نحوه عمل ماستوئیدکتومی: عوارض و نقاهت جراحی ماستوئید گوش

تصویری از جراحی استخوان ماستوئید

آخرین بروزرسانی: مرداد 15, 1404

جراحی ماستوئیدکتومی (Mastoidectomy) یکی از روش‌های پیشرفته برای درمان عفونت‌های جدی و مزمن گوش است که روی استخوان ماستوئید انجام می‌شود. عمل استخوان ماستوئید گوش معمولاً در مواردی انجام می‌گیرد که عفونت‌های عمیق به درمان‌های دارویی پاسخ نداده و احتمال گسترش آن به مغز یا سایر نقاط بدن وجود دارد. با توجه به حساسیت این ناحیه، عمل جراحی ماستوئیدکتومی نیازمند دقت و مهارت بالایی است و امروزه با استفاده از روش‌های کم‌تهاجمی مانند جراحی لیزری و تکنیک‌های میکروسکوپی، میزان موفقیت و سرعت بهبودی بیماران افزایش یافته است. در ادامه این مقاله از وبسایت دکتر کوهی، به بررسی جدیدترین تکنیک‌های جراحی ماستوئیدکتومی در سال ۲۰۲۵ خواهیم پرداخت.
فهرست عناوین مقاله

معرفی جراحی ماستوئیدکتومی و هدف آن

ماستوئیدکتومی، نوعی جراحی است که با هدف خارج کردن سلول‌های بیمار از فضاهای پر از هوا در استخوان ماستوئید انجام می‌شود. استخوان ماستوئید، بخشی از جمجمه است که در قسمت پشت گوش قرار دارد. عمل استخوان ماستوئید گوش اغلب برای درمان کلستئاتوم یا عفونت‌های گوش استفاده می‌شود؛ به‌ویژه زمانی که این عفونت‌ها به جمجمه گسترش یافته باشند. علاوه‌بر این، در مواردی که کاشت حلزون شنوایی لازم است، از عمل جراحی ماستوئیدکتومی بهره گرفته می‌شود.

به نقل از دانشگاه جان هاپکینز، مرکز اختلالات شنوایی و تعادل:

درمان جراحی نوروم آکوستیک با هدف حذف کامل تومور و حفظ عملکرد عصبی بیمار انجام می‌شود. رویکردهای جراحی به عواملی چون اندازه تومور و وضعیت شنوایی بستگی دارند.

دلایل نیاز به عمل استخوان ماستوئید گوش

دلایل انجام عمل ماستوئیدکتومی، شامل مواردی است که عفونت گوش میانی به جمجمه گسترش پیدا کرده باشد. این جراحی، همچنین برای درمان کلستئاتوم، که یک رشد غیرسرطانی در پشت پرده گوش و معمولاً به‌عنوان عارضه عفونت مزمن گوش شناخته می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بسیاری از موارد، ماستوئیدکتومی همراه با جراحی کاشت حلزون شنوایی انجام می‌شود.

اگر پرده گوش شما دچار پارگی شده باشد، پزشک معمولاً جراحی ماستوئیدکتومی را به همراه جراحی تمپانوماستوئیدکتومی انجام می‌دهد؛ تمپانوپلاستی جراحی‌ است که برای ترمیم پرده گوش استفاده می‌شود. حتی اگر پرده گوش نیازی به ترمیم نداشته باشد، تمپانوپلاستی ممکن است به جراحی ناحیه پشت پرده گوش شما اشاره داشته باشد.Mastoidectomy

آماده‌سازی قبل از عمل ماستوئیدکتومی

برای آماده‌سازی قبل از جراحی استخوان ماستوئید، ممکن است نیاز باشد مصرف برخی داروهایی که لخته شدن خون را دشوار می‌کنند، مانند آسپرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin)، ناپروکسن (Aleve، Naprosyn) و برخی مکمل‌های گیاهی را از دو هفته قبل از جراحی متوقف کنید. همچنین، پزشک ممکن است از شما بخواهد که از نیمه ‌شب قبل از روز جراحی چیزی نخورید یا ننوشید.

تصویری از نکات آماده سازی قبل از عمل ماستوئیدکتومی

جراح شما فهرستی از دستورالعمل‌های لازم قبل از عمل ماستوئیدکتومی  را در اختیارتان قرار می‌دهد، که باید با دقت آن‌ها را دنبال کنید. از آنجا که عمل ماستوئیدکتومی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، باید ترتیبی دهید که یکی از دوستان یا اعضای خانواده مورد اعتماد، شما را به محل جراحی ببرد و همراهی کند.

نحوه انجام جراحی استخوان ماستوئید گوش

جراحی استخوان ماستوئید، تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود؛ بنابراین شما در طول عمل خوابیده و بدون احساس درد خواهید بود. جراح، برشی در پشت گوش ایجاد می‌کند تا به حفره گوش میانی که در پشت استخوان ماستوئید و در جمجمه قرار دارد، دسترسی پیدا کند. برای این کار، از مته استخوانی استفاده می‌شود. سپس، بخش‌های آلوده یا آسیب‌ دیده استخوان ماستوئید یا بافت‌های گوش برداشته می‌شوند.

پس از اتمام کار عمل استخوان ماستوئید گوش، برش با بخیه بسته شده و بانداژ می‌شود. این عمل معمولاً بین 2 تا 3 ساعت به طول می‌انجامد.Mastoidectomy surgery

عوارض احتمالی عمل جراحی ماستوئیدکتومی

همانند دیگر جراحی های گوش میانی، جراحی ماستوئیدکتومی نیز ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد! این عوارض معمولاً زمانی رخ می‌دهند که جراح یا تیم پزشکی تجربه کافی نداشته باشند، یا دقت کافی در روند عمل صورت نگیرد. برخی از عوارض احتمالی شامل موارد زیر است:

  • کاهش شنوایی گوش داخلی؛ یکی از عوارض شایع جراحی ماستوئیدکتومی، کاهش شنوایی حسی‌عصبی است که ممکن است به دلیل آسیب به بخش‌های حساس گوش داخلی رخ دهد.
  • آسیب به عصب صورت؛ در صورتی که جراح به عصب‌های صورت نزدیک ناحیه عمل استخوان ماستوئید گوش آسیب بزند، این موضوع می‌تواند منجر به ضعف یا حتی فلج موقت یا دائمی در عضلات صورت شود.
  • تغییر در حس چشایی (دیسگوزی)؛ ممکن است بیمار بعد از عمل ماستوئیدکتومی تغییر در طعم غذاها را تجربه کند. این وضعیت معمولاً موقتی است و چند ماه طول می‌کشد تا بهبود یابد.
  • وزوز گوش؛ برخی بیماران ممکن است بعد از جراحی دچار صدای زنگ یا وزوز مداوم در گوش خود شوند که می‌تواند آزاردهنده باشد.

انتخاب یک جراح باتجربه و تیم پزشکی متخصص، می‌تواند به میزان قابل توجهی خطرات و عوارض احتمالی جراحی را کاهش دهد! جراحی ماستوئیدکتومی به‌دلیل نزدیکی به نواحی حساس مانند گوش داخلی، عصب‌های صورت و بخش‌های مرتبط با شنوایی، نیازمند دقت و مهارت بالایی است. در صورتی که این عمل توسط جراحانی که تخصص کافی ندارند انجام شود، خطر ابتلا به این عوارض به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

دوره بهبودی پس از جراحی استخوان ماستوئید

دوره بهبودی پس از جراحی ماستوئیدکتومی معمولاً ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد، اما روند کامل بهبود ممکن است چند ماه زمان ببرد. در این مدت رعایت نکات زیر ضروری است:

تصویری از بیمار پس از عمل ماستوئیدکتومی

  1. مراقبت از زخم؛ زخم پشت گوش، باید خشک و تمیز نگه داشته شود. پانسمان داخلی گوش معمولاً ۴ تا ۶ هفته بعد توسط پزشک برداشته می‌شود.
  2. اجتناب از ورود آب؛ از رسیدن آب به گوش تا چند هفته خودداری کنید. هنگام دوش گرفتن از گوش‌گیر استفاده کنید.
  3. فعالیت محدود؛ از بلند کردن اجسام سنگین، حرکات ناگهانی سر و فین کردن خودداری کنید.
  4. مصرف داروها؛ داروهای تجویز شده مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
  5. ویزیت‌های مداوم؛ برای بررسی روند بهبودی و کشیدن بخیه‌ها به پزشک مراجعه کنید.
بخش توضیحات
دلایل نیاز به جراحی – گسترش عفونت گوش میانی به استخوان جمجمه – وجود کلستئاتوم (رشد غیرسرطانی پشت پرده گوش) – همراهی با جراحی کاشت حلزون شنوایی – پارگی پرده گوش همراه با تمپانوماستوئیدکتومی و تمپانوپلاستی
آماده‌سازی قبل از عمل – توقف داروهای رقیق‌کننده خون (مثل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و مکمل‌های گیاهی) دو هفته قبل از عمل – عدم خوردن و آشامیدن از شب قبل از عمل – همراه داشتن یک فرد قابل اعتماد در روز جراحی – رعایت دقیق دستورالعمل‌های پیش‌جراحی ارائه‌شده توسط جراح
نحوه انجام جراحی – تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود – ایجاد برش در پشت گوش – استفاده از مته برای دسترسی به حفره ماستوئید – برداشتن بافت‌های آلوده یا آسیب‌دیده – بستن برش با بخیه و بانداژ – مدت زمان عمل حدود ۲ تا ۳ ساعت است
عوارض احتمالی – کاهش شنوایی حسی‌عصبی – آسیب به عصب صورت (فلج موقت یا دائمی عضلات صورت) – تغییر موقت در حس چشایی (دیسگوزی) – وزوز گوش پس از عمل توجه: مهارت جراح و تیم پزشکی در کاهش این عوارض بسیار مؤثر است
مراقبت پس از عمل (بهبودی) – خشک و تمیز نگه‌داشتن زخم پشت گوش – اجتناب از ورود آب به گوش (استفاده از گوش‌گیر هنگام حمام) – اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و حرکات ناگهانی سر – مصرف دقیق داروهای تجویزی (آنتی‌بیوتیک و مسکن) – مراجعه منظم برای پیگیری، بررسی زخم و کشیدن بخیه‌ها

عمل جراحی ماستوئیدکتومی یک روش درمانی موثر برای درمان عفونت‌های مزمن یا مشکلات ناشی از ماستوئیدیت است، که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند؛ این عمل، ممکن است در مواردی که درمان‌های دارویی کافی نباشند، گزینه‌ای مناسب باشد؛ با این حال، انتخاب این روش جراحی باید تحت نظر پزشک متخصص صورت گیرد تا خطرات و عوارض احتمالی به حداقل برسد.

دکتر کوهی، یکی از متخصصان برجسته در زمینه جراحی گوش، حلق و بینی، با سال‌ها تجربه موفق در عمل جراحی ماستوئیدکتومی، جراحی استخوان گیجگاهی درمان بیماری‌های پیچیده گوش، به بیماران کمک می‌کند تا روند درمانی خود را با آرامش و اطمینان طی کنند. اگر به جراحی ماستوئیدکتومی یا عمل استخوان ماستوئید گوش نیاز دارید، همراهی با دکتر کوهی می‌تواند راه‌حلی ایمن، علمی و مؤثر برای بازیابی سلامت شنوایی شما باشد.

دکتر علی کوهی

بورد تخصصی گوش و حلق و بینی؛ فلوشيپ اتولوژی و نورواتولوژی؛ رتبه یک کشوری برد گوش حلق و‌ بینی در سال 1389 و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران. دوره فلوشیپ اتولوژی-نوراتولوژی و جراحی قاعده جمجمه را در دانشگاه استنفورد آمریکا.

12 دیدگاه دربارهٔ «نحوه عمل ماستوئیدکتومی: عوارض و نقاهت جراحی ماستوئید گوش»

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      بله، متاسفانه در صورتی که کلستئاتوم پس از جراحی اولیه دوباره عود کند، معمولاً نیاز به انجام جراحی مجدد خواهد بود. هدف از جراحی دوم، برداشتن کامل باقیمانده یا کلستئاتوم جدید و جلوگیری از آسیب بیشتر به ساختارهای گوش میانی و داخلی است. تصمیم‌گیری نهایی در مورد ضرورت جراحی و نوع آن، بستگی به ارزیابی دقیق وضعیت شما، میزان و محل کلستئاتوم عود کرده و همچنین وضعیت کلی شنوایی و سلامت شما دارد که پس از بررسی‌های لازم توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشخص خواهد شد.

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      بله، مصرف آسپرین قبل از عمل ماستوئیدکتومی می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. توصیه می‌شود که مصرف آسپرین و سایر داروهای رقیق‌کننده خون، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، را حداقل دو هفته قبل از جراحی با مشورت پزشک خود قطع کنید. این کار به کاهش خطر عوارض حین و بعد از عمل کمک می‌کند. حتماً در این مورد با پزشک خود مشورت کنید تا بر اساس شرایط خاص شما، بهترین تصمیم را بگیرید.

  1. من شنیدم بعد از ماستوئیدکتومی ممکنه شنواییم کم بشه، چقدر احتمال داره این اتفاق بیفته و چه کار میشه کرد؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      احتمال کاهش شنوایی پس از ماستوئیدکتومی بسته به شرایط مختلفی از جمله علت انجام جراحی، وسعت آن و وضعیت گوش میانی شما متفاوت است. در برخی موارد، هدف از جراحی حتی بهبود شنوایی است، اما در موارد دیگر، ممکن است به دلیل دستکاری در ساختارهای ظریف گوش، کاهش شنوایی رخ دهد. برای تعیین میزان احتمال کاهش شنوایی در مورد شما و بررسی راهکارهای احتمالی مانند بازسازی زنجیره استخوانی گوش یا استفاده از سمعک، بهتر است با جراح خود مشورت کنید تا با بررسی دقیق شرایط شما، اطلاعات دقیق‌تری را در اختیارتان قرار دهد.

  2. نسرین کوهستانی

    دکتر، من شنیدم بعد از عمل ماستوئیدکتومی و تمپانوپلاستی یه سری عوارض ممکنه پیش بیاد، میشه بگید دقیقا باید مراقب چه چیزایی باشم و چقدر طول میکشه تا کامل خوب بشم؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      بله، درست است. بعد از عمل ماستوئیدکتومی و تمپانوپلاستی، احتمال بروز عوارضی مانند سرگیجه، وزوز گوش، تغییر در حس چشایی، ضعف عضلات صورت (به دلیل آسیب احتمالی به عصب صورت) و عفونت وجود دارد. مهم‌ترین نکته، رعایت دقیق دستورالعمل‌های بعد از عمل است که شامل مصرف منظم داروها (به خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها)، خشک نگه داشتن ناحیه جراحی و مراجعه به موقع برای معاینات دوره‌ای می‌باشد. دوره نقاهت کامل بسته به شرایط فردی و وسعت جراحی متفاوت است، اما به طور معمول چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد تا بهبودی کامل حاصل شود و شنوایی به حالت قبل بازگردد. در این مدت، صبور باشید و هرگونه نگرانی یا علامت غیرطبیعی را به سرعت به اطلاع من برسانید.

  3. دکتر جان، این کلستئاتومی که میگن خیلی بده؟ اگه عمل ماستوئیدکتومی انجام بدم، دیگه خیالم راحت باشه که این غده دیگه برنمیگرده؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      ببینید، کلستئاتوم عارضه‌ای جدی است که باید به درستی درمان شود. ماستوئیدکتومی برای برداشتن این عارضه انجام می‌شود. اینکه آیا بعد از عمل ماستوئیدکتومی کلستئاتوم برمی‌گردد یا نه، بستگی به عوامل مختلفی دارد از جمله وسعت اولیه بیماری، نوع جراحی انجام شده و البته، پیگیری‌های منظم بعد از عمل. جراحی ماستوئیدکتومی به طور معمول با هدف برداشتن کامل بافت آسیب‌دیده انجام می‌شود، اما در برخی موارد، احتمال عود وجود دارد. برای همین، مهم است که بعد از عمل، طبق دستور پزشک، معاینات دوره‌ای را انجام دهید تا در صورت لزوم، اقدامات لازم انجام شود.

  4. دکتر، من خیلی نگرانم این عفونت گوشم به جمجمه سرایت کرده باشه، اگه مجبور بشم ماستوئیدکتومی انجام بدم، بعدش شنواییم مثل قبل میشه یا نه؟

    1. کلینیک گوش دکتر علی کوهی

      نگرانی شما کاملاً قابل درک است. اینکه بعد از ماستوئیدکتومی شنوایی به چه صورت خواهد بود، بستگی به عوامل مختلفی دارد از جمله میزان آسیب اولیه ناشی از عفونت، نوع و گستردگی جراحی، و البته توانایی بدن شما در ترمیم. در برخی موارد، ممکن است شنوایی بعد از جراحی بهتر شود، به خصوص اگر عفونت باعث اختلال در عملکرد گوش میانی شده باشد. اما در برخی موارد دیگر، ممکن است تغییر چندانی نکند یا حتی کمی کاهش یابد. با این حال، جراح شما تمام تلاش خود را خواهد کرد تا در حین جراحی، تا حد امکان از ساختارهای شنوایی محافظت کند. پس از بررسی دقیق شرایط گوش شما و نوع جراحی مورد نیاز، می‌توانم تخمین دقیق‌تری از نتیجه شنوایی پس از عمل ارائه دهم.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *