میگرن تعادلی یا میگرن وستیبولار چیست و چه علائمی دارد؟

میگرن تعادلی یا میگرن وستیبولار، یک اختلال عصبی است که علائم میگرن را با علائم اختلال عملکرد دهلیزی ترکیب می‌کند و بر تعادل و جهت‌گیری فضایی تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به میگرن تعادلی دوره‌های مکرر سرگیجه و عدم تعادل را تجربه می‌کنند که با ویژگی‌های معمولی میگرنی مانند سردرد ضربان دار، حساسیت به نور و صدا و حالت تهوع همراه است. علت دقیق میگرن دهلیزی هنوز مشخص نیست، اما تصور می‌شود که این میگرن شامل یک تداخل پیچیده از استعداد ژنتیکی، فعالیت غیرطبیعی مغز و محرک‌هایی مانند استرس، برخی غذاها، کمبود خواب یا نوسانات هورمونی است.

میگرن همیشه و فقط به معنای سردرد نیست. برخی از انواع میگرن وجود دارند که به طور کلی  سردرد جزو علائم آنها به شمار نمی‌رود و میگرن تعادلی یا وستیبولار(migraine vestibular) یکی از آنهاست.

دو نوع میگرن مشهور که مردم بیشتر آنها را می‌شناسند و با سردرد همراه هستند با دو نام زیر شناخته می‌شوند:

• میگرن معمولی یا میگرن شایع
• میگرن کلاسیک

تردیدی نیست که دو میگرن نامبرده که با سردرد همراه هستند، بسیار شایع بوده و میگرن تعادلی که یکی از انواع بدون سردرد از میگرن تلقی می‌شود، شیوع کمی دارد. در این مقاله با میگرن تعادلی یا وستیبولار آشنا شده و سپس درباره تشخیص و درمان این بیماری بیشتر می‌خوانید.

میگرن تعادلی یا وستیبولار چیست؟

به طور کلی، عبارت میگرن تعادلی، در بین همه مجامع بین المللی و علمی، به عنوان نوعی از میگرن که با سرگیجه و علائم مرتبط با تعادل همراه است، شناخته می‌شود. مدت بروز علائم بسیار متفاوت است.

در برخی از بیماران میگرن تعادلی یا همان میگرن وستیبولار فقط چند ثانیه یا دقیقه طول می‌کشد. برعکس بیمارانی هم هستند که علائم میگرن تعادلی را برای چندین روز تحمل می‌کنند. در بیشتر افراد به طور معمول میگرن وستیبولار برای مدت چند دقیقه تا چند ساعت به درازا می‌انجامد.

تقریبا در همه موارد میگرن تعادلی با سردرد همراه نیست. البته در نیمی از افراد میگرن تعادلی به دنبال خود با سردرد همراه می‌شود. علاوه بر اضافه شدن سردرد به علائم میگرن تعادلی، احتمال افزوده شدن مشکلات بینایی یا چشمی، در ادامه میگرن تعادلی وجود دارد.

عالئم میگرن گوش

پس از توضیح کلی درباره میگرن تعادلی، بهتر است علائم این بیماری را دقیق‌تر بشناسیم. افراد مبتلا معمولا با علائمی مثل تهوع، استفراغ، عرق سرد، گر گرفتگی، اسهال و تغییرات بینایی مواجه می‌شوند. اما مهم‌ترین علامت، سرگیجه و احساس عدم تعادل است که بیشتر بیماران آن را تجربه می‌کنند. تغییرات بینایی شامل تاری دید، دیدن اجسام یا نورهای چشمک‌زن در اطراف و مشکل در تطبیق دید در فواصل مختلف می‌شود.

در کنار این موارد، برخی بیماران علائم دیگری مانند اختلال تمرکز، حساسیت به نورهای شدید و صداهای بلند را هم تجربه می‌کنند. همچنین علائم عمومی و غیر اختصاصی مثل بی‌حالی مفرط، خستگی شدید و نیاز بیش از حد به خواب، در افراد مبتلا دیده می‌شود.

نوع علامت	علائم اصلی
علائم گوارشی	تهوع، استفراغ، اسهال
علائم عصبی	سرگیجه و احساس عدم تعادل (مهم‌ترین علامت)
علائم عمومی	عرق سرد، گر گرفتگی
تغییرات بینایی	تاری دید، مشاهده نورهای چشمک‌زن، مشکل در تطبیق دید در فواصل مختلف
علائم فرعی	حواس‌پرتی، حساسیت به نور، حساسیت به صداهای بلند
علائم غیر اختصاصی	بی‌حالی، خستگی شدید، نیاز زیاد به خواب

میگرن چشمی و سرگیجه

میگرن چشمی و سرگیجه هر دو شرایط عصبی هستند که می‌توانند باعث ناراحتی و اختلالات قابل توجهی در زندگی روزمره شوند. میگرن چشمی که به‌عنوان میگرن شبکیه نیز شناخته می‌شود، زیر گروهی از میگرن است که در درجه اول بر بینایی تأثیر می‌گذارد. آنها با اختلالات بینایی موقت در یک چشم مانند چراغ‌های چشمک زن، خطوط زیگزاگ یا نقاط کور مشخص می‌شوند که می‌تواند از چند دقیقه تا کمتر از یک ساعت طول بکشد.

برخلاف میگرن معمولی، میگرن چشمی ممکن است همیشه با سردرد همراه نباشد. از سوی دیگر، سرگیجه یک احساس چرخش است که اغلب به این صورت توصیف می‌شود که شما یا اطرافتان در حال حرکت هستند، در حالی که حرکت نمی‌کنند.

جالب اینجاست که میگرن چشمی و سرگیجه گاهی اوقات می‌توانند به هم مرتبط باشند. میگرن تعادلی، می‌تواند باعث اختلالات بینایی و سرگیجه شود. این وضعیت شامل دوره‌های مکرر سرگیجه همراه با علائم بصری (هاله، حساسیت به نور و تغییر در ادراک بصری) است که از چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد. در برخی حالات ممکن است نیاز به ایمپلنت تعادلی هم وجود داشته باشد.

درواقع در برخی موارد این شرایط می‌تواند به هم مرتبط باشد؛ زیرا میگرن تعادلی اختلالات بینایی و سرگیجه را با هم ترکیب می‌کند. اگر علائم میگرن چشمی یا سرگیجه را تجربه می‌کنید، مشورت با یک متخصص گوش برای تشخیص دقیق و مدیریت موثر بسیار مهم است.^{What is Vestibular Migraine?}

چه کسی باید به بیماری میگرن وستیبولار شک کند؟

شایع‌ترین دلیل سرگیجه مکرر و خود به خودی میگرن تعادلی است. در واقع، بیماری میگرن تعادلی پس از سرگیجه ناگهانی خوش خیم موقعیتی که با مخفف انگلیسی BPPV یا Benign Paroxysmal Positional Vertigo شناخته می‌شود، به لحاظ شیوع در رتبه دوم قرار دارد.

جالب است بدانید که ده درصد افراد مبتلا به میگرن، به نوع تعادلی آن گرفتار هستند. اگرچه میگرن تعادلی هم مردان هم زنان را می‌تواند دیگر کند اما زنان بیشتر از مردان گرفتار می‌شوند. نسبت زنان به مردان مبتلا به میگرن تعادلی سه برابر است. به عبارت دیگر، تعداد زنان درگیر با علائم میگرن وستیبولار، یا همان میگرن تعادلی، سه برابر مردان درگیر این بیماری است.

میگرن وستیبولار در همه افراد در هر سنی که باشند، ممکن است رخ دهد. به نظر می‌رسد که وراثت و ژنتیک در ظهور این بیماری نقش داشته باشند، زیرا وقتی یکی از افراد یک خانواده به میگرن تعادلی مبتلاست، احتمال دیده شدن این بیماری، در سایر اعضای آن خانواده بیشتر است.

بیماری های همزمان با میگرن تعادلی یا وستیبولار

همان طور که می‌دانیم، احتمال بروز برخی از بیماری‌ها با هم بیشتر است. احتمال بروز همزمان بیماری منییر (Meniere) و میگرن تعادلی هم بسیار زیاد است. تقریبا نیمی از افراد مبتلا به بیماری منییر، همزمان با حمله منییر، حداقل یک علامت میگرن تعادلی را احساس می‌کنند.

در واقع، در هر بیمار مبتلا به بیماری منییر که علائم وی غیر منتظره و متفاوت است، باید به میگرن تعادلی هم شک داشت.

تشخیص میگرن تعادلی یا وستیبولار

مهم‌ترین نکته در تشخیص میگرن تعادلی شرح حال بیمار است. نکاتی که بیمار یا همراهان بیمار در مورد علائم فرد به پزشک می‌گویند، بیشترین کمک را در راه رسیدن به تشخیص، در خود دارد.

شایع‌ترین بیماری که علائم بیماری سرگیجه ناگهانی خوش خیم موقعیتی یا همان BPPV را تقلید می‌کند، میگرن تعادلی است. به عبارت دیگر، شایع‌ترین بیماری خوش خیمی که می‌تواند علائم سرگیجه ناگهانی خوش خیم موقعیتی را تقلید کند، بیماری میگرن تعادلی است.

حملات میگرن وستیبولار از نظر مدت زمان، بسیار متفاوت هستند. این حملات می‌توانند تنها چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشند و در برخی موارد، حتی ممکن است چند ساعت یا چند روز ادامه داشته باشند.

همان طور که پیش‌تر اشاره شد، سردرد معمولا جزء علائم اولیه حمله میگرن تعادلی نیست. اما اگر فردی که قبلا مبتلا به بیماری منییر تشخیص داده شده، علائم غیرعادی مثل مشکلات بینایی را هم تجربه کند، باید احتمال بروز همزمان میگرن تعادلی و بیماری منییر را در نظر گرفت.

از جمله علائم بینایی مهم در میگرن تعادلی، تاری دید و حساسیت زیاد به نور است. علاوه بر این، بسیاری از بیماران پس از پایان حمله، دچار خستگی شدید می‌شوند. در برخی موارد، علائم میگرن تعادلی آن‌قدر شبیه بیماری سرگیجه منییر است که تشخیص آن را برای پزشک دشوار می‌کند.

با وجود این که میگرن تعادلی بیماری چندان نادری نیست، اما بسیاری از افراد نام آن را نشنیده‌اند. به همین دلیل، این بیماری با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود؛ مانند سرگیجه میگرنی، سرگیجه همراه با میگرن، وستیبولوپاتی میگرنی یا سرگیجه عودکننده. البته نام رسمی و پذیرفته‌شده توسط مجامع علمی برای این بیماری، «میگرن تعادلی» است.

درمان میگرن تعادلی یا وستیبولار

میگرن و اختلالات اضطراب و افسردگی بسیار با هم بروز پیدا می‌کنند. منشا مشترکی که بین هر سه بیماری وجود دارد، استرس است. به طور معمول، هر بیمار با یک یا چند عامل محرک برانگیخته می‌شود و علائم میگرن تعادلی در او بروز پیدا می‌کند.

درمان میگرن تعادلی بیشتر روی شناخت و کنترل این عوامل محرک بروز میگرن تعادلی تمرکز دارد. 5 عامل محرک شایع که در بیشتر بیماران بروز علائم میگرن تعادلی را آغاز می‌کنند، عبارتنداز:

• استرس و اضطراب
• مشکلات خواب شامل هم کم خوابی، هم پر خوابی
• گرسنگی و تشنگی؛ نخوردن یک وعده غذایی یا کم نوشیدن آب و سایر مایعات
• محرک های غذایی؛ بسیاری از مواد غذایی ممکن است باعث آغاز علائم شوند که مشهورترین آنها، نوشیدنی‌ها و خوردنی‌های حاوی کافئین است.
• تغییرات هورمونی مانند فرا رسیدن بلوغ جنسی در نوجوانان یا یائسگی در زنان میانسالVestibular migraine

البته عوامل محرک به این لیست ختم نمی‌شود و بوهای شدید، تغییرات آب و هوا، دود و سایر عوامل محیطی هم ممکن است در بروز این بیماری، نقش داشته باشند. نخستین مرحله درمان آموزش بیماران و همراهان آنها است. بیماران باید بتوانند عامل محرک را پیدا کنند و شیوه زندگی خود را طوری تغییر دهند که از بروز علائم میگرن تعادلی بپرهیزند.

میگرن تعادلی که با نام‌های میگرن وستیبولار یا میگرن دهلیزی هم شناخته می‌شود، در واقع اشاره به یک بیماری واحد با اسامی متفاوت دارد. این سه اصطلاح، همگی برای توصیف نوعی میگرن به کار می‌روند که علائم اصلی آن سرگیجه، عدم تعادل و مشکلات بینایی است. آگاهی از این عناوین مختلف به بیماران کمک می‌کند تا در هنگام جستجوی اطلاعات پزشکی یا مشورت با پزشک متخصص، دچار سردرگمی نشوند و روند درمان خود را بهتر پیگیری کنند.