ساختار حلزون گوش انسان | آناتومی حلزون گوش

حلزون گوش از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

حلزون گوش (Cochlea) یکی از اجزای حیاتی گوش داخلی است که نقش کلیدی در فرآیند شنوایی ایفا می‌کند. این ساختار مارپیچی، شبیه به پوسته حلزون دریایی، از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که هر یک وظیفه خاصی در تبدیل امواج صوتی به سیگنال‌های عصبی دارند. در افرادی که این عملکرد طبیعی از بین رفته باشد، روش‌هایی مثل کاشت حلزون گوش به‌کار می‌رود؛ فرآیندی که بسیاری می‌پرسند دقیقاً کاشت حلزون گوش چگونه است و چه مراحلی دارد؟

حلزون گوش بخشی از گوش داخلی است که در لابیرنت استخوانی قرار دارد. این ساختار مارپیچی، حدود دو و نیم دور به دور محور مرکزی خود می‌چرخد و شبیه به یک نی پلاستیکی است که به شکل دایره‌وار دور یک مداد پیچیده شده باشد. فضای خالی داخل این نی، معادل فضای داخلی حلزون گوش است که با مایعات خاصی پر شده و امواج صوتی را منتقل می‌کند.^{function of the ear}

برای تجسم بهتر، تصور کنید محور مرکزی حلزون (جایی که مداد قرار دارد) یک ساختار استخوانی مخروطی به نام مودیولوس (Modiolus) است. این محور، پایه اصلی حلزون را تشکیل می‌دهد و اعصاب شنوایی از طریق آن به مغز متصل می‌شوند. رویه خارجی حلزون نیز از یک لایه استخوانی سخت تشکیل شده که به آن استحکام می‌بخشد.

ابعاد و اندازه حلزون گوش

اگر حلزون گوش را از حالت مارپیچی باز کنیم، به شکل یک لوله استوانه‌ای مستقیم درمی‌آید. این لوله؛

• طول: حدود 29 تا 40 میلی‌متر (به طور متوسط 32 میلی‌متر)
• قطر: حدود 2 میلی‌متر در پایه حلزون

این ابعاد کوچک، نشان‌دهنده پیچیدگی و دقت بالای ساختار حلزون در پردازش صداهاست.

حلزون گوش از سه کانال اصلی پر از مایع تشکیل شده است که هر یک نقش خاصی در شنوایی دارند. این کانال‌ها عبارت‌اند از:

اسکالا وستیبولی (Scala Vestibuli)

• موقعیت: این کانال در بخش بالایی حلزون قرار دارد و از پنجره بیضی (Oval Window) شروع می‌شود.
• وظیفه: پر از مایعی به نام پری‌لنف است که امواج صوتی را از پنجره بیضی به سمت رأس حلزون منتقل می‌کند.
• ارتباط: این کانال در رأس حلزون (Apex) با اسکالا تمپانی ارتباط دارد.

اسکالا مدیا (Scala Media) یا مجرای حلزونی

• موقعیت: بین اسکالا وستیبولی و اسکالا تمپانی قرار دارد.
• وظیفه: این کانال حاوی اندولنف (مایع غنی از پتاسیم) و ارگان کورتی (Organ of Corti) است که سلول‌های مویی حساس به صدا را در خود جای داده است. ارگان کورتی مسئول تبدیل ارتعاشات صوتی به سیگنال‌های عصبی است.
• ویژگی خاص: غشای بازیلار (Basilar Membrane) و غشای تکتوریال (Tectorial Membrane) در این بخش قرار دارند و نقش مهمی در تشخیص فرکانس‌های صوتی دارند.

اسکالا تمپانی (Scala Tympani)

• موقعیت: در بخش پایینی حلزون قرار دارد و به پنجره گرد (Round Window) متصل است.
• وظیفه: این کانال نیز پر از پری‌لنف است و ارتعاشات صوتی را به سمت پنجره گرد هدایت می‌کند تا فشار مایعات در گوش داخلی متعادل شود.

اجزای کلیدی دیگر در حلزون گوش

علاوه بر سه کانال اصلی، حلزون گوش شامل اجزای دیگری است که عملکرد آن را تکمیل می‌کنند.

• مودیولوس (Modiolus): ستون مرکزی استخوانی که محور مارپیچی حلزون را تشکیل می‌دهد و اعصاب شنوایی را به مغز متصل می‌کند.
• غشای بازیلار (Basilar Membrane): غشایی که ارگان کورتی روی آن قرار دارد و با توجه به فرکانس صدا، در نقاط مختلف ارتعاش می‌کند.
• ارگان کورتی (Organ of Corti): ساختار اصلی شنوایی که شامل سلول‌های مویی داخلی و خارجی است. این سلول‌ها ارتعاشات صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند.
• غشای تکتوریال (Tectorial Membrane): غشایی که بالای سلول‌های مویی قرار دارد و با حرکت خود، این سلول‌ها را تحریک می‌کند.
• هلیکوترما (Helicotrema): نقطه‌ای در رأس حلزون که اسکالا وستیبولی و اسکالا تمپانی را به هم متصل می‌کند و امکان گردش مایعات را فراهم می‌کند.

ساختار حلزون گوش انسان یکی از پیچیده‌ترین اجزای گوش داخلی است که در شنوایی نقش کلیدی دارد. عضو کورتی، واقع بر غشای پایینی اسکالا مدیا، شامل سلول‌های مویی حساس است که در اندولنف غوطه‌ورند. این سلول‌ها به عصب شنوایی متصل‌اند و فرکانس‌های صوتی را تشخیص می‌دهند.

سلول‌های مویی در قاعده حلزون صداهای با فرکانس بالا و در رأس حلزون صداهای با فرکانس پایین را حس می‌کنند و سیگنال‌های عصبی تولید می‌کنند. اسکالا مدیا بین اسکالا وستیبولی و اسکالا تیمپانی قرار دارد که هر دو با پری‌لنف پر شده‌اند، مایعی شبیه به مایع بین‌سلولی عصبی.

در قاعده حلزون، دریچه بیضی (در اسکالا وستیبولی) و دریچه گرد (در اسکالا تیمپانی) قرار دارند. در رأس حلزون، اسکالا وستیبولی و تیمپانی به هم متصل می‌شوند. اندولنف در اسکالا مدیا، با غلظت بالای پتاسیم و سدیم کمتر، از پری‌لنف متمایز است.^{The Inner Ear}