تومور سی پی انگل نوعی از تومورهای زاویه مخچه (تومور CP Angle) است که در محل اتصال مغز به عصب شنوایی ایجاد می‌شود. حدود ۸۵٪ از تومورهای CPA خوش‌خیم هستند، اما در صورت بی‌توجهی، می‌توانند به ساقه مغز فشار آورده و منجر به فلج عصبی شوند. کاهش شنوایی، وزوز گوش و عدم تعادل از شایعترین علائم آن هستند. این علائم شباهت زیادی به تومور مننژیوم دارند و باید به‌درستی تشخیص داده شوند.
تومور سی پی انگل چیست؟
شایعترین تومور سی پی انگل نورینوم آکوستیک یا شوانوم وستیبولار است که به عنوان تومور خوش‌خیم مغزی تشکیل شده از عصب هشتم مغز به حساب می‌آید. سی پی انگل قسمت مهمی از مغز است که این تومور در انواع مختلف در ناحیه اتصال مغز و مخچه و نخاع ایجاد خواهد شد. رشد و تکثیر آن و همچنین عدم درمان می‌تواند بیمار را با خطرات جدی مواجه کند.
مغز علاوه بر مخ و دو نیمکره‌ای که دارد از قسمت‌های مهم دیگری در بخش قاعده جمجمه و پایین مخ تشکیل شده، پل مغزی واقع در ساقه مغز است که وظیفه حیاتی در کنترل بدن بر عهده داشته و از طرفی ایجاد‌کننده ارتباط بین مغز و اندام‌های دیگر است. سی پی انگل بخش مثلثی واقع شده در پشت قاعده جمجمه است که از پایین به ساقه مغز و از بالا به تنتوریم و از پشت و پهلو به استخوان تمپورال (گیجگاه) متصل شده است.
علائم تومور سی پی انگل مشابه با نشانه‌های بروز مشکل در ناحیه سر و گردن است که شیوه‌های مختلفی برای تشخیص و شناسایی آن توسط متخصص مغز و اعصاب وجود دارد. تعداد بسیاری از توده‌های غیر سرطانی و سرطانی می‌توانند در دسته تومورهای سی پی انگل قرار گرفته و فرد را با مشکلات جدی روبرو کند. در برخی موارد در اثر رشد این تومور، فشار به مغز وارد شده و در نهایت عملکرد‌های حیاتی فرد را دچار مشکل خواهد کرد.
ممکن است تومورهای سرطانی به صورت متاستاز و از طریق خون و مایع مغزی نخاعی از توده‌های تشکیل شده در نواحی دیگر بدن یا مغز به ناحیه سی پی انگل رسیده و در آنجا رشد و تکثیر می‌شوند. بیماری سل، سرطان پستان، سرطان ریه، سرطان پوست و مننژیت سرطان‌زا می‌توانند از علل تشکیل سرطان‌های سی پی انگل باشند.
علائم تومور سی پی انگل
همان‌طور که گفته شد، تومور سی پی انگل در ناحیه مغز و مخچه ایجاد می‌شود. علائم و نشانه‌های آن بسته به اندازه و محل تشکیل آن دارد و ممکن است شامل یکی از موارد زیر شود:
- کم شنوایی یک‌طرفه
- شنیدن صدای زنگ و وزوز داخل گوش
- سرگیجه، عدم کنترل تعادل و بی‌ثباتی
- سردرد
- کاهش حس در صورت
- ضعف و اسپاسم عضلانی صورت
- بروز مشکلات بینایی از جمله دوبینی و تاری دید
- هیپوستزی صورت
- مشکلات راه رفتن به علت از دست دادن تعادل
- از دست دادن شنوایی تدریجی یا یک‌باره
انواع تومور سی پی انگل
یکی از دلایل مطرح شده در ایجاد تومور سی پی انگل، قرار گرفتن در معرض امواج تلفن، لپ‌تاپ و همچنین پارازیت‌های ماهواره است که البته این موضوع به اثبات نرسیده است. در حالت کلی تومور سی پی انگل در دو نوع کلی دسته‌بندی می‌شود:
- تومورهای زاویه پل مغزی
- تومورهای گسترش پیدا کرده از دیگر نقاط مغز به منطقه سی پی انگل که با نام متاستاز نیز شناخته می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به محل تشکیل تومور نیز می‌توان دسته‌بندی جدیدی مانند زیر را نام برد:
- تومور منفرد که در یکی از نیمکره‌های مغز به صورت یک‌طرفه ایجاد می‌شود و معمولاً در دهه چهارم تا ششم زندگی فرد تشکیل می‌شود.
- تومور فیبروماتوز نوع ۲ که قابلیت رشد در هر دو نیمکره را داشته و در بیماران جوان‌تر به شکل نوروم آکوستیک که بیماری مرتبط با گوش داخلی است بروز پیدا می‌کند. علت تشکیل آن بیشتر سابقه ژنتیکی است که در اثر جهش کروموزوم به وجود می‌آید.
تشخیص تومور سی پی انگل
سرطان‌های سی پی انگل با ارزیابی علائم و نشانه‌های بیمار توسط پزشک معالج و از طریق معاینه فیزیکی و عصبی کامل بیمار تشخیص داده می‌شوند. علاوه بر این نتایج به دست آمده از انجام آزمایش‌های متنوع تجویز شده توسط متخصص را می‌توان به منظور شناسایی این نوع تومور استفاده کرد. برخی از راه‌های تشخیص تومور سی پی انگل عبارت‌اند از:
- تست شنوایی‌سنجی با هدف ثبت میزان بلندی و کوتاهی صدای تولید شده برای بیمار
- تست تعادل یا الکترونایستاگموگرافی
- تست شنوایی و بررسی میزان عملکرد ساقه مغز به منظور دریافت و ثبت پاسخ شنیداری برانگیخته ساقه مغز
- سی‌تی‌اسکن
- MRI
روش‌های درمان تومور سی پی انگل
فاکتور‌های متعددی از جمله شدت، اندازه و میزان درگیری با بافت و ساختار‌های مجاور در نحوه انتخاب روش‌های درمان تومور سی پی انگل تأثیرگذار هستند. برای انجام این کار سه روش معاینه فیزیکی به صورت مستمر، پرتو درمانی و جراحی می‌توان استفاده کرد. قبل از انتخاب راه درمانی مناسب، متخصص جراحی تلاش می‌کند تا درباره وضعیت تومور و میزان سلامت شنوایی بیمار اطلاعات به دست آورد.
اگر تومور سی پی انگل خفیف ایجاد شده باشد بهترین گزینه برای درمان، نظارت کافی و مداوم پزشک و همچنین انجام تصویربرداری MRI خواهند بود تا پزشک بتواند میزان رشد تومور را ارزیابی کند.
از جمله روش‌های درمان تومور سی پی انگل شامل موارد زیر هستند:
درمان دارویی همراه با نظارت مستمر
در صورتی که تومور تشکیل شده بدون علائم و نشانه‌های ظاهری باشد، پزشک به صورت مستمر به منظور کنترل میزان رشد تومور، مرتب آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهد داد. اگر اندازه آن کوچک باشد به نحوی که مشکلی ایجاد نکند، پزشک با استفاده از شیوه غیرتهاجمی مانند دارو‌ها بدون انجام جراحی آن را کنترل خواهد کرد.
در این حالت پزشک معالج به صورت دوره‌ای هر ۶ ماه یک‌بار بیمار را تحت نظارت خود قرار می‌دهد. در این مدت نتایج تست شنوایی و تصویر‌برداری‌ها به منظور کنترل رشد توده انجام می‌شود. در صورتی که پزشک با رشد غیرطبیعی تومور مواجه شود باید از تکینک‌های تهاجمی مانند پرتو درمانی و جراحی استفاده کند تا خطرات احتمالی برای شرایط سلامتی فرد به وجود نیاید.
پرتو درمانی
در این روش پرتوهای همگرا با میزان انرژی بسیار بالا با هدف کاهش یا توقف رشد تومور به کار برده می‌شود. در این میان با توجه به اینکه از اشعه و امواج برای درمان استفاده می‌شود می‌تواند عوارض و خطرات احتمالی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال وارد شدن آسیب به عصب‌های جمجمه و امکان بروز نکروز وجود خواهد داشت.
پرتو درمانی گامانایف از جمله روش‌های درمان تومور سی پی انگل به شمار می‌رود که برای توده‌های با اندازه زیر ۳ سانتی‌متر تجویز می‌شود. اشعه تابید شده بر بروی بافت تومور باعث می‌شود تا از رشد و بزرگ شدن آن جلوگیری کرده و از شنوایی و عملکرد صحیح مغز و عصب‌های آن نیز محافظت خواهد کرد.
پزشک متخصص در مدت زمان درمان با کمک پرتوهای گاما که ممکن است ماه‌ها به طول انجامد تمامی رفتار‌های بیمار از جمله شنوایی او را تحت نظارت قرار می‌دهد تا نتایج پرتو درمانی را بر روی بیمار مشاهده کند. همانند سایر روش‌ها، این تکنیک نیز می‌تواند با عوارض احتمالی مانند موارد زیر همراه باشد:
- کاهش شنوایی
- احساس ضعف و بی‌حسی در عضلات صورت
- بروز مشکلات تعادلی، سرگیجه
- صدای شنیدن زنگ در گوش
جراحی
در صورتی که تومور سی پی انگل، رشد بی‌رویه داشته باشد و استفاده از رویه‌های درمانی دیگر تأثیر به سزایی در از بین بردن توده‌های بدخیم نداشته باشد، در نهایت متخصص از شیوه جراحی با هدف برداشتن تومور از داخل گوش استفاده خواهد کرد. در این تکنیک جراح با ایجاد شکافی در جمجمه تلاش می‌کند تا توده را از داخل گوش خارج کند.
در برخی موارد نادر، تومور به علت چسبیده شدن به عصب‌های صورت یا گیر افتادن در بخش‌های مهم مغز قابلیت برداشته شدن و خارج کردن را به جراح نمی‌دهد. یکی از عوارض بعد از جراحی در این حالت از دست دادن شنوایی یا بروز مشکلات تعادل و عصبی در بیمار است. با توجه به اینکه جراحی تومور سی پی انگل کاری سخت و پر از مخاطره به حساب می‌آید لازم است تا در انتخاب متخصص مغز و اعصاب دقت کافی را داشته باشید.
انواع شیوه‌های جراحی برای درمان تومور سی پی انگل شامل موارد زیر می‌شود:
- جراحی ترنس لابیرنتین
- جراحی ساب اکسی پیتال
- جراحی با اپروچ میدل فوسا
- جراحی آندوسکوپی که با نوعی لوله دوربین‌دار میکروسکوپی انجام شده و از جمله تکنیک‌های نوین و پیشرفته به شمار می‌رود. دسترسی آسان به نقاط مختلف مغز، حداقل میزان آسیب و برش به ساختار مغز، سرعت بالای بهبودی بیمار و ایجاد سوراخ کوچک از جمله مزایای این روش به حساب می‌آید.
| روش درمان | شرح مختصر | مزایا | عوارض احتمالی |
|---|---|---|---|
| درمان دارویی + نظارت مستمر | در موارد خفیف یا بدون علامت، پزشک با تجویز دارو و بررسی‌های دوره‌ای (هر ۶ ماه یک‌بار) رشد تومور را کنترل می‌کند. | غیرتهاجمی، بدون نیاز به جراحی، مناسب برای تومورهای کوچک و بدون علامت | در صورت رشد تومور، نیاز به درمان تهاجمی پیدا می‌شود. |
| پرتو درمانی (رادیوتراپی) | استفاده از پرتوهای متمرکز با انرژی بالا جهت جلوگیری از رشد تومور. گامانایف برای تومورهای زیر ۳ سانتی‌متر رایج است. | عدم نیاز به جراحی، مناسب برای بیماران غیرقابل جراحی، محافظت نسبی از شنوایی | آسیب به عصب جمجمه، نکروز، کاهش شنوایی، بی‌حسی عضلات صورت، مشکلات تعادلی، سرگیجه، وزوز گوش |
| جراحی | برداشت مستقیم تومور از طریق جمجمه؛ در موارد بزرگ یا مقاوم به درمان‌های دیگر. بسته به محل تومور از روش‌های مختلف جراحی استفاده می‌شود. | امکان حذف کامل توده، مناسب برای تومورهای بزرگ یا فشاری | خطر از دست دادن شنوایی، اختلال تعادلی، آسیب به اعصاب مغزی؛ نیاز به دقت بالا در انتخاب جراح |
| جراحی آندوسکوپی | نوعی جراحی کم‌تهاجمی با ابزار دوربین‌دار، مناسب برای برخی تومورهای CP Angle. | کمترین آسیب، برش کوچک، بهبودی سریع، دقت بالا | دسترسی محدود به برخی نواحی مغز، نیاز به تجهیزات پیشرفته و جراح ماهر |
به نقل از مجله انجمن جراحی گوش و مغز و اعصاب اروپا:
درمان انتخابی برای تومورهای CP Angle بستگی به اندازه، محل و وضعیت شنوایی بیمار دارد؛ ترکیب جراحی میکروسکوپی و رادیوتراپی بسیار مؤثر است
عوارض بعد از جراحی تومور سی پی انگل
مشابه با سایر روش‌های تهاجمی، انجام جراحی تومور سی پی انگل نیز با عوارض و مشکلات احتمالی همراه است. در صورتی که اقدامات و مراقبت‌های بعد از جراحی توصیه شده توسط پزشک معالج رعایت شود و همچنین بهترین متخصص مغز و اعصاب را برای انجام جراحی انتخاب کرده باشید، میزان عوارض احتمالی کاهش پیدا خواهد کرد.
برخی از عوارض عبارت‌اند از:
- بروز سردرد‌های مداوم
- بی‌حس شدن صورت
- فلج عضلات صورت
- اختلال در تعادل و راه رفتن
- ملتهب شدن قرنیه
- تشنج
- مشکلات دستگاه تنفسی
- مشکلات غذا خوردن و بلعیدن
- عفونت در محل جراحی
- کاهش میزان شنوایی
- بروز مشکلات شنیداری و صدای زنگ داخل گوش
- سکته مغزی
- نشت مایع مغزی نخاع یا مایع مغزی از طریق زخم
- از دست دادن قدرت شنوایی در نیمکره جراحی شدهcp angle tumor
اقدامات و مراقبت‌های بعد از جراحی سی پی انگل
پس از انجام جراحی، برای دستیابی به نتایج بهتر و پیشگیری از رشد یا تکثیر مجدد تومور سی پی انگل، لازم است توصیه‌های پزشک به‌طور کامل رعایت شود. بیمار باید داروهای تسکین‌دهنده درد و ترمیم‌کننده زخم را طبق دستور مصرف کند تا علائم و عوارض ناشی از جراحی کاهش پیدا کند.
همچنین مراجعه دوره‌ای به پزشک متخصص ضروری است. در موارد لازم، استفاده از فیزیوتراپی، روان‌درمانی یا گفتاردرمانی به بهبود عوارض آسیب به عصب‌های مغزی کمک خواهد کرد. علاوه بر این، انجام تست MRI به‌طور دوره‌ای هر شش تا دوازده ماه، به منظور بررسی میزان موفقیت جراحی و کنترل وضعیت سر و گردن، توصیه می‌شود.
هزینه‌های درمان یا جراحی تومور سی پی انگل
برآورد هزینه برای درمان یا جراحی تومور سی پی انگل بسته به نوع، محل و روش درمان، کاری دشوار است. عوامل متعددی بر این هزینه تأثیر می‌گذارند؛ از جمله هزینه انجام تست‌ها و آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون، تست شنوایی‌سنجی، آزمایش‌های هورمونی، MRI و سی‌تی‌اسکن، همچنین میزان دستمزد جراح و هزینه‌های جانبی بیمارستان اهمیت دارند.
نوع بیمه درمانی فرد، شیوه درمان انتخابی، تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده حین عمل، و هزینه‌های مراقبت بعد از جراحی نیز همگی در تعیین مبلغ نهایی درمان نقش دارند.
تشکیل تومور سی پی انگل می‌تواند بدون نشانه و علائم خاصی در بدن بیمار انجام شود. در این حالت تومور به اندازه کافی رشد و تکثیر پیدا کرده که می‌تواند به ساقه مغز فشار وارد کرده و از این رو مایع مغزی نخاعی توانایی حرکت طبیعی خود را نداشته و در نهایت با جمع شدن در داخل سر منجر به بروز عارضه جدیدتری خواهد شد که مرگ بیمار را به همراه خواهد داشت.
از این رو لازم است تا افراد با سابقه خانوادگی سرطان به صورت دوره‌ای تحت نظارت پزشک معالج قرار گیرند تا در صورت مشاهده کوچک‌ترین علامت مانند شنیدن صدای زنگ یا وزوز در گوش یا سرگیجه‌های مداوم به منظور درمان و جلوگیری از رشد به پزشک مراجعه کنند. تومورسی پی انگل در انواع مختلف می‌تواند در هر دو نیمکره مغز به علل گوناگون تشکیل شود. شیوه‌های درمان این تومور به صورت دارویی، کم تهاجمی پرتو درمانی و تهاجمی جراحی به روش‌های مختلف وجود دارد که بسته به نوع و اندازه توسط جراح قاعده جمجمه انتخاب می‌شود.
دکتر علی کوهی، دانش‌آموخته فوق‌تخصص جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا، آماده پذیرش بیماران مبتلا به تومور CPA در کلینیک تخصصی خود در تهران هستند. برای دریافت نوبت و اطلاعات بیشتر درباره تومور سی پی انگل تماس بگیرید. اگر به دنبال اطلاعات تخصصی درباره درمان سرطان گوش و تومور CP Angle هستید، اینجا بهترین نقطه شروع است.
12 دیدگاه دربارهٔ «علائم، درمان و عوارض تومور سی پی انگل | تومور CPA»
اگه این تومور سی پی انگل از نوع سرطانی باشه و از یه جای دیگه متاستاز کرده باشه، درمانش با وقتی که خود به خود تو این ناحیه به وجود اومده فرق می‌کنه؟
بله، اگر تومور CPA از نوع سرطانی باشد و از جای دیگری متاستاز کرده باشد، رویکرد درمانی می‌تواند با زمانی که تومور به صورت اولیه در این ناحیه ایجاد شده، متفاوت باشد. در این حالت، درمان معمولاً شامل ترکیبی از روش‌ها مانند جراحی برای برداشتن تومور، پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده، و شیمی‌درمانی یا درمان‌های هدفمند برای کنترل یا از بین بردن سلول‌های سرطانی در سایر نقاط بدن خواهد بود. انتخاب دقیق روش درمانی به نوع سرطان اولیه، میزان گسترش آن و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد.
گفتید این تومور خیلی شبیه مننژیومه، یعنی امکانش هست تشخیص اشتباه بوده باشه و اصلا من یه تومور دیگه داشته باشم؟
بله، درست است که علائم تومور CPA (زاویه مخچه ای) و مننژیوم گاهی اوقات می توانند مشابه باشند و این مسئله می تواند تشخیص را پیچیده کند. برای همین است که ما از ترکیبی از روش های تشخیصی مانند MRI و معاینات عصبی دقیق استفاده می کنیم تا به دقیق ترین تشخیص ممکن برسیم. با این حال، با توجه به اینکه شما در حال حاضر تشخیص مننژیوم دریافت کرده اید، احتمال اینکه تومور دیگری داشته باشید کمتر است، اما برای اطمینان بیشتر و بررسی تمام جوانب، ممکن است نیاز باشد تا اسکن های تصویربرداری شما مجدداً بررسی شوند.
دکتر، من خیلی وزوز گوش دارم و تعادلم هم کلا بهم ریخته، اینا دقیقا به خاطر تومور نورینوم آکوستیکه یا ممکنه یه مشکل دیگه هم باشه؟
بله، این درست است که وزوز گوش و عدم تعادل از علائم شایع تومور نورینوم آکوستیک هستند، اما این علائم می‌توانند ناشی از مشکلات دیگری مانند تومور مننژیوم یا سایر اختلالات گوش داخلی نیز باشند. برای تشخیص دقیق، نیاز به بررسی‌های بیشتر از جمله انجام MRI و آزمایش‌های شنوایی‌سنجی است تا بتوان با قطعیت مشخص کرد که آیا تومور نورینوم آکوستیک عامل این علائم است یا خیر و سپس در مورد بهترین روش درمانی تصمیم‌گیری کرد.
راستش خیلی نگرانم از اینکه تومور سی پی انگل خوش‌خیم باشه ولی بازم به ساقه مغزم فشار بیاره و فلج بشم، میشه بگید دقیقا چه جوری این فشار رو کنترل می‌کنید؟
نگرانی شما کاملاً قابل درک است. در مورد کنترل فشار تومور CPA بر ساقه مغز، باید بگویم که روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به اندازه، سرعت رشد و نوع تومور، و همچنین وضعیت عمومی سلامتی شما، انتخاب می‌شوند. این روش‌ها شامل جراحی برای برداشتن تومور، رادیوتراپی برای کنترل رشد آن، و یا ترکیبی از این دو است. در حین جراحی، از تکنیک‌های پیشرفته مانیتورینگ عصبی استفاده می‌کنیم تا عملکرد ساقه مغز و اعصاب مهم اطراف تومور را به طور مداوم زیر نظر داشته باشیم و از آسیب به آن‌ها جلوگیری کنیم. هدف اصلی ما برداشتن یا کنترل تومور به گونه‌ای است که کمترین آسیب به بافت‌های سالم مغز وارد شود و از بروز عوارضی مانند فلج جلوگیری کنیم.
من خیلی نگرانم، چون نوشته علائم این تومور شبیه تومور مننژیومه، چطوری میشه فهمید دقیقا کدومش رو دارم؟
نگرانی شما را درک می‌کنم. تشخیص دقیق بین تومور مننژیوم و تومور سی پی انگل (به خصوص نورینوم آکوستیک) نیازمند بررسی‌های دقیق‌تری است. علائمی مانند کاهش شنوایی، وزوز گوش و عدم تعادل می‌توانند در هر دو نوع تومور دیده شوند، اما برای تشخیص قطعی، پزشک متخصص مغز و اعصاب معمولاً از روش‌های تصویربرداری پیشرفته مانند MRI با تزریق گادولینیوم استفاده می‌کند. این نوع MRI می‌تواند به طور دقیق محل، اندازه و ویژگی‌های تومور را مشخص کند و به افتراق بین این دو نوع تومور کمک کند. همچنین ممکن است بررسی‌های تکمیلی دیگری مانند تست‌های شنوایی سنجی و تعادل نیز درخواست شود تا اطلاعات بیشتری در مورد وضعیت عصبی شما به دست آید.
متن خیلی تخصصی بود، من یه کم گیج شدم… این تومور سی پی انگل حتما به فلج عصبی منجر میشه؟
ببینید، الزاما هر تومور سی پی انگلی منجر به فلج عصبی نمی‌شود. خوشبختانه، بیشتر این تومورها خوش‌خیم هستند، اما نکته مهم این است که اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشوند، به مرور زمان می‌توانند به ساقه مغز فشار وارد کنند و در نتیجه، احتمال بروز فلج عصبی وجود دارد. بنابراین، پیگیری و درمان به موقع، کلید جلوگیری از این عوارض است.