سرمازدگی لاله گوش | علل، تشخیص و درمان گوش یخ زده

وقتی هوا بسیار سرد است افراد با پوشیدن لباس گرم از بدن خود به طور کلی مراقبت می کنند. اما در این میان گاهی برخی از اعضای بدن که اتفاقا در خارجی ترین نقاط بدن هستند، فراموش می شوند. قسمت هایی از گوش خارجی که ما آن را با نام لاله گوش می شناسیم، از مستعدترین بخش ها برای یخ زدگی و سرمازدگی است.

در این مقاله اطلاعات مفیدی درباره این مشکل گوش ارائه شده است. بدیهی است که این مشکل در شرایط و در مناطق جغرافیایی دارای هوای یخبندان و شدیدا سرد، ممکن است رخ دهد. در ادامه این مطلب عناوین زیر مطرح خواهند شد.

سرمازدگی لاله گوش چیست؟

در یک جمله سرمازدگی لاله گوش چنین تعریف می شود:

آسیب سرما به بافت لاله گوش پس از یخ زدگی این ناحیه از بدن را سرمازدگی گوش می نامیم.

علل سرمازدگی لاله گوش

آسیب ناشی از سرمازدگی لاله گوش به دلیل ترکیبی از چند عامل گوناگون رخ می دهد. یخ زدن بافت لاله گوش برخی از سلول های این ناحیه را نابود می کند اما همچنان سلول های دیگر زنده می مانند. سرما باعث تنگ شدن رگ های همجوار منطقه یخ زده می‌شود. بنابراین سلول های زنده ای که نزدیک منطقه یخ زده هستند، خون کافی دریافت نمی‌کنند. این امر باعث آسیب دیدن و مرگ آنها می شود.

گاهی سرما باعث ایجاد لخته های خون در رگ های کوچک نزدیک به منطقه یخ زده می شود. این لخته ها به قدری جریان خون مناطق مربوطه را کاهش می دهد که سلول های این منطقه به دلیل خونرسانی ضعیف از بین می روند.^{Frostbite, University of Louisville School of Medicine}

اما مشکل به این عوامل ختم نمی شود. وقتی که جریان خون کافی به این مناطق آسیب دیده به حالت طبیعی و مناسب برمی گردد، بافت صدمه دیده مواد شیمیایی متعددی را آزاد می کند. این مواد شیمیایی باعث ایجاد حالت التهابی در این مناطق می شود. التهاب آسیب ناشی از سرمازدگی را دو چندان افزایش می دهد. همچنین با گرم شدن بافت یخ زده مواد سمی ناشی از آسیب بافتی در جریان خون آزاد می شود.

عوامل خطرزای سرمازدگی لاله گوش​

کاهش دمای محیط به زیر دمای انجماد (به طور معمول زیر صفر درجه سانتیگراد) با خطر سرمازدگی برای هر نقطه از بدن همراه است. دو عامل بسیار مهم در میزان آسیب ناشی از سرمازدگی نقش مستقیم دارند:

• میزان سرما
• مدت زمانی که بدن در معرض این سرما قرار می گیرد

بدیهی است که هر چه درجه حرارت پایین تر و میزان سرما بیشتر باشد، بافت های بخش های سرمازده بدن دچار صدمه بیشتری می‌گردند. از سوی دیگر هر چه مدت قرار گرفتن در معرض سرما بیشتر باشد، سرمازدگی جدی تر خواهد بود.

افرادی که از قبل به دلایل مختلف جریان خون ضعیفی در برخی نقاط بدن دارند، بیشتر در معرض سرمازدگی قرار دارند. در شرایط زیر به طور کلی به دلایل بیماری یا شرایط پزشکی، ممکن است رگ ها خون کمتری را به بافت لاله گوش برسانند:

1. دیابت (ازدیاد قند خون برای مدت طولانی)
2. آترواسکلروز (تنگی یا حتی انسداد برخی رگ ها به دلیل پلاک دارای چربی)
3. اسپاسم (گرفتگی و تنگی) رگ های خونرسانی (به عنوان نمونه به دلیل استعمال دخانیات، برخی بیماری های عصبی یا بعضی داروها)
4. محدودیت خونرسانی کلی به سر به دلیل مثلا یک گردنبند سفت یا یک کراوات محکم بسته شده
5. تماس با یک پارچه خیس یا مرطوب شدن گوش به هر دلیل
6. تماس داشتن گوش با یک جسم فلزی

همان طور که در ابتدای این مقاله عنوان شد، گوش به عنوان یکی از خارجی ترین اعضای بدن در معرض بیشترین خطر ابتلا به سرمازدگی است.

علائم سرمازدگی لاله گوش را بیشتر بشناسیم

سرمازدگی بر پایه میزان بافت صدمه دیده از سرما یا عمق آسیب، علائم متفاوتی را ایجاد می کند. به ترتیب با پیشرفت مراحل سرمازدگی لاله گوش، علائمی که ظاهر می شود، در زیر تشریح شده است:

• در ابتدا سرمای شدید پوست ناحیه گوش و ایجاد احساس گزگز و مورمور به فرد هشدار می دهد که مراقب گوش خود باشد
• بی حسی پوست ناحیه گوش در صورت عدم توجه به علائم اولیه حادث می شود
• تغییر رنگ پوست با ادامه آسیب ناشی از سرمازدگی جلب توجه خواهد کرد. این تغییر رنگ در افراد گوناگون متفاوت است و شاید پوست گوش به رنگ های قرمز، سفید، کبود، یا خاکستری مایل به زرد دیده شود.
• پوست سفت وغیرانعطاف پذیر و کم کم رنگ آن تیره تر می شود
• ظهور تاول روی گوش از نشانه های پیشرفت سرمازدگی است. اگر مایع موجود در این تاول خون آلود باشد یعنی آسیب زیادی به لاله گوش وارد شده است. گاهی اوقات با دوباره گرم کردن لاله گوش تاول ها ظاهر می شوند.^Frostbite

علائم سرمازدگی لاله گوش را میتوان به سه مرحله طبقه بندی کرد: سرمازدگی خفیف، سرمازدگی سطحی و سرمازدگی عمیق. در اینجا توضیح دقیق هر مرحله آورده شده است:

Frostnip

Frostnip، خفیف‌ترین شکل سرمازدگی است و خارجی‌ترین لایه‌های پوست و بافت‌های زیرین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مرحله ناحیه آسیب دیده معمولاً بسیار سرد، رنگ پریده و بی‌حس می‌شود.

علائم Frostnip:

1. پوست سفید یا رنگ پریده به نظر می‌رسد.
2. بی حسی و گزگز در ناحیه آسیب دیده.
3. ممکن است پوست در هنگام لمس سفت شود.
4. درد یا ناراحتی هنگام گرم کردن مجدد پوست.

سرمازدگی سطحی

اگر سرمازدگی به سرعت درمان نشود، می‌تواند به سرمازدگی سطحی تبدیل شود که لایه‌های عمیق‌تر پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علائم سرمازدگی سطحی:

• رنگ پوست رنگ پریده، مومی یا مایل به آبی می‌شود.
• ممکن است پوست در هنگام لمس سفت و سرد احساس شود.
• تورم و تشکیل تاول ممکن است رخ دهد.
• درد، سوزش یا ضربان در هنگام آب شدن ناحیه آسیب دیده یا هنگام گرم شدن مجدد.

سرمازدگی عمیق

سرمازدگی عمیق، شدیدترین مرحله سرمازدگی است و می‌تواند منجر به آسیب قابل توجه بافت شود.

علائم سرمازدگی عمیق:

1. پوست سفید، خاکستری یا آبی-سیاه به نظر می‌رسد.
2. بافت‌های زیر پوست ممکن است سفت و منجمد شوند.
3. بی حسی شدید، بدون احساس در ناحیه آسیب دیده.
4. ممکن است تاول‌های بزرگ یا بافت مرده سیاه شده (گانگرن) ایجاد شود.
5. سفتی عضلات و مفاصل و از دست دادن تحرک.

تشخیص سرمازدگی لاله گوش

تشخیص سرمازدگی لاله گوش، شامل ترکیبی از ارزیابی‌های بالینی و درک مراحل آن است. این مراحل شامل:

• ارزیابی بالینی

در ابتدا، یک متخصص گوش منطقه آسیب دیده را از نظر علائم و نشانه‌های فیزیکی ارزیابی می‌کند. اینها شامل تغییر رنگ پوست، بی‌حسی، تاول، سوزن سوزن شدن، درد یا احساس سوزش در گوش است.

• معاینه فیزیکی

پزشک ناحیه سرمازده را بررسی می‌کند و به دنبال تغییرات رنگ پوست است. پوست یخ زده معمولاً در اثر لمس رنگ پریده، سفت و سرد می‌شود. در موارد شدید، پوست ممکن است به دلیل آسیب بافتی مایل به آبی یا سیاه به نظر برسد.

• مرحله بندی

سرمازدگی بر اساس شدت، به مراحل مختلفی طبقه بندی می‌شود. مرحله 1 یخ زدگی خفیف است که با آسیب برگشت پذیر پوست مشخص می‌شود. مرحله 2 شامل سرمازدگی سطحی، همراه با تاول‌های پوستی و آسیب بافتی است.  مرحله 3 سرمازدگی عمیق است که عضلات و استخوان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اغلب منجر به قانقاریا می‌شود.

• تصویربرداری

در موارد شدید، تصویربرداری مانند اشعه ایکس ممکن است برای ارزیابی میزان آسیب بافت زیر پوست ضروری باشد.

• سونوگرافی داپلر

این آزمایش غیر تهاجمی، جریان خون را در ناحیه آسیب دیده اندازه گیری می‌کند و به تعیین میزان آسیب عروقی کمک می‌کند.

درمان سرمازدگی لاله گوش

سرمازدگی خفیف یا همان فراستنیپ در منزل و با رعایت نکات اولیه قابل مداواست. اگر سرمازدگی بیشتر از حد یک فراستنیپ به لاله گوش آسیب زده باشد، باید برای دریافت درمان کامل به یک پزشک  متخصص مراجعه کرد. دکتر علی کوهی دانش آموخته جراحی گوش  از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده کمک به بیماران در این مورد است.

در مواردی که سرمازدگی لاله گوش به دلیل شرایط خاص مانند جراحی‌های قبلی در ناحیه سر و گردن یا عوارض مرتبط با قاعده جمجمه رخ می‌دهد، انتخاب یک جراح متخصص برای مدیریت عوارض احتمالی بسیار مهم است. بهترین جراح قاعده جمجمه با دانش و تجربه در زمینه جراحی‌های پیچیده ناحیه سر و گردن می‌تواند نقش کلیدی در کاهش خطرات و مدیریت عوارض مرتبط با سرمازدگی یا سایر آسیب‌های ناحیه گوش ایفا کند.

درمان سرمازدگی متوسط یا شدید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. گرم کردن دوباره نخستین کاری است که به طور معمول پیش از رسیدن به مطب پزشک انجام می شود.
2. داروهای مسکن و ضد درد خوراکی برای کاهش درد بلافاصله تجویز می شود
3. محافظت از پوست آسیب دیده لاله گوش بسیار اهمیت دارد. این کار با پوشش های استریل انجام می گردد
4. جدا کردن و خارج ساختن هر گونه بافت مرده ناشی از سرمازدگی شدید ضرورت دارد. ممکن است یکی دو ماه طول بکشد تا همه بافت مرده ظاهر شود
5. اگر روی پوست لاله گوش تاول زده باشد ممکن است پزشک آنتی بیوتیک خوراکی برای پیشگیری از عفونت توصیه نماید
6. تجویز داروی حل کننده لخته خون گاهی ضرورت پیدا می کند. این دارو با حل کردن لخته خون که ممکن است در اثر سرما رخ داده باشد، خونرسانی بافت را به وضع مناسب بر می گرداند.
7. در نهایت مراقبت از زخم و
8. در برخی موارد پیشرفته سرمازدگی، جراحی ضرورت پیدا می کند

سرمازدگی لاله گوش، یک آسیب جدی در هوای سرد است که زمانی رخ می‌دهد که پوست و بافت زیرین گوش به دلیل قرار گرفتن طولانی ‌مدت در دمای پایین یخ می‌زند. این می‌تواند منجر به درد، آسیب بافتی و حتی از دست دادن دائمی حس یا تغییر شکل در موارد شدید شود.  برای جلوگیری از سرمازدگی گوش، ضروری است که با لباس مناسب از گوش خود در برابر سرمای شدید محافظت کنید و اگر مشکوک به سرمازدگی هستید، به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. آگاه بودن در مورد خطرات هوای سرد و انجام اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از گوش و سلامت کلی شما در آب و هوای سرد بسیار مهم است.