انواع کیست گردن؛ علائم و درمان کیست گلو | کدام توده در گردن خطرناک است؟

تشخیص درست منشأ توده‌های گردنی اهمیت بالایی دارد، زیرا برخی از این ضایعات ممکن است ناشی از بیماری‌های بدخیم مانند سرطان غدد بزاقی باشند. پزشکان با استفاده از روش‌هایی مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و نمونه‌برداری می‌توانند ماهیت دقیق این توده‌ها را مشخص کنند. در بسیاری از موارد، درمان جراحی تنها راه‌حل قطعی برای حذف کامل توده است.

کیست گردن چیست؟

کیست گردن، یک توده پر از مایع یا جامد است که در داخل گردن، معمولاً در زیر پوست ایجاد می‌شود. این کیست‌ها معمولاً خوش‌خیم و بدون درد هستند و از غدد سباسه یا فولیکول‌های مو مسدود یا آسیب دیده به وجود می‌آیند. اندازه کیست گردن می‌تواند بطور قابل توجهی از توده‌های کوچک تا توده‌های بزرگتر و برجسته‌تر متفاوت باشد. در حالی که اکثر کیست‌های گردن بی‌ضرر هستند، اما اگر به اندازه کافی بزرگ شوند که به ساختارهای مجاور فشار وارد کنند یا عفونی شوند، ممکن است باعث ناراحتی شوند و منجر به قرمزی، تورم و حساسیت شوند.

به نقل از کلینیک کلیولند:

بیشتر توده‌های گردنی خوش‌خیم هستند، اما هر نوع توده یا کیست که بیش از دو هفته باقی بماند، باید توسط متخصص بررسی شود تا احتمال بدخیمی رد گردد.

انواع کیست گردن

کیست‌های گردن را میتوان بر اساس منشاء و ویژگی هایشان، به انواع مختلفی طبقه بندی کرد.  برخی از انواع رایج کیست گردن عبارتند از:

کیست‌های اپیدرمی

کیست‌های اپیدرمی یا اپیدرموئید، شایع‌ترین نوع کیست‌های گردن هستند. آنها از سلول‌های پوستی که در زیر سطح پوست به دام می‌افتند، ایجاد می‌شوند و یک کیست با رشد آهسته، گرد یا بیضی شکل را تشکیل می‌دهند که با ماده‌ای پنیر مانند به نام کراتین پر شده است.

کیست‌های سباسه

این کیست‌ها شبیه کیست‌های اپیدرمی هستند اما از غدد چربی مسدود شده در پوست منشا می‌گیرند.

آنها همچنین حاوی یک ماده نیمه جامد هستند اما ممکن است به دلیل ارتباط آنها با ترشحات بدبو متمایز شوند.

کیست‌های برانکیال

کیست‌های برانکیال، مادرزادی هستند (در بدو تولد وجود دارند) و ناشی از بقایای بافت جنینی هستند که در طول رشد جنین ناپدید می‌شوند. آنها معمولاً در امتداد مرز قدامی عضله sternocleidomastoid یافت می‌شوند و ممکن است در نوجوانی یا بزرگسالی قابل توجه باشند.

کیست های مجرای تیروگلوسال

این کیست‌ها از بقایای غده تیروئید و مجرای تیروگلوسال تشکیل می‌شوند که غده تیروئید را در طول رشد جنین به زبان متصل می‌کند. هنگامی که مجرا پس از تولد ناپدید نمی‌شود، معمولا می‌تواند باعث ایجاد کیست در نزدیک به خط وسط گردن شود.

کیست‌های درموئید

کیست های درموئید، کیست‌های نادر و مادرزادی هستند که دارای بافت‌های مختلفی از جمله پوست، فولیکول‌های مو و گاهی حتی غدد عرق هستند. آنها از بافت به دام افتاده در طول رشد جنینی رشد می‌کنند.

کیست لنفاوی

این کیست‌ها از انسداد یا ناهنجاری در سیستم لنفاوی ایجاد می‌شوند. آنها می‌توانند در هر جایی از بدن از جمله گردن ایجاد شوند و ممکن است با تورم و احتباس مایعات همراه باشند.

کیست گردن نشانه چیست؟

همانطور که گفته شد، کیست‌های گردن معمولا خوش خیم هستند و بعد از گذشت چند روز بهبود می‌یابند. اما در برخی مواقع، کیست‌ گردن می‌تواند نشانه‌ای از سرطان دهان، گلو، حنجره، لنفوم، تیروئید یا سرطان خون باشد.^{Cystic masses of neck: A pictorial review}

در صورت مشاهده هرگونه توده غیرطبیعی گردن بخصوص اگر به سرعت در حال رشد است،  درد دارد یا همراه با سایر علائم نگران کننده باشد، ضروری است که با یک متخصص مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب، می‌تواند بطور قابل توجهی نتایج را برای توده‌های خطرناک گردن بهبود بخشد.

علائم کیست گردن چیست؟

در حالی که بسیاری از کیست‌های گردن بدون علامت هستند و مورد توجه قرار نمی‌گیرند، اما برخی از افراد ممکن است بسته به اندازه، محل و عفونت احتمالی، علائم را تجربه کنند. در زیر علائم رایج مرتبط با کیست گردن آورده شده است.

• توده یا تورم قابل مشاهده: علامت اولیه کیست گردن، توده‌ای نرم و بدون درد است که می‌تواند در جلوی گردن، درست زیر سیب گلو یا در یک طرف آن احساس یا دیده شود. توده ممکن است هنگام بلعیدن یا دراز کشیدن حرکت کند.
• درد یا ناراحتی: در برخی موارد، کیست می‌تواند باعث درد یا ناراحتی خفیف شود، به خصوص اگر بزرگ یا عفونی شود.
• مشکل در بلع: یک کیست گردن بزرگ، می‌تواند روی گلو یا مری فشار وارد کند و منجر به مشکل یا درد در هنگام بلع شود.
• تغییرات در صدا: هنگامی که کیست به تارهای صوتی یا ساختارهای مجاور فشار می‌آورد، ممکن است باعث گرفتگی صدا یا تغییراتی در صدا شود.
• عفونت و التهاب: اگر کیست عفونی شود، ممکن است منجر به قرمزی، گرمی، حساسیت و افزایش درد در ناحیه آسیب دیده شود. پوست روی کیست ممکن است متورم و ملتهب به نظر برسد.
• تخلیه یا ترشح: در صورت وجود کیست عفونی، ممکن است ترشحات بدبو یا چرکی وجود داشته باشد که از توده خارج می‌شود.
• تب و ضعف عمومی: اگر کیست عفونی شود، می‌تواند علائم سیستمیک مانند تب، خستگی و احساس ناخوشی را ایجاد کند.

در صورت بروز هر یک از این علائم یا اگر متوجه توده‌ای در گردن خود شدید، بسیار مهم است که با یک متخصص مشورت کنید. اگرچه اکثر کیست‌های گردن خوش خیم هستند، اما برای رد هرگونه شرایط جدی زمینه‌ای، یک ارزیابی پزشکی ضروری است. گزینه های درمانی برای کیست گردن ممکن است شامل برداشتن جراحی باشد، به خصوص اگر کیست باعث ناراحتی یا خطر عفونت یا عوارض شود.^{Neck Cysts (Pediatric)}

درمان کیست گردن

درمان کیست گردن، به عوامل مختلفی مانند اندازه، محل، علائم و اینکه کیست عفونی است یا خیر بستگی دارد. در اینجا گزینه‌های رایج درمانی برای کیست گردن آورده شده است:

1. مشاهده؛ اگر کیست گردن کوچک و بدون علامت است و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند، متخصص ممکن است آن را بدون هیچ مداخله فوری نظارت کند. اما بازدیدهای منظم برای بررسی هرگونه تغییرات ضروری است.
2. آنتی بیوتیک‌ها؛ اگر کیست عفونی شود و باعث قرمزی، گرمی، حساسیت و تخلیه چرک شود، پزشک ممکن است برای درمان عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند. آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان خود کیست موثر نیستند اما می‌توانند به کنترل عفونت کمک کنند.
3. برش و تخلیه؛ برای کیست‌های عفونی که آبسه ایجاد کرده‌اند، پزشک ممکن است یک عمل جراحی جزئی برای تخلیه چرک و تسکین علائم انجام دهد. این روش معمولاً در موارد عفونت حاد انجام می‌شود.
4. اسکلروتراپی؛ این روش شامل تخلیه مایع از کیست و سپس تزریق یک عامل اسکلروز کننده به داخل حفره کیست، برای بسته شدن و جلوگیری از عود آن است. اسکلروتراپی معمولا برای کیست‌هایی استفاده می‌شود که احتمال بازگشت پس از درناژ زیاد است.
5. برداشتن با جراحی؛ اگر کیست علامت‌دار، بزرگ، عود کننده یا خطر عوارض داشته باشد، معمولاً برداشتن کیست با جراحی توصیه می‌شود. این روش که به‌عنوان برداشتن کیست شناخته می‌شود، شامل بریدن کیست و بافت اطراف آن برای اطمینان از برداشتن کامل است.
6. آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA)؛ در برخی موارد، اگر ماهیت کیست گردن نامشخص باشد، پزشک ممکن است FNA را انجام دهد. FNA یک روش تشخیصی است که در آن از یک سوزن نازک برای استخراج نمونه کوچکی از مایع یا بافتی از کیست، برای تجزیه و تحلیل بیشتر استفاده می‌شود.
7. درمان با لیزر؛ کیست‌های سطحی مانند کیست‌های چربی، ممکن است با لیزر درمان شوند که می‌تواند به کوچک شدن یا برداشتن کیست کمک کند.

کدام توده در گردن خطرناک است؟

توده‌های خطرناک گردن، ممکن است نشان‌دهنده بیماری‌های زمینه‌ای جدی باشند. در حالی که همه توده‌های گردن خطرناک نیستند، اما برخی از آنها می‌توانند نشان دهنده مشکلات سلامتی مهمی باشند که نیاز به ارزیابی و درمان فوری دارند. در اینجا چند نمونه از توده‌های خطرناک گردن آورده شده است:

تومورهای سرطانی

توده‌های گردن می‌توانند در اثر رشد سرطانی مانند لنفوم، سرطان تیروئید، یا تومورهای متاستاتیک از سایر اندام‌ها (مانند ریه، سینه) ایجاد شوند.

به نقل از انجمن سرطان آمریکا:

وجود یک توده در گردن می‌تواند ناشی از عوامل ساده‌ای مانند عفونت باشد، اما در درصدی از بیماران، این نشانه اولیه برخی سرطان‌ها از جمله سرطان تیروئید یا لنفوم است.

غدد لنفاوی بزرگ شده

غدد لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند و می‌توانند به دلیل عفونت، التهاب یا بدخیمی‌، بزرگ شوند.  در حالی که بسیاری از تورم‌های غدد لنفاوی به دلیل عفونت‌های جزئی است، اما غدد لنفاوی با رشد سریع، ممکن است نشان دهنده شرایط جدی باشد.

گره‌های تیروئید

غده تیروئید می‌تواند گره‌هایی ایجاد کند که توده‌های کوچکی هستند. بیشتر ندول‌های تیروئید خوش خیم هستند، اما برخی از آنها می‌توانند سرطانی باشند که نیاز به ارزیابی و درمان احتمالی دارند.

آنوریسم شریان کاروتید

آنوریسم شریان کاروتید یک ناحیه برآمده و ضعیف در شریان کاروتید است که خونرسانی به مغز می‌کند. اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی مانند سکته شود.

کیست یا تومور حنجره

کیست یا تومور در حنجره، می‌تواند منجر به تغییرات صدا و مشکلات تنفسی شود.

تومورهای غده پاروتید

غدد پاروتید، بزرگترین غدد بزاقی هستند و تومورهای این ناحیه می‌توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. تومورهای بدخیم پاروتید می‌توانند به ساختارهای مجاور گسترش یابند و نیاز به توجه فوری دارند.

علت ایجاد توده در گردن چیست؟

یک توده در گردن، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که هر یک از عوامل کمک کننده، نقش مشخصی در ایجاد آن ایفا می‌کنند. ازجمله این علل میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

• غدد لنفاوی: یکی از دلایل اصلی، تورم غدد لنفاوی است که با تجمع سلول‌های ایمنی در هنگام مبارزه بدن با عفونت‌ها مشخص می‌شود. عفونت‌ها که با پاتوژن‌هایی مانند باکتری‌ها یا ویروس‌ها مشخص می‌شوند، غدد لنفاوی را تحریک می‌کنند تا بزرگ شوند و یک توده قابل لمس را تشکیل می‌دهند. علاوه‌براین، بیماری‌های ویروسی مانند مونونوکلئوز یا HIV می‌توانند منجر به تورم غدد لنفاوی شوند.
• تیروئید: عامل دیگر، اختلالات تیروئید از جمله بیماری‌هایی مانند گواتر یا گره‌های تیروئید است. غده تیروئید که در گردن قرار دارد، ممکن است رشد غیرطبیعی ایجاد کند و باعث ایجاد یک توده قابل توجه شود. علاوه‌براین، کیست‌ها یا تومورهای خوش‌خیم در گردن می‌توانند از بافت‌های مختلف ایجاد شده و منجر به توده‌های قابل لمس شوند.
• غدد بزاقی: مشکلات غدد بزاقی مانند عفونت یا تومور، یکی دیگر از مقصران بالقوه است. سیالادنیت، عفونت غدد بزاقی، می‌تواند منجر به توده‌های دردناک شود. تومورهای غدد بزاقی ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند که نیاز به بررسی دقیق دارند.
• شرایط التهابی: شرایط التهابی مانند سارکوئیدوز می‌تواند به توده‌های گردن کمک کند. سارکوئیدوز باعث تشکیل گرانولوم‌ها، توده‌های سلول‌های التهابی می‌شود که می‌توانند به صورت توده‌هایی در گردن ظاهر شوند. علاوه‌براین برخی سرطان‌ها، چه در مراحل اولیه در گردن یا متاستاز از نواحی دیگر، می‌توانند باعث رشد غیرطبیعی شوند.
• ناهنجاری‌های ساختاری: ناهنجاری‌های ساختاری مانند کیست یا لیپوم نیز می‌توانند مقصر باشند. کیست‌‌ها از تجمع مایع یا ترشحات در یک ساختار کیسه مانند به وجود می‌آیند، در حالی که لیپوم‌ها توده‌های چربی غیر سرطانی هستند که هر دو می‌توانند توده‌های قابل لمس در گردن ایجاد کنند.
• تروما: تروما یا آسیب می‌تواند منجر به ایجاد توده شود. هماتوم، تجمع خون در خارج از رگ‌های خونی، می‌تواند به دلیل ضربه ایجاد شود و یک احساس توده در گردن ایجاد کند.

چگونه علت به وجود آمدن توده در گردن مشخص میشود؟

تشخیص علت توده در گردن، شامل یک رویکرد سیستماتیک برای کشف مشکل اساسی است. در ابتدا، انجام یک تاریخچه پزشکی کامل بسیار مهم است. پرس و جو در مورد شروع، مدت زمان و هر گونه علائم مرتبط به توده، کمک می‌کند تا علل بالقوه را مشخص کنید. یک معاینه فیزیکی جامع، به متخصصان اجازه می‌دهد تا ویژگی‌های توده مانند اندازه، حساسیت و تحرک را ارزیابی کنند و به تشخیص افتراقی کمک کنند.

به دنبال این، مطالعات تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، یا اسکن MRI، نقش کلیدی در تجسم ساختار توده و شناسایی ناهنجاری‌های بالقوه دارند. این ابزارهای تشخیصی، بینش‌های ارزشمندی را در مورد ماهیت توده ارائه می‌دهند و به رد یا تأیید شرایط مختلف کمک می‌کنند.  علاوه‌براین، بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) ممکن است برای استخراج نمونه برای معاینه میکروسکوپی استفاده شود که به تشخیص قطعی شرایطی مانند تومورها یا عفونت‌ها کمک می‌کند.

پیشگیری از بروز توده گردن

پیشگیری از توده‌های گردن شامل اتخاذ عادات سالم و رسیدگی به عوامل خطر بالقوه است. در ادامه به برخی از راه‌های پیشگیری اشاره خواهیم کرد:

1. حفظ وضعیت بدنی خوب بسیار مهم است. نشستن و ایستادن با تراز مناسب، فشار بر روی عضلات گردن را کاهش می‌دهد و از ایجاد توده‌های ناشی از تنش جلوگیری می‌کند.
2. تمرینات منظم گردن به بهبود قدرت و انعطاف عضلانی کمک می‌کند و احتمال ایجاد ناهنجاری‌ها را کاهش می‌دهد. تمرینات کششی و چرخشی می‌تواند مفید باشد.
3. از استفاده طولانی مدت از دستگاه‌ها در زوایای نامناسب خودداری کنید و از فضاهای کاری ارگونومیک برای به حداقل رساندن فشار اطمینان حاصل کنید.
4. هیدراته ماندن، از سلامت کلی از جمله ناحیه گردن پشتیبانی می‌کند. مصرف آب کافی به حفظ عملکرد مناسب بافت کمک می‌کند و می‌تواند به جلوگیری از توده کمک کند.
5. آگاهی از هرگونه تغییر غیرعادی در گردن، مانند تورم یا درد، می‌تواند تشخیص زودهنگام و در صورت لزوم مداخله پزشکی را به همراه داشته باشد.
6. یک رژیم غذایی متعادل غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، از سلامت کلی حمایت می‌کند و خطر شرایطی را که ممکن است منجر به توده‌های گردن شود را کاهش می‌دهد.

برای توده گردن به چه دکتری مراجعه کنیم؟

متخصص گوش و حلق و بینی، پزشکی است که در اختلالات سر و گردن تخصص دارد و آنها را به انتخاب مناسبی برای ارزیابی توده‌های گردن تبدیل می‌کند. این پزشکان می‌توانند معاینات بیشتری مانند آزمایش‌های تصویربرداری یا بیوپسی را برای تعیین ماهیت توده انجام دهند. همچنین در برخی موارد، بسته به علت مشکوک زمینه‌ای توده، ممکن است با روماتولوژیست یا متخصص غدد مشورت شود.

اگرچه بزرگ شدن توده گردن همیشه به معنای یک وضعیت تهدید کننده زندگی نیست، اما ضروری است که به سرعت به دنبال ارزیابی پزشکی باشید.  تشخیص زودهنگام سرطان یا سایر بیماری‌های جدی، بطور قابل توجهی نتایج درمان را بهبود می‌بخشد. معاینه کامل توسط یک متخصص، از جمله آزمایش‌های تصویربرداری و احتمالاً بیوپسی، می‌تواند به تعیین علت توده کمک کند و در صورت لزوم، درمان مناسب را راهنمایی کند.

دکتر علی کوهی، فوق تخصص گوش، حلق و بینی و قاعده جمجمه از دانشگاه استنفورد آمریکا است که تاکنون جراحی‌های موفقی در ناحیه گردن انجام داده‌اند. اگر شما یا اطرافیانتان با کیست گردن، کیست گلو یا هر نوع توده در گردن مواجه هستید، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی با دکتر ملاقات داشته باشید و درمان خود را هرچه سریع‌تر آغاز کنید. دریافت مشاوره تخصصی همچنین می‌تواند در پیشگیری و درمان به‌موقع بیماری های دهان و حلق نقش بسیار مؤثری داشته باشد.