علت، تشخیص و درمان عفونت گوش داخلی
وقتی صحبت از عفونت گوش به میان می‌آید، بیشتر افراد به عفونت گوش میانی(middle ear infection)فکر می‌کنند. عفونت گوش داخلی یا لابیرنتیت(labyrinthitis) زمانی رخ می‌دهد که عامل عفونی در داخلی‌ترین بخش گوش مستقر می‌شود. در این مقاله به بررسی علائم، علل و درمان عفونت گوش داخلی پرداخته شده است.
عفونت گوش داخلی چیست؟
وقتی به کسی گفته می‌شود که به عفونت گوش داخلی مبتلا شده است، به طور معمول، اصلا نمی‌داند که گوش داخلی کجاست. ابتدا باید ذکر شود که برای عفونت گوش داخلی در پزشکی یک اصطلاح تخصصی به کار می‌رود: لابیرنتیت. این واژه در زبان انگلیسی به صورت labyrinthitis نوشته می‌شود.
گوش داخلی کجاست؟ پس از کانال شنوایی و پرده گوش، فضایی وجود دارد که به آن گوش میانی گفته می‌شود. گوش میانی حاوی سه استخوانچه است. این استخوانچه‌ها وظیفه انتقال امواج صوتی به گوش داخلی را بر عهده دارند.
آخرین استخوانچه به پرده‌ای به نام پرده بیضی متصل می‌شود. در واقع، پرده بیضی دروازه ورود امواج صوتی به گوش داخلی است. بخشی از گوش که پس از گوش میانی وظیفه دریافت امواج صوتی و انتقال آن را به مغز را بر عهده دارد، گوش داخلی نامیده می‌شود.
نام لاتین گوش داخلی لابیرنت است. گوش داخلی دو بخش دارد:
- دستگاه تعادلی یا سیستم وستیبولار که وظیفه درک حرکت و حفظ تعادل را بر عهده دارد
- حلزون شنوایی که در حس شنیدن نقشی کلیدی ایفا می‌نماید
اگر ویروس، باکتری یا هر عامل عفونی دیگری در گوش داخلی مستقر شود، لابیرنتیت یا عفونت گوش داخلی رخ می‌دهد. عامل عفونی باعث ایجاد ورم و التهاب در بافت گوش داخلی می‌شود.
این تورم و التهاب در گوش داخلی باعث می‌شود کارکرد این بخش در هر دو زمینه؛ یعنی هم قدرت شنوایی، هم حفظ تعادل، دچار اغتشاش گردد. به همین دلیل، به طور معمول، عفونت گوش داخلی با علائم متنوعی همراه است که هم به توانایی شنیداری، هم به حفظ تعادل فرد ارتباط پیدا می‌کند.
انواع عفونت گوش داخلی
به طور کلی می‌توان عفونت گوش داخلی را بر اساس عامل ایجاد عفونت طبقه بندی کرد. در این جا فقط به دو نوع شایع عفونت گوش داخلی اشاره می‌شود.
عفونت ویروسی گوش داخلی
اگر ویروس بیماری زا در گوش داخلی مستقر می‌شود، این نوع از عفونت ایجاد می‌شود. به عفونت ویروسی گوش داخلی نورونیت وستیبولار هم گفته می‌شود. تهوع، استفراغ و سرگیجه علائم شاخص این نوع از عفونت گوش داخلی به شمار می‌روند.
از خصوصیات عفونت ویروسی گوش داخلی این است که علائم آن به طور کاملا ناگهانی و به یکباره ظرف 24 ساعت تظاهر می‌یابند. به طور معمول، با گذشت چند روز و به تدریج این علائم فروکش می‌کنند. البته بهبود کامل عفونت ویروسی گوش داخلی ممکن است حدود یک ماه زمان ببرد.
به طور معمول، درمان عفونت ویروسی گوش داخلی شامل استراحت، نوشیدن مایعات زیاد و داروهای سرکوب کننده سیستم وستیبولار می‌شود.
عفونت گوش داخلی ناشی از باکتری
عفونت باکتریایی گوش داخلی را به سه نوع می‌توان تقسیم کرد.
عفونت سیفلیسی گوش داخلی
این نوع عفونت می‌تواند از بدو تولد نوزاد را درگیر کند (سرایت از مادر) و هم می‌تواند افراد را در سایر سنین درگیر نماید. علائم این نوع عفونت گوش داخلی بسیار متغیر است. این علائم آغازی تدریجی دارد. علائم می‌تواند تا حد بسیار شدید پیشرفت نماید. سرگیجه شدید و ناشنوایی کامل به دنبال این عفونت محتمل است. در موارد پیشرفته، تغییر شکل بینی به شکل زین اسب، و التهاب چشم یا ایجاد برجستگی در پیشانی ممکن است رخ دهد.
عفونت حاد چرکی گوش داخلی
این عفونت نوع نادری از عفونت گوش داخلی محسوب می‌شود. علامت مهم این نوع از عفونت گوش داخلی، سرگیجه ناگهانی است. عفونت حاد چرکی گوش داخلی به طور معمول به دنبال یک عفونت گوش میانی پدیدار می‌شود. در صورت عدم درمان عفونت گوش میانی، این عفونت مزمن می‌شود. مزمن شدن عفونت گوش میانی به طور معمول با تشکیل و تجمع ترشحات غلیظ و سلول‌های مرده همراه است. بدین ترتیب، حضور مزمن این عفونت در گوش میانی می‌تواند به عفونت حاد چرکی گوش داخلی منتهی شود.
عفونت گوش داخلی سمی (توکسیک)
این عفونت به دنبال یک عفونت حاد گوش میانی رخ می‌دهد. در واقع، اگر باکتری ایجاد کننده عفونت گوش میانی موفق شود به گوش داخلی راه یابد، این نوع عفونت شکل می‌گیرد.
عفونت گوش داخلی سمی باعث ناشنوایی و فقدان تعادل می‌شود. به طور معمول، این نوع عفونت با تجویز بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش درمان می‌گردد.
علائم عفونت گوش داخلی
عفونت گوش داخلی ممکن است با علائمی بسیار نگران کننده آغاز شود، به خصوص اگر این علائم به صورت ناگهانی پدیدار شوند. به طور معمول، چند روز نخست آغاز عفونت، دشوارترین روزها برای بیمار به شمار می‌روند. مراجعه سریع به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و تشخیص بموقع و درمان عفونت گوش داخلی می‌تواند باعث کاهش سریع این علائم شود.
یکی از پرسش‌های متداول درباره عفونت گوش این است که: عفونت گوش چند روز طول می‌کشد؟ در واقع، پاسخ دقیقی برای این پرسش وجود ندارد. آنچه مسلم است این که هر چه درمان زودتر آغاز گردد، احتمال فروکش کردن سریع‌تر علائم بیشتر است. به طور کلی، با آغاز درمان، علائم به سذرعت فروکش می‌کند اما ممکن است بهبود کامل پس از حدود یک ماه رخ دهد.
علائم عفونت گوش داخلی در کودکان
نشانه‌ها و علائم عفونت گوش داخلی در کودکان بجز گوش درد، شاید شامل برخی از موارد زیر هم بشود:
- افزایش گوش درد در حالت درازکش
- دست زدن، یا کشیدن گوش مبتلا (در کودکانی که هنوز نمی‌توانند درک خود را به صورت گفتاری ابراز نمایند)
- اختلال در خواب
- گریه بیش از حد معمول
- آزرده بودن یا انجام رفتار خشن
- بیان این که نمی‌تواند تعادل خود را به خوبی حفظ کند
- تب
- سردرد
- بی اشتهایی
- خروج ترشحات غیرطبیعی از گوش
علائم عفونت گوش داخلی در بزرگسالان
وجود نشانه‌ها و علائم زیر در بزرگسالان می‌تواند عفونت گوش داخلی یا لابیرنتیت را مطرح نماید:
- گوش درد به خصوص احساس آن در نواحی داخلی گوش
- اختلال در شنیدن یا افت شنوایی
- سرگیجه
- منگی
- احساس صدای زنگ در گوش یا به اصطلاح وزوز گوش
- تهوع و استفراغ
- دشواری در فوکوس کردن چشم‌ها برای دید شفاف
در صورت بروز علائم فوق مراجعه به پزشک معالج ضرورت دارد. دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش و درمان بیماران مبتلا به عفونت گوش داخلی هستند. لطفا برای اطلاعات بیشتر با کلینیک ایشان واقع در تهران، تماس بگیرید.
علت عفونت گوش داخلی
در بیشتر موارد، شناسایی عفونت گوش داخلی میسر نیست. اکثر موارد عفونت گوش داخلی به دنبال یک عفونت ویروسی، و در موارد نادر به دنبال عفونت باکتریایی رخ می‌دهد. سرماخوردگی و آنفلوانزا، از شایع‌ترین دلایل بروز عفونت گوش داخلی به شمار می‌آیند.
عفونت گوش داخلی ممکن است هر فرد را در هر سنی که باشد درگیر کند. عوامل زیر احتمال بروز عفونت گوش داخلی را افزایش می‌دهند:
- عفونتهای دستگاه تنفسی به خصوص دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا
- عفونت ویروسی به ویژه در گوش میانی
- عفونت با ویروس هرپس مانند تبخال
- زیاده روی در نوشیدن مشروبات الکلی
- ضربه به سر
- استرس شدید
به طور طبیعی، همه عواملی که باعث افزایش احتمال بروز عفونت گوش میانی می‌شوند، عامل خطر عفونت گوش داخلی هم هستند. بدی کارکرد شیپور اُستاش یکی از این عوامل است. شیپور استاش(tube dysfunction) نام کانالی است که گوش میانی را به فضای حلق در پشت بینی ارتباط می‌دهد. هر عاملی که باز و بسته شدن این کانال را مختل نماید، می‌تواند باعث افزایش احتمال عفونت گوش شود.
درمان عفونت گوش داخلی
در این مورد هم سوالات زیادی پرسیده می‌شود مانند بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش یا قطره برای عفونت گوش بزرگسالان. در ادامه تلاش شده گزینه‌های درمان عفونت گوش داخلی ذکر شوند.
- داروهای آنتی هیستامین
- داروهای ضد تهوع و ضد استفراغ
- داروهای آرامبخش و تسکین دهنده
- داروهای کاهش دهنده التهاب مانند کورتیکواستروئیدها (معروف به کورتون)
- داروهای بیماری حرکت
- بهترین آنتی بیوتیک با توجه به اطلاعات موجود محلی در صورت ابتلای فرد به عفونت باکتریایی
- استراحت در منزل، نوشیدن مایعات فراوان، کاهش مصرف سدیم (نمک)، و کاهش مصرف قهوه و چای (کافئین) از کارهایی است که انجام آنها باعث تسریع بهبود علائم می‌گردد.
منابع:
https://www.mymed.com/diseases-conditions/inner-ear-infection-labyrinthitis-vestibular-neuritis
https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/l/labyrinthitis.html
سلام برای رفع عفونت گوش چه قطره ایی باید استفاده بشه؟
سلام باید مراجعه کنید و شدت عفونت بررسی شود و بر حسب اون دارو تجویز می گردد.
سلام وقتتون بخیر
از هفته دوم فروردین کرونای به شدت سنگینی دچار شدم که سه هفته طول کشید…بعد از اون هم باز علائمی داشتم مثل حس تب، اسهال، بی حالی و احساس فشار در گوش که کم کم رفع شدن.اما از چهار شب پیش یهو صدای سوت بلندی توی گوشم اومد و قطع نشده…شبها خیلی شدیدتر میشه.و گاهی احساس یه درد خفیف پشت گوش حس میکنم که مثل ضربه زدن میاد و سریع میره.ضمن اینکه من آلرژی شدید هم دارم.پیش دکتر آلرژیم رفتم گفتن گوش داخلی و میانیم طوریش نیست ظاهرا.و ضمن داروهای ضد آلرژی همیشگیم که شامل نئوتادین و ایرکست هستن، یک قرص عم دادن بهم آنتی هیستامین دکونژستانت که هنوز مصرفش رو شروع نکردم
میشه منو راهنمایی بفرمایین؟
آیا از عوارض کوید ۱۹ هستش؟خودش خود به خود از بین میره یا باید اقدامی بکنم؟
سلام. باید حتما تست شنوایی انجام بدین و ویزیت بشین تا بشه علت و درمان و سرنوشت این صدای کوش رو تعیین کرد
سلام خسته نباشید پسر من ۵ سالشه تقریبا دو ماه پیش یک سرماخوردگی بدی دچار شدکه توی این ۲ ماه ۴تا دکتر متخصص اطفال بردم تا سرفه های شدیدش و تب و آبریزش بینی کم کم خوب شد و توی این مدت که مریض بود مدام میگفت گوشم درد میکنه که هر موقع دکتر اطفال میبردم میگفتم گوشش درد میکنه که این ۴ تا دکتر نگاه میکردن و میگفتن چیزی نیست با این داروها خوب میشه که نشد البته توی این تقریبا 2 ماه همه نوع آنتی بیوتیک را مصرب کردن بلاخره بردم دکتر متخصص گوش . ایشون تست شنوایی و نوار گوش گرفتن و گفتن عفونتش شدید داره و براش آموکسی کلاو ۳۱۲ تجویز کردن و گفتن این دارو را بخوره و دوباره بیاد . موقعی که برای بار دوم مراجعه کردم دکتر گوش پسرمو معاینه کردن و گفتن آنتی بیوتیک جواب نداده و ۴۰درصدد افت شنوایی دارن که باید عمل بشن . به نظر شما من چیکار کنم . ممنونم
سلام شما لطفا نوار گوش ارسال کنید. نوار گوش رو به ادرس اینستاگرام ما به نشانی https://www.instagram.com/accounts/login/?next=/drkouhi/ ارسال بفرمائید.
درود و عرض ادب جناب اقای دکتر کوهی
من یک جوون۱۶ساله هستم و فرزند اول هم هستم به دلیل ناشی بودن پدر و مادر عفونت گوش درست کردم چون از بچگی با گوش پاک کن گوشم رو پاک میکردن
دکتر من چند وقتی یک بار عفونت های گوشم رو خالی میکردم و بعدا که بزرگ تر شدم نرفتم و این کارو ول کردم
العان دوسالی هست یه سر گیجه هایی ناگهانی موقه ای که نشستم و میخام بلند شم میگیرم پیش دکتر رفتم آزمایش خون هم دادم هیچ مشکلی نداشتم فشار خونم هم نرماله ،به قولا گوش داخلیم عفونت کرده میشه راهنمایم کنید دکتر که چکار کنم؟
سلام این علایم معمولا بخاطر عفونت نیست. ولی باید حتما معاینه بشین تا نظر قطعی داد
سلام،وقت بخیر،اقای دکتر من نزدیک یک ماهه سرگیجه دارم با تهوع خفیف،قبلا از گوشم همش چرک میومد و خارش شدید میخوام ببینم خوب میشم خیلی نگرانم
سلام شما باید مراجعه کنید گوش بررسی بشه
سلام دکتر،من نزدیک ۱ ماه سرگیجه دارم،وقتی سرم یهویی تکون میدم بیشتر میشه و منگم و گوشمم صدای باد میده و اصلا هم گوش درد ندارم،میشه راهنمایی کنید؟؟
سلام باید مراجعه کنید تا گوس بررسی بشه.
سلام ببخشید چند روز فقط حالت منگی بهم دس میده سبکی سر دارم هیچ علایم دیگری ندارم
رفتم دکتر گفت هیچ ببماری خاصی نداری و بعد یه امپول بهم زدن و با قرص الان هم خوب نشدم
میشه لطفا راهنمایی کنید؟؟
سلام حالت گیجی یا همون سرگیجه نشانه و علامت بیماری های مختلفی می تونه باشه که برخی مربوط به گوش و برخی مربوط به مغز هست و در برخی موارد حتی مربوط به کمبود آب بدن و برخی ویتامین ها هم می باشه. به همین خاطر بدون بررسی و معاینه بالینی نمیشه نظر داد. باید مراجعه کنید تا وضعیت شما بررسی بشه و برخی از تست های مربوط به سرگیجه انجام بشه تا نظر قطعی رو داد.