جراحی تومور گلوموس ژوگولار و تمپانیکوم + انواع تومور های گلوموس

تومورهای گلوموس که به نام پاراگانگلیوما نیز شناخته می‌شوند. از تومورهای نادر و خوش‌خیم قاعده جمجمه هستند که اغلب در ناحیه گوش داخلی یا نزدیک آن شکل می‌گیرند. این تومورها، هرچند معمولا رشد کندی دارند. اما در صورت عدم درمان می‌توانند با آسیب به اعصاب حیاتی، بافت‌های اطراف را تحت تاثیر قرار داده و علائمی همچون طنین ضربانی، کاهش شنوایی و اختلالات بلع ایجاد کنند. انواع Glumus tumor، شامل گلوموس ژوگولار و گلوموس تمپانیکوم است. بروز سالیانه تومور گلوموس ژوگولار حدود ۰.۰۷ مورد در هر ۱۰۰٬۰۰۰ نفر است که تقریباً معادل ۱ مورد در هر ۱٫۳ میلیون نفر می‌شود.

درمان تومور گلوموس ژوگولار و تمپانیکوم، بسته به نوع، محل و شرایط بیمار متفاوت می‌باشد. با این وجود جراحیt یکی از روش‌های اصلی درمان است؛ که با پیشرفت تکنیک‌های جراحی قاعده جمجمه، نتایج موفقیت‌ آمیزی را به همراه داشته است. به ویژه جراحی تومور گلوموس ژوگولار، به دلیل پیچیدگی بیشتر آن نیازمند مهارت بالا و برنامه‌ریزی دقیق است. در مقابل، جراحی تومور گلوموس تمپانیکوم با رویکردهای نوآورانه‌ای، مانند جراحی آندوسکوپیک امکان‌پذیر است که دسترسی به تومورهای گوش میانی را تسهیل می‌کند.

در ادامه این مقاله از سایت دکتر کوهی، به بررسی جزئیات درمان و جراحی این دو نوع تومور خواهیم پرداخت و علاوه بر آن، نکاتی درباره مراقبت‌های پس از جراحی و گزینه‌های درمانی جایگزین نیز ارائه خواهیم داد.

برای دریافت نوبت یا مشاوره با دکتر کوهی در جهت درمان سرطان گوش و سایر مشکلات شنوایی، از طریق سایت رسمی drkouhi.clinic/booking، صفحه اینستاگرام به آدرس @drkouhi، شماره‌های ۰۲۱۸۸۸۸۴۸۳۱ و ۰۹۳۹۸۷۷۲۴۸۰ یا مراجعه حضوری به مطب واقع در تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ساعی، نبش خیابان دوم گاندی، ساختمان پزشکان دی، طبقه ششم، اقدام نمایید.

تومور گلوموس و انواع آن

Glumus tumorها از تومورهای نادر و خوش‌خیم قاعده جمجمه هستند که به دلیل رشد آهسته و علائم متنوعی که ایجاد می‌کنند؛ شناسایی و درمان به موقع آن‌ها اهمیت زیادی دارد. یکی از شایع‌ترین علائم این تومورها، شنیدن صدای ضربان قلب در گوش است که به آن طنین ضربانی گفته می‌شود. سایر علائم شامل کاهش شنوایی، تغییر صدا و مشکلات بلع می‌باشند. در برخی موارد، این تومورها با ترشح موادی به نام کاتکولامین‌ها، می‌توانند فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهند و علائمی نظیر تپش قلب، سرگیجه، سردرد و تعریق ایجاد کنند.^{Glomus Tumor}

با این حال، این تومورهای خوش‌خیم بر اساس محل تشکیل و پیچیدگی درمان، طبقه‌بندی می‌شوند و شناخت انواع آن‌ها، در انتخاب بهترین روش درمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. البته باید توجه داشت که نسبت بیماران زن به مرد برای این تومورها حدود ۳ تا ۶ برابر است.

تومور گلوموس ژوگولار

تومور گلوموس ژوگولار، نزدیک یا بر روی حباب ژوگولار تشکیل می‌شود و معمولا پیچیده‌تر از سایر انواع آن است. این نوع تومورها، ممکن است اعصاب مجاور را درگیر کنند. از این رو، برای درمان تومور گلوموس ژوگولار از جراحی‌های دقیق و پیچیده استفاده می‌شود.

تومور گلوموس تمپانیکوم

تومورهای تمپانیکوم، در گوش میانی تشکیل می‌شوند و به طور معمول اندازه‌ای کوچک دارند. اما با وجود ابعاد کوچک، می‌توانند بر شنوایی تاثیر بگذارند و در صورت پیشرفت، علائم دیگری نیز ایجاد کنند. یکی از بهترین روش‌های درمان این بیماری نیز، جراحی تومور گلوموس تمپانیکوم است که متناسب با شرایط عمومی بیمار و علائم آن توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی، توصیه می‌شود.

سایر انواع Glumus tumor

در سایر نواحی بدن نیز از جمله در گردن و شریان‌های کاروتید، تومورهای گلوموس می‌توانند شکل بگیرند. با وجود اینکه این موارد کمتر شایع هستند. اما همچنان نیاز به بررسی و درمان تخصصی دارند.

درمان تومور های گلوموس

درمان تومور گلوموس ژوگولار و تمپانیکوم، به عوامل متعددی مانند اندازه و محل تومور، علائم بیمار و شرایط کلی سلامتی وی بستگی دارد. در بسیاری از موارد، جراحی تومور ژوگولار یا جراحی تومور تمپانیکوم، به عنوان موثرترین روش درمانی انتخاب می‌شود. به ویژه زمانی که هدف اصلی، حذف کامل تومور و حفظ عملکرد طبیعی اعصاب مجاور باشد. در روش‌های قدیمی درمان تومور گلوموس ژوگولار و تمپانیکوم، جراحان با دور زدن یا جابجایی اعصاب مجاور به تومور دسترسی پیدا می‌کنند و تنها با دانش آناتومیک سعی بر حفظ أعصاب دارند.

هر چند این تکنیک موثر است؛ اما خطراتی مانند فلج موقت یا دائمی عصب صورت احتمال بالاتری دارد. برای کاهش آسیب به عصب صورت، جراحان از تکنیکی پیشرفته به نام Facial Nerve Bridge و همچنین دستگاه مانیتورینگ أعصاب حرکتی استفاده خواهند کرد. در این روش، عصب صورت در جای خود باقی مانده و جراحان با دقت بالا در اطراف آن کار می‌کنند.

جراحی تومور گلوموس ژوگولار

درمان تومور گلوموس ژوگولار،  به دلیل موقعیت حساس تومور در اطراف اعصاب و عروق اصلی گردن و گوش میانی، نیازمند دقت بالا و تلاش برای کاهش عوارض جانبی است. مراحل درمان این نوع Glumus tumor، به شرح زیر انجام می‌شود:

1. تشخیص اولیه و برنامه‌ریزی درمان؛ تشخیص این تومورها، با معاینه فیزیکی و روش‌های تصویربرداری مانند آنژیوگرافی مغزی، CT scan و MRI انجام می‌شود و پس از آن نیز، تیم جراحی شامل جراح گوش، حلق و بینی و متخصص مغز و اعصاب، بهترین روش درمان، مانند جراحی تومور ژوگولار را انتخاب کرده و برنامه‌ریزی دقیقی انجام می‌دهند.
2. آمبولیزاسیون پیش از جراحی؛ برای جراحی تومورهای بزرگ‌تر، گاهی از تکنیک‌هایی مانند آمبولیزاسیون استفاده می‌شود. در این تکنیک‌ها، یک کاتتر از طریق شریان اصلی که معمولا در ناحیه کشاله ران است؛ به محل تومور هدایت شده و با مسدود کردن عروق تغذیه‌کننده تومور، خون‌رسانی به آن کاهش می‌یابد.
3. جراحی باز یا کم‌تهاجم یا کرانیوتومی (برداشتن قسمتی از جمجمه)؛ این روش، برای دسترسی به تومورهای بزرگ و پیچیده استفاده می‌شود؛ از این رو، جراح قطعه‌ای از جمجمه را برداشته و پس از حذف تومور، آن را بازمی‌گرداند. برای تومورهای کوچک‌تر، تکنیک‌های کم‌تهاجمی مانند جراحی آندوسکوپیک گوش استفاده می‌شود که به حداقل رساندن عوارض، کمک می‌کند.
4. حذف تومور و بازسازی اعصاب؛ در طول جراحی برای درمان تومور گلوموس ژوگولار، اعصاب جمجمه‌ای و عروق حیاتی شناسایی شده و از آسیب محافظت می‌شوند. بسته به محل تومور، تکنیک‌های مختلفی از جمله روش پل عصب صورت (Facial Nerve Bridge) یا برداشتن گسترده نواحی آسیب‌ دیده، برای حفظ عملکرد عصب استفاده می‌شود.
5. پرتودرمانی مکمل؛ در صورتی که حذف کامل تومور ممکن نباشد یا خطر عود بالا باشد؛ از پرتودرمانی یا روش‌های غیرتهاجمی مانند رادیوسرجری استریوتاکتیک (SRS) برای تکمیل درمان و جراحی تومور لامپ ژوگولار استفاده می‌شود.Glomus jugulare tumor

در جمع‌بندی مطالعات متعدد، کنترل تومور پس از رادیوسرجری به‌عنوان روش درمانی غیرجراحی حدود ۹۵٪ گزارش شده‌است؛ ضمن اینکه بهبودی بالینی علائم بیمار در حدود ۴۷٪ موارد بوده به‌طوری‌که کیفیت زندگی به‌طور قابل‌توجهی بهبود یافته است.

جراحی تومور گلوموس تمپانیکوم

تومور گلوموس تمپانیکوم، یکی از تومورهای خوش‌خیم و اولیه است که از بافت‌های پاراگانگلیونیک گوش میانی منشأ می‌گیرد. درمان اصلی این تومورها، جراحی تومور گلوموس تمپانیکوم می‌باشد که با هدف برداشتن کامل تومور و حفظ عملکرد طبیعی گوش انجام می‌شود. این جراحی، معمولا تحت بیهوشی عمومی و در وضعیت خوابیده، با زاویه‌ دادن سر، صورت می‌گیرد. قبل از شروع عمل، کانال گوش با استفاده از لیدوکائین و آدرنالین بی‌حس شده و برای کاهش خونریزی آماده می‌شود.

سپس، با استفاده از ابزارهای مخصوص، پوست و بافت‌های نرم اطراف گوش آماده می‌شوند. جراحی تومور گلوموس تمپانیکوم، معمولا از طریق کانال گوش انجام خواهد شد.

اما بسته به اندازه و گسترش تومور، در برخی موارد، نیاز به روش‌های دیگری مانند جراحی برداشتن بخشی از استخوان ماستوئید (ناحیه پشت گوش) (Transmastoid Surgery) برای دسترسی به ساختارهای پیچیده گوش یا استفاده از رویکردهای خاص مثل جراحی برداشتن دیوار کانال گوش خارجی (Canal Wall Down Mastoidectomy) برای تسهیل دسترسی به گوش میانی نیز وجود دارد.

یکی از رویکردهای نوین در جراحی این نوع Glumus tumor، استفاده از جراحی آندوسکوپیک است. این تکنیک به جراح این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به برش‌های خارجی، تومور را از طریق کانال گوش حذف کند. با استفاده از آندوسکوپ‌های خاص و ابزارهای دقیق، جراح می‌تواند بدون ایجاد آسیب به استخوان‌های گوش میانی و استفاده از برش‌های بزرگ، تومور را برداشته و به کاهش دوره نقاهت کمک کند.

مراقبت های لازم بعد از جراحی تومور گلوموس

بعد از جراحی تومور ژوگولار، رعایت مراقبت‌های خاص برای بهبود سریع و کاهش خطرات احتمالی ضروری است. برخی از مهمترین نکات در این حوزه، عبارتند از:

ردیف	مراقبت پس از جراحی	توضیحات
1	جلوگیری از ورود آب به گوش	گوش را تمیز نگه دارید و از خیس شدن آن جلوگیری کنید تا از عفونت پیشگیری شود.
2	پرهیز از فعالیت‌های سنگین	از بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت‌های فیزیکی شدید خودداری کنید تا به محل جراحی فشار وارد نشود.
3	بررسی وضعیت شنوایی	وضعیت شنوایی خود را به‌طور منظم بررسی کنید تا از موفقیت جراحی مطمئن شوید یا درمان جایگزین دریافت نمایید.
4	توجه به علائم عصبی	در صورت بروز علائمی مثل درد صورت یا ضعف عضلات، از انجام فعالیت‌های تحریک‌کننده اعصاب خودداری کنید.
5	مصرف منظم داروهای مسکن	مسکن‌های تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنید تا درد کنترل شود.
6	مراجعه منظم به پزشک	برای معاینات دوره‌ای و انجام آزمایش‌های تصویری جهت اطمینان از عدم عود تومور، به پزشک مراجعه کنید.

روش های درمانی جایگزین جراحی Glumus tumor

در مواردی که Glumus tumor کوچک بوده و علائم شدیدی ایجاد نمی‌کند؛ ممکن است نیازی به جراحی نباشد. در این شرایط، روش مراقبت و نظارت توصیه می‌شود که در آن، پزشک به طور منظم تومور را از طریق معاینات و تصویربرداری‌ها زیر نظر می‌گیرد تا تغییرات احتمالی در اندازه یا رفتار آن را شناسایی کند. این رویکرد به خصوص برای تومورهایی که خطر فوری ندارند؛ انتخاب مناسبی است.

روش دیگر درمان غیرجراحی، رادیوتراپی است. در این روش، پزشکان با استفاده از تابش پرتوها و درمان‌های رادیوتراپی استریوتاکتیک، تومور را هدف قرار می‌دهند و تلاش می‌کنند که اندازه آن را کاهش دهند. این درمان ممکن است پیش از جراحی برای کوچک‌تر کردن تومور، بعد از جراحی برای جلوگیری از رشد مجدد یا حتی به صورت تنها درمان برای بیمارانی که جراحی برایشان مناسب نیست؛ پیشنهاد شود.

انتخاب بهترین روش برای درمان تومور گلوموس ژوگولار و تمپانیکوم

تومورهای گلوموس به عنوان تومورهای خوش‌خیم که معمولا با جراحی برداشته می‌شوند؛ شناخته شده هستند. درمان اصلی این تومورها شامل جراحی از طریق کانال گوش است که نوع جراحی متناسب با مکان تومور و شرایط عمومی بیمار و علائمی که تجربه می‌کند؛ از طرف تیم جراحی انتخاب شده و با دقت و پیچیدگی بالا انجام می‌شود.

از این رو، انتخاب بهترین جراح گوش، حلق و بینی به منظور افزایش احتمال موفقیت جراحی تومور گلوموس تمپانیکوم و ژوگولار، از اهمیت بالایی برخوردار است. شما می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی زیر، با دکتر علی کوهی به عنوان جراح و فوق تخصص گوش، حلق و بینی و فلوشیپ اتولوژی و نرواتولوژی در ارتباط بوده و علاوه بر مشاوره تخصصی، از خدمات درمانی مناسبی نیز بهره‌مند شوید.

برای انجام انواع جراحی‌های تخصصی گوش مانند تومور سی پی انگل، جراحی تومور گلوموس ژوگولار و گلوموس تمپانیکوم و سایر تومورهای ناحیه گوش، می‌توانید از تخصص و تجربه دکتر علی کوهی بهره‌مند شوید. دکتر کوهی به عنوان فوق تخصص اتولوژی و نرواتولوژی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس بیمارستان امیراعلم، با بهره‌گیری از دانش روز و تجهیزات پیشرفته، جراحی‌های پیچیده گوش را با دقت بالا انجام می‌دهد.