همه چیز درباره تومور سی پی انگل یا Cp angle (علائم، درمان و عوارض آن)
تومور سی پی انگل نوعی از تومورهای زاویه مخچه است که بین بخش پایینی مغز و عصب هشتم آن ایجاد می‌شود. تعداد بسیاری از این تومور‌ها خوش‌خیم هستند اما در صورت عدم درمان می‌توانند موجب بروز آسیب عصبی جدی شده یا ساقه مغز را تحت فشار قرار دهد. کاهش شنوایی، شنیدن صدای زنگ و وزوز داخل گوش از علائم اصلی این عارضه به شمار می‌روند.
تومور سی پی انگل چیست؟
Podcast: Play in new window | Download
شایعترین تومور سی پی انگل نورینوم آکوستیک یا شوانوم وستیبولار است که به عنوان تومور خوش‌خیم مغزی تشکیل شده از عصب هشتم مغز به حساب می‌آید. سی پی انگل قسمت مهمی از مغز است که این تومور در انواع مختلف در ناحیه اتصال مغز و مخچه و نخاع ایجاد خواهد شد. رشد و تکثیر آن و هم‌چنین عدم درمان می‌تواند بیمار را با خطرات جدی مواجه کند.
مغز علاوه بر مخ و دو نیمکره‌ای که دارد از قسمت‌های مهم دیگری در بخش قاعده جمجمه و پایین مخ تشکیل شده، پل مغزی واقع در ساقه مغز است که وظیفه حیاتی در کنترل بدن بر عهده داشته و از طرفی ایجاد‌کننده ارتباط بین مغز و اندام‌های دیگر است. سی پی انگل بخش مثلثی واقع شده در پشت قاعده جمجمه است که از پایین به ساقه مغز و از بالا به تنتوریم و از پشت و پهلو به استخوان تمپورال (گیجگاه) متصل شده است.
علائم تومور سی پی انگل مشابه با نشانه‌های بروز مشکل در ناحیه سر و گردن است که شیوه‌های مختلفی برای تشخیص و شناسایی آن توسط متخصص مغز و اعصاب وجود دارد. تعداد بسیاری از توده‌های غیر سرطانی و سرطانی می‌توانند در دسته تومورهای سی پی انگل قرار گرفته و فرد را با مشکلات جدی روبرو کند. در برخی موارد در اثر رشد این تومور، فشار به مغز وارد شده و در نهایت عملکرد‌های حیاتی فرد را دچار مشکل خواهد کرد.
ممکن است تومورهای سرطانی به صورت متاستاز و از طریق خون و مایع مغزی نخاعی از توده‌های تشکیل شده در نواحی دیگر بدن یا مغز به ناحیه سی پی انگل رسیده و در آنجا رشد و تکثیر می‌شوند. بیماری سل، سرطان پستان، سرطان ریه، سرطان پوست و مننژیت سرطان‌زا می‌توانند از علل تشکیل سرطان‌های سی پی انگل باشند.
علائم تومور سی پی انگل
همان‌طور که گفته شد، تومور سی پی انگل در ناحیه مغز و مخچه ایجاد می‌شود. علائم و نشانه‌های آن بسته به اندازه و محل تشکیل آن دارد و ممکن است شامل یکی از موارد زیر شود:
- کم شنوایی یک‌طرفه
- شنیدن صدای زنگ و وزوز داخل گوش
- سرگیجه، عدم کنترل تعادل و بی‌ثباتی
- سردرد
- کاهش حس در صورت
- ضعف و اسپاسم عضلانی صورت
- بروز مشکلات بینایی از جمله دوبینی و تاری دید
- هیپوستزی صورت
- مشکلات راه رفتن به علت از دست دادن تعادل
- از دست دادن شنوایی تدریجی یا یک‌باره
انواع تومور سی پی انگل
یکی از دلایل مطرح شده در ایجاد تومور سی پی انگل، قرار گرفتن در معرض امواج تلفن، لپ‌تاپ و هم‌چنین پارازیت‌های ماهواره است که البته این موضوع به اثبات نرسیده است. در حالت کلی تومور سی پی انگل در دو نوع کلی دسته‌بندی می‌شود:
۱. تومورهای زاویه پل مغزی
۲. تومورهای گسترش پیدا کرده از دیگر نقاط مغز به منطقه سی پی انگل که با نام متاستاز نیز شناخته می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به محل تشکیل تومور نیز می‌توان دسته‌بندی جدیدی مانند زیر را نام برد:
۱. تومور منفرد که در یکی از نیمکره‌های مغز به صورت یک‌طرفه ایجاد می‌شود و معمولاً در دهه چهارم تا ششم زندگی فرد تشکیل می‌شود.
۲. تومور فیبروماتوز نوع ۲ که قابلیت رشد در هر دو نیمکره را داشته و در بیماران جوان‌تر به شکل نوروم آکوستیک که بیماری مرتبط با گوش داخلی است بروز پیدا می‌کند. علت تشکیل آن بیشتر سابقه ژنتیکی است که در اثر جهش کروموزوم به وجود می‌آید.
تشخیص تومور سی پی انگل
سرطان‌های سی پی انگل با ارزیابی علائم و نشانه‌های بیمار توسط پزشک معالج و از طریق معاینه فیزیکی و عصبی کامل بیمار تشخیص داده می‌شوند. علاوه بر این نتایج به دست آمده از انجام آزمایش‌های متنوع تجویز شده توسط متخصص را می‌توان به منظور شناسایی این نوع تومور استفاده کرد. برخی از راه‌های تشخیص تومور سی پی انگل عبارت‌اند از:
- تست شنوایی‌سنجی با هدف ثبت میزان بلندی و کوتاهی صدای تولید شده برای بیمار
- تست تعادل یا الکترونایستاگموگرافی
- تست شنوایی و بررسی میزان عملکرد ساقه مغز به منظور دریافت و ثبت پاسخ شنیداری برانگیخته ساقه مغز
- سی‌تی‌اسکن
- MRI
روش‌های درمان تومور سی پی انگل
فاکتور‌های متعددی از جمله شدت، اندازه و میزان درگیری با بافت و ساختار‌های مجاور در نحوه انتخاب روش‌های درمان تومور سی پی انگل تأثیرگذار هستند. برای انجام این کار سه روش معاینه فیزیکی به صورت مستمر، پرتو درمانی و جراحی می‌توان استفاده کرد. قبل از انتخاب راه درمانی مناسب، متخصص جراحی تلاش می‌کند تا درباره وضعیت تومور و میزان سلامت شنوایی بیمار اطلاعات به دست آورد.
اگر تومور سی پی انگل خفیف ایجاد شده باشد بهترین گزینه برای درمان، نظارت کافی و مداوم پزشک و هم‌چنین انجام تصویر‌برداری MRI خواهند بود تا پزشک بتواند میزان رشد تومور را ارزیابی کند.
از جمله روش‌های درمان تومور سی پی انگل شامل موارد زیر هستند:
درمان دارویی همراه با نظارت مستمر
در صورتی که تومور تشکیل شده بدون علائم و نشانه‌های ظاهری باشد، پزشک به صورت مستمر به منظور کنترل میزان رشد تومور، مرتب آن را مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهد داد. اگر اندازه آن کوچک باشد به نحوی که مشکلی ایجاد نکند، پزشک با استفاده از شیوه غیرتهاجمی مانند دارو‌ها بدون انجام جراحی آن را کنترل خواهد کرد.
در این حالت پزشک معالج به صورت دوره‌ای هر ۶ ماه یک‌بار بیمار را تحت نظارت خود قرار می‌دهد. در این مدت نتایج تست شنوایی و تصویر‌برداری‌ها به منظور کنترل رشد توده انجام می‌شود. در صورتی که پزشک با رشد غیرطبیعی تومور مواجه شود باید از تکینک‌های تهاجمی مانند پرتو درمانی و جراحی استفاده کند تا خطرات احتمالی برای شرایط سلامتی فرد به وجود نیاید.
پرتو درمانی
در این روش پرتو‌های همگرا با میزان انرژی بسیار بالا با هدف کاهش یا توقف رشد تومور به کار برده می‌شود. در این میان با توجه به اینکه از اشعه و امواج برای درمان استفاده می‌شود می‌تواند عوارض و خطرات احتمالی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال وارد شدن آسیب به عصب‌های جمجمه و امکان بروز نکروز وجود خواهد داشت.
پرتو درمانی گامانایف از جمله روش‌های درمان تومور سی پی انگل به شمار می‌رود که برای توده‌های با اندازه زیر ۳ سانتی‌متر تجویز می‌شود. اشعه تابید شده بر بروی بافت تومور باعث می‌شود تا از رشد و بزرگ شدن آن جلوگیری کرده و از شنوایی و عملکرد صحیح مغز و عصب‌های آن نیز محافظت خواهد کرد.
پزشک متخصص در مدت زمان درمان با کمک پرتو‌های گاما که ممکن است ماه‌ها به طول انجامد تمامی رفتار‌های بیمار از جمله شنوایی او را تحت نظارت قرار می‌دهد تا نتایج پرتو درمانی را بر روی بیمار مشاهده کند. همانند سایر روش‌ها، این تکنیک نیز می‌تواند با عوارض احتمالی مانند موارد زیر همراه باشد:
- کاهش شنوایی
- احساس ضعف و بی‌حسی در عضلات صورت
- بروز مشکلات تعادلی، سرگیجه
- صدای شنیدن زنگ در گوش
جراحی
در صورتی که تومور سی پی انگل، رشد بی‌رویه داشته باشد و استفاده از رویه‌های درمانی دیگر تأثیر به سزایی در از بین بردن توده‌های بدخیم نداشته باشد، در نهایت متخصص از شیوه جراحی با هدف برداشتن تومور از داخل گوش استفاده خواهد کرد. در این تکنیک جراح با ایجاد شکافی در جمجمه تلاش می‌کند تا توده را از داخل گوش خارج کند.
در برخی موارد نادر، تومور به علت چسبیده شدن به عصب‌های صورت یا گیر افتادن در بخش‌های مهم مغز قابلیت برداشته شدن و خارج کردن را به جراح نمی‌دهد. یکی از عوارض بعد از جراحی در این حالت از دست دادن شنوایی یا بروز مشکلات تعادل و عصبی در بیمار است. با توجه به اینکه جراحی تومور سی پی انگل کاری سخت و پر از مخاطره به حساب می‌آید لازم است تا در انتخاب متخصص مغز و اعصاب دقت کافی را داشته باشید.
انواع شیوه‌های جراحی برای درمان تومور سی پی انگل شامل موارد زیر می‌شود:
- جراحی ترنس لابیرنتین
- جراحی ساب اکسی پیتال
- جراحی با اپروچ میدل فوسا
- جراحی آندوسکوپی که با نوعی لوله دوربین‌دار میکروسکوپی انجام شده و از جمله تکنیک‌های نوین و پیشرفته به شمار می‌رود. دسترسی آسان به نقاط مختلف مغز، حداقل میزان آسیب و برش به ساختار مغز، سرعت بالای بهبودی بیمار و ایجاد سوراخ کوچک از جمله مزایای این روش به حساب می‌آید.
عوارض بعد از جراحی تومور سی پی انگل
مشابه با سایر روش‌های تهاجمی، انجام جراحی تومور سی پی انگل نیز با عوارض و مشکلات احتمالی همراه است. در صورتی که اقدامات و مراقبت‌های بعد از جراحی توصیه شده توسط پزشک معالج رعایت شود و هم‌چنین بهترین متخصص مغز و اعصاب را برای انجام جراحی انتخاب کرده باشید، میزان عوارض احتمالی کاهش پیدا خواهد کرد.
برخی از عوارض عبارت‌اند از:
- بروز سردرد‌های مداوم
- بی‌حس شدن صورت
- فلج عضلات صورت
- اختلال در تعادل و راه رفتن
- ملتهب شدن قرنیه
- تشنج
- مشکلات دستگاه تنفسی
- مشکلات غذا خوردن و بلعیدن
- عفونت در محل جراحی
- کاهش میزان شنوایی
- بروز مشکلات شنیداری و صدای زنگ داخل گوش
- سکته مغزی
- نشت مایع مغزی نخاع یا مایع مغزی از طریق زخم
- از دست دادن قدرت شنوایی در نیمکره جراحی شده
اقدامات و مراقبت‌های بعد از جراحی سی پی انگل
پس از انجام جراحی به منظور دستیابی به نتایج بهتر و جلوگیری از رشد و تکثیر مجدد تومورهای سی پی انگل لازم است تا اقدامات و مراقبت‌های بعد از جراحی توصیه شده توسط پزشک معالج توسط بیمار به صورت کامل رعایت شود. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- استفاده از دارو‌های تسکین دهنده درد و ترمیم‌کننده زخم به منظور کاهش علائم و عوارض ناشی از جراحی
- مراجعه دوره‌ای به پزشک متخصص
- استفاده از فیزیوتراپی، روان درمانی، گفتار درمانی و… برای کاهش عوارض ایجاد شده در اثر تومور تشکیل شده در عصب‌های مغزی
- انجام تست MRI به صورت دوره‌ای ۶ تا ۱۲ ماهه از سر و گردن به منظور بررسی میزان موفقیت جراحی
هزینه‌های درمان یا جراحی تومور سی پی انگل
هزینه تعیین شده برای انجام جراحی و درمان تومور سی پی انگل با توجه به نوع آن و نحوه درمان کاری سخت خواهد بود. عوامل متعددی در برآورد هزینه‌های درمان یا جراحی این بیماری تأثیرگذار هستند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه انجام انواع تست و آزمایش‌های تشخیص تومور مانند آزمایش خون، تست شنوایی‌سنجی، آزمایش‌های هورمونی، MRI، سی‌تی‌اسکن و…
- میزان دستمزد جراح متخصص
- هزینه‌های جانبی بیمارستان
- نوع بیمه درمانی تحت پوشش
- شیوه درمان، تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده در حین درمان
- هزینه‌های مربوط به دوران مراقبت بعد از جراحی
کلام آخر
تشکیل تومور سی پی انگل می‌تواند بدون نشانه و علائم خاصی در بدن بیمار انجام شود. در این حالت تومور به اندازه کافی رشد و تکثیر پیدا کرده که می‌تواند به ساقه مغز فشار وارد کرده و از این رو مایع مغزی نخاعی توانایی حرکت طبیعی خود را نداشته و در نهایت با جمع شدن در داخل سر منجر به بروز عارضه جدیدتری خواهد شد که مرگ بیمار را به همراه خواهد داشت.
از این رو لازم است تا افراد با سابقه خانوادگی سرطان به صورت دوره‌ای تحت نظارت پزشک معالج قرار گیرند تا در صورت مشاهده کوچک‌ترین علامت مانند شنیدن صدای زنگ یا وزوز در گوش یا سرگیجه‌های مداوم به منظور درمان و جلوگیری از رشد به پزشک مراجعه کنند.
تومورسی پی انگل در انواع مختلف می‌تواند در هر دو نیمکره مغز به علل گوناگون تشکیل شود. شیوه‌های درمان این تومور به صورت دارویی، کم تهاجمی پرتو درمانی و تهاجمی جراحی به روش‌های مختلف وجود دارد که بسته به نوع و اندازه توسط جراح قاعده جمجمه انتخاب می‌شود.
دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش بیماران در کیلینک خود در تهران هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.
شایعترین تومور سی پی انگل نورینوم آکوستیک یا شوانوم وستیبولار است که به عنوان تومور خوش‌خیم مغزی تشکیل شده از عصب هشتم مغز به حساب می‌آید. سی پی انگل قسمت مهمی از مغز است که این تومور در انواع مختلف در ناحیه اتصال مغز و مخچه و نخاع ایجاد خواهد شد. رشد و تکثیر آن و هم‌چنین عدم درمان می‌تواند بیمار را با خطرات جدی مواجه کند.
Cerebellopontine angle که به CPA معروف است، یک فضای مثلثی در حفره عقبی جمجمه است که به ترتیب با تنتوریوم فوقانی، ساقه مغز و قسمت سخت استخوان گیجگاهی از عقب محدود می‌شود. این بخش یک مکان مهم از نظر آناتومیکی و بالینی است، زیراکه در آن عصب جمجمه V، VI، VII و VIII همراه با شریان تحتانی مخچه قرار دارد.
Cerebellopontine angle که به CPA معروف است، یک فضای مثلثی در حفره عقبی جمجمه است که به ترتیب با تنتوریوم فوقانی، ساقه مغز و قسمت سخت استخوان گیجگاهی از عقب محدود می‌شود.
Podcast: Play in new window | Download