانه‌ای از مشکل شنوایی کودکان باشد. غربالگری شنوایی نوزادان، که طبق گزارش WHO (2023) در 90 درصد بیمارستان‌ها انجام می‌شود، می‌تواند این مشکلات را زودهنگام شناسایی کند.

از 3 ماهگی تا 12 سالگی، مراحل رشد شنوایی پیچیده‌تر می‌شوند. بین 3 ماه تا 1 سال، کودکان صداهای آشنا را تشخیص می‌دهند؛ عدم پاسخ در این مرحله می‌تواند کم شنوایی در کودکان را نشان دهد. از 1 تا 3 سال، کودکان واژگان خود را گسترش داده و جملات ساده می‌سازند، اما کم شنوایی کودکان می‌تواند گفتار و تعاملات اجتماعی را مختل کند. در سنین پیش‌دبستانی (3 تا 5 سال) و دبستانی (6 تا 12 سال)، مهارت‌های زبانی پیشرفته‌تر شده و مشکل شنوایی کودکان ممکن است به مشکلات تحصیلی و انزوای اجتماعی منجر شود. نظارت مستمر و شنوایی‌سنجی برای تشخیص زودهنگام ضروری است.

مرحله سنی

رشد شنوایی طبیعی

تأثیرات احتمالی کم شنوایی کودکان

تولد تا 3 ماهگی

پاسخ به صداها (چرخاندن سر)

عدم واکنش به صداها، خطر برای ایمنی

3 ماه تا 1 سال

تشخیص صداهای آشنا، روی آوردن به منبع صدا

تأخیر در تشخیص صداها، مشکلات اولیه در تعامل

1 تا 2 سال

تقلید کلمات، رشد واژگان

تأخیر در گفتار، کاهش توانایی تقلید کلمات

2 تا 3 سال

جمله‌سازی ساده، بهبود وضوح گفتار

گفتار نامفهوم، مشکلات در تعاملات اجتماعی

3 تا 5 سال (پیش‌دبستانی)

مهارت‌های زبانی پیچیده، مکالمات پیشرفته

مشکلات تحصیلی، انزوای اجتماعی

6 تا 12 سال (دبستانی)

تکیه بر شنوایی برای یادگیری و روابط اجتماعی

افت تحصیلی، کاهش اعتمادبه‌نفس، انزوای اجتماعی

کم شنوایی کودکان چالشی است که با تشخیص زودهنگام و مداخله مناسب می‌توان اثرات آن را کاهش داد. کم شنوایی در کودکان می‌تواند رشد زبانی، اجتماعی، و تحصیلی را مختل کند، اما مشکل شنوایی کودکان با درمان‌های مدرن قابل مدیریت است. طبق گزارش یونیسف (2023)، 80 درصد کودکان مبتلا به کم شنوایی کودکان با مداخله زودهنگام می‌توانند به رشد طبیعی برسند. والدین باید با متخصصان شنوایی‌سنجی مشورت کنند و معاینات منظم را جدی بگیرند.

دکتر علی کوهی

بورد تخصصی گوش و حلق و بینی؛ فلوشيپ اتولوژی و نورواتولوژی؛ رتبه یک کشوری برد گوش حلق و‌ بینی در سال 1389 و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران. دوره فلوشیپ اتولوژی-نوراتولوژی و جراحی قاعده جمجمه را در دانشگاه استنفورد آمریکا.

8 دیدگاه دربارهٔ «مشکل شنوایی کودکان: اهمیت تشخیص زودهنگام کم شنوایی کودکان»

  1. این “مهارت‌های زبانی و اجتماعی” که گفتین کم شنوایی روشون تاثیر میذاره، بعد از درمان “کم شنوایی کودکان” دوباره مثل قبل میشن؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      بله، سوال بسیار خوبی پرسیدید. خوشبختانه، با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب کم‌شنوایی در کودکان، بسیاری از مهارت‌های زبانی و اجتماعی که تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، می‌توانند به میزان قابل توجهی بهبود یابند و حتی به سطح قبل از کم‌شنوایی بازگردند. مداخله زودهنگام، مانند استفاده از سمعک، کاشت حلزون، یا گفتاردرمانی، نقش کلیدی در این زمینه ایفا می‌کند و به کودک کمک می‌کند تا توانایی‌های ارتباطی و تعاملی خود را توسعه دهد و در جامعه به طور کامل ادغام شود.

  2. من خیلی نگرانم بچه‌م توی مدرسه با بقیه بچه‌ها نتونه ارتباط برقرار کنه، اگه “مشکل شنوایی کودکان”ش درمان نشه، چه راه‌هایی هست که بهش کمک کنه توی اجتماع راحت‌تر باشه؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      مادر گرامی، درک می‌کنم که نگران ارتباط فرزندتان با همسالانش در مدرسه هستید. حتی اگر مشکل شنوایی فرزندتان به طور کامل درمان نشود، راه‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند به او کمک کند تا در اجتماع راحت‌تر باشد. مهم‌ترین قدم، ایجاد یک محیط حمایتی و آگاه‌سازی مدرسه و همکلاسی‌ها در مورد شرایط فرزندتان است. تشویق فرزندتان به یادگیری مهارت‌های ارتباطی غیرکلامی مانند زبان اشاره یا لب‌خوانی، تقویت اعتماد به نفس او و ایجاد فرصت‌هایی برای تعامل با دیگران در محیط‌های کوچک و کنترل‌شده نیز بسیار مؤثر خواهد بود. همچنین، استفاده از وسایل کمک شنوایی مناسب و بهره‌گیری از خدمات مشاوره‌ای و آموزشی ویژه می‌تواند به فرزندتان کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کرده و در محیط مدرسه و جامعه احساس بهتری داشته باشد.

  3. الان با این توضیحاتی که دادین، اگه متوجه “تأخیر در گفتار” توی بچه‌م بشم، سریع‌ترین راه برای تشخیص و شروع درمان چیه؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      بله، حتماً. اگر متوجه تأخیر در گفتار فرزندتان شدید، سریع‌ترین اقدام مراجعه به یک متخصص شنوایی‌شناسی کودکان است. این متخصص با انجام تست‌های شنوایی دقیق، می‌تواند وجود یا عدم وجود کم‌شنوایی را بررسی کند. در صورت تشخیص کم‌شنوایی، اقدامات درمانی و توانبخشی مناسب، مانند استفاده از سمعک یا کاشت حلزون شنوایی، در اسرع وقت آغاز خواهد شد تا از تأثیر منفی کم‌شنوایی بر رشد زبانی و اجتماعی فرزندتان جلوگیری شود.

  4. میشه بیشتر توضیح بدین این “تشخیص زودهنگام کم شنوایی” دقیقا چه مراحلی داره و چطوری میتونیم مطمئن شیم که دقیق‌ترین روش برای بچه‌م استفاده میشه؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      تشخیص زودهنگام کم شنوایی در کودکان شامل یک سری مراحل کلیدی است که معمولاً با غربالگری شنوایی نوزادان شروع می‌شود، اغلب قبل از ترخیص از بیمارستان. در صورت عدم موفقیت در این غربالگری یا وجود عوامل خطر، ارزیابی‌های جامع‌تری توسط شنوایی‌شناس انجام می‌گیرد. این ارزیابی‌ها ممکن است شامل آزمایش‌های پاسخ ساقه مغز شنوایی (ABR) برای نوزادان و کودکان کم سن، و ادیومتری رفتاری (behavioral audiometry) برای کودکان بزرگتر باشد که طی آن واکنش کودک به صداهای مختلف بررسی می‌شود. برای اطمینان از دقیق‌ترین روش برای فرزندتان، توصیه می‌کنم با یک شنوایی‌شناس متخصص کودکان مشورت کنید تا با توجه به سن و شرایط خاص فرزندتان، مناسب‌ترین آزمایش‌ها انتخاب و تفسیر شوند.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *