مانورهای ورزشی سرگیجه | ورزش های مخصوص برای درمان سرگیجه

در این مقاله از سایت دکتر کوهی، قصد داریم به معرفی ورزش های مخصوص برای درمان سرگیجه بپردازیم‌. سرگیجه که با احساس چرخش و عدم تعادل مشخص می‌شود، می‌تواند بطور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. با این حال، پرتو امیدی در قالب مانورهای ورزشی سرگیجه وجود دارد. برخی از فعالیت‌های بدنی و ورزش‌ها، می‌توانند به کاهش علائم سرگیجه، افزایش تعادل و درمان سرگیجه با ورزش کمک کنند.

به عنوان مثال، مانور Epley یک تکنیک ساده است که شامل حرکات سر است که کریستال‌های گوش داخلی مسئول سرگیجه را اصلاح می‌کند. درگیر شدن منظم در ورزش‌هایی مانند یوگا یا تای‌چی، می‌تواند تعادل و حس عمقی را تقویت کند و دوره‌های سرگیجه را کاهش دهد. این رویکردها، راه‌حل‌های غیر تهاجمی و بدون دارو را برای بهبود سرگیجه و بازگرداندن حس تعادل ارائه می‌‌دهند. در ادامه با ماه همراه باشید تا توضیحات بیشتری درباره این مانورهای ورزشی ارائه دهیم.

یکی از راه‌های موثر برای درمان سرگیجه ناگهانی و درمان انواع خاصی از سرگیجه به‌ویژه BPPV، استفاده از طریق تمرینات خاصی است که به عنوان درمان توانبخشی دهلیزی (VRT) شناخته می‌شود. هدف این تمرینات، بازآموزی سیستم دهلیزی در گوش داخلی و بهبود تعادل است.

علاوه‌بر VRT، حفظ آمادگی جسمانی کلی نیز می‌تواند به کاهش شدت و دفعات اپیزودهای سرگیجه کمک کند. برنامه‌های ورزشی که بر تعادل و هماهنگی تمرکز دارند، می‌توانند مفید باشند. با این حال، مشورت با یک متخصص گوش برای تشخیص دقیق و برنامه درمانی شخصی بسیار مهم است؛ زیرا اثربخشی تمرینات ممکن است بسته به نوع و علت سرگیجه متفاوت باشد.

مانور Epley

مانور Epley، مجموعه خاصی از حرکات است که برای درمان سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) استفاده می‌شود؛ وضعیتی که با دوره‌های کوتاه سرگیجه و احساس چرخش ناشی از حرکات خاص سر مشخص می‌شود. این مانور برای جابجایی کریستال‌های کلسیم جابجا شده (اتوکونیا) در سیستم تعادلی گوش داخلی طراحی شده است.

مراحل انجام این مانور شامل:

1. این حرکت را با صاف نشستن روی تخت یا میز، با پاهای دراز شروع کنید.
2. سر خود را 45 درجه به سمتی بچرخانید که سرگیجه شما را تحریک می‌کند. به عنوان مثال، اگر هنگام چرخاندن سر به سمت راست دچار سرگیجه می‌شوید، سر خود را به سمت راست بچرخانید.
3. به پشت دراز بکشید و وضعیت چرخش سر را حفظ کنید. سر شما باید از لبه سطح آویزان باشد در حالی که با زاویه 45 درجه به سمت بالا نگاه کنید.
4. حدود 30 ثانیه یا تا زمانی که سرگیجه فروکش کند در این وضعیت بمانید.
5. سر خود را 90 درجه در جهت مخالف بچرخانید (اگر با چرخش به راست شروع کرده باشید به چپ).
6. این حالت را برای 30 ثانیه دیگر نگه دارید.
7. حالا بدن خود را به سمتی که رو به رو هستید بچرخانید و سر را ۹۰درجه دیگر بچرخانید. این باید سمتی باشد که در مرحله 5 سر خود را به سمت آن چرخانده‌اید.
8. در نهایت، در حالی که سر خود را ثابت نگه داشته اید، بنشینید.Epley maneuver

مانور Semont

مانور Semont، یک روش خاص تغییر موقعیت کانال است که برای درمان سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) کانال خلفی استفاده می‌شود.

در اینجا مراحل انجام مانور Semont آمده است:

• این حرکت را در حالت ایستاده و نشسته روی تخت یا میز معاینه شروع کنید.
• سر خود را 45 درجه به سمتی که تحت تاثیر سرگیجه قرار گرفته است بچرخانید. به عنوان مثال، اگر سرگیجه در سمت راست شما است، سر خود را به سمت راست بچرخانید.
• به سرعت به پهلو دراز بکشید و سر خود را از لبه تخت آویزان کنید، بطوری که سر شما 45 درجه پایین تر از افقی قرار گیرد. سر شما باید طوری قرار بگیرد که انگار قرار است به زمین نگاه کنید.
• حدود 1-2 دقیقه یا تا زمانی که سرگیجه فروکش کند در این وضعیت بمانید.
• سر خود را در همان حالت نگه دارید، به سمت مخالف خود بغلتانید (180 درجه از موقعیت شروع)؛ به طوری که سر شما اکنون در جهت مخالف باشد. این سمتی خواهد بود که قبلاً تحت تأثیر سرگیجه قرار نگرفته بود.
• 1-2 دقیقه دیگر در این حالت بمانید.
• به آرامی بنشینید بدون اینکه ابتدا سر خود را بلند کنید، سپس به حالت نشسته عمودی برگردید.

مانور فاستر (Foster)

مانور فاستر که به عنوان مانور نیمه سامرسو نیز شناخته می‌شود، یک تمرین خاص است که برای درمان سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) استفاده می‌شود.

در اینجا مراحل انجام مانور فاستر آمده است:

1. مانور فاستر را با زانو زدن روی زمین شروع کنید و پشت و گردن خود را صاف نگه دارید.
2. روی پاشنه‌های خود بنشینید، مانند حالت تعظیم ژاپنی.
3. سر خود را به سرعت به سمت زمین پایین بیاورید و چانه خود را به سینه بچسبانید. این باید باعث شود که به زمین به صورت وارونه نگاه کنید. این وضعیت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید. ممکن است در این مرحله احساس سرگیجه کنید.
4. پس از 30 ثانیه سر خود را به سرعت 45 درجه به راست بچرخانید (یا اگر سرگیجه در سمت چپ دارید). سر شما باید با شانه راست زاویه 45 درجه داشته باشد. این وضعیت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید.
5. اکنون، به سرعت به سمت راست (یا چپ) خود به حالت خوابیده به پهلو بروید. سر شما باید 45 درجه زاویه داشته باشد و بینی شما باید به سمت پایین باشد. 30 ثانیه در این حالت بمانید.
6. به آرامی به حالت نشسته عمودی برگردید و سر خود را در زاویه 45 درجه نگه دارید.
7. چند دقیقه بنشینید تا مطمئن شوید که سرگیجه شما از بین رفته است.

تمرینات برندت داروف

تمرینات برندت داروف نیز مانند تمرینات دیگر، یک سری حرکات است که برای درمان سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) استفاده می‌شود. در اینجا یک راهنمای گام به گام برای انجام آنها آورده شده است:

• روی لبه تخت خود یا یک سطح صاف بنشینید.
• در حالت عمودی با پاهای آویزان از تخت شروع کنید.
• به سرعت به حالت درازکش در یک طرف (مثلاً سمت راست) حرکت کنید و سر خود را در زاویه 45 درجه قرار دهید. سر شما باید در نیمه راه بین نگاه مستقیم به جلو و چرخش کامل به سمت زمین باشد. در صورت نیاز می‌توانید از یک بالش برای حمایت از سر خود استفاده کنید.
• حدود 30 ثانیه یا تا زمانی که سرگیجه فروکش کند در این وضعیت بمانید.
• به آرامی به حالت نشسته برگردید.
• چند ثانیه مکث کنید.
• این روند را در سمت مخالف (سمت چپ) تکرار کنید.
• این تمرینات را دو بار در روز، معمولاً به مدت دو هفته یا طبق توصیه پزشک انجام دهید.

تمرینات Cawthorne-Cooksey

این تمرینات، مجموعه‌ای از تمرینات طراحی شده برای کمک به درمان سرگیجه، به‌ویژه زمانی که با سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش خیم (BPPV) همراه باشد. این تمرینات اغلب به عنوان بخشی از درمان توانبخشی دهلیزی استفاده می‌شود. در اینجا برخی از تمرینات کلیدی آورده شده است:

تمرینات چشم

1. حرکات چشم: به بالا و پایین، چپ به راست و مورب نگاه کنید (بدون تکان دادن سر).
2. تمرکز: نگاه خود را از اجسام نزدیک به اجسام دور تغییر دهید.

حرکات سر

• سر تکان دادن: به آرامی سر خود را بالا و پایین تکان دهید.
• کج شدن سر: سر خود را به پهلو خم کنید.
• تکان دادن سر: به آرامی سر خود را از این طرف به سمت دیگر تکان دهید.

حرکات بدن

1. نشستن و ایستادن: روی یک صندلی بنشینید، بایستید و دوباره بنشینید.
2. خم شدن: از کمر خم شوید و به اجسام روی زمین را بردارید.Cawthorne-Cooksey Exercises

هدف این تمرینات، تحریک و بازآموزی سیستم دهلیزی در گوش داخلی شما برای بهبود تعادل و کاهش سرگیجه است. مهم است که این تمرینات را بطور منظم تحت راهنمایی یک متخصص گوش انجام دهید؛ زیرا ممکن است شدت و مدت آن بر اساس شرایط خاص شما متفاوت باشد. همیشه قبل از شروع هر تمرین جدید برای سرگیجه، با یک پزشک مشورت کنید.

در پایان باید گفت که درمان سرگیجه با ورزش یکی از مؤثرترین و در عین حال ساده‌ترین روش‌های بهبود این مشکل آزاردهنده است. استفاده از ورزش‌های مخصوص برای درمان سرگیجه مانند تمرینات تعادلی و کششی، به تقویت سیستم دهلیزی کمک می‌کند و توانایی مغز را در پردازش اطلاعات حرکتی افزایش می‌دهد. همچنین، انجام منظم انواع مانورهای ورزشی سرگیجه مانند مانور اپلی یا برندت-داروف می‌تواند در درمان سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم مؤثر واقع شود و کیفیت زندگی بیماران را به شکل قابل‌توجهی ارتقا دهد.