بررسی امکان انتقال ویروس کرونا و آنفولانزا از راه گوش

با این وجود یک احتمال خیلی کم برای افرادی با اختلالات طولانی مدت گوش میانی و داخلی، صفر نیست. پس بهتر است در صورت داشتن عفونت های طولانی مدت، سرطان های داخلی گوش و جراحی های مربوط به قاعده جمجمه و گوش، الزامات بهداشتی را بیشتر رعایت کنید. مواردی که در ادامه مطالعه می کنید؛ فقط مختص به ویروس کرونا نیست و برای تمام ویروس های تنفسی مثل آنفولانزا، سرما خوردگیRSV و غیره، کاربردی می باشد.

راه های انتقال ویروس کرونا

سازمان جهانی بهداشت چنین اعلام می کند که ویروس کرونا از راه دهان و بینی فرد بیمار به صورت قطرات ریز حاصل از سرفه، عطسه، حرف زدن، آواز خواندن یا تنفس می تواند به دیگران انتقال یابد.

شواهد علمی کنونی نشان می دهد نزدیک بودن فرد سالم به فرد بیمار، اولین عنصر لازم برای سرایت ویروس کرونا به شمار می رود. اگر فاصله فرد سالم از فرد بیمار کمتر از یک متر باشد؛ امکان استنشاق قطرات ریز حاصل از ترشحات بیمار و سرایت ویروس کرونا بسیار زیاد است. گاهی ممکن است ویروس روی چشم، بینی یا دهان قرار بگیرد و بعد با دست فرد، وارد راه تنفسی شود.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است: هیچ شواهد علمی مبنی بر انتقال ویروس کرونا از طریق گوش وجود ندارد و مسیر اصلی انتقال، قطرات تنفسی است.

به همین دلیل توصیه می شود، افرادی که زیر یک سقف زندگی نمی کنند و با واکسن کرونا ایمن نشده اند؛ فاصله یک متری یا بیشتر را از دیگران رعایت نمایند. رعایت فاصله اجتماعی یا به عبارت درست تر، فاصله فیزیکی، یکی از ارکان مهم مهار انتقال ویروس کرونا در سطح جوامع به شمار می آید. دومین حالتی که ممکن است باعث انتقال ویروس کرونا شود؛ قرار داشتن در یک محیط سرپوشیده، شلوغ با تهویه ضعیف برای مدت نسبتا طولانی است. در این حالت قطرات ریز حاصل از ترشحات تنفسی بیمار می توانند در هوا معلق بمانند و افرادی که حتی دورتر از فاصله یک متری قرار دارند را به ویروس کرونا گرفتار نمایند. ^{medicalxpress}

همین امر باعث شد بسیاری از کشورها، ناچار شوند مراکز پرجمعیت موجود در شهرها را به حالت تعطیل در بیاورند تا بتوانند از میزان انتقال ویروس کرونا بکاهند. همچنین دست زدن به سطوح آلوده که در معرض قطرات ریز سرفه و عطسه بیمار بوده است می تواند خطرناک باشد. اگر در حالی که دست به ریزقطرات تنفسی بیمار آلوده است؛ فرد به بینی، چشم یا دهان خود دست بزند؛ این احتمال وجود دارد که ویروس کرونا وارد بدن فرد گردد. اگر تعداد ویروس به اندازه ای باشد که قدرت استقرار در بافت بدن را داشته باشد؛ ممکن است عفونت کرونا آغاز گردد.

به همین دلیل به شدت توصیه می شود پیش از دست زدن به چشم، بینی و دهان حتما نسبت به شستن دست ها با آب و شوینده دست (صابون جامد یا مایع) برای مدت حداقل بیست ثانیه اقدام شود. اگر امکان شستشوی دست وجود ندارد، ضدعفونی کردن دست با ژل یا محلول موثر مانند محلول دارای حداقل 60% تا 70% الکل اتیلیک توصیه می شود.

آیا ممکن است ویروس های تنفسی از راه گوش منتقل شوند؟

در بخش های پیشین همین مقاله نوشته شد که چشم می تواند یکی از راه های انتقال ویروس کرونا باشد. این جملاتی است که از تحقیقات علمی گسترده به دست آمده است و مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است.

اگر کسی که به ویروس کرونا مبتلاست و در نزدیکی افراد سالم و به صورت حفاظت نشده (به عنوان نمونه بدون ماسک)، سرفه یا عطسه نماید، احتمال انتقال ویروس های منتشر شده از راه چشم وجود دارد. همچنین اگر دست به ویروس کرونا آلوده باشد و فرد چشمان خود را بمالد؛ احتمال انتقال ویروس کرونا از راه چشم وجود دارد.

به همین دلیل در مواردی که نمی توان از فرد بیمار فاصله گرفت، مانند اعضای پرتلاش کادر درمان، باید با عینک از چشم ها هم حتما محافظت کرد. اما در مورد گوش، انتقال ویروس کرونا از راه گوش به بدن بسیار بعید است. به گفته دیگر، احتمال سرایت بیماری کرونا از راه گوش بسیار بسیار ضعیف است.

سازمان بهداشت جهانی در منابع معتبر خود هیچ اشاره ای به گوش به عنوان یکی از راه های انتقال ویروس کرونا نکرده است. وبسایت مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های ایالات متحده آمریکا (Center of Disease Control and prevention) درباره انتقال ویروس کرونا از راه گوش می گوید ما به انتقال ویروس کرونا و سایر ویروس های تنفسی از راه گوش اعتقادی نداریم!^{Coronavirus disease (COVID-19): How is it transmitted?}

در مقاله‌ای منتشرشده در ژورنال پزشکی نیوانگلند (NEJM) آمده است: مسیر شیپور استاش ارتباطی با گلو دارد، اما تاکنون هیچ مطالعه‌ای نشان نداده که ویروس کرونا یا آنفولانزا بتوانند از راه گوش وارد بدن شوند.

لیست راهکارهای پیشگیری از انتقال ویروس‌های تنفسی

• رعایت فاصله فیزیکی حداقل یک متر با دیگران، به‌ویژه در صورت عدم ایمن‌سازی با واکسن یا زندگی نکردن زیر یک سقف.
• استفاده از ماسک برای کاهش انتشار قطرات تنفسی ناشی از سرفه، عطسه، یا صحبت.
• شستن دست‌ها با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه قبل از لمس چشم، بینی، یا دهان.
• استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های حاوی ۶۰-۷۰٪ الکل اتیلیک در صورت عدم دسترسی به آب و صابون.
• اجتناب از حضور طولانی‌مدت در محیط‌های سرپوشیده، شلوغ، و با تهویه ضعیف.
• پرهیز از لمس سطوح آلوده و سپس تماس با چشم، بینی، یا دهان.
• استفاده از عینک محافظ در شرایط پرخطر (مانند کادر درمان در تماس نزدیک با بیماران).
• رعایت احتیاط بیشتر در افراد با بیماری‌های مزمن گوش، سرطان گوش، یا سابقه جراحی قاعده جمجمه.

چرا انتقال ویروس کرونا از راه گوش بسیار بعید است؟

پوستی که گوش خارجی را می پوشاند؛ عینا همان پوستی است که سایر نقاط بدن را هم از گزند ویروس ها و باکتری ها در اما نگه داشته است. سطح گوش هیچ شباهتی به بینی، دهان یا چشم ندارد.

طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا (CDC)، آنفولانزا عمدتاً از طریق بینی و دهان منتشر می‌شود و تاکنون مدرکی برای انتقال آنفولانزا از گوش گزارش نشده است.

فراگیر بودن پوست در همه سطوح خارجی گوش باعث می شود در عمل امکان انتقال ویروس کرونا و سایر موجودات میکروسکوپی بیماری زا به صفر برسد. به گفته دیگر، تا زمانی که پوست گوش سالم است و خراش یا بیماری خاصی تمامیت آن را با گسستگی رو به رو نکرده است؛ می توان با اطمینان خاطر گفت که ویروس کرونا و هیچ ویروس دیگری نمی تواند از راه گوش به فرد سالم انتقال یابد.

به همین دلیل است که با وجود گذشت بیش از یک سال و نیم از همه گیری جهانی ویروس کرونا و مطالعات گسترده دانشمندان علوم مختلف در سراسر جهان روی انواع این ویروس، تاکنون هرگز هیچ دستورالعملی به محافظت گوش در هنگام نزدیک شدن به بیماران مبتلا به عفونت کرونا (یا همان بیماری کووید-19) اشاره نکرده است. این حاکی از این است که انتقال ویروس کرونا از راه گوش به احتمال زیاد انکان پذیر نیست.

مطالعات بالینی نشان داده‌اند که مشکلات گوش میانی مثل اوتیت مدیا می‌توانند در برخی بیماران علائمی مانند کاهش شنوایی، درد و حتی سرگیجه ناشی از اوتیت مدیا ایجاد کنند. هرچند این وضعیت مستقیماً به انتقال ویروس کرونا از راه گوش یا انتقال آنفولانزا از گوش مرتبط نیست، اما اهمیت بررسی سلامت گوش در دوره‌های شیوع بیماری‌های ویروسی را برجسته می‌سازد. این نکته نشان می‌دهد که حتی اگر احتمال انتقال ویروس کرونا و آنفولانزا از راه گوش بسیار پایین باشد، عفونت‌های گوش می‌توانند شرایط عمومی بیمار را وخیم‌تر کنند.

در جمع‌بندی، هیچ مدرک علمی تأیید نمی‌کند که انتقال ویروس کرونا و آنفولانزا از راه گوش رخ دهد. به‌طور خاص، انتقال ویروس کرونا از راه گوش و همچنین انتقال آنفولانزا از گوش توسط نهادهای معتبر رد شده است. بنابراین نگرانی اصلی همچنان مسیرهای تنفسی (بینی و دهان) است.