روش‌های درمان بیماری چسبندگی استخوانچه گوش یا اتواسکلروز
چسبندگی استخوانچه گوش یا اتواسکلروز و درمان آن موضوع اصلی این نوشتار است. در برخی مقالات ممکن است به اشتباه عبارت درمان چسبندگی گوش هم به کار رفته باشد، یا مثلا علت چسبندگی گوش، عمل چسبندگی گوش، یا روش درمان چسبندگی گوش عنوان شده باشد. اصطلاح درست برای بیماری اُتواسکلروز، چسبندگی استخوانچه گوش است و چسبندگی گوش یک غلط مصطلح برای این بیماری است.
در این نوشتار به درمان استخوانچه‌های گوش یا اتواسکلروز، جراحی استخوان گوش (البته استخوان‌های ظریف گوش میانی) و نحوه درمان چسبندگی گوش یا به گفته درست‌تر، نحوه درمان چسبندگی استخوانچه گوش پرداخته خواهد شد. اگر درباره هزینه عمل جراحی چسبندگی استخوان گوش سوالی دارید، خواهشمند است با کلینیک دکتر کوهی به صورت تلفنی تماس بگیرید.
در این مقاله خواهید خواند:
چسبندگی استخوانچه گوش چیست؟
در گوش میانی سه استخوان ظریف یا استخوانچه وجود دارد. یکی از این استخوانچه‌ها، رکابی یا در زبان انگلیسی stapes نام دارد. اگر مقداری استخوان به صورت نابجا در اطراف این استخوان شکل بگیرد، اتواسکلروز (otosclerosis) یا چسبندگی استخوانچه گوش رخ می‌دهد. رشد این زائده استخوانی نابجا از لرزش و حرکت طبیعی استخوانچه استیپیس جلوگیری می‌کند.
اگر این استخوانچه نتواند به طور طبیعی حرکت نماید، نخواهد توانست ارتعاشات صوتی را به گوش داخلی منتقل نماید. این امر باعث افت شنوایی در گوش گرفتار می‌شود. گاهی هر دو گوش درگیر بیماری چسبندگی استخوانچه‌های گوش می‌شوند.
بیماری اتواسکلروزیس در بیشتر موارد، یک ناهنجاری ارثی است و در والدین یا سایر برادران یا خواهران بیمار هم دیده می‌شود.
روش‌های درمان چسبندگی استخوانچه گوش
به طور کلی، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است برای درمان چسبندگی استخوانچه‌های گوش یکی از روش‌های درمانی زیر را به کار بگیرد.
پایش و صبر کردن
در واقع، در بسیاری از موارد چسبندگی استخوانچه‌های گوش، هیچ کاری لازم نیست. اگر فرد با میزان کمی از افت شنوایی رو به رو است و هنوز کیفیت زندگی او تحت تاثیر قرار نگرفته است، شاید پایش وضعیت شنوایی کفایت کند. در این حالت، به طور معمول، از بیمار درخواست می‌شود به طور سالانه به کارشناس شنوایی سنجی مراجعه نماید و تست شنوایی سنجی انجام دهد.
علت اصلی انجام تست سالانه این است که سایر بیماری‌های همزمان گوش که شاید با اتواسکلروز همراه شوند و بموقع تشخیص داده نشوند، افتراق داده شوند. گاهی ممکن است فرد به طور همزمان با چسبندگی استخوانچه گوش میانی، دچار یک تومور، عفونت گوش میانی یا تجمع مایع در گوش میانی یا بیماری منییر (menieres disease) شود.
چسبندگی استخوانچه گوش به این معنی نیست که فرد دچار هیچ بیماری دیگری در گوش نمی‌شود و به همین دلیل باید به علائم بیمار دقت داشت.
گاهی افت شنوایی در بیمار مبتلا به اتواسکلروز در طول زمان افت می‌کند. در این بیماران، دیگر گزینه درمان چسبندگی استخوانچه گوش مطرح می‌شود: سمعک.
سمعک در درمان چسبندگی استخوانچه گوش
یکی از روش‌های درمان افت شنوایی هدایتی یا انتقالی، استفاده از سمعک است. تردیدی نیست که تجویز سمعک نسبت به عمل جراحی چسبندگی استخوانچه گوش از خطر و عوارض بسیار کمتری برخوردار است. این در حالی است که تکنولوژی‌های به کار گرفته شده در سمعک با سرعتی سر سام آور پیشرفت کرده‌اند.
در موارد خفیف، درمان چسبندگی استخوانچه گوش با سمعک عادی هم قابل قبول است. اما این بیماری به طور معمول، پیشرونده است و در چسبندگی پیشرفته سمعک معمولی مشکلی را حل نمی‌کند.
یکی از انواع سمعک که با اقبال روزافزون مبتلایان به چسبندگی استخوانچه گوش همراه بوده است، سمعک قابل کاشت در استخوان است. این سمعک‌ها همچون سمعک‌های هوشمند معمول قابل تنظیم هستند. می‌توان این سمعک‌ها را طوری تنظیم کرد که فقط فرکانس‌هایی از صدا را تقویت نمایند، که فرد در شنیدن آنها دچار مشکل است.
برای کارگذاری سمعک استخوانی (قابل کاشت در استخوان) لازم است یک عمل جراحی کوچک انجام شود. این عمل جراحی نسبت به عمل جراحی استخوان گوش بسیار ساده‌تر است. در این عمل، بخشی از دستگاه به استخوان سر متصل می‌گردد.
اگر شنوایی افت بسیار شدید داشته باشد و سمعک هم نتواند برای بیمار مبتلا به چسبندگی استخوانچه گوش کاری نماید، گزینه‌های درمانی دیگری در دسترس هستند مانند کاشت حلزون گوش.
کاشت حلزون برای درمان چسبندگی استخوانچه گوش
شکی وجود ندارد که کاشت حلزون(cochlear implant) نسبت به درمان‌های دیگری که تاکنون گفته شد، تهاجمی‌تر است. اما آیا واقعا کاشت حلزون جایی در درمان چسبندگی استخوانچه گوش دارد. به طور کلی، پاسخ منفی است. چنین به نظر می‌رسد که کاشت حلزون گوش در اکثر بیمارانی که فقط به اتواسکلروز مبتلا هستند، جایگاهی نداشته باشد.
با وجود این، همچنان کاشت حلزون گوش به عنوان یکی از گزینه‌های غیر رایج برای درمان چسبندگی استخوانچه گوش در مواردیکه عملکرد حلزون شنوایی از بین رفته است، مطرح است.
درمان‌های طبی و دارویی در درمان چسبندگی استخوانچه گوش چه نقشی دارند؟
پژوهش‌های پژشکی با نتایج ضد و نقیضی در مورد اثرگذاری درمان‌های طبی و دارویی روی چسبندگی استخوانچه‌های گوش میانی همراه بوده است. با وجود این، به برخی از مهم‌ترین آنها در زیر اشاره می‌شود.
فلوراید در درمان چسبندگی استخوانچه گوش
با توجه به احتمال تاثیر منفی فلوراید روی دیگر استخوان‌ها مانند افزایش احتمال شکستگی استخوان ران، بسیاری از انجمن‌های علمی استفاده از فلوراید را برای درمان چسبندگی استخوانچه گوش توصیه نمی‌کنند. اگر در یک بیمار خاص، پزشک معالج چاره‌ای جز تجویز فلوراید برای درمان چسبندگی استخوانچه گوش نداشته باشد، باید مزایای آن را در برابر مضرات آن برای استخوان‌های بدن ارزیابی کند.
برای درمان چسبندگی استخوانچه گوش، سدیم فلوراید مانند یک مکمل غذایی باید خورده شود. از این رو مصرف فلوراید برای درمان اتواسکلروز هیچ شباهتی به استفاده موضعی از آن در دندانپزشکی ندارد. شایان ذکر است که نتایج پژوهش‌های پزشکی گوناگون که روی تاثیر این درمان صورت گرفته، گاهی با نتایج مثبت و گاهی با نتایج ناامید کننده همراه بوده است.
به هر حال، در برخی بیماران همچنان روزی دو قرص سدیم فلوراید به همراه 400 واحد بین المللی ویتامین دی برای درمان چسبندگی استخوانچه گوش ممکن است تجویز شود. مشکلات معده، خارش آلرژیک و افزایش درد مفاصل از عوارض شایع این درمان طبی به شمار می‌رود.
نقش بیس فسفونات‌ها در درمان چسبندگی استخوانچه گوش
برخی از پزشکان از داروهای ویژه درمان پوکی استخوان برای درمان این بیماری استفاده کرده‌اند. پژوهش‌هایی که روی تاثیر این داروها مانند ریزدرونیت، روی چسبندگی استخوانچه گوش انجام شده هیچ تاثیر مثبتی را نشان نداده و حتی چند پژوهش نتایج منفی برای این درمان گزارش کرده‌اند. چنین به نظر می‌رسد که این داروها جایگاه مستحکمی در درمان چسبندگی استخوانچه گوش ندارند.
عمل جراحی چسبندگی استخوان گوش یا استاپدکتومی
برای درمان این نوع از افت شنوایی انتقالی، دکتر جان شی (John Shea) در سال 1957 یک عمل جراحی به نام استاپدکتومی(stapedectomy) را تعریف کرد که با نتایج عالی در برگشت قدرت شنوایی همراه بود. او گزارش کرد که قدرت شنوایی بیماران تا سال‌ها بعد از عمل جراحی چسبندگی استخوان گوش همچنان خوب و قابل قبول باقی می‌ماند.
به طور معمول، بیمارانی که تحت درمان با این نوع عمل جراحی قرار می‌گیرند، دیگر به سمعک نیازی ندارند. عمل جراحی استاپدکتومی هیچ تاثیری روی بخش عصبی- حسی شنوایی ندارد بلکه انتقال صدا را بهبود می‌بخشد. به عنوان نمونه، این عمل جراحی تاثیری روی گوش داخلی ندارد، بلکه هر علامتی که مربوط به اختلال گوش میانی باشد را رفع می‌کند.
درمان چسبندگی استخوانچه گوش با عمل جراحی در چه بیمارانی توصیه می‌شود؟ این درمان برای بیمارانی که شرایط زیر را دارند مناسب به شمار می‌رود:
- اگر بیمار مبتلا به چسبندگی استخوانچه گوش است و
- گوش داخلی کارکرد طبیعی و قابل قبولی دارد اما
- از کم شنوایی در محدوده 25 تا 30 دسی بل رنج می‌برد.
آیا عمل جراحی استاپدکتومی همیشه موفق است؟ متاسفانه پاسخ منفی است. برخی عوامل باعث شکست عمل جراحی چسبندگی استخوان گوش می‌شوند. عمل جراحی استاپدکتومی یک عمل ظریف است که در دستان یک پزشک جراح متبحر هم به دقت بالا و تجربه کافی نیاز دارد. جا به جایی پروتزهای استخوانی در گوش میانی مهم‌ترین عامل شکست عمل جراحی چسبندگی استخوان گوش به شمار می‌رود. این جابه جایی خود می‌تواند باعث عوارض گوناگون شود که یکی از این عوارض افت شنوایی خواهد بود.
دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده درمان چسبندگی استخوانچه گوش در بیماران مبتلا به اتواسکلروزیس هستند. خواهشمند است برای دریافت اطلاعات بیشتر با کلینیک ایشان در تهران، تماس حاصل بفرمایید.
منابع:
https://dizziness-and-balance.com/disorders/hearing/otosclerosis/otoscler_treat.html
https://sunnybrook.ca/content/?page=otosclerosis-patient-information
https://emedicine.medscape.com/article/859760-treatment#showall
https://www.mountsinai.org/locations/center-hearing-balance/conditions/otosclerosis
سلام و خسته نباشید خدمت دکتر کوهی. ببخشید اقای دکتر هزینه تقریبی عمل جراحی استاپدکتومی چند میشه؟ ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام بستگس به بیمه، محل عمل و نوع بیماری دارد و در هر فردی متغیره و قابل تعببن نیست.
سلام آقای دکتر به نظر شما بهترین راه درمان این مشکل جراحی استاپدکتومی هست؟؟
سلام جراحی و سمعک هر دو راه های خوبی هستند و هر مریض بسته به شرایط و سلیقه خود می تواند بهترین گزینه را انتخاب کند.
سلام وقت بخیر
من ۴۲ سالمه که حدود ۲۰ سال قبل هر دو گوشم این عمل رو داشته که به مرور بدتر شدم الان حدود پنج ساله از سمعک استفاده می کنم ولی باز هم داره ضعیف تر میشه و گرفتگی و چسبندگی دارع،طوزی که بینی ام رو میگیرم محکم فوت میکنم که بتونم با سمعک بشنوم، لطفا کمکم کنید
باید حتما معاینه کرد، اینطور‌نمیشه نظر داد
سلام اقای دکتر خسته نباشین همسربنده هم دچار چسبندگی استخوانچه هستن ودکتر عمل جراحی رو پیشنهاد کردن ولی بعد عمل گفتن چون رگ عصبی روی استخوانچه بود عمل ممکن نبوده ؟ایا هیچ راهی دیگه وجود نداره؟
باید سی تی اسکن رو ببینم. ممکنه جراحی های دیگری قابل انجام باشه و سمعک هم قابل استفاده است.
با عرض درود و خسته نباشید خدمت آقای دکتر بنده ۵،۴ سال میشه که دچار چسبندگی استخوانچه گوش هستم ولی تا الان تو شنوایی بنده تاثیری نداشته احتمال داره که بعداً یِهو یا کم کم شنواییم کم بشه یا اینکه یهو کلاً شنواییمُ از دست بدم ؟
این بیماری معمولا به اهستگی و خیلی تدریجی پیشرفت می‌کند و احتمال افت ناگهانی بسیار بعید است
با عرض درود و خسته نباشید خدمت آقای دکتر بنده ۵،۴ سال میشه که دچار چسبندگی استخوانچه گوش هستم ولی تا الان تو شنوایی بنده تاثیری نداشته احتمال داره که بعداً یِهو یا کم کم شنواییم کم بشه یا اینکه یهو کلاً شنواییمُ از دست بدم ؟
سلام آقای دکتر بنده یکبار از ناحیه گوش چپ عمل چسبندگی وپروتز گذاری انجام دادم متاسفانه بعد از یکسال پروتزم‌جابجاشد واقع شنوایی برگشت ..مجدداگوشراستمو عمل کردم .پیشنهاد شما لطفا چی هست آیا احتمال داره مجددا جابجا بشه راهکارهای کنترل چی هست آیا دارو میتونه تاثیر داشته باشه در مقاومت پروتز جهت عدم جابجایی .ممنون میشم راهنمایی بفرمائید
نیاز به اقدام خاصی نیست و دارو یا کاری کمک نمی‌کند. اگر با گوش راست شنوایی خوب است و مشکلی ندارید کار دیگری نیاز نیست
سلام من ۱۳ سال هست که این مشکل رو دارم و دوسال پیش هم خدمت شما رسیدم و ترجیح شما و پزشکان دیگری که مراجعه کرده بودم بخاطر آسبب عصب شنوایی سمعک بود که البته اونم هنوز استفاده نکردم و حس میکنم شنواییم نسبت ب قبل کمتر شده سوالم اینه اگه از سمعک استفاده کنم روند کاهش شنواییم بهتر میسه یا همچنان روزبروز بدتر خواهد شد و امکان اینکه بصورت کامل شنوایی رو از دست بدم هست؟متاسفانه هردو گوشم مشکل داره
بله استفاده از سمعک میتونه روند کاهش شنوایی رو کندتر کنه و به حفظ عنلکرد بخشهای شنوایی مغز کمک کنه
با عرض سلام خدمت شما آقای دکتر کوهی بنده ۴۸ سال دارم که از بچگی گوش چپم ضعیف بود وهر ساله ضعیف تر میشد تا سال ۹۴ که به پزشک مراجعه کردم بعد از نوار گوش گفت ۵۰ درصد شنوایی گوش چپم وبه علت چسبندگی از دست دادم ولی گوش راستم سالم بود ومشکلی نداشتم تا سال ۱۴۰۰ که به علت سکته عصبی گوش راستم کم شنوا شدو متوجه شدم که گوش چپم ناشنوا شده الان برای گوش راستم سمعک استفاده می کنم و هر دو گوشم همیشه صوت میکشن آیا راهکاری برای هر دو گوشم هست یا نه ممنون میشم اگه راهنماییم کنی
باید معاینه گوش و تستها رو ببینیم