با وجود پیشرفت‌های پزشکی، درمان قطعی سرطان گوش و تومورهای نادر مثل کندروسارکوم همچنان نیازمند تخصص بالاست. اغلب بیماران با استفاده از جراحی و در موارد پیشرفته با پرتو درمانی تحت درمان قرار می‌گیرند. روش‌های درمانی باید با توجه به شدت، نوع بافت درگیر و شرایط عمومی بیمار انتخاب شوند. در برخی موارد، برداشتن کامل تومور تنها گزینه مؤثر است.
در این نوشتار به تشریح این نوع سرطان نادر پرداخته شده است. و همچنین در این مقاله درباره این سرطان استخوان بدخیم مطالبی خواهید خواند مانند کندروسارکوما چیست، آیا سرطان سارکوم کشنده است، و درمان کندروسارکوما.
بیماری کندروسارکوم چیست؟
کندروسارکوم یک سرطان استخوان به شمار می‌رود که در سلول‌های غضروفی شکل می‌گیرد. غضروف نوعی تخصص یافته از بافت همبندی است. در جنینی و نونهالی غضروف‌ها به تدریج به استخوان تبدیل می‌شوند. به عبارت دیگر، غضروف نقش مهمی در رشد و نمو انسان ایفا می‌نماید.
انواع بسیار متنوعی از غضروف در بدن بزرگسالان وجود دارد. کندرو سارکوم بیشتر در غضروف‌های این نواحی از بدن تظاهر پیدا می‌کند:
- استخوان ران (با نام پزشکی استخوان فِمور)
- بازو
- کندروسارکوم لگن
- زانو
البته این بیماری به طور نادر ممکن است در سایر نقاط بدن مانند دنده‌ها تشخیص داده شود.
کندروسارکوما به لحاظ شیوع در بین سرطان‌های اولیه استخوان رتبه دوم را دارد. هر سرطانی که نقطه آغازین آن از استخوان باشد، سرطان اولیه استخوان نامیده می‌شود. گاهی سرطان از یک بافت دیگر بدن آغاز می‌شود و سپس به استخوان گسترش می‌یابد. این سرطان‌ها بر خلاف کندروسارکوم، از نوع سرطان ثانویه استخوان محسوب می‌شوند.
کندروسارکوما به ندرت ممکن است در افراد زیر بیست سال سن دیده شود. با افزایش سن، احتمال بروز آن بیشتر می‌شود. مردان و زنان به طور برابر به کندروسارکوما مبتلا می‌گردند.
علت به وجود آمدن کندروسارکوم
علت بروز کندروسارکوم به طور دقیق مشخص نیست. شاید عوامل ژنتیکی یا ژن‌های خاصی بر روی کروموزوم‌های سلول‌های برخی افراد، آنها را بیشتر از دیگران به این سرطان استخوان بدخیم مستعد می‌سازد.
کندروسارکوم برای استخوان به عنوان یک عارضه دیرهنگام پس از رادیوتراپی (پرتودرمانی) بیماران به دنبال سایر انواع سرطان هم دیده شده است.
عوامل خطرزای کندروسارکوم
هر عاملی که احتمال بروز یک بیماری را بیشتر می‌سازد، عامل خطرزای آن بیماری نامیده می‌شود. در این بخش با عوامل خطرزای کندروسارکوم آشنا می‌شویم.
بیشتر کندروسارکوم‌ها از سلول‌های طبیعی غضروف آغاز می‌شوند. اگرچه در موارد معدودی، کندروسارکوم از سلول‌های موجود در یک تومور غضروفی یا استخوانی خوش خیم سرچشمه می‌گیرد. در زیر فهرست برخی از تومورهای خوش خیم که همزمان با تشخیص کندروسارکوم در بدن وجود دارند، ذکر شده است:
- اِنکندروما(Enchondroma)؛ این تومور خوش خیم استخوانی از استخوان آغاز می‌شود. در بیشتر موارد، انکندروما در دست‌ها وجود دارد. گاهی این تومور خوش خیم در سایر نقاط بدن هم تشخیص داده می‌شود.
- استئوکندروما(Osteochondroma)؛ این تومور خوش خیم به طور معمول، منفرد نیست و به صورت زوائد استخوانی چندگانه خودنمایی می‌کند. این تومور خوش خیم شامل رشد نابجای غضروف و استخوان در نزدیکی صفحه رشد (به طور معمول انتهای استخوان‌ها) می‌شود.
- بیماری اُلیِر؛ اگر تومور خوش خیم انکندروما به صورت چندگانه وجود داشته باشد، به آن بیماری اُلیِر گفته می‌شود.
- سندروم مَفوچی(Maffucci syndrome)؛ در این بیماری ترکیبی از انواع تومورهای خوش خیم انکندروما و آنژیوما (تومورهای خوش خیمی که از رگ‌ها شروع می‌شوند) در بدن فرد تظاهر پیدا می‌کند.
سرطان کندروسارکوم چه افرادی را درگیر می کند؟
کندروسارکوم عمدتاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و میانگین سنی تشخیص آن بین 40 تا 60 سالگی است. کندروسارکوم می‌تواند در استخوان‌های مختلف اغلب لگن، ران و شانه ایجاد شود. متخصصان پزشکی، از جمله جراحان ارتوپد، انکولوژیست‌ها و رادیولوژیست‌ها، نقش مهمی در تشخیص و درمان آن دارند. معمولاً بیماران برای برداشتن تومور تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند و در برخی موارد ممکن است پرتودرمانی یا شیمی درمانی توصیه شود.
علائم و نشانه‌های کندروسارکوم
کندروسارکوم می‌تواند بر پایه محل ظهورش با علائم و نشانه‌های متنوعی همراه باشد. با وجود این، در ادامه، شایع‌ترین علائم این تومور بدخیم استخوان ذکر شده‌اند. این نشانه‌ها عبارتنداز:
- وجود یک توده مشخص روی استخوانی که به کندروسارکوم مبتلا شده است
- احساس فشار در محل این توده و اطراف آن
- احساس درد که با گذشت زمان به طور پیشرونده افزایش می‌یابد. این درد به طور معمول، شب‌ها تشدید می‌شود. در بیشتر موارد با مصرف داروهای ضدالتهاب غیر کورتونی مانند ایبوپروفن تسکین می‌یابد. استراحت در کاهش یا افزایش این درد تاثیری ندارد.
- وجود تورم در همان موضعی که تومور استخوانی وجود دارد.
چگونه کندروسارکوم تشخیص داده می‌شود؟
تردیدی نیست که مانند همه بیماری‌های دیگر، اخذ شرح حال کامل از بیمار و انجام معاینه دقیق، پایه‌های تشخیص درست به شمار می‌روند. پس از شرح حال و معاینه، درخواست و انجام برخی از کارهای تشخیصی مانند موارد زیر می‌تواند به تشخیص کندروسارکوم کمک نماید.
- نمونه برداری از ضایعه؛ در این کار تشخیصی بخشی از بافت این تومور برداشته می‌شود. این کار یا با سوزن ویژه نمونه برداری یا از راه انجام عمل جراحی صورت می‌پذیرد. سپس نمونه به دست آمده در آزمایشگاه آسیب شناسی پزشکی (پاتولوژی) زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. در این بررسی وضعیت سلول‌ها به لحاظ سرطانی بودن یا سایر ضایعات و بیماری‌ها مشخص می‌شود.
- تصویر رادیولوژی؛ تهیه رادیوگرافی از تومور یکی دیگر از کارهای تشخیصی برای این بیماری به شمار می‌رود. در این روش اشعه ایکس به محل ضایعه تابانده می‌شود. در این نوع تصویر برداری، نقاط استخوانی به خوبی قابل رویت هستند.
