جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی یا ABI (Auditory Brainstem Implant)، یکی از پیشرفت‌های شگرف پزشکی در زمینه درمان اختلالات شنوایی است که می‌تواند زندگی افرادی را که از اختلالات شدید شنوایی رنج می‌برند؛ متحول کند. در حالی که بیشتر دستگاه‌های شنوایی بر اساس تقویت صدا در گوش عمل می‌کنند؛ جراحی کاشت ایمپلنت شنوایی ساقه مغز، به‌طور مستقیم با مغز ارتباط برقرار می‌کند تا سیگنال‌های شنوایی را بدون نیاز به گوش داخلی پردازش کند. این فناوری پیشرفته برای افرادی که به‌دلیل آسیب‌های عصبی یا نقص در ساقه مغز نمی‌توانند از سایر روش‌های کاشت شنوایی استفاده کنند؛ امیدی جدید به ارمغان آورده است.
در این مقاله از وبسایت دکتر کوهی، به بررسی نحوه جراحی ABI خواهیم پرداخت و مراحل مختلف این جراحی نوین، عوارض و مراقبت‌های قبل و بعد از آن را توضیح خواهیم داد. این جراحی می‌تواند نه تنها کیفیت زندگی بیماران را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد؛ بلکه امید به درمان‌های نوین در علم پزشکی را روشن‌تر کند.
کاندید مناسب برای جراحی کاشت ساقه مغز
کاندیدای مناسب برای جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی، معمولاً افرادی هستند که به دلایل مختلف قادر به استفاده از روش‌های معمولی شنوایی مانند کاشت حلزون یا سمعک شنوایی نیستند. این گروه شامل افراد زیر می‌شود:
- افرادی که عصب شنوایی ندارند یا عصب شنوایی آن‌ها آسیب دیده است و روش‌های معمولی مانند کاشت حلزون یا سمعک نمی‌توانند برای آن‌ها مؤثر واقع شوند.
- بیماران مبتلا به نوروفیبروماتوزیس نوع 2 (NF2) که تومورهای شنوایی دارند و در نتیجه ممکن است عصب شنوایی در طی جراحی برداشته شود.
- افرادی با مشکلات مادرزادی مانند دیسپلازی یا آپلازی حلزون، یا کسانