در عمل استاپدکتومی لیزری، از پرتوهای لیزر CO₂ یا KTP برای برش بسیار ظریف با کمترین آسیب بافتی استفاده می‌شود. این دقت بالا، خطر عفونت و خونریزی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد و بیماران معمولاً طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت می‌توانند به فعالیت‌های روزمره بازگردند. همچنین، استفاده از تکنولوژی لیزر باعث بهبود سریع‌تر زخم و دقت بیشتر در جای‌گذاری پروتز می‌شود. تحقیقات بالینی نشان داده‌اند که بیماران پس از این جراحی، بهبود قابل‌توجهی در شنوایی گفتار و اصوات محیطی تجربه می‌کنند.
این پروتز، نقش انتقال‌دهنده ارتعاشات صوتی به گوش داخلی را ایفا می‌کند و به این ترتیب، عملکرد طبیعی سیستم شنوایی تا حد زیادی بازسازی می‌شود. در ادامه این مطلب از سایت دکتر کوهی، به بررسی علمی‌تر مراحل این جراحی و نتایج آن در بهبود شنوایی بیماران خواهیم پرداخت.
اتواسکلروز گوش؛ درک بیماری و علائم آن
اتواسکلروز، نوعی اختلال استخوانی گوش میانی است که استخوانچه‌های این ناحیه، خصوصا استخوان رکابی را درگیر می‌کند. این بیماری، در ناحیه‌ای به نام پنجره بیضی رخ می‌دهد، جایی که استخوان رکابی وظیفه انتقال ارتعاشات صوتی به گوش داخلی را بر عهده دارد. در اثر این اختلال، استخوان رکابی به تدریج سفت شده و توانایی حرکت آزادانه خود را از دست می‌دهد؛ در نتیجه، مسیر انتقال صدا مختل شده و کاهش شنوایی انتقالی ایجاد می‌شود.
مهمترین نشانه اتواسکلروز، کاهش تدریجی شنوایی است که ابتدا در یک گوش آغاز شده و به مرور، هر دو گوش را درگیر می‌کند. مبتلایان، ممکن است متوجه شوند که صداهای آرام یا فرکانس‌های پایین را به خوبی نمی‌شنوند؛ علاوه بر این، علائمی مانند وزوز گوش به شکل صدای زنگ، خش‌خش یا همهمه در گوش، و در برخی موارد، احساس سرگیجه یا اختلال تعادل نیز بروز می‌کند.
هرچند استفاده از سمعک، می‌تواند تا حدی به بهبود شنوایی کمک کند، اما جراحی استاپدکتومی لیزری، موثرترین گزینه برای بازیابی شنوایی طبیعی است. با این حال، برای دستیابی به نتایج مطلوب و کاهش خطر عوارض احتمالی، رعایت دقیق مراقبت‌های بعد از عمل جراحی استاپدکتومی، اهمیت فراوانی دارد؛ چرا که این مرحله، نقش کلیدی در تثبیت عملکرد گوش و حفظ بهبود شنوایی پس از جراحی ایفا می‌کند.Laser stapedotomy
جراحی لیزری اتواسکلروز (استاپدکتومی لیزری) چیست؟
استاپدکتومی لیزری، یکی از روش‌های دقیق و کم‌تهاجمی در درمان کاهش شنوایی ناشی از اتواسکلروز است. در این جراحی، استخوان رکابی که در اثر بیماری سفت و بی‌حرکت شده است، به‌صورت جزئی یا کامل برداشته شده و یک پروتز پیستونی شکل، جایگزین آن می‌شود تا انتقال صدا به گوش داخلی، دوباره برقرار گردد.
استفاده از فناوری لیزر در این روش، امکان ایجاد برش‌های بسیار ظریف و دقیق را فراهم می‌کند و نیاز به اعمال نیروی مکانیکی را به حداقل می‌رساند؛ در نتیجه، بافت‌های اطراف کمتر آسیب می‌بینند و خطر عوارض پس از جراحی کاهش می‌یابد. در این روش مانند جراحی اتواسکلروزیس گوش، جراح با کمک میکروسکوپ مخصوص و از طریق کانال گوش (بدون نیاز به برش خارجی)، به ناحیه گوش میانی دسترسی پیدا می‌کند تا پروتز را در موقعیت مناسب قرار داده و مسیر انتقال صدا به شکل طبیعی بازسازی شود.
مزایا و کاربرد لیزر در جراحی اتواسکلروز گوش
استفاده از لیزر در استاپدکتومی، مزایای قابل توجهی نسبت به روش‌های سنتی دارد که آن را به ابزاری ترجیحی برای بسیاری از جراحان تبدیل کرده است.
- دقت بالا: فناوری لیزر، امکان ایجاد یک روزنه دقیق و با اندازه مشخص را در صفحه پایه‌ای استخوان رکابی، فراهم می‌کند.
- حداقل آسیب مکانیکی: مهمترین مزیت این روش، حذف نیاز به نیروی فیزیکی برای ایجاد سوراخ است. این امر، خطر جابهجایی ناخواسته صفحه پایه‌ای استخوان و آسیب به ساختارهای ظریف گوش داخلی، مخصوصا عصب شنوایی را به شدت کاهش می‌دهد.
- کنترل خونریزی: لیزر، خاصیت انعقاد کنندگی دارد و نه تنها به کنترل خونریزی در طول عمل کمک می‌کند؛ بلکه دید بهتر و واضح‌تری را برای جراح به ارمغان می‌آورد.
- کاهش عوارض جانبی: تحقیقات، نشان می‌دهد که استفاده از لیزر، با کاهش بروز عوارضی مانند سرگیجه و وزوز گوش پس از عمل، مرتبط است.
جراحان، معمولا از لیزرهای با طول موج مناسب مانند لیزر دی‌اکسید کربن یا لیزر آرگون، استفاده می‌کنند؛ چرا که این فناوری‌ها، با تبخیر دقیق بافت سفت‌شده، فضای لازم برای قرار دادن پروتز را با کمترین انتقال حرارت و فشار به گوش داخلی ایجاد می‌کنند.Otosclerosis
در مطالعه‌ای در Journal of Otolaryngology–Head and Neck Surgery آمده است که استفاده از لیزر CO₂ در عمل استاپدکتومی موجب کاهش ۵۰٪ عوارض پس از جراحی در مقایسه با روش سنتی می‌شود.
روند انجام عمل استاپدکتومی لیزری
جراحی لیزری اتواسکلروز، به صورت سرپایی یا با یک شب بستری در بیمارستان انجام می‌گیرد. در اولین مرحله از این عمل، با توجه به تشخیص جراح و شرایط بیمار، از بیهوشی موضعی با آرام‌بخش یا بیهوشی عمومی استفاده خواهد شد.
- دسترسی به گوش میانی: در ادامه، جراح با استفاده از یک میکروسکوپ جراحی با بزرگ‌نمایی بالا و از طریق کانال گوش، یک فلپ کوچک از پوست کانال و پرده گوش ایجاد می‌کند تا به استخوانچه‌های گوش میانی، دسترسی یابد.
- تشخیص و حذف استخوان رکابی: پس از مشاهده استخوان رکابی سفت شده، جراح با ابزارهای ظریف و به کمک لیزر، مفصل بین استخوان سندانی و رکابی را جدا می‌کند و سپس، قسمت بالایی استخوان رکابی را برمی‌دارد.
- ایجاد روزنه با لیزر: لیزر، با دقت بالا برای ایجاد یک سوراخ کوچک (استاپدوتومی) در صفحه پایه‌ای استخوان رکابی که اکنون سفت شده، به کار می‌رود. دقت لیزر، حرارت را فقط به ناحیه مورد نظر محدود می‌کند و از آسیب حرارتی به مایع داخلی گوش، جلوگیری می‌نماید.
- قرار دادن پروتز: یک پروتز پیستونی شکل، از جنس فلز یا تفلون که اندازه آن با روزنه ایجاد شده متناسب است، در سوراخ قرار داده می‌شود و به استخوان سندانی متصل می‌گردد. این پروتز، نقش استخوان رکابی را ایفا کرده و ارتعاشات را به گوش داخلی منتقل می‌کند.
در نهایت، فلپ پرده گوش به جای اصلی خود بازگردانده می‌شود و کانال گوش با پانسمان نرم و قابل جذب پر می‌شود.
آمادگی و مراقبت‌های پس از جراحی لیزری گوش
موفقیت این جراحی، به آمادگی دقیق پیش از عمل و رعایت کامل مراقبت‌های پس از آن، وابسته است. پیش از انجام جراحی، بیمار باید طبق نظر پزشک، مصرف برخی داروها مانند رقیق‌کننده‌های خون را متوقف کرده و در روز عمل، ناشتا باشد تا خطر خونریزی و عوارض بیهوشی کاهش یابد. هدف اصلی در دوران پس از جراحی، کاهش فشار داخلی گوش و پیشگیری از جابهجایی پروتز است.
به همین دلیل، توصیه می‌شود بیمار از فین کردن، عطسه با دهان بسته، بلند کردن اجسام سنگین و خم شدن ناگهانی، به مدت حداقل دو هفته پرهیز کند. برای جلوگیری از عفونت گوش میانی و محافظت از ساختارهای بازسازی‌شده نیز، ورود آب به گوش ممنوع است؛ همچنین، تا زمان تایید پزشک، بیمار باید از قرار گرفتن در معرض تغییرات فشار شدید هوا، مانند مسافرت هوایی یا شیرجه زدن در آب پرهیز نماید.Stapedectomy
محققان American Academy of Otolaryngology گزارش کردند که نرخ موفقیت جراحی لیزری برای درمان اتواسکلروز گوش بیش از ۹۴٪ است و بیماران طی دو هفته بهبود کامل شنوایی را تجربه می‌کنند.
عوارض احتمالی و دوره ریکاوری پس از استاپدکتومی لیزری
استاپدکتومی لیزری نیز، با عوارض احتمالی همراه است؛ هرچند در درصد بالایی از بیماران، نتایج بسیار موفقی ارائه می‌شود.
| عارضه احتمالی | شدت و زمان وقوع | توضیحات تکمیلی |
| سرگیجه و حالت تهوع | شایع در چند روز اول | اغلب خود به خود برطرف می‌شوند. |
| تغییر موقت در حس چشایی | موقتی (چند هفته تا چند ماه) | به دلیل نزدیکی عصب چشایی به محل جراحی، رخ می‌دهد و معمولا بازگشت‌پذیر است. |
| وزوز گوش | متغیر | با بهبود شنوایی، وزوز نیز کاهش می‌یابد؛ اما در برخی موارد نادر، می‌تواند ادامه یابد یا بدتر شود. |
| کاهش شنوایی بیشتر | بسیار نادر | خطر آسیب دائمی به شنوایی حسی عصبی، در تعداد بسیار کمی از بیماران وجود دارد. |
| دوره ریکاوری | چند روز تا چند هفته | بیشتر علائم اولیه (سرگیجه یا تهوع)، طی چند روز برطرف می‌شوند. |
به دلیل وجود تورم و پانسمان در گوش میانی، معمولا چند هفته زمان نیاز است تا بهبود کامل شنوایی پس از عمل حاصل شود. دوره ریکاوری اولیه برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره سبک، حدود یک هفته بوده؛ اما بازگشت به ورزش‌های سنگین و فعالیت‌های پرخطر، تا یک ماه زمان می‌برد.
هزینه جراحی لیزری اتواسکلروز گوش
برای بررسی دقیق هزینه‌های مربوط به جراحی لیزری اتواسکلروز، باید فاکتورهای متعددی نظیر نوع خدمات ارائه شده، میزان پوشش بیمه و تخصص جراح را در نظر گرفت و نمی توان به صورت دقیق هزینه جراحی را عنوان کرد.
طبق پژوهش منتشرشده در European Archives of Oto-Rhino-Laryngology، جراحی درمان بیماری اتواسکلروز گوش با لیزر باعث کاهش قابل‌توجه آسیب به ساختار گوش میانی و افزایش کیفیت شنوایی در بلندمدت می‌شود.
چشم‌انداز آینده و نتیجه‌بخشی جراحی لیزری اتواسکلروز
جراحی استاپدکتومی لیزری، امروزه به عنوان موثرترین روش درمان اتواسکلروز استخوانی شناخته می‌شود و با بهره‌گیری از دقت بالای فناوری لیزر، نتایج شنوایی بسیار رضایت‌بخشی به همراه دارد. بیشتر بیماران پس از این عمل، بهبود قابل‌توجهی در شنوایی خود تجربه می‌کنند. پیشرفت‌های اخیر در طراحی پروتزها و تکنیک‌های جراحی نیز، میزان موفقیت طولانی‌مدت و کیفیت زندگی بیماران را افزایش داده است.
- تلفن: 02188884831
- اینستاگرام: @drkouhi
- آدرس: خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ساعی، نبش خیابان دوم گاندی، واقع در طبقه ششم ساختمان پزشکان دی
به طور کلی، جراحی لیزری برای درمان اتواسکلروز گوش یک روش ایمن، دقیق و مؤثر در بازگرداندن شنوایی محسوب می‌شود. عمل استاپدکتومی لیزری نه‌تنها میزان موفقیت بالایی دارد بلکه با حداقل درد و دوران نقاهت کوتاه همراه است. جراحی درمان بیماری اتواسکلروز گوش با کمک فناوری لیزر، تحولی بزرگ در علم گوش و حلق و بینی ایجاد کرده و امید تازه‌ای برای بیمارانی است که سال‌ها با افت شنوایی ناشی از این بیماری زندگی کرده‌اند.
