سمعک بهتر است یا کاشت حلزون؟
از دست دادن شنوایی(Hearing loss) تاثیر بسیار بدی روی کیفیت زندگی هر انسانی بر جای می‌گذارد. به همین دلیل افرادی که دچار افت قدرت شنیداری خود هستند، می‌کوشند با بهترین روش‌های درمانی موجود نسبت به درمان این نقص حسی اقدام کنند. که معمولا دو گزینه درمانی سمعک و کاشت حلزون پیش روی بیمار قرار دارد. اما پرسش اساسی این است: سمعک بهتر است یا کاشت حلزون؟
بدیهی است نخستین درمانی که برای رفع فقدان شنوایی، به یادمان می‌آید، سمعک(hearing aids)است. سمعک وسیله‌ای است که صداها را تقویت می‌کند و برای افرادی که شنوایی ضعیفی دارند، یک گزینه مناسب است.
اما مشکل زمانی تشدید می‌شود که بیمار فاقد هرگونه قدرت شنوایی است یا دچار کاهش بسیار شدید قدرت شنیداری شده است. در این افراد ممکن است سمعک توانایی لازم برای رفع مشکل شنوایی بیمار را نداشته باشد. یکی از گزینه‌ها برای چنین افرادی، کاشت دستگاه حلزون گوش(cochlear implant)است.
به هر حال، این دو گزینه درمانی، سمعک و کاشت حلزون، برای رفع بسیاری از مشکلات شنوایی کاربرد دارند اما در نهایت، پزشک معالج است که با اطلاعات دقیق پزشکی که از وضعیت هر بیمار دارد، بهترین تصمیم را برای درمان بیماری اتخاذ می‌کند. که آیا برای این بیمار سمعک بهتر است یا کاشت حلزون؟
در این مقاله به مقایسه سمعک و کاشت حلزون پرداخته شده است و تلاش شده است که به این پرسش یعنی سمعک بهتر است یا کاشت حلزون پاسخ داده شود؟ از این رو شما می‌توانید مطالبی مربوط به عناوین زیر مطالعه کنید. اما قبل از مطالعه ادامه مطلب توصیه می‌کنم ویدئو زیرا درباره تفاوت کاشت حلزون و سمعک ببینید.
سمعک چیست؟
سمعک یک وسیله کمک به شنوایی است. به طور معمول، سمعک یک وسیله کوچک الکترونیکی به شمار میرود که برای تقویت صدا طراحی و تولید شده است. بدین ترتیب که این دستگاه صدای موجود در محیط را دریافت می‌کند و آنها را تقویت می‌نماید. سپس صدای تقویت شده را به گوش بیمار منتقل می‌کند.
بهتر است افراد به طور خود سرانه نسبت به تهیه این دستگاه تخصصی اقدام نکنند. به طور معمول، کاشت سمعک(implantation of hearing aids)توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی یا سایر شاغلین رشته‌های مرتبط با پزشکی از جمله شنوایی سنجی تجویز می‌شود. طبیعی است که پیش از تجویز یا تغییر سمعک مورد استفاده هر بیمار، لازم است معاینه دقیق و تست شنوایی به خوبی انجام شود. نتایج معاینات و تست‌ها نقش تعیین کننده‌ای در گزینش سمعک برای هر فرد دارد.
برای بزرگسالان و کودکانی که دچار کاهش شنوایی حسی – عصبی(Sensorineural Hearing) هستند، سمعک یک گزینه ایده آل محسوب می‌شود. بیشتر کسانی که دچار کمبود حس شنوایی هستند، از نوعی اختلال حسی – عصبی در دستگاه شنیداری خود رنج می‌برند.
وقتی از کاهش شنوایی حسی – عصبی نام برده می‌شود، در واقع، به دو مورد اشاره دارد:
- به آسیب وارد شده به سلول‌های حسگر شنوایی در گوش داخلی یا
- صدمه به راه‌های عصبی منتقل کننده پیام شنوایی به مغز
کاهش شنوایی از نوع حسی – عصبی شایع‌ترین نوع اختلال شنوایی به شمار میرود. امروزه بیشتر سمعک‌های موجود که در دسترس بیماران قرار می‌گیرد، از نوع دیجیتال هستند. سمعک‌های دیجیتال(smart hearing aid)حداقل یک میکروفون دارند. میکروفون صدای موجود در محیط را ثبت می‌کند و به یک مدار الکترونیکی – کامپیوتری انتقال می‌دهد. این مدار کامپیوتری صدا پردازش و تقویت می‌کند و به پخش صدا یا همان اسپیکر منتقل می‌نماید. در نهایت، صدای تقویت شده به گوش داخلی می‌رسد. گوش داخلی امواج مکانیکی را سیگنال‌های عصبی تبدیل کرده و از راه اعصاب شنوایی به مغز انتقال می‌دهد.
بدیهی است که دستگاه سمعک دیجیتال هم مانند هر دستگاه الکترونیکی دیگری به یک منبع تغذیه نیاز دارد. یک باتری درون سمعک، انرژی لازم برای انجام چنین کارها را تامین می‌کند .
با انواع سمعک آشنا شویم
برای این که بتوانید به درستی متوجه شوید که سمعک بهتر است یا کاشت حلزون، باید با انواع سمعک آشنا شوید. به طور کلی، می‌توان سمعک‌ها را به دو نوع تقسیم کرد:
- سمعک داخل گوش
- سمعک پشت گوش
هر دو نوع سمعک یاد شده در جنس، شکل، اندازه و رنگ‌های مختلف تولید می‌شوند.
قیمت سمعک هم با توجه به مشخصات آن متفاوت است. بیشتر بیمه‌ها سمعک را جزو تعهدات خود می‌دانند و درصدی از قیمت آن را تا سقف تعهدات خود پرداخت می‌کنند.
نقاط ضعف سمعک
مهم‌ترین نقطه ضعف سمعک، محدودیت‌های این نوع درمان است. اگر گوش داخلی آسیب کامل دیده باشد، و به عبارت دیگر، کاهش شنوایی بسیار شدید یا ناشنوایی کامل رخ داده باشد، به طور معمول، سمعک در درمان بیمار جایی ندارد.
نقطه ضعف دیگر سمعک این است که بیشتر انواع آن در مجرای گوش قرار می‌گیرند. برخی از افراد توانایی یا علاقه‌ای به بسته شدن مجرای گوش شان با یک جسم خارجی ندارند و به همین دلیل، نمی‌توانند از سمعک بهره ببرند. در اینجا سوال مهم این مقاله که سمعک بهتر است یا کاشت حلزون مطرح می شود.
کاشت حلزون چیست؟
دستگاه حلزون گوش، یک وسیله پزشکی به شمار میرود که به مراتب نسبت به سمعک پیچیده‌تر است. این دستگاه توسط پزشک فوق تخصص جراحی گوش،حلق و بینی طی یک عمل جراحی درون بدن کار گذاشته می‌شود. به همین دلیل برای آن عبارت «کاشت حلزون» به کار میرود.
دستگاه حلزون گوش تمام قسمت‌های آسیب دیده گوش را می‌تواند پشت سر بگذارد و سیگنال الکتریکی را به طور مستقیم به اعصاب شنوایی گوش تحویل دهد. به عبارت دیگر، دستگاه حلزون گوش به طور مستقیم عصب شنوایی را تحریک می‌کند و نیازی به اجزای موجود در گوش داخلی مانند سلول‌های حسگر ندارد.
بنابراین مشخص است که کاشت حلزون گوش باعث برگشتن حس شنوایی طبیعی فرد نمی‌شود بلکه شاید بتوان گفت در حکم «گوش مصنوعی» عمل می‌کند و نوع تازه‌ای از حس شنوایی را به فرد پیشکش می‌کند.
با توجه به آنچه در مورد کاشت حلزون گفته شد، بدیهی است یکی از مزایای کاشت حلزون نسبت به سمعک این است که حلزون گوش می‌تواند در افراد دچار کاهش بسیار شدید شنوایی، و حتی بسیاری از موارد ناشنوایی کامل، مفید واقع شود.
هم اکنون برای آشنایی بیشتر شما با دستگاه حلزون گوش توضیحاتی در ادامه ارائه شده است.
دستگاه حلزون گوش از چه اجزایی تشکیل شده است؟
همان طور که گفته شد کاشت حلزون گوش از راه یک عمل جراحی انجام می‌شود. بنابراین می‌توان تصور کرد که دستگاه حلزون گوش از دو بخش داخل بدن و خارج بدن تشکیل شده است.
بخش خارجی دستگاه حلزون گوش
این بخش همان گونه از نامش بر می‌آید در بیرون از بدن و در معرض دید قرار دارد. بخش خارجی حلزون گوش شامل میکروفون، مدار الکترونیکی – کامپیوتری پردازش صدا و یک دستگاه فرستنده است. میکروفون و مدار کامپیوتری با هم در یک مجموعه قرار دارند و توسط یک سیم به بخش فرستنده متصل شده‌اند. بخش فرستنده خارج از بدن و گوش جایی روی پوست سر و در مجاروت گیرنده قرار می‌گیرد.
بخش داخلی دستگاه حلزون گوش
همان طور که در سطرهای پایانی بخش قبلی متوجه شدید بخش داخلی دستگاه حلزون گوش شامل یک گیرنده است. طی عمل جراحی کاشت حلزون، گیرنده در زیر پوست سر، به طور معمول در جایی پشت گوش، کار گذاشته می‌شود. یک یا دو الکترود هم به بخش گیرنده متصل است که درون بدن (یعنی درون گوش داخلی) قرار می‌گیرد.
یک آهنربای قوی، بخش داخلی و بخش خارجی دستگاه حلزون را به هم متصل می‌کند. صدایی که توسط میکروفون ثبت شده و توسط مدار پردازش شده است توسط فرستنده به گیرنده منتقل می‌شود. گیرنده آنها را به سیگنال‌های الکتریکی بدل می‌کند و از طریق الکترودها باعث تحریک اعصاب شنوایی می‌شود. مغز سیگنال‌ها را دریافت می‌کند و کار تفسیر سیگنال‌ها آغاز می‌شود.
عمل جراحی کاشت حلزون گوش: پیش از عمل و پس از عمل
یکی از اجزای ارزیابی‌های پیش از کاندید شدن برای کاشت حلزون گوش، معاینات شنوایی سنجی، تصویربرداری پزشکی مانند ام آر آی، سایر معاینات پزشکی مثلا از نظر قلبی و مصاحبه روانشناسی است. در کاشت حلزون گوش، قسمت عمده کار تازه پس از عمل جراحی آغاز می‌شود. بیمار یا در مورد کودکان، والدین بیمار، اطلاعات دقیقی درباره کارکرد دستگاه و محدودیت‌های آن دریافت می‌کنند.
عمل جراحی کاشت حلزون گوش زیر بیهوشی عمومی انجام می‌شود. این عمل جراحی ممکن است بین دو تا چهار ساعت طول بکشد. چهار تا شش هفته بعد یا هر زمانی که زخم‌های محل جراحی بهبود یافت، بخش خارجی دستگاه برای بیمار نصب می‌شود. در این زمان، دستگاه روشن می‌شود و تنطیمات لازم روی دستگاه صورت می‌پذیرد.
همان طور که پیش از این هم گفته شد، دستگاه حلزون گوش سیگنال‌هایی متفاوت با سیگنال‌های طبیعی تولید می‌کند. به همین دلیل برای مدتی پس از راه اندازی دستگاه، لازم است فیزیوتراپی شنوایی انجام شود. شاید این کار برای مدتها لازم باشد تا مغز فرد بتواند سیگنال‌های دریافتی را به طور قابل فهم تفسیر نماید.
علاوه بر این که مراقبت‌های پس از کاشت حلزون گوش مدت زمان و انرژی زیادی لازم دارد، نقاط ضعف دیگری هم برای این دستگاه بر شمرده می‌شود.
نقاط ضعف کاشت حلزون گوش
قیمت دستگاه حلزون گوش و به طور حتم، هزینه‌های مربوط به عمل جراحی کاشت حلزون، به طور قابل توجهی بیشتر از قیمت سمعک است. بسیاری از بیمه‌ها قیمت دستگاه و هزینه‌های جراحی کاشت حلزون گوش را تحت پوشش خود دارند.
یکی دیگر از مسائلی که سر راه استفاده از حلزون گوش قرار دارد، پیش نیازهای پزشکی و روانشناسی است. اگر به دلایل پزشکی یا روانشناسی، فردی برای دریافت این دستگاه پیشرفته پزشکی مناسب تشخیص داده نشود، نمی‌تواند از این درمان سود ببرد.
با وجود همه توضیحات فوق شایان ذکر است که پزشک معالج در نهایت، تصمیم قطعی مبنی بر نوع درمان تجویزی را اتخاذ می‌کند و بهترین تصمیم را مبنی بر سمعک بهتر است یا کاشت حلزون می‌گیرد. دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش، حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش و درمان بیمارانی است که دچار کاهش قدرت شنوایی شده‌اند. دکتر علی کوهی هم اکنون در تهران می‌توانند انواع درمان‌های مختلف از جمله کاشت حلزون گوش و انواع مختلف سمعک را به افراد مبتلا به مشکلات شنوایی ارائه نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر و کسب مشاوره درباره سمعک بهتر است یا کاشت حلزون با کلینیک دکتر علی کوهی تماس بگیرید.
2 دیدگاه دربارهٔ «سمعک بهتر است یا کاشت حلزون؟»
با سلام. جوانی 14 ساله (فرزند خانمم) بیش از 10 سال است کاشت حلزون داشته. متوجه شده ام که بعضی صدا ها را نمی شنود. در نتیجه این مشکل هر چند مدتها هست که گفتار درمانی میرود ولی هیچ تاثیری مشاهده نشده. ایا این مشکل با تنضیم دستگاه ارتباط دارد یا اینکه یک امر معمول و نقص دستگاه است. چه توصیه ای دارید؟
سلام و دورد باید بررسی و عملکرد دستگاه چک شود.