سمعک هوشمند چیست؟
وقتی واژههای ناشنوایی یا افت قدرت شنوایی به گوش میرسد، همه به یاد سمعک میافتند. زمانی سمعک یک وسیله پزشکی محسوب میشد که فقط به شنوایی افراد کمک میکرد. امروزه سمعک نه تنها به شنوایی کمک میکند بلکه میتواند بسیاری از کارهای دیگر افراد را هم تسهیل نماید.
کسانی که چندین سال است سمعک خود را عوض نکردهاند یا برای تستهای منظم شنوایی و کارکرد سمعک خود به کلینیکهای مربوطه مراجعه نکردهاند، شاید لازم باشد برای کشف تواناییهای تازه سمعکهای هوشمند امروزی به کلینیک مراجعه کنند و با پزشک یا کارشناس مربوطه در این زمینه مشورت نمایند.
در این مقاله به مبحث سمعک هوشمند پرداخته شده و توضیحاتی برای آشنایی با سمعک هوشمند ارائه شده است.
سمعک هوشمند چیست؟
امروزه تکنولوژی و فن آوری بیش از هر زمان دیگر پیشرفت کرده است. حتی سمعکهایی که به لحاظ اقتصادی و از جنبه قیمت در پاینترین رده قرار دارند، از امکانات پردازش صدا و سخن، الگوریتمهای دیجیتال کاهش نویز و کاهش جریان نویز (noise wind) و امکان بهبود دریافت فیدبک مثلا در زمانهایی که سمعک سوت میکشد، برخوردار هستند. همه این موارد پیشرفته به این دلیل به سمعک افزوده شدهاند که فرد فقط یک صدا را بلندتر نشوند بلکه صدا را هم بلندتر هم واضحتر بشنود.
بنابراین الزامی نیست که برای تهیه یک سمعک هوشمند حتما مبلغ بیشتری پرداخت شود بلکه با پرداخت مبالغ اندک هم میتوان از شنوایی واضحتری نسبت به دستگاههای سمعک قدیمی برخوردار شد. تحقیقات نشان میدهد بسیاری از افرادی که سمعکهای گران قیمت با امکانات فراوان تهیه میکنند، اصلا از این امکانات بیشتر استفاده نمیکنند و هرگز این امکانات را روشن نمینمایند.
بنابراین لازم است با یک کارشناس متبحر و با دانش در زمینه گزینش سمعک مشورت شود. وی به خوبی میتواند سمعکی را که با نیازها و خواستهای هر بیمار مطابقت دارد، به وی پیشنهاد نماید و از انتخاب سمعک گران قیمت که امکانات آن استفاده نمیشود پرهیز نماید.
بنابراین وقتی گفته میشود سمعک هوشمند بهتر است، اصلا به این معنا نیست که باید گرانترین سمعک با بیشترین و پیشرفتهترین امکانات خریده شود بلکه باید یک سمعک هوشمند متناسب با نیازها و شرایط هر بیمار تهیه گردد.
نحوه گزینش و تهیه سمعک هوشمند
افرادی با تخصصها و دانشهای مختلف در تشخیص مشکلات شنوایی و تجویز درمان مناسب برای رفع ناشنوایی یا افت شنوایی دخیل هستند. به طور عمده تفاوت این افراد در شاخهای از دانش است که آموختهاند. برخی از آنها برای این که بتوانند در رشته مربوطه به فعالیت ادامه دهند لازم است دورههای بازآموزی مربوطه را بگذرانند و با دانش به روز شده به بیماران برای سلامتی بیشتر کمک نمایند. در ادامه با افرادی که در زمینه تشخیص و درمان مشکلات شنوایی نقش ایفا مینمایند و بهترین مشاورین در زمینه گزینش و تهیه مناسبترین سمعک هوشمند هستند، بیشتر آشنا خواهید شد.
پزشک متخصص بیماریهای گوش و حلق و بینی
این فرد با ورود به دانشگاه در رشته پزشکی عمومی تحصیل کرده است و سپس در رشته تخصصی بیماریهای گوش و حلق و بینی به ادامه تحصیل پرداخته است. برخی از پزشکان که رشته تخصصی بیماریهای گوش و حلق و بینی را به پایان میرسانند، همچنان به تحصیلات عالی خود در یک رشته فوق تخصصی ادامه میدهند.
به عنوان نمونه، دکتر علی کوهی با ادامه رشته فوق تخصصی جراحی گوش و قاعده جمجمه از دانشگاه استنفورد آمریکا فارغ التحصیل شده اند.
پزشکان متخصص یا فوق تخصص رشتههای گوش و حلق و بینی برای ادامه فعالیت پزشکی خود هر ساله در کنگره و سمینارها و دورههای بازآموزی کشوری و بین المللی شرکت میکنند. به روز رسانی اطلاعات پزشکی این پزشکان برای ارائه بهترین و مدرنترین خدمات تشخیصی و درمانی به بیماران بسیار اهمیت دارد.
این پزشکان به واسطه دانش پزشکی خود میتوانند علت و نوع بیماری فرد را که به ناشنوایی یا کاهش شنوایی منتهی شده است، تشخیص دهد. وی میتواند بر اساس نوع بیماری تشخیص دهد که آیا سمعک میتواند به درمان بیماری و برگشت قدرت شنوایی کمک کند یا خیر.
پزشک متخصص بیماریهای گوش و حلق و بینی گاهی میتواند سرچشمه ایجاد ناشنوایی را به طور کلی بر طرف سازد. گاهی لازم است پزشک دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی با عمل جراحی ویژه ای مشکل را رفع نماید.
کارشناس شنوایی سنجی
این افراد در هنگام ورود به دانشگاه رشته تحصیلی شنوایی سنجی را برگزیدهاند. این افراد میتوانند وضعیت شنوایی و حفظ تعادل بیماران را به طور دقیق و با تستهای ویژه مشخص نمایند. برخی از روشهای درمانی برای بازگرداندن سلامت به سیستم شنوایی یا دستگاه حفظ تعادل توسط کارشناسان شنوایی سنجی به انجام میرسد.
یک کارشناس شنوایی سنجی متبحر و با دانش میتواند تعیین کند که آیا سمعک هوشمند میتواند مشکلات بیمار در زمینه شنوایی را بر طرف سازد. همچنین وی با شناختی که از وضعیت بیمار دارد میتواند به وی در گزینش امکانات لازم در سمعک کمک نماید.
رشته شنوایی سنجی از سطح کاردانی تا دکترا میتواند ادامه داشته باشد. هر چه سطح مدرک تحصیلی در این رشته دانشگاهی بالاتر باشد، به مفهوم آن است که فرد مدت زمان بیشتری را برای تحصیل در دانشگاه اختصاص داده است. این افراد میتوانند در کلینیکها در کنار پزشکان متخصص بیماریهای گوش و حلق و بینی فعالیت نمایند یا گاهی با اخذ مجوزهای مربوطه نسبت به تاسیس مراکز شنوایی سنجی اقدام میکنند.
دانش آموختگان این رشته برای ادامه فعالیت در حوزه شنوایی سنجی و ارائه خدمات به بیماران در این زمینه لازم است با شرکت در کنگرهها، سمینارها و دورههای بازآموزی اطلاعات خود را به روز نموده و بهترین و مدرنترین خدمات را به بیماران دچار مشکلات شنوایی و سیستم تعادلی ارائه نمایند.
کارشناس یا فروشنده سمعک هوشمند
سمعک توسط شرکتهای مختلف تولید و ساخته میشود. برخی از این شرکتها کارشناسان فروش خود را از بین تحصیل کردههای رشتههای تحصیلی و دانشگاهی مرتبط انتخاب میکنند. به عنوان نمونه، یکی از بهترین گزینهها برای کارشناس فروش سمعک استخدام دانش آموختگان رشته دانشگاهی شنوایی سنجی است.
به طور معمول، این افراد پیش از این که به عنوان کارشناس فروش سمعک به فعالیت بپردازند، زیر نظر شرکت تولید کننده سمعک دورههای آموزشی دقیقی درباره روش کار کردن با سمعک و امکانات موجود در هر مدل از سمعکهای هوشمند را یاد میگیرند. بسیاری از کارشناسان فروش سمعک هوشمند اطلاعات دقیقی درباره نحوه تحت پوشش بیمه قرار گرفتن هر مدل سمعک و بیمه گرهای مختلف را دارد.
کارشناس فروش سمعک هوشمند میتواند سمعک را روی گوش بیمار قرار دهد، آن را روشن کند. گاهی لازم است برای تنظیم کردن یک سمعک هوشمند کارشناس فروش سمعک با کارشناس شنوایی سنجی همکاری نزدیکی داشته باشند. اگر کارشناس فروش سمعک هوشمند دانش آموخته رشته دانشگاهی شنوایی سنجی باشد، ممکن است بتواند به تنهایی همه تنظیمات لازم برای دستگاه سمعک هوشمند را به انجام برساند.
چگونگی انتخاب سمعک هوشمند
بنابریان مشخص است برای انتخاب سمعک هوشمند باید از دانش و تجارب همه افرادی که در بالا از آنها نام برده شد، استفاده شود. یک بار دیگر تذکر داده میشود که لازم نیست حتما گرانترین دستگاه سمعک هوشمند خریداری شود و از بسیاری از امکانات ان هرگز استفاده نشود. برعکس باید با افراد مربوطه مانند پزشک متخصص بیماریهای گوش و حلق و بینی، کارشناس شنوایی سنجی و کارشناس فروش سمعک نیازها و توقعات خود از یک دستگاه سمعک هوشمند را بازگو کنید. این افراد سمعک هوشمند مناسب برای نیازها و بیماری شما را به شما معرفی خواهند کرد.
شاید یکی از مبانی لازم برای انتخاب و خرید سمعک هوشمند این باشد که به دنبال یک کارشناس شنوایی سنجی باشید که پس از روشن شدن سمعک هوشمند برای نخستین بار، یک تست شنوایی سنجی کامل، این بار با سمعک هوشمند روشن، برای بیمار انجام دهد.
کارشناس شنوایی سنجی مطمئن میشود که تنطیمات مناسب با توجه به شرایط شنوایی هر بیمار صورت میپذیرد و سمعک مطابق انتظارات و نیازهای بیمار عمل مینماید. در این تست علاوه بر این که سمعک در گوش روشن میشود، یک میکروفون هم کنار آن قرار میگیرد و صداهای منتشر شده توسط سمعک را ثبت و بررسی می نماید.
از سوی دیگر، آنچه واقعا بیمار توسط دستگاه شنوایی احساس میکند و میشنود هم ثبت میشود. تطابق همه این اطلاعات با هم به کارشناس شنوایی سنجی کمک میکند که دستگاه سمعک هوشمند را مطابق نیاز هر بیمار به طور شخصی تنظیم نماید.
سمعک هوشمند مناسب برای هر شخص چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
شاید در ظاهر چنین به نظر برسد که گوش همه افراد ساختاری مشابه دارد. اگر دقیق نگاه شود مشخص میگردد که گوش هر فرد تفاوتهای ظریفی دارد. همین تفاوت باعث میشود که انعکاس امواج صوتی در مجرای گوش هر فرد، پیش از رسیدن آن به پرده گوش، حالت خاص خود را داشته باشد.
برای انتخاب شخصی سمعک هوشمند مناسب برای هر بیمار دو عامل بیشتر از همه باید مورد توجه باشد:
- اندازه مجرای گوش که بلندگوهای سمعک قرار است در آن گذاشته شوند، از اهیمت زیادی در انتخاب سمعک برای هر بیمار برخوردار است.
- ترجیح و خواست شخصی هر بیمار که دوست دارد صداها را بلندتر یا آرامتر بشنود، دومین عامل مهم است که انتخاب سمعک را به امری شخصی تبدیل میکند.
مدت استفاده از هر سمعک هوشمند چقدر است؟
این یکی از مهمترین سوالاتی است که کاربران سمعکهای هوشمند از کارشناسان میپرسند این است هر سمعک هوشمند چند سال عمر میکند. به طور کلی، انتظار آن میرود که هر سمعک هوشمند بین 4 تا 7 سال عمر کند. عمر دقیق هر سمعک هوشمند بر اساس نظر کارخانه سازنده تعیین میشود.
آن دسته از سمعکهایی که داخل مجرای گوش قرار میگیرند، انتظار میرود عمر کمتری، یعنی نزدیک به 4 سال داشته باشند. علت عمر کوتاهتر این سمعکهای درون گوش، این است که آنها به شدت در معرض ترشحات طبیعی گوش (واکس گوش) و همچنین تعریق و سایر ترشحات پوست مجرای گوش قرار میگیرند. همه این موارد میتوانند توجیه کننده عمر کوتاهتر این دستگاهها باشند.
همان طور که تلفنهای همراه هوشمند و تلویزیونهای هوشمند با سرعت زیادی در حال پیشرفت و افزایش امکانات خود هستند، این اتفاق در نوع خود برای سمعکهای هوشمند هم صادق است. برخی از سمعکهای هوشمند که امروزه در دسترس بیماران قرار دارند، چند سال پیش حتی در تصورات بیماران هم جایی نداشتند.
نکته جالب توجه این است که این امکانات بیشتر باعث افزایش زیادی در قیمت نشده است. چرا؟ بیشتر سمعکهای هوشمند و پیشرفته امروزی از همان پیشرفتهایی که در زمینه چیپها و اجزای الکترونیکی سایر وسایل هوشمند مانند تلفنهای همراه و تلویزیونها استفاده میکنند.
یکی دیگر از عواملی که باعث پایین نگه داشتن قیمتهای سمعک هوشمند شده است، رقابت بین سازندگان آنهاست. تولید دستگاههایی که نه تحت نام سمعک بلکه با عنوان «محصولات تقویت صدای شخصی» از آنها نام برده میشود، یا در زبان انگلیسی personal sound amplification products or PSAPs باعث شده است که این رقابت بیشتر هم بشود و قیمت ها پایین بماند.
به هر حال، تصمیم نهایی با بیمار است. اگر بیمار اطمینان دارد که از برخی از امکانات سمعک هرگز استفاده نخواهد کرد، لزومی ندارد برای خرید مدلهای گرانتر سمعک هوشمند پول بیشتر بپردازد.
شایان ذکر است که بیشتر امکانات تازه سمعکهای هوشمند حول و حوش موضوع استفاده راحتتر از وسایل دیجیتال مانند تلفن همراه هوشمند، ساعت هوشمند و کلا همه وسایل دارای بلوتوث است.
افراد در شرایط محیطی متفاوتی در طول روز قرار میگیرند و برخی از آنها میخواهند این امکان را داشته باشند که با موبایل خود، بر اساس محیطی که در آن قرار دارند، تنطیمات دستگاه سمعک هوشمند را تغییر دهند. برخی از سمعکهای امروزی چنین امکاناتی را در اختیار آن دسته از بیماران قرار میدهند که به تکنولوژی و استفاده از امکانات پیشرفته تسلط دارند.
هر طور سمعک هوشمندی که تهیه بکنید، همچنان طبق نظر کارشناسان شنوایی سنجی باید نکات زیر را رعایت نمایید:
- بررسی منظم دستگاه و پاک کردن ترشحات گوش که روی دستگاه قرار گرفته است شاید به صورت روزانه.
- تمیز کردن حرفهای و دقیق دستگاه سمعک برای برداشتن هر گونه مواد و ترشحات که در دستگاه سمعک گیر کردهاند هر سه تا شش ماه یک بار.
امکانات و مزایای سمعکهای هوشمند
در بین امکانات متعدد تازه و مدرنی که به سمعکهای هوشمند افزوده شده است باید به موارد زیر اشاره کرد:
سمعک دارای هوش مصنوعی
الگوریتمهایی روی برخی از مدلهای سمعک هوشمند قرار داده شدهاند که محیط و صداهای محیطی که بیمار در آن قرار گرفته است را تجزیه و تحلیل مینماید، صداها و افراد خاصی که در نزدیکی فرد قرار دارند را شناسایی میکند و به طور خودکار، تنطیمات دستگاه را طبق انتخابهای قبلی طوری تغییر میدهد که شنوایی فرد در این محیط در حالت مطلوب قرار گیرد.
در این الگوریتم، سمعک هوشمند یاد میگیرد که صداهای خاص را تشخیص دهد و تنطیمات سمعک را طبق برنامهای که از قبل به دستگاه داده شده، با تشخیص این صدا تغییر دهد. بدین ترتیب لازم نیست فرد با قرار گرفتن در محیطهای مختلف که به لحاظ صوتی شرایط متفاوتی دارند، خودش به صورت دستی، تنظیمات دستگاه را تغییر دهد.
بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقد هستند استفاده از هوش مصنوعی در سمعکهای هوشمند مهمترین دستاوردی است که در زمینه شنیدن شخصی هر بیمار رخ داده است. هوش مصنوعی باعث میشود دستگاه به طور خودکار همان کاری را انجام دهد که فرد بیمار قرار بود خودش به طور دستی انجام دهد.
به تدریج یادگیری ماشین وارد مراحل تازهای خواهد شد و شاید بدون این که تنطیمات و ترجیحات فردی تنظیم شود، دستگاه به تدریج با قرار گرفتن در شرایط متفاوت تنظیمات مناسب هر یک را خودش یاد میگیرد و انجام میدهد و بر اساس بازخوردی که از بیمار میگیرد، آن را بهینه سازی میکند.
بنابراین میبینیم تلفیق هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، کار را حتی برای کسانی که به استفاده از تکنولوژی علاقه ندارند، هموار خواهد ساخت. یعنی کسی که دوست ندارند با استفاده از یک اپلیکیشن روی گوشی همراه خودش تنظیمات دستگاه سمعک هوشمند را مطابق محیط تغییر دهد، میتواند با استفاده از سمعکهای مجهز به هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، مطمئن باشد این کار به طور خودکار برای وی انجام میشود.
همچنین کسانی که علاقه ندارند به طور مداوم برای انجام تنظیمات در سمعک به کارشناس شنوایی سنجی مراجعه کنند، از داشتن چنین سمعکهای خودکاری لذت خواهند برد.
سمعک با امکانات بلوتوث
سمعکهای هوشمندی که به روش ارسال با بلوتوث مجهز هستند، میتوانند اصوات فایلهای دیجیتال را به طور مستقیم از کامپیوتر، تلفن همراه یا تلویزیون با بلوتوث دریافت و پخش کنند. بدین ترتیب بیماران صدای شفافتر و با کیفیت بهتری را با پارازیت و نویز کمتر خواهند شنید.
سمعک با امکان تشخیص سقوط فرد
برخی از سمعکها مانند ساعتهای هوشمند، این امکان را در خود دارند که در صورت سقوط شخص، آن را تشخیص دهند. چنین سمعکهای هوشمندی میتوانند با اتصال بی سیم که با تلفن همراه بیمار دارند، طبق برنامهای که از قبل مشخص شده است، سقوط فرد را به شماره یا شمارههای از قبل تعیین شده پیامک نمایند. بدیهی است برای این که سمعک هوشمند بتواند چنین کارآیی را داشته باشد، باید در فاصله قابل قبولی از تلفن همراه باشد و بتواند با آن جفت (pair) شود.
سمعک با امکانات اندازه گیری شاخصهای سلامت
برخی از سمعکهای هوشمند امروزی مانند تلفنهای همراه یا ساعتهای هوشمند میتوانند بسیاری از شاخصهای سلامت فرد را اندازه گیری نمایند. اندازه گیری تعداد ضربان قلب، و تعداد قدمها و تحرک از مهمترین شاخصها هستند که اندازه گیری میشوند و اطلاعات جمع آوری شده از راه تلفن همراه با فرد به اشتراک گذاشته میشود.
سمعک با امکانات تعیین جهت صدا
اگر بیمار این سمعکهای هوشمند را در هر دو گوش خود قرار دهد، این سمعکها میتوانند تشخیص بدهند صدا از کدام طرف به گوش میرسد. بنابراین به طور خودکار تقویت صداهای موجود در طرف دیگر شخص را کاهش داده یا متوقف میکنند. بدین ترتیب امکان فهم و شنیدن واضح کلام برای بیمار در این شرایط بهبود مییابد.
البته مزایای سمعکهای امروزی به همین موارد محدود نمیشود. اندازه سمعکها روز به روز کوچکتر شده است و سمعکهای امروز به طور کامل در کانال گوش جای میگیرند. همچنین این سمعکها به لحاظ تامین انرژی مانند ایرپادهای وایرلس هستند و از باتریهای قابل شارژ بهره میبرند. میتوان این سمعکها را شبانه شارژ کرد و در روز بدون دغدغه از آنها استفاده کرد. بدین ترتیب یک مشکل دیگر یعنی زحمت تعویض باتریها و خطر بلع باتریها توسط کودکان یا حیوانات خانگی دیگر مطرح نیست.
منابع:
پادکست جناب دکتر کوهی از اینستاگرام
2 دیدگاه دربارهٔ «سمعک هوشمند چیست؟»
سلام. ممنون از مطلب خوبتون ببخشید شما در کلینیکتون سمعک هم تجویز می کنید؟
سلام بله سمعک تجویز میکنیم ولی باید با مراجعه به همکاران شنوایی شناسی تهیه کنید