سن طلایی کاشت حلزون
ناشنوایی جزو ناهنجاری های شایع مادرزادی، هستند که ممکن است، در سیستم شنوایی نوزاد پیش بیاید. چنین کودکی از همان بدو تولد دچار ناشنوایی یا افت شنوایی است. این ناهنجاری می تواند سایر مراحل رشد و نمو کودک را به شدت با تاثیر منفی خود رو به رو سازد.
آشنایی با دستگاه حلزون گوش
بیش از سه دهه از اختراع و ساخت دستگاه حلزون گوش می گذرد. کاشت حلزون گوش در این کودکان، به آنها این امکان را می دهد که از نعمت شنوایی بهره مند شوند و یک زندگی اجتماعی طبیعی را تجربه کنند. بدون داشتن شنوایی مناسب، کودک نمی تواند یادگیری گفتاری و شنیداری ایده آلی داشته باشد. این امر وی را از برقراری ارتباط کلامی و شنیداری طبیعی با سایرین منع می کند و تاثیر بسیار منفی نه تنها در وضعیت کودکی وی می گذارد بلکه حتی ممکن است بزرگسالی وی را با آثار منفی خود تحت الشعاع قرار دهد.
این پروتزها یا وسایل مصنوعیِ جایگزین یک عضو طبیعی، تحولی بزرگ در علم پزشکی به شمار می روند. حس شنوایی تنها حس انسان محسوب می شود که با کمک این دستگاه پیشرفته، قابل بازتوانی و برگرداندن به انسان ها است. این درمان نقش به سزایی در حفظ کیفیت زندگی کودکان هم در دوران کودکی و هم در بزرگسالی آنها ایفا می نماید.
با انجام معاینات و تست های دقیق روی نوزادان امکان بررسی میزان شنوایی هر نوزاد یا کودک وجود دارد. نوزادانی که در این تست ها با نتایج غیر طبیعی مواجه شوند، برای بررسی بیشتر به پزشک فوق تخصص جراحی گوش و حلق و بینی ارجاع داده می شود.
بهترین حالت این است که تست ها و ارزیابی های شنوایی در سن 6 ماهگی به پایان برسد. به عبارت دیگر، باید از وضعیت شنوایی یک کودک در سن 6 ماهگی به خوبی مطمئن بود و اگر نقصی در شنوایی یک کودک وجود داشت، نسبت به درمان وی به موقع اقدام شود.
چرا سن یک سالگی برای بازتوانی شنوایی و کاشت حلزون مهم است؟
هر چه دیرتر مشکل شنوایی نونهالان تشخیص داده شود و هر چه کاشت حلزون بیشتر به تاخیر بیفتد، کودک مدت بیشتری را بدون قدرت شنوایی زندگی می کند. این تاخیر باعث دیرکرد در تکامل سیستم عصبی کودک خواهد شد و همچنین روی توانایی شنیداری کودک اثر منفی بر جای می گذارد. به طبع مشکلات شنیداری تاثیر عمیقی روی توانایی گفتاری فرد و ارتباطات اجتماعی وی بر جای می گذارد.
با توجه به همه مطالبی که در بالا گفته شد، سن طلایی کاشت حلزون گوش برای نونهالان یک سالگی خواهد بود. هر چه کاشت حلزون در سن بالاتری انجام شود، احتمال رسیدن به نتیجه ایده آل پس از کاشت حلزون کمتر می شود. به عبارت دیگر، با کاشت دیرتر حلزون برای کودکان دچار افت شنوایی، احتمال این که کودکان بتوانند به طور کامل این نقص را برطرف کنند، کمتر می شود. به همین دلیل، طبق اطلاعات موجود، سن طلایی کاشت حلزون، یک سالگی است.
چرا کاشت حلزون پیش از سن یک سالگی بهتر است انجام نشود؟
پیش از یک سالگی احتمال این که تشخیص قطعی برای دائمی بودن مشکل شنوایی و نوع مشکل گذاشته شود، دشوار است. به همین دلیل، سن طلایی کاشت حلزون در کودکان و نونهالان سن یک سالگی به شمار می رود.
برخی شرایط و بیماری ها هستند که قدرت شنوایی نوزاد را به طور گذرا تحت تاثیر خود قرار می دهند. در این موارد، با گذشت زمان و به تدریج سیستم شنوایی و به خصوص اعصاب شنوایی به تکامل لازم می رسند و ممکن است تا یک سالگی کودک به قدرت شنوایی طبیعی دست پیدا کند. در این صورت، به طور معمول، نیازی به کاشت حلزون وجود نخواهد داشت.
به همین دلیل سن یک سالگی سن طلایی کاشت حلزون به شمار می رود.
با توجه به این که سن یک سالگی سن طلایی کاشت حلزون در نونهالان است، چرا سن شش ماهگی برای تشخیص مشکلات شنوایی توصیه می شود؟
اگر در سن شش ماهگی تشخیص مشکلات شنوایی نونهالان به درستی گذاشته شود، می توان کودک را با بهترین حالت ممکن برای کاشت حلزون در یک سالگی آماده کرد.
برای نونهالی که در شش ماهگی افت قدرت شنوایی محرز می گردد، سمعک توصیه می شود. این سمعک با تقویت صداهای موجود این امکان را فراهم می کند که در دوره های تربیت گفتاری- شنیداری آیا کودک رشد توانایی شنیداری را به خوبی طی می کند.
به انجام رساندن این مرحله حداقل سه ماه زمان می برد. در نظر گرفتن این امر باعث شده است، سن شش ماهگی به عنوان بهترین سن برای تشخیص مشکلات شنیداری نونهالان و سن یک سالگی به عنوان سن طلایی کاشت حلزون مطرح شود.
اگر کودک سه ماه از سمعک استفاده کند و در دوره های تربیت گفتاری و شنیداری پیشرفتی به دست نیاورد، کاندید خوبی برای کاشت حلزون در سن یک سالگی خواهد بود.
برعکس آنچه در بالا گفته شد، اگر نونهالی با سمعک و طی دوره های تربیت گفتاری و شنیداری پیشرفت خوبی به دست آورد، بدین مفهوم است که احتمالا می توان بدون کاشت حلزون گوش به درمان وی ادامه داد.
با عمل جراحی کاشت حلزون بیشتر آشنا شوید
عمل جراحی کاشت حلزون گوش به طور معمول تحت بیهوشی عمومی و در مدت یک تا دو ساعت انجام می شود. در عمل جراحی بخش داخلی حلزون کار گذاشته می شود. پس از گذشت سه تا چهار هفته از عمل جراحی کاشت حلزون و بهبود زخم های حاصل از جراحی، می توان بخش خارجی را هم در ناحیه پشت گوش قرار داد. اکنون امکان روشن نمودن دستگاه و فعال کردن آن پس از انجام تنطیمات مربوطه وجود دارد.
در چه مواردی ممکن است کاشت حلزون گوش زیر سن یک سالگی صورت پذیرد؟
موارد استثنا هم وجود دارد. گاهی بهتر است برای یک نونهال در شرایطی خاص کاشت حلزون گوش پیش از یک سالگی به انجام برسد. به عنوان نمونه، نونهالانی که دچار مننژیت (عفونت پرده های دربر گیرنده مغز و نخاع) یا عفونت گوش داخلی می شوند، بهتر است در فاصله زمانی کوتاهی پس از بهبودی مورد عمل جراحی کاشت حلزون قرار گیرند.
چرا در این موارد بهتر است عمل جراحی کاشت حلزون زودتر از یک سالگی انجام شود؟ وقتی گوش داخلی به خصوص اعصاب شنوایی دچار التهاب و عفونت می شود، ممکن است در صورت به درازا انجامیدن فاصله بین عفونت و کاشت حلزون، بافت های فیبروز (که حالت لیفی دارند) یا حتی رسوبات کلسیم در گوش داخلی واقع شود. چنین تغییراتی در محلی که قرار است بخش داخلی حلزون گوش کار گذاشته شود، ممکن است کاشت حلزون گوش را بسیار دشوار و گاهی غیرممکن سازد.
بنابراین اگر نونهالی پیش از سن یک سالگی دچار مشکلات شنوایی ناشی از مننژیت یا التهاب گوش داخلی شود، پس از بهبودی برای وی ام آر آی یا سایر روش های تصویر برداری پزشکی از گوش داخلی درخواست می شود. بر اساس نتایج حاصل از این تست ها، ممکن است پزشک فوق تخصص جراحی گوش و حلق و بینی صلاح بداند که کاشت حلزون گوش پیش از یک سالگی به انجام برسد.
چنین کاری باعث می شود، عمل جراحی کاشت حلزون در این نونهالان با آسودگی بیشتر و به احتمال زیاد، با نتایج بهتری همراه باشد.
دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش نونهالان دچار مشکلات شنوایی در کلینیک خود در تهران هستند.
منابع: