ایمپلنت تعادلی چیست و چگونه کار می‌کند؟
ایمپلنت تعادلی(vestibular implant)یکی از شگفتی‌های علم پزشکی به شمار می‌رود. سیستم عصبی انسان‌ها برای حفظ تعادل بدن و شناخت موقعیتی که فرد در آن قرار دارد، از داده‌های مختلفی استفاده می‌کند. اطلاعات بینایی، اطلاعات ناشی از حس فیزیکی مفاصل و عضلات و اطلاعات گوش داخلی به تشخیص موقعیت کمک می‌کنند. منظور از اطلاعات ناشی از حس فیزیکی این است که مفاصل و عضلات به مغز اطلاع می‌دهند که فرد نشسته یا خوابیده است یا کدام یک از مفاصل و عضلات در حال فعالیت هستند.
یکی از مهم‌ترین دیتاهایی که به مغز در این زمینه کمک می‌کند، اطلاعاتی است که از طریق بخش تعادلی گوش داخلی به مغز می‌رسند. این بخش با نام سیستم وستیبولار (vestibular) شناخته می‌شود. این سیستم دارای گیرنده‌های حسی است و همچون حلزون شنوایی(Hearing cochlea) از مایع پر شده است. این گیرنده‌ها با حرکت این مایعات، حرکات مختلف سر را به مغز انتقال می‌دهند.
علت‌های عملکرد نادرست سیستم وستیبولار و نیاز به ایمپلنت تعادلی چیست؟
این موضوع می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد. شایع‌ترین دلایل ضعف و عدم کارکرد سیستم تعادلی گوش داخلی عبارتند از؛
- التهاب اعصاب تعادلی.
- وجود تومور روی عصب تعادلی.
- عفونت سایر قسمت‌های گوش میانی و تأثیر آن بر سیستم تعادلی.
- تصادف یا ضربه که باعث شکستگی استخوان جمجمه می‌شود.
- تخلیه مایع سیستم اعصاب تعادلی.
عدم تعادل ممکن است منجر به ایجاد مشکلات ثانویه مانند زمین خوردن و آسیب‌های فیزیکی شوند.
آیا آسیب رسیدن به اعصاب تعادلی گوش داخلی مشکلی ایجاد می‌کند؟
در صورتی که تنها یکی از بخش‌های سیستم تعادلی بدن آسیب ببیند، معمولا مغز می‌تواند با استفاده از داده‌هایی که از طریق بخش‌های دیگر مانند چشم و مفاصل و عضلات منتقل می‌شوند، مشکل را حل کند. اما در صورتی که اعصاب تعادلی هر دو گوش بیمار آسیب ببیند، به روش درمانی موثری چون #ایمپلنت تعادلی نیاز خواهد داشت. این افراد در صورت عدم درمان با چالش‌های بسیاری روبرو می‌شوند. مثلا ممکن است در تاریکی که بینایی قدرت هدایت مغز را ندارد، راه رفتن نیز برایشان مشکل باشد. این افراد همچنین نمی‌توانند حرکت‌هایی که به تعادل سریع نیاز دارند (مانند اکثر ورزش‌ها) را انجام دهند.
ایمپلنت تعادلی چیست؟
مشکلات بسیار افرادی که سیستم وستیبولار ضعیف دارند، باعث شده است که بشر به کشف راهی برای جایگزین کردن این سیستم بپردازد. تاکنون روش‌های بسیار متنوعی برای جبران این نقص مورد استفاده قرار گرفته است. کمک گرفتن از حس‌های دیگر بدن و استفاده از واکنش‌های تماسی از جمله این روش‌ها هستند. اما نتایج آزمایشات نشان می‌دهد که هیچکدام از این روش‌ها نتوانسته‌اند موثر واقع شوند. ایمپلنت تعادلی قطعه‌ای شبیه به ایمپلنت‌های حلزون گوش است.
ایمپلنت تعادلی چگونه کار می‌کند؟
این ایمپلنت به کمک سنسورهای موقعیت فضایی و تبدیل اطلاعات انها به سیگنال الکتریکی و رساندن این سیگنال‌ها به سیستم عصبی کار می‌کند. این سنسورها طی یک عمل جراحی روی استخوان جمجمه و گوش کاشته می‌شوند. این سنسورها می‌توانند موقعیت مکانی جمجمه و حرکات سر را حس کنند. سنسورهای ایمپلنت تعادلی دیتاهای دریافت شده را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند. این سیگنال‌ها به الکترودهایی که روی بخش عصبی سیستم وستیبولار قرار گرفته است، ارسال می‌شوند. این سیگنال‌ها عصب‌های تعادلی سیستم وستیبولار گوش داخلی را تحریک می‌کند. تحریک اعصاب باعث می‌شود که آن‌ها دیتاهای مرتبط با تعادل بدن را به مغز ارسال کند.
مزیت‌های استفاده از ایمپلنت‌های تعادلی چیست؟
عملکرد ضعیف سیستم تعادلی گوش داخلی چالش‌های بسیاری در زندگی روزمره به وجود می‌آورد. از آنجایی که ایمپلنت تعادلی یک روش برای جایگزینی سیستم تعادلی آسیب دیده است، می‌توان پی برد که چه مزیت‌هایی دارد.
بیش از هر چیز دیگر نیازی نیست مغز برای جبران دیتاهای ناقص سیستم وستیبولار گوش داخلی، از سایر حس‌ها استفاده کند. بنابراین حفظ تعادل راحت‌تر و شبیه به حالت عادی یک انسان سالم خواهد بود. حل این مشکل، چالش‌های بسیاری را از سر راه بیماران بر می‌دارد.
جمع بندی
تاکنون چند ایمپلنت تعادلی روی برخی از بیماران با سیستم وستیبولار آسیب دیده، نصب شده‌اند. این کاشت به صورت آزمایشی انجام شده است و نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان می‌دهد. نتایج موفقیت آمیز نشان می‌دهد که ایمپلنت‌های تعادلی می‌توانند در آینده‌ای نزدیک به تولید انبوه برسند و در اختیار همه بیماران قرار بگیرند. این موضوع باعث می‌شود بیماران بخش اعظمی از عملکردهای تعادلی و حرکتی را که بخاطر آسیب به سیستم تعادلی گوش داخلی، از دست داده‌اند، دوباره به دست بیاورند.
دکتر علی کوهی فوق تخصص جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا در تهران، آماده پذیرش بیماران مبتلا با مشکلات و بیماری‌های مربوط به گوش هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.