- سی تی اسکن؛ یکی دیگر از روش‌های تصویربرداری پزشکی، سی تی اسکن است. در این روش با اشعه ایکس تصاویر پزشکی متعددی تهیه می‌شود. این تصاویر توسط کامپیوتر و نرم افزارهای مربوطه به صورت برش‌های تصویری در اختیار پزشک قرار می‌گیرد. در تصاویر سی تی اسکن علاوه بر استخوان‌ها امکان رویت مناسب بسیاری از اعضای دیگر بدن هم وجود دارد.
- اِم آر آی؛ در این روش تصویر برداری پزشکی از میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌شود. در ام آر آی از اشعه ایکس استفاده نمی‌شود. در این روش هم تصاویر مقاطع مورد نظر از بدن تهیه می‌گردد. در تصاویر ام آر آی امکان رویت برخی از بافت‌ها و اعضای بدن با دقت بیشتری فراهم می‌گردد.
- پِت اسکن؛ واژه پِت در اینجا مخفف این عبارت انگلیسی است: Positron emission tomography (PET). در این روش تصویربرداری از تزریق وریدی گلوکز رادیواکتیو شده استفاده می‌گردد. گلوکز نام مولکول پایه قند و شکر است. در این روش تصویر برداری یک دستگاه ویژه، محل تجمع این گلوکز را به پزشک نشان می‌دهد. تجمع گلوکز در هر بافتی نشان دهنده نیاز بیشتر آن بافت به انرژی است.
آیا کندروسارکوم می تواند منجر به مرگ شود؟
در حالیکه کندروسارکوم تمایل به رشد آهسته دارد، اما می‌تواند به صورت موضعی تهاجمی باشد و به بافت‌های اطراف حمله کند. پتانسیل کندروسارکوم برای ایجاد مرگ تا حد زیادی به عواملی مانند محل تومور، اندازه، درجه و چگونگی تشخیص زودهنگام آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، کندروسارکوم قابل درمان است، به خصوص زمانی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود.
برداشتن تومور با جراحی یک رویکرد رایج است و اگر سرطان به یک منطقه خاص محدود شود، برداشتن کامل تومور می‌تواند منجر به پیش آگهی مطلوب شود. با این حال، کندروسارکوم در صورتی که به ساختارهای مجاور گسترش یافته باشد یا متاستاز داده باشد، می‌تواند درمان آن چالش برانگیز باشد.
متاستاز (گسترش سرطان به اندام‌های دوردست)، نگرانی مهمی در ارزیابی کشندگی بالقوه کندروسارکوم است. اگر سرطان به اندام‌های حیاتی یا استخوان‌ها برسد، می‌تواند به طور قابل توجهی بر پیش آگهی تأثیر بگذارد و خطر مرگ را افزایش دهد. علاوه‌براین، کندروسارکوم عودکننده یا با درجه بالا ممکن است دشوارتر باشد.
آیا کندروسارکوم ارثی است؟
بیماری کندروسارکوم معمولاً ارثی در نظر گرفته نمی‌شود، اما اکثر موارد به دلیل جهش‌های ژنتیکی که در طول زندگی یک فرد اتفاق می‌افتد، رخ می‌دهد. با این حال، برخی شرایط ژنتیکی مانند اگزوستوزهای متعدد (یک اختلال نادر استخوانی)، می‌تواند افراد را مستعد کندروسارکوم کند. تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل محیطی و تغییرات ژنتیکی پراکنده، نقش اساسی در توسعه آن دارند. مشاوره ژنتیک ممکن است برای افرادی با سابقه خانوادگی بیماری‌های مرتبط مفید باشد و به درک عوامل خطر بالقوه و تسهیل تشخیص زودهنگام از طریق نظارت منظم کمک کند.
چگونه میتوان از کندروسارکوم جلوگیری کرد؟
هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از کندروسارکوم وجود ندارد اما انتخاب سبک زندگی درست، تشخیص زودهنگام و مداخلات پزشکی ممکن است موثر باشند. برخی از این عوامل شامل:
| عامل پیشگیری | توضیحات |
|---|---|
| ورزش منظم | فعالیت بدنی منظم به حفظ وزن سالم و تقویت سیستم ایمنی کمک کرده و ممکن است خطر ابتلا به کندروسارکوم را کاهش دهد. |
| رژیم غذایی متعادل | مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی، به‌ویژه غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان مانند توت‌ها و سبزیجات برگ‌دار، از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت می‌کند. |
| اجتناب از دخانیات و محدود کردن الکل | سیگار و مصرف بیش‌ازحد الکل با افزایش خطر سرطان مرتبط است؛ اجتناب از آنها سلامت کلی را بهبود داده و خطر کندروسارکوم را کاهش می‌دهد. |
| ایمنی شغلی | رعایت پروتکل‌های ایمنی و استفاده از تجهیزات حفاظتی در مشاغل پرخطر، قرارگیری در معرض مواد سرطان‌زا یا تشعشعات را کاهش داده و خطر ابتلا به کندروسارکوم را کم می‌کند. |
| معاینه منظم | معاینات پزشکی دوره‌ای به تشخیص زودهنگام ناهنجاری‌ها یا تومورها کمک کرده و با مداخله به‌موقع، شانس درمان موفقیت‌آمیز را افزایش می‌دهد. |
کندروسارکوم کجا گسترش می یابد؟
کندروسارکوم یک تومور بدخیم است که منشا آن سلول‌های غضروفی است. برخلاف برخی از سرطان‌های دیگر، کندروسارکوم تمایل دارد که الگوی انتشار موضعی‌تری را نشان دهد. متاستاز اولیه کندروسارکوم از طریق گسترش مستقیم به بافت‌ها و ساختارهای مجاور رخ می‌دهد. این بدان معنی است که تومور به جای اینکه در مراحل اولیه از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی پخش شود، به استخوان و بافت نرم اطراف حمله می‌کند.Chondrosarcoma
محل‌های متاستاز شایع شامل استخوان‌ها، مفاصل و بافت‌های نرم نزدیک است. کندروسارکوم تمایلی به لگن، استخوان ران و استخوان بازو دارد. علاوه‌براین، می‌تواند به ستون فقرات گسترش یابد، جایی که ممکن است روی مهره‌ها تاثیر بگذارد. در حالی که گسترش کندروسارکوم عمدتاً موضعی است، اما موارد پیشرفته ممکن است غدد لنفاوی منطقه‌ای را درگیر کند و در موارد نادر، متاستاز دوردست نیز رخ می‌دهد. پتانسیل متاستاز به اندام‌های دور مانند ریه در مقایسه با سایر سرطان‌ها نسبتاً کم است.
درمان کندروسارکوما
گزینه‌های درمانی مختلفی برای کندروسارکوما وجود دارد. پزشک معالج بر پایه برخی عوامل، نسبت به گزینش بهترین راه درمانی اقدام می‌کند. برخی از عواملی که در تصمیم گیری پزشک برای انتخاب گزینه درمانی موثر هستند، عبارتنداز:
- سن بیمار، شرایط عمومی سلامت بیمار، و سوابق پزشکی وی
- نوع، مرحله بندی و محل بروز کندروسارکوم
- میزان تحمل و پذیرش فرد برای داروها، عمل جراحی یا سایر گزینه‌های درمانی
- پیش بینی موجود از سیر طبیعی کندروسارکوم در هر بیمار
- نظر و الویت‌های بیمار
هدف از درمان کندروسارکوم، برداشتن کامل توده بدخیم به‌گونه‌ای است که احتمال عود آن به حداقل برسد. این فرآیند نیازمند پیگیری مداوم با پزشک معالج است.
درمان اصلی کندروسارکوم، جراحی است که طی آن، تومور بدخیم همراه با حاشیه‌ای از بافت سالم اطراف آن از بدن خارج می‌شود. در مواردی که تومور در استخوان بازو یا ساق پا قرار دارد، جراح تلاش می‌کند اندام را حفظ کند، اما گاهی قطع اندام اجتناب‌ناپذیر است. در برخی موارد، برای کاهش خطر عود بیماری، درمان‌های تکمیلی پس از جراحی ضروری است.
پرتودرمانی یا رادیوتراپی نیز گزینه‌ای درمانی است که در آن از اشعه ایکس یا پروتون‌ها برای تمرکز روی ضایعه استفاده می‌شود. بیمار روی تخت دراز کشیده و دستگاه بر اساس محل تومور حرکت می‌کند تا دوز بالای اشعه، سلول‌های سرطانی را نابود کند. این روش بیشتر در مواردی کاربرد دارد که جراحی کامل ممکن نباشد یا به‌عنوان درمان تکمیلی پس از جراحی برای جلوگیری از گسترش سلول‌های سرطانی به سایر نقاط بدن توصیه می‌شود.
شیمی‌درمانی به‌طور کلی روش اصلی درمان کندروسارکوم نیست، اما در صورت متاستاز تومور به خارج از استخوان و سایر بافت‌های بدن، ممکن است از تزریق وریدی و طولانی‌مدت داروهای شیمی‌درمانی برای نابودی سلول‌های سرطانی استفاده شود.
به نقل از مجله پزشکی Oncologic Orthopedics:
کندروسارکوم‌ها به‌طور معمول به شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی پاسخ خوبی نمی‌دهند، بنابراین درمان استاندارد، برداشتن کامل تومور از طریق جراحی است.
فیزیوتراپی نیز پس از جراحی توصیه می‌شود تا قدرت و کارایی بدن بیمار تقویت شده و به بهبود عملکرد پس از عمل کمک کند.
تردیدی نیست که تشخیص سرطان ممکن است شیوه زندگی هر فرد را برای همیشه دگرگون سازد. هر بیماری باید راه و روش شخصی خود را برای کنار آمدن با مشکلات روحی و محدودیت‌های جسمی ناشی از سرطان و درمان آن آماده نماید.
وقتی برای نخستین بار تشخیص سرطان برای یک بیمار مسجل می‌شود، ممکن است نداند که اکنون چگونه باید از پس این خبر بیاید. در این جا چند راهنمایی برای آغاز روند کنار آمدن با شرایط تازه ذکر شده است:
- درباره سرطان از منابع معتبر وعلمی مطالعه کنید. افزایش اطلاعات بیمار، به وی کمک می‌کند که تصمیمات بهتری برای آینده خود اتخاذ نماید.
- ارتباط بیمار باید با دوستان و اقوام حفظ شده و حتی افزایش یابد.
- بیمار باید یک نفر را برای صحبت کردن خودمانی پیدا کند. این فرد می‌تواند یک دوست با قدرت شنوندگی بالا یا یک مشاور روانشناسی باشد.
دکتر علی کوهی، دانش‌آموخته رشته فوق‌تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا، آماده پذیرش بیماران مبتلا به تومور کندروسارکوم در کلینیک خود واقع در تهران هستند. لطفاً برای اطلاعات بیشتر یا مشاوره درباره بهترین واکسن کرونا پس از سرطان گوش با کلینیک ایشان تماس بگیرید. در کلینیک، بهترین گزینه‌های درمان بیماری کندروسارکوم با دقت بررسی و ارائه می‌شوند. سرطان کندروسارکوم اگر در مراحل اولیه شناسایی شود، شانس درمان بالایی خواهد داشت.
14 دیدگاه دربارهٔ «بیماری کندروسارکوم چیست؟ راه های درمان تومور کندروسارکوم»
با توجه به اینکه نوع بافت درگیر مهمه، دقیقا چه آزمایش‌هایی لازمه انجام بدم تا بهترین روش درمان برام انتخاب بشه؟
با سلام، برای تعیین دقیق‌ترین روش درمان کندروسارکوم، انجام یکسری آزمایشات ضروری است. این آزمایش‌ها شامل نمونه‌برداری از بافت تومور (بیوپسی) برای تعیین نوع دقیق بافت درگیر و درجه بدخیمی آن، تصویربرداری‌های دقیق مانند MRI و CT اسکن برای بررسی وسعت تومور و میزان گسترش آن به بافت‌های اطراف، و همچنین آزمایش‌های خون برای ارزیابی وضعیت عمومی سلامتی شما و بررسی عملکرد اندام‌های حیاتی است. نتایج این آزمایش‌ها به ما کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن شرایط خاص شما، بهترین و موثرترین برنامه درمانی را طراحی کنیم.
من شنیدم کندروسارکوما خیلی نادره، چقدر احتمال داره درمانم خوب پیش بره؟
درمان کندروسارکوما، مانند هر سرطان دیگری، به عوامل مختلفی از جمله نوع، درجه، محل تومور و وضعیت سلامت عمومی شما بستگی دارد. با توجه به اینکه کندروسارکوما یک تومور نادر است، درمان موفقیت‌آمیز نیازمند یک تیم پزشکی متخصص و باتجربه است. خبر خوب این است که با تشخیص دقیق و برنامه‌ریزی درمانی مناسب، شانس بهبودی و کنترل بیماری وجود دارد. برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت شما و ارائه تخمین واقع‌بینانه‌تر از احتمال موفقیت درمان، نیاز به بررسی کامل مدارک پزشکی و انجام معاینات لازم است.
این پرتو درمانی که میگید، عوارضش خیلی اذیت کننده‌ست؟
پرتودرمانی، همانند هر روش درمانی دیگری، می‌تواند عوارضی داشته باشد، اما شدت این عوارض در افراد مختلف، متفاوت است. این عوارض به عواملی مانند دوز پرتو، ناحیه تحت درمان و وضعیت عمومی شما بستگی دارد. پزشکان تمام تلاش خود را می‌کنند تا با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از تکنیک‌های پیشرفته، این عوارض را به حداقل برسانند و در صورت بروز، به بهترین شکل مدیریت کنند. ما در طول درمان، شما را به دقت زیر نظر خواهیم داشت و هرگونه نگرانی شما را برطرف خواهیم کرد.
بعد از عمل جراحی کندروسارکوم، اگه تومور کامل برداشته نشه، ممکنه دوباره برگرده؟
بله، متاسفانه اگر در طی عمل جراحی کندروسارکوم، تومور به طور کامل برداشته نشود، احتمال بازگشت (عود) آن وجود دارد. به همین دلیل، تلاش اصلی تیم جراحی همواره بر برداشتن کامل تومور با حاشیه اطمینان کافی از بافت سالم اطراف آن است تا احتمال عود به حداقل برسد. البته بعد از جراحی، پیگیری‌های منظم و دوره‌ای برای بررسی هرگونه نشانه‌ای از بازگشت تومور انجام خواهد شد.
باسلام.
پدرم ۱۳سال به این بیماری مبتلا بود و آخرش رحمت خدا رفت...
از چه نوعی بود؟ چه درجه ای داشت؟ و کجا رشد کرده بود؟ چند بار بازگشت داشت بیماری؟
چند ماه چند ماه تصویر برداری میکرد؟
فک میکنید چکار می تونستید بکنید موضوع حل بشه که نشد؟
با سپاس از شما
سلام، برای اطلاعات دقیق‌تر درباره کندروسارکوم، نوع تومور، درجه، محل و تعداد عودها مهم است. پایش منظم با MRI (هر ۶-۱۲ ماه) و مشاوره با جراح مغز و اعصاب برای درمان‌های تکمیلی ضروری است.
ممنون آقای دکتر. بسیار مفید بود
سلام ممنون از همراهیتون
سلام دورود و خسته نباشید به خاطر سایت خوبی که دارید مطالب خوب کاملی می زارید