عمل کاشت حلزون چطور انجام میشود؟
عمل کاشت حلزون، این مداخله ابتکاری که برای اولین بار در اواخر قرن بیستم توسعه یافت، شامل کاشت یک دستگاه الکترونیکی کوچک در گوش داخلی است. این روش با ارزیابی کامل توسط شنوایی شناس و متخصص گوش، حلق و بینی برای تعیین کاندیداتوری بیمار شروع میشود. در طول جراحی، یک گیرنده محرک کوچک در زیر پوست پشت گوش کاشته میشود، در حالی که مجموعه‌ای از الکترودها با ظرافت در داخل حلزون گوش قرار می‌گیرند. هنگامی که دستگاه در جای خود قرار می‌گیرد، سلول‌های مویی آسیب دیده را دور می‌زند و مستقیماً عصب شنوایی را تحریک می‌کند و گیرندگان را قادر می‌سازد صدا را درک کنند. عمل کاشت حلزون گوش، زندگی افراد بیشماری را متحول کرده است و توانایی شنیدن و برقراری ارتباط موثر را برای آنها فراهم می‌کند و کیفیت زندگی آنها را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد.
کاشت حلزون(cochlear implant) گوش یک دستگاه کوچک الکترونیکی است که برای کمک به افرادی که در شنوایی با مشکلاتی مواجه هستند، به وجود آمده است. این دستگاه می‌تواند حس شنوایی را در کسانی که به صورت کامل ناشنوا شده‌اند یا درصد شنوایی صدا در آنها بسیار ضعیف است، به وجود آورد. عمل کاشت حلزون یک گزینه کارآمد برای این دسته از افراد می‌باشد. ولی به راستی، این عمل چطور حس شنوایی را ایجاد می‌کند؟
در این مقاله به صورت مختصر به عمل کاشت حلزون می پردازیم اما می توانید با مراجعه به لینک زیر، مقاله جامع و کامل کاشت حلزون را مطالعه نمایید.
عملکرد کاشت حلزون چگونه است؟
همانطور که کاربرد #کاشت حلزون گوش متفاوت از سمعک(hearing aids) است، عملکردشان نیز به همین صورت خواهد بود. سمعک با تقویت صدا به شنوایی کمک می‌کند، اما حلزون گوش با دور زدن بخش‌های آسیب دیده گوش، سیگنال‌هایی باکیفیت از صداهای شنیده شده اطراف فرد را در دسترس اعصاب شنوایی گوش قرار می‌دهد.
این دستگاه متشکل از یک پردازنده صوتی است که پشت گوش فرد قرار می‌گیرد. این پردازنده با دریافت سیگنال‌های صوتی و انتقال آنها به گیرنده کارگذاشته شده در زیر پوستِ پشت گوش امکان شنوایی را فراهم می‌آورد. پس از آن گیرنده با ارسال سیگنال‌ها به الکترودهای اعمال شده در بخش حلزون شکل داخلی گوش شنوایی را ایجاد می‌کند.
سیگنال‌های ایجاد شده با تحریک اعصاب شنوایی، به سمت مغز فرستاده می‌شوند. مغز نیز با تفسیر آنها به عنوان صدا، حس شنوایی را برای فرد فراهم می‌آورد. البته که صداهای شنیده شده پس از عمل کاشت حلزون مانند صداهای طبیعی نیستند، اما قطعا فرصت شنیدن صداها، بهتر از نبود آن است.
به نظر عملکرد حلزون گوش کاملا ساده می‌آید. آیا عمل آن نیز به همین صورت خواهد بود؟
عمل کاشت حلزون چگونه انجام میشود؟
برای انجام این عمل، به یک تیم حرفه‌ای از افراد آموزش دیده و مجرب نیاز است. این افراد باید متخصصانی در زمینه‌های گوش، حلق و بینی، شنوایی سنجی و آسیب شناسان زبان گفتاری باشند.
محل انجام این عمل نیز مهم است؛ یعنی این کار در مطب متخصصان گوش، حلق و بینی نمی‌تواند انجام شود. دلیل آن حساسیت این کار و اهمیت حضور متخصصان است. در واقع، این عمل حتما باید توسط گروهی از افراد صورت پذیرد که به صورت تخصصی در این زمینه آموزش دیده‌اند و تجربه درخشانی دارند.
درست برعکس دیگر مداخلات پزشکی در زمینه شنوایی، عمل کاشت حلزون تا پایان عمر فرد همراه او خواهد بود. از این رو، علاوه بر اینکه عمل باید با دقت انجام شود، مراقبت‌های پس از عمل نیز ضروری خواهد بود.
اما به صورت دقیق‌تر، روند انجام این عمل چگونه است؟
کاشت حلزون گوش یک روش جراحی است که هدف آن بازگرداندن شنوایی در افراد مبتلا به کم‌شنوایی شدید تا عمیق است. در اینجا یک مرور کلی از نحوه انجام این روش وجود دارد:
ارزیابی بیمار
قبل از جراحی، یک ارزیابی جامع برای تعیین اینکه آیا بیمار کاندید مناسبی برای کاشت حلزون است یا خیر، انجام میشود. این ارزیابی شامل آزمایشات شنوایی، سابقه پزشکی و بحث در مورد عواقب جراحی است.
بیهوشی
در روز جراحی، بیمار معمولاً تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که در طول عمل راحت و بی‌اطلاع است.
برش
برشی در پشت گوش ایجاد میشود که دسترسی به حلزون گوش، ساختار مارپیچی شکل و پر از مایع در گوش داخلی که مسئول شنوایی است، ایجاد میشود.
ماستوئیدکتومی
در اغلب موارد، ماستوئیدکتومی انجام میشود. این شامل برداشتن بخشی از استخوان پشت گوش برای دسترسی به گوش میانی و حلزون گوش است.
قرار دادن آرایه الکترود
یک دهانه کوچک در حلزون ایجاد میشود و آرایه الکترود با احتیاط وارد حلزون میشود. آرایه الکترود از الکترودهای ریز تشکیل شده است که عصب شنوایی را تحریک می‌کند.
قرارگیری گیرنده محرک
یک گیرنده محرک که اغلب به عنوان “دستگاه داخلی” نامیده میشود، در یک محفظه کوچک زیر پوست پشت گوش محکم میشود. این دستگاه سیگنال‌های یک پردازنده گفتار خارجی را دریافت می‌کند و تکانه‌های الکتریکی را به الکترودهای حلزون گوش می‌رساند.
بخیه برش‌ها
برش‌ها با بخیه بسته می‌شوند و زخم به دقت پانسمان میشود تا از عفونت جلوگیری شود.
فعالسازی
پس از چند هفته بهبودی، پردازشگر گفتار خارجی توسط شنوایی شناس برنامه ریزی یا “فعال” میشود. این شامل سفارشی کردن تنظیمات برای نیازهای شنوایی خاص بیمار است.
توانبخشی
پس از فعالسازی، بیمار تحت توانبخشی شنوایی و گفتار درمانی گسترده قرار می‌گیرد تا با ورودی شنوایی جدید ارائه شده توسط کاشت حلزون سازگار شود و حداکثر استفاده را ببرد.
پیگیری منظم
بیماران برای تنظیم دقیق تنظیمات ایمپلنت و نظارت بر پیشرفت آنها، نیاز به قرار ملاقات با پزشک و پیگیری مداوم دارند.
عمل کاشت حلزون چگونه صورت می‌گیرد؟
کودکانی که کم شنوایی دارند در 12 ماهگی واجد شرایط کاشت حلزون گوش می‌باشند. متخصصان جراحی گوش، به افراد دجار اختلال شنوایی و ناشنوایی توصیه می‌کنند هرچه زودتر و بیشتر در سنین کودکی جهت کاشت ایمپلنت گوش اقدام نمایند چرا که این دوران مناسب‌ترین زمان برای رشد گفتار و مهارت‌های زبانی است. پس از کاشت حلزون، آنها باید برای رسیدن به بهترین نتیجه ممکن از دستگاه، تحت گفتار درمانی قرار بگیرند.
برای کاندیداتوری عمل کاشت حلزون، کودکان باید شرایط زیر را داشته باشند:
- عمیق بودن میزان کم شنوایی در هر دو گوش
- سودمندی کم و محدود از سمعک
- سالم بودن کودکان و نداشتن هرگونه شرایط پزشکی که خطرات همراه با کاشت حلزون را افزایش می‌دهد.
- استفاده از یک برنامه آموزشی که بر رشد مهارت‌های شنوایی تأکید دارد.
پس از عمل کاشت حلزون چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که از بیمارستان یا کلینیک مرخص می‌شوید، دستورالعمل‌هایی برای مراقبت از عمل انجام شده و زخم‌های شما داده خواهد شد. همچنین درباره نحوه مراقبت از بخیه‌ها و تعویض پانسمان نیز آموزش خواهید دید. البته احتمالا پس از یک الی دو روز قادر به شست و شوی عادی گوش‌هایتان باشید؛ اما همانطور که عنوان شد نحوه مراقبت‌های پس از عمل در هر دکتری متفاوت است. پس از یک هفته نیز برای کشیدن بخیه‌ها و بررسی تخصصی‌تر نتیجه حاصل شده باید به دکتر خود مراجعه نمایید. درصورتی که پس از عمل کاشت حلزون درد یا تب بیش از حدی را تجربه کردید، حتما دکتر خود را مطلع سازید.
فعال سازی دستگاه کاشت حلزون به چه صورت است؟
پیش از آنکه دستگاه فعال یا روشن شود، زخم‌های شما باید بهبود یابد؛ یعنی پیش از شروع به کار دستگاه، باید دوران نقاهت به طور کامل و موفقیت آمیز پشت سر گذاشته شده باشد. به همین علت، پس از 4 الی 6 هفته بعد از جراحی، قطعات خارجی کاشت حلزون گوش کار گذاشته می‌شوند. میکروفون و پردازنده گفتار نمونه‌هایی از این قطعات‌اند. در این زمان، پردازنده برنامه ریزی و فعال میشود تا دستگاه کار گذاشته شده داخلی را برای پاسخ به صداها تحریک کند.
البته که در طول این جلسه تمام نکات مربوط به مراقبت از این دستگاه و نحوه استفاده صحیح از آن به شما آموزش داده خواهد شد، اما پس از آن نیز باید چندین جلسه به دکتر خود مراجعه کنید. توجه داشته باشید تنظیم دقیق‌تر و کارآمدتر دستگاه، چندین ماه پس از انجام عمل کاشت حلزون صورت می‌گیرد. درست زمانی که کار کردن با دستگاه را یاد و با آن انس گرفته‌اید؛ به عبارت دیگر، یادگیری کار کردن مناسب با این دستگاه طی زمان به دست خواهد آمد.
لازم به ذکر است که هیچ گاه از مراجعه به متخصصان شنوایی سنجی غافل نشوید. همواره عملکرد خود را زیر نظر داشته باشید و در صورت بروز هر گونه اختلال، هر چه سریعتر به دکتر خود مراجعه کنید.
عمل کاشت حلزون گوش یک جراحی حساس است که حتما باید تحت نظر یک متخصص ماهر و مجرب انجام شود. اگر سوال‌های بیشتری در ذهنتان راجع به این مسئله وجود دارد یا می‌خواهید هر چه سریعتر صدای پرندگان صبحگاهی، موسیقی مورد علاقه تان و … را بشنوید، همین حالا با ما تماس بگیرید. دکتر علی کوهی، فوق تخصص گوش، حلق و بینی در تهران با سال‌ها تجربه در این زمینه آماده برطرف کردن مشکلات شنوایی شما عزیزان هستند.
نتیجه گیری
عمل کاشت حلزون یک روش پیچیده است که بسته به شرایط فردی و دستگاه خاص کاشت حلزون مورد استفاده، می‌تواند کمی متفاوت باشد. موفقیت این روش اغلب به عواملی مانند سن بیمار، علت کاهش شنوایی و تعهد آنها به درمان و توانبخشی پس از کاشت بستگی دارد. کاشت حلزون برای بسیاری از افراد مبتلا به کم شنوایی شدید مزایای قابل توجهی ارائه کرده است و به آنها اجازه می‌دهد صدا را درک کنند و اغلب موارد توانایی درک گفتار را دوباره به دست آورند.
منبع: