محافظت از گوش در کنسرت‌ها و پیشگیری از آسیب شنوایی در کنسرت

این علائم، هرچند کوتاه‌مدت به نظر برسند؛ اما در صورت تکرار، می‌توانند منجر به کاهش شنوایی دائمی شوند. با این حال، با چند اقدام ساده، می‌توانید هم از موسیقی لذت ببرید و هم از سلامت شنوایی خود محافظت کنید. استفاده از گوش‌گیرهای مخصوص موسیقی، فاصله گرفتن از بلندگوها و استراحت دادن به گوش‌ها در طول برنامه، تنها بخشی از راهکارهایی هستند که می‌توانند خطر آسیب شنوایی را به حداقل برسانند.

در ادامه این مطلب از سایت دکتر کوهی، به طور کامل درباره محافظت از گوش در کنسرت‌ها و پیشگیری از آسیب شنوایی، صحبت خواهیم کرد.

چرا محافظت از شنوایی در محیط‌های پرسروصدا ضروری است؟

قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، مثل موسیقی کنسرت‌ها، فریاد جمعیت در استادیوم یا حتی محیط‌های کاری پر سروصدا، می‌تواند به سلول‌های ظریف گوش داخلی آسیب برساند. این آسیب‌ها، اغلب ابتدا به شکل علائمی مثل صدای زنگ در گوش، احساس سنگینی یا کاهش موقت شنوایی خود را نشان می‌دهند؛ اما اگر چنین شرایطی به طور مداوم تکرار شود، خطر کاهش شنوایی دائمی وجود دارد.

بر اساس آمار مراکز تحقیقاتی، میلیون‌ها نفر تنها به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض صدای بلند، دچار آسیب شنوایی غیرقابل بازگشت شده‌اند. نکته نگران‌کننده، اینجاست که این نوع آسیب‌ها، تدریجی هستند و بسیاری از افراد تا زمانی که دچار مشکل جدی نشوند، متوجه اهمیت پیشگیری نمی‌گردند. در چنین شرایطی استفاده از گوش‌گیرهای مخصوص، فاصله گرفتن از بلندگوها و استراحت دادن به گوش‌ها، اقدامات ساده، اما حیاتی برای محافظت از شنوایی محسوب می‌شوند.^{Hearing Loss Prevention: Tips for Concerts and Sporting Events}

همانطور که پژوهش‌ها نشان داده‌اند، عوامل محیطی دیگری هم می‌توانند روی سلامت گوش اثر منفی داشته باشند؛ برای مثال، برخی بررسی‌ها به موضوع ضرر امواج وای‌فای بر شنوایی پرداخته‌اند که نشان می‌دهد گوش، در برابر طیف گسترده‌ای از تهدیدها نیازمند مراقبت جدی است.

به نقل از مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی آمریکا:

قرار گرفتن در معرض صدای بالای 85 دسی‌بل برای مدت طولانی، می‌تواند باعث آسیب دائمی به سلول‌های شنوایی شود. در کنسرت‌ها سطح صدا اغلب به 100 دسی‌بل یا بیشتر می‌رسد.

درک میزان خطر: سطوح دسی‌بل و آستانه آسیب شنوایی در کنسرت‌ها

یکی از مهم‌ترین عواملی که سلامت شنوایی ما را تهدید می‌کند، میزان بلندی صدا یا همان سطح دسی‌بل (dB) است. شاید در نگاه اول، چند ساعت لذت بردن از یک کنسرت پرانرژی، بی‌ضرر به نظر برسد؛ اما واقعیت این است که بسیاری از اجراهای زنده، سطح صداهایی در حدود 100 تا 115 دسی‌بل تولید می‌کنند؛ مقداری که می‌تواند تنها در چند دقیقه، آسیب جدی به سلول‌های ظریف گوش وارد کند.

جدول زیر، نشان می‌دهد در هر سطح صدا، گوش تا چه مدت می‌تواند بدون آسیب جدی مقاومت کند:

صدای بلندتر از 85 دسی‌بل، خصوصا اگر طولانی‌مدت باشد، می‌تواند به سرعت به شنوایی آسیب بزند؛ از این رو، آشنایی با سطح صدا و آستانه آسیب، اولین قدم برای پیشگیری از کاهش شنوایی ناشی از سروصدا است. پیگیری راه محافظت گوش، می‌تواند از این آسیب‌ها جلوگیری کنید.

به نقل از ژورنال بین‌المللی پژوهش در شنوایی:

مطالعات نشان داده‌اند که حتی قرار گرفتن کوتاه‌مدت در معرض صدای بلند در کنسرت‌ها می‌تواند منجر به کم‌شنوایی موقت یا زنگ‌زدن گوش شود و تکرار این مواجهه‌ها احتمال آسیب دائمی را بالا می‌برد.

بهترین روش‌های عملی برای محافظت از گوش در کنسرت‌ها

شرکت در کنسرت، یکی از هیجان‌انگیزترین تجربه‌ها است؛ اما صدای بسیار بلند، می‌تواند به شنوایی آسیب جدی بزند.

خوشبختانه با رعایت چند نکته ساده و استفاده از تجهیزات مناسب، می‌توان هم از موسیقی لذت برد و هم از گوش‌ها محافظت کرد.

استفاده صحیح از گوش‌گیرهای تخصصی کنسرت (معرفی انواع)

گوش‌گیرهای معمولی فومی، ارزان و در دسترس هستند؛ اما کیفیت صدا را کاهش می‌دهند و موسیقی را خفه و نامشخص می‌کنند. در مقابل، گوش‌گیرهای های-فیدلیتی (High Fidelity) یا مخصوص موسیقی، با فیلترهای ویژه طراحی شده‌اند تا حجم صدا را کاهش دهند، بدون اینکه وضوح و کیفیت موسیقی، از بین برود.

گزینه حرفه‌ای‌تر، گوش‌گیرهای سفارشی است که متناسب با فرم گوش ساخته می‌شوند. این مدل‌ها، علاوه بر راحتی بالا، قابلیت استفاده مکرر دارند و بهترین انتخاب، برای علاقه‌مندان جدی موسیقی محسوب می‌شوند.

انتخاب موقعیت مناسب: دوری از بلندگوها و منابع اصلی صدا

هرچه فاصله شما از بلندگوها کمتر باشد، شدت صدا بیشتر خواهد بود. ایستادن، نزدیک به استیج یا جلوی اسپیکرها، خطر آسیب شنوایی را چند برابر می‌کند. بهترین کار این است که مکانی کمی دورتر یا در کناره‌ها انتخاب کنید تا شدت صدا، کاهش یابد؛ اما همچنان تجربه شنیداری خوبی داشته باشید. این کار، یکی از ساده‌ترین راه های مراقبت از گوش در کنسرت‌ها است.

اهمیت استراحت‌های دوره‌ای و کوتاه از محیط پر سروصدا

حتی اگر از گوش‌گیر استفاده می‌کنید، لازم است هر یک ساعت، چند دقیقه به گوش‌ها استراحت دهید. خروج از سالن یا رفتن به بخش‌های آرام‌تر، مثل محوطه باز، به سلول‌های ظریف شنوایی فرصت بازسازی موقت می‌دهد. این استراحت‌های کوتاه، باعث می‌شود فشار شنیداری کاهش پیدا کرده و خطر وزوز گوش یا افت شنوایی، کمتر شود.

نقش آگاهی و پرهیز از مواد تشدیدکننده حساسیت شنوایی

مصرف الکل و برخی داروها، می‌تواند آستانه تحمل گوش نسبت به صدا را کاهش دهد؛ علاوه بر این، الکل باعث می‌شود کمتر متوجه هشدارهای طبیعی بدن مثل درد یا زنگ زدن گوش شوید.

آگاهی از این موضوع و پرهیز از موارد تشدیدکننده، به شما کمک می‌کند در حین کنسرت، رفتار ایمن‌تری داشته باشید؛ همچنین، استفاده از اپلیکیشن‌های سنجش صدا برای بررسی سطح دسی‌بل محیط، می‌تواند آگاهی شما را افزایش دهد.^{Ears Ringing After Concert}

اقدامات پیشگیرانه کلیدی قبل از شرکت در کنسرت

آماده‌سازی درست قبل از شروع کنسرت، نقش مهمی در حفظ سلامت، لذت بیشتر شما و تاثیر آلودگی صوتی بر سلامت گوش دارد. رعایت چند اقدام ساده، از گوش‌ها و سلامت جسمی‌ شما محافظت خواهد کرد؛ از این رو:

• هیدراته بمانید؛ پیش از کنسرت و در طول آن، آب کافی بنوشید، به‌ویژه اگر کنسرت در فضای باز یا هوای گرم برگزار می‌شود.
• از شنوایی خود محافظت کنید؛ استفاده از گوش‌گیرهای تخصصی کنسرت یا ایرفون‌های فیلتردار، بهترین راه برای جلوگیری از آسیب طولانی‌مدت شنوایی است.
• لباس مناسب بپوشید؛ انتخاب کفش و لباس راحت، اهمیت زیادی دارد. پوشیدن لباس چندلایه، کمک می‌کند با تغییرات دما، چه در سالن‌های سرپوشیده و چه در فضای باز، راحت باشید.
• برای شرایط جوی آماده باشید؛ اگر کنسرت در فضای باز است، پیش‌بینی هوا را بررسی کنید و لوازمی مثل کلاه، بارانی یا چتر همراه داشته باشید.
• هوشیار بمانید؛ مصرف زیاد الکل یا مواد محرک، باعث کاهش تمرکز و افزایش خطر می‌شود. بهتر است برای حفظ کنترل و آگاهی، هوشیاری خود را حفظ کنید.
• برای کاهش زمان در معرض صدا بودن، برنامه‌ریزی کنید؛ در صورت امکان، فقط در بخش‌های مورد علاقه خود حضور داشته باشید یا زودتر محل را ترک کنید تا میزان مواجهه با صدای بلند کمتر شود.

این اقدامات ساده قبل از کنسرت، کمک می‌کند در طول برنامه هم احساس راحتی و امنیت داشته باشید و هم بدون نگرانی از آسیب به گوش‌ها، از موسیقی لذت ببرید.

مراقبت‌های پس از کنسرت برای بازیابی و حفظ سلامت گوش

پایان یک کنسرت، به معنای پایان مسئولیت شما نسبت به گوش‌هایتان نیست. مراقبت صحیح پس از مواجهه با صدای بلند، به بازسازی سلول‌های شنوایی و پیشگیری از آسیب‌های دائمی کمک می‌کند.

اقدامات ضروری برای جلوگیری از مشکلاتی مانند وزوز یا کاهش شنوایی بعد از کنسرت، عبارتند از:

1. استراحت در محیطی آرام؛ بلافاصله پس از کنسرت، از سروصدا دور شوید و به فضایی آرام بروید تا گوش‌ها، فرصت بازیابی پیدا کنند.
2. اجتناب از قرار گرفتن در معرض صدا؛ حداقل 24 ساعت بعد از کنسرت، از محیط‌های پر سروصدا دوری کنید و از هدفون‌ها و هندزفری‌ها استفاده نکنید.
3. همچنان هیدراته ماندن؛ نوشیدن آب کافی، به کاهش شدت وزوز گوش و بهبود عملکرد گوش داخلی کمک می‌کند.
4. اولویت دادن به خواب؛ استراحت شبانه مناسب، نقش کلیدی در ترمیم سیستم شنوایی دارد.
5. استفاده از صدا درمانی ملایم؛ اگر وزوز گوش اذیت‌کننده است، می‌توانید از نویز سفید، قهوه‌ای، صورتی یا سبز با حجم کم برای پوشاندن صدا استفاده کنید.
6. محافظت در رویدادهای آینده؛ در کنسرت‌ها و محیط‌های پر سروصدا، از گوش‌گیرهای تخصصی استفاده کنید که حجم صدا را کاهش می‌دهند، بدون اینکه کیفیت موسیقی کاهش یابد.
7. استراحت‌های دوره‌ای؛ حتی در طول رویدادهای بعدی، هر چند وقت یک‌بار از مناطق پر سروصدا فاصله بگیرید تا گوش‌ها کمی استراحت کنند.
8. تغذیه متعادل؛ مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، مانند اسید فولیک، ویتامین‌های گروه B، منیزیم و روی، سلامت گوش را تقویت می‌کند.
9. مراجعه به متخصص؛ اگر وزوز، کاهش شنوایی یا درد گوش بیش از یک یا دو روز ادامه داشت، به یک شنوایی‌شناس مراجعه کنید تا ارزیابی و درمان مناسب انجام شود.

در آخر، باید به نشانه‌های هشداردهنده، مانند وزوز طولانی، کاهش شنوایی یا مشکل در شنیدن صداهای روزمره، دقت کنید؛ علاوه بر این، انجام چکاپ‌های دوره‌ای شنوایی به ویژه برای افرادی که به طور مکرر در معرض صداهای بلند هستند، ضروری است.

توصیه‌های بلندمدت برای حفظ سلامت کلی شنوایی و پیشگیری از کم‌شنوایی

حفظ سلامت شنوایی، نیازمند مراقبت مداوم و رعایت سبک زندگی سالم است؛ از این رو، باید از قرار گرفتن طولانی در معرض صداهای بالای 85 دسی‌بل خودداری کرده و در صورت لزوم، از گوش‌گیر یا هدفون حفاظتی استفاده کنید؛ همچنین، صداهای محیطی شدید، مانند کنسرت‌ها یا کار در محیط‌های صنعتی را با فاصله یا محافظت مناسب تجربه کنید.

علاوه بر این، صدای هدفون‌ها و هندزفری‌ها را در سطح ایمن نگه دارید و مدت زمان استفاده را محدود کنید تا از فشار طولانی‌مدت به گوش، جلوگیری شود. بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی را کنترل کنید؛ زیرا این شرایط، با افزایش ریسک کم‌شنوایی مرتبط هستند؛ البته، حفظ جریان خون مناسب و فعالیت بدنی منظم، به تغذیه سلول‌های شنوایی کمک می‌کند.

ترک سیگار می‌تواند سلامت کلی بدن و شنوایی را بهبود بخشد و تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم، نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات شنوایی دارد.

اهمیت معاینات منظم شنوایی و مشاوره با متخصص

معاینات دوره‌ای، می‌توانند تغییرات شنوایی و مشکلاتی مانند وزوز گوش یا عفونت‌های گوش را در مراحل اولیه، شناسایی کنند و امکان مداخله به موقع قبل از آسیب جدی را فراهم آورند؛ از این رو، شنوایی‌شناس، سلامت شنوایی شما را در طول زمان رصد کرده و بر اساس ریسک‌ها و نیازهای شخصی، توصیه‌های اختصاصی ارائه دهد. شناسایی زودهنگام کم‌شنوایی، به جلوگیری از مشکلات اجتماعی، اضطراب، افسردگی و دشواری در ارتباطات کمک می‌کند.

با این وجود، برای برخورداری از معاینات دوره‌ای و مشاوره تخصصی به منظور دریافت اقدامات لازم قبل و بعد از کنسرت، می‌توانید با دکتر کوهی، بورد تخصصی گوش، گلو و بینی و فلوشیپ اتولوژی نرواتولوژی، مراجعه کنید.

• تلفن: 02188884831
• آدرس: خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ساعی ، نبش خیابان دوم گاندی، ساختمان پزشکان دی، طبقه ششم
• اینستاگرام: @drkouhi

در نهایت، اگر این سوال برایتان پیش آمده که کنسرت برای گوش ضرر دارد؟ باید گفت بله، در صورت بی‌احتیاطی حتما. استفاده از گوشی‌های مخصوص و فاصله گرفتن از بلندگوها بهترین روش برای محافظت از گوش در کنسرت‌ها است. همچنین آگاهی و اقدامات پیشگیرانه، ساده‌ترین راه برای پیشگیری از آسیب شنوایی در کنسرت و حفظ سلامت شنوایی شماست.