علائم و درمان پیرگوشی چیست؟ 9 راه جلوگیری از Presbycusis

برای مدیریت بهتر این مشکل، علاوه بر بررسی پزشکی، استفاده از ابزارهای کمک‌شنوایی و آموزش روش‌های مراقبتی اهمیت دارد. همچنین توجه به روش استفاده از قطره‌های گوشی می‌تواند در برخی موارد به بهبود موقت التهاب یا عفونت‌های همراه کمک کند، اما باید تنها تحت نظر پزشک انجام شود.

مهمترین عامل این بیماری و شدت پیشرفت علل ژنتیکی است ولی عوامل محیطی همچون قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض سر و صدا در این بیماری موثراست. پیرگوشی دارای علل مختلفی است که هر فردی می‌تواند به دلایل مختلفی دچار آن شده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد پیرگوشی،درمان و علائم آن با ما همراه باشید.

پیرگوشی چیست؟

پیرگوشی که به‌عنوان پرسبایکوزیس نیز شناخته می‌شود، کاهش تدریجی و پیشرونده شنوایی است که به‌عنوان بخشی طبیعی از روند پیری رخ می‌دهد. این یکی از شایع‌ترین شرایطی است که افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.  پیرگوشی معمولاً هر دو گوش را به یک اندازه تحت تأثیر قرار می‌دهد و اغلب با مشکل در شنیدن صداهایی با فرکانس بالا شروع می‌شود.

عوامل متعددی از جمله تغییرات در ساختار گوش داخلی، آسیب به سلول‌های مویی در حلزون گوش و کاهش خون رسانی به گوش در پیرگوشی نقش دارند.  قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صدا، ژنتیک، شرایط خاص پزشکی و داروها نیز، می‌تواند در ایجاد پیر گوشی نقش داشته باشد.

به نقل از موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی آمریکا:

پیرگوشی شایع‌ترین نوع کاهش شنوایی در افراد مسن است و بیش از 50 درصد افراد بالای 75 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

انواع پیرگوشی

• انتقالی که شامل گوش خارجی یا میانی می‌شود.
• حسی عصبی که شامل گوش داخلی می‌شود.
• مختلط که در واقع ترکیبی از هر دوی آن‌ها است.

پیری و قرار گرفتن مزمن در معرض صداهای بلند، هر دو در کاهش شنوایی نقش دارند. عوامل دیگر مانند جرم گوش(ear wax)نیز می‌تواند به طور موقت از میزان شنیدن صدا در گوش‌های شما بکاهد.^{Hearing loss symptoms}

علائم و نشانه های پیرگوشی

با بالا رفتن سن افراد، تغییرات متعددی در گوش ایجاد می‌شود که ممکن است بر شنوایی و سلامت کلی گوش تأثیر بگذارد. برخی از علائم پیرگوشی شامل:

Presbycusis

پیرگوشی، شایع‌ترین اختلال شنوایی در بین افراد مسن است که معمولاً بر صداهایی با فرکانس بالا تأثیر می‌گذارد و شنیدن صامت‌های خاصی مانند “س” و “ت” را دشوار می‌کند. افراد ممکن است در درک گفتار در محیط‌های پر سروصدا مشکل داشته باشند و اغلب از دیگران می‌خواهند که صدا را تکرار کنند.

وزوز گوش

وزوز گوش به درک صدای زنگ، وزوز، خش خش یا صداهای دیگر در گوش اشاره دارد. این می‌تواند با کاهش شنوایی مرتبط با افزایش سن یا قرار گرفتن در معرض صداهای بلند در طول زمان همراه باشد.  وزوز گوش می‌تواند مداوم یا متناوب باشد و ممکن است شدت آن متفاوت باشد.

کاهش حساسیت به صدا

با افزایش سن و مبتلا به پیرگوشی، توانایی شنیدن صداهای ملایم‌تر ممکن است کاهش یابد. ممکن است شنیدن مکالمات، تلویزیون یا سایر صداهای روزمره برای افراد سخت‌تر باشد، به‌خصوص در محیط‌های پر سروصدا.

مشکل در درک گفتار

با پیرگوشی، افراد ممکن است با چالش‌هایی در درک گفتار مواجه شوند، به‌خصوص در موقعیت‌هایی که صدای پس زمینه وجود دارد.  این می‌تواند منجر به مشکلات در تعاملات اجتماعی شود و ممکن است به احساس انزوا کمک کند.

کاهش تعادل و هماهنگی

گوش داخلی نقش تعیین کننده‌ای در حفظ تعادل دارد. ابتلا به پیرگوشی، باعث تغییرات در ساختار گوش داخلی می‌شود و می‌تواند بر تعادل و هماهنگی تأثیر بگذارد و منجر به افزایش خطر سقوط و آسیب شود.

تجمع جرم گوش

با ابتلا به پیرگوشی، ترکیب جرم گوش ممکن است تغییر کند، خشک‌تر شده و دفع طبیعی آن دشوارتر می‌شود. این می‌تواند منجر به تجمع جرم گوش شود که ممکن است باعث کاهش شنوایی، ناراحتی گوش یا وزوز گوش شود.

تغییر در شکل و ساختار گوش

با گذشت زمان، غضروف‌ها و بافت‌های گوش ممکن است خاصیت ارتجاعی خود را از دست بدهند و باعث درازتر یا افتادگی ظاهر شوند.  در حالی که این به‌طور مستقیم بر شنوایی تأثیر نمی‌گذارد، اما یک علامت بصری رایج پیرگوشی است.

توجه به این نکته مهم است که این علائم پیری گوش می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.  اگر شما یا شخصی که می شناسید هر گونه تغییر در شنوایی یا سلامت گوش را تجربه می کنید، توصیه می شود برای ارزیابی و راهنمایی مناسب با یک متخصص مراقبت های بهداشتی یا شنوایی شناس مشورت کنید.^{Hearing loss}

چه عواملی باعث پیرگوشی می‌شود؟

افراد مبتلا به سندرم ویلیامز دچار تاخیر رشد هستند و مشخصات فیزیکی خاصی دارند. وزوز گوش(tinnitus) مشکل بسیار رایجی در افرادی است که به این سندرم مبتلا هستند.

1. آسیب به گوش داخلی، پیری و قرار گرفتن در معرض سر و صدای زیاد ممکن است باعث اسیب سلول‌های مویی یا سلول‌های عصبی حلزون گوش شود. این سلول‌های عصبی وظیفه انتقال سیگنال‌های صوتی را به مغز دارند. وقتی این سلول‌های مویی یا عصبی آسیب دیده یا از بین رفته باشند، سیگنال‌های الکتریکی به همان میزان کارآمدی قبل منتقل نمی‌شوند و کاهش شنوایی رخ می‌دهد.
2. زنگ‌ها، بوق یا صداهای بلندتر ممکن است برای شما کاملا سایلنت شوند. ممکن است انتخاب کلمات در برابر نویز پس زمینه برای شما دشوار باشد.
3. تجمع تدریجی جرم گوش می‌تواند مجرای گوش را مسدود کرده و از هدایت امواج صوتی جلوگیری کند و این مشکل زمینه‌ای کاهش شنوایی ناشی از سن را تشدید کند. برداشتن جرم گوش می‌تواند به بازیابی شنوایی شما کمک کند.
4. عفونت گوش و رشد غیرطبیعی استخوان یا تومور در گوش خارجی یا میانی، هر یک از اینها می‌تواند باعث کاهش شنوایی شود.
5. علائم پارگی پرده گوش (تمپان)، انفجار زیاد صدا، تغییرات ناگهانی فشار، ایجاد فشار در کانال گوش با شیء و یا گاها عفونت گوش خارجی می‌تواند باعث پارگی پرده گوش شما شود و بر شنوایی شما تأثیر بگذارد.
6. شرایط بهداشتی مانند بیماری‌های قلبی یا دیابت می‌تواند باعث تشدید علائم این بیماری شود.
7. گاهی حتی عوارض جانبی تعدادی از داروها مانند آنتی بیوتیک و آسپرین در تشدید علائم و بیماری پیرگوشی نقش دارند.

در یک مطالعه مشخص شد در  که افرادی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی قرار می‌گیرند، احتمال اینکه دچار وزوز گوش شوند زیاد است. دلیل آن هم این است که داروها و اشعه‌هایی که وارد بدن می‌شود، می‌توانند به گوش داخلی آسیب برسانند.

عوارض پیرگوشی چیست؟

کاهش شنوایی می‌تواند تأثیر بسزایی در کیفیت زندگی شما داشته باشد. افراد مسن با کم شنوایی ممکن است احساس افسردگی کنند. از آنجا که کاهش شنوایی می‌تواند مکالمه را دشوار کند، برخی از افراد احساس انزوا می‌کنند. گاهی پیر گوشی با اختلال شناختی همراه است.

مکانیسم تعامل بین کاهش شنوایی، اختلال شناختی، افسردگی و انزوا جزو عناوین مهم مورد مطالعه محققین است. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که درمان کاهش شنوایی می‌تواند تأثیر مثبتی بر عملکرد شناختی، به ویژه حافظه داشته باشد.

گاهی ممکن است برای اینکه صداها را به درستی بشنوید باید از نوعی از وسایل مانند سمعک(hearing aids)برای برقراری ارتباط با دیگران استفاده کنید.

برای جلوگیری از پیر گوشی چه باید کرد؟

مراحل زیر می‌تواند به شما کمک کند تا از کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا جلوگیری کرده و از بدتر شدن شنوایی مربوط به سن جلوگیری کنید:

شنوایی خود را آزمایش کنید

اگر در محیط پر سر و صدا کار می‌کنید بطور منظم تست شنوایی انجام دهید. اگر کمی شنوایی خود را از دست داده‌اید، می‌توانید برای جلوگیری از پیشرفت اقدامات لازم را انجام دهید.

از گوش های خود در برابر صداهای بلند محافظت کنید

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند، می‌تواند به ساختارهای ظریف گوش داخلی آسیب برساند. از اقدامات پر سروصدا خودداری کنید. فعالیت‌هایی مانند سوار شدن بر اتومبیل برفی، شکار، استفاده از ابزارهای برقی مثل دریل یا سنگ برش یا گوش دادن به کنسرت‌هایی با صدای فوق العاده بلند می‌تواند به مرور به شنوایی شما آسیب برساند. استفاده از محافظ شنوایی یا دوری از مکان‌های پر سر و صدا می‌تواند از گوش شما محافظت کند. کاهش میزان صدای موسیقی نیز مفید است.

بهداشت مناسب گوش را رعایت کنید

گوش‌های خود را به آرامی و به‌طور منظم تمیز کنید تا جرم اضافی گوش پاک شود. با این حال، از قرار دادن اشیایی مانند گوش پاک‌کن در کانال گوش خودداری کنید؛ زیرا این کار می‌تواند موم را عمیق‌تر کند یا باعث آسیب شود. برای روش‌های ایمن تمیز کردن گوش، با یک متخصص گوش مشورت کنید.

ترک سیگار

سیگار می‌تواند گردش خون، از جمله جریان خون به گوش را مختل کند، که ممکن است به کاهش شنوایی مرتبط با پیرگوشی کمک کند. ترک سیگار می‌تواند به بهبود سلامت کلی از جمله سلامت گوش کمک کند.

کنترل بیماری‌های مزمن

برخی از شرایط پزشکی مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی، می‌توانند بر گوش‌های شما تأثیر بگذارند و به کاهش شنوایی یا سایر مشکلات مربوط به گوش کمک کنند. این شرایط را با متخصص گوش کنترل کنید و از توصیه‌های ارائه دهنده دکتر خود پیروی کنید.

در مصرف داروها محتاط باشید

برخی از داروها مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای اتوتوکسیک، می‌توانند اثرات مضری بر گوش داشته باشند. اگر دارویی برای شما تجویز شده است، عوارض جانبی احتمالی آنها در شنوایی را با متخصص گوش خود در میان بگذارید.

حفظ یک سبک زندگی سالم

یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و سلامت کلی، به سلامت گوش شما کمک می‌کند. تغذیه مناسب می‌تواند از سلامت گوش حمایت کند و ورزش منظم به افزایش جریان خون سالم به گوش و بقیه بدن کمک می کند.

هیدراته بمانید

هیدراتاسیون کافی برای سلامت کلی بدن شما از جمله گوش مهم است. در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید تا هیدراتاسیون مناسب را حفظ کنید.

معاینات منظم شنوایی

ارزیابی منظم شنوایی را با یک متخصص شنوایی شناس یا متخصص گوش برنامه ریزی کنید، به خصوص اگر در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به مشکلات شنوایی هستید. تشخیص زودهنگام هرگونه مشکل، می‌تواند به جلوگیری از وخامت بیشتر کمک کند.^{Age-Related Hearing Loss (Presbycusis)}

پیری زودرس گوش

پیری زودرس گوش به زوال سریع و تغییراتی اطلاق می‌شود که در ظاهر و عملکرد گوش در سنین نسبتاً جوان رخ می‌دهد. در حالی که روند پیری بر قسمت‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارد، گوش‌ها اغلب در بحث‌های مربوط به پیری نادیده گرفته می‌شوند. با این حال عواملی مانند ژنتیک، انتخاب سبک زندگی و عوامل محیطی، می‌توانند در پیری زودرس گوش نقش داشته باشند.

یکی از دلایل اصلی پیری زودرس گوش، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است. علاوه‌براین، سیگار می‌تواند پیری گوش را تسریع کند. همچنین انتخاب‌ نامناسب سبک زندگی مانند رژیم غذایی ناسالم، هیدراتاسیون ناکافی و کمبود ورزش، می‌تواند به پیری زودرس گوش کمک کند. رژیم غذایی فاقد مواد مغذی ضروری و آنتی اکسیدان‌ها نیز، می‌تواند پوست را از عناصر حیاتی مورد نیاز برای سلامت و شادابی محروم کند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم

اگر بطور ناگهانی شنوایی، بخصوص در یک گوش شما از بین رفته است، سریعاً به دنبال مراقبت پزشکی باشید.

اگر مشکل شنوایی در زندگی روزمره شما تداخل ایجاد می‌کند با پزشک خود صحبت کنید. کاهش شنوایی ناشی از پیرگوشی و مربوط به سن به تدریج اتفاق می‌افتد، بنابراین ممکن است در ابتدا متوجه آن نشوید.

چگونه پزشک پیرگوشی را تشخیص می‌دهد؟

پزشکانی که متخصص گوش و حلق بینی هستند از اوتوسکوپ جهت معاینه گوش و بررسی بیماری‌ها استفاده می‌کنند. همچنین از ادیوگرام برای بررسی سطح شنوایی و عملکرد این سیستم استفاده خواهند کرد.

درمان پیرگوشی

برای اینکه بتوان از مبتلا شدن به پیرگوشی، جلوگیری کرد مواردی را بیان کردیم اما اگر دچار علائم پیرگوشی شدید و به متخصص مراجعه کردید راهکارهایی را برای جلوگیری از شدت یافتن علائم پیرگوشی به شما توصیه می‌کند که عبارت است‌از:

سمعک

سمعک رایج‌ترین درمان پیرگوشی است. این دستگاه صداها را تقویت می‌کند و وضوح شنوایی را بهبود می‌بخشد. سمعک‌های مدرن در سبک‌های مختلف عرضه می‌شوند و میتوان آنها را متناسب با نیازهای فردی سفارش داد.

دستگاه‌های گوش دادن کمکی (ALD)

ALD ها شامل دستگاه‌هایی مانند تلفن‌های تقویت شده، تقویت کننده‌های صدای شخصی و سیستم‌های گوش دادن به تلویزیون هستند. آنها برای بهبود موقعیت‌های شنیداری خاص طراحی شده‌اند و می‌توانند در کنار سمعک، برای درمان پیرگوشی استفاده شوند.

کاشت حلزون شنوایی

برای افرادی که کم‌شنوایی شدید ناشی از پیرگوشی دارند و از سمعک سود نمی‌برند، کاشت حلزون ممکن است یک گزینه باشد. این وسایل الکترونیکی با جراحی کاشته میشوند و مستقیماً عصب شنوایی را تحریک می‌کنند و قسمت های آسیب دیده گوش داخلی را دور می‌زنند.

راهبردهای ارتباطی

یادگیری راهبردهای ارتباطی موثر، می‌تواند به افراد مبتلا به پیرگوشی کمک کند تا با موقعیت‌های روزمره کنار بیایند. تکنیک‌هایی مانند روبرو شدن مستقیم با فرد، به حداقل رساندن صدای پس زمینه و درخواست تکرار، می‌تواند اثربخشی ارتباط را بهبود بخشد.

توانبخشی شنوایی

شنوایی شناسان و گفتار درمانگران، می‌توانند برنامه‌های توانبخشی شنوایی را ارائه دهند. این برنامه‌ها به افراد کمک می کنند تا توانایی‌های شنوایی باقی مانده خود را از طریق تکنیک‌هایی مانند آموزش شنیداری، گفتارخوانی و راهبردهای شناختی به حداکثر برسانند.

اصلاح سبک زندگی

ایجاد تغییرات خاص در سبک زندگی، می‌تواند به مدیریت پیرگوشی کمک کند. اینها شامل کاهش قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، ترک سیگار، مدیریت دیابت و فشار خون بالا و حفظ یک رژیم غذایی سالم و ورزش روتین است.

نکات کلیدی در رابطه با پیرگوشی و علائم آن

دانستن یکسری نکات در رابطه با پیرگوشی و علائم آن می‌تواند کمک بسیار زیادی به شما در پیشگیری و تشخیص این عارضه گوش کند؛ به نکات زیر توجه کنید:

• پیرگوشی با سن ازتباط مستقیمی دارد و ممکن است در یک یا هر دو گوش اتفاق بیفتد. پیدایش علائم پیرگوشی یکی از مشکلاتی است که در پیری علامت دار می‌شود.
• اگر فکر می‌کنید دچار کم شنوایی شده‌اید، حتما به مراکز بهداشتی مراجعه کنید.
• تا حد ممکن سعی کنید در معرض انفجار و صداهای بلند قرار نگیرید تا به سیستم شنوایی اسیب وارد نشود.
• کاهش شنوایی حسی عصبی اغلب موارد یک بیماری برگشت ناپذیر است پس پیشگیری مهمترین راه جهت جلوگیری از آن است.

اگر هر یک از علائم پیر گوشی را تجربه کردید، مراجعه به پزشک بسیار ضروری است. گاهی اوقات، درمان پیرگوشی شامل سمعک، دارو یا جراحی می‌شود و حتی رعایت توصیه‌های ساده برای پیشگیری از پیر شدن گوش می‌تواند روند کاهش شنوایی را کندتر کند. برای انتخاب بهترین راه‌حل، می‌توانید از مشاوره دکتر علی کوهی، فوق تخصص جراحی گوش و قاعده جمجمه در تهران استفاده کنید. علاوه بر این، آشنایی با راه های محافظت از گوش به شما کمک می‌کند تا شنوایی خود را در طولانی‌مدت حفظ نمایید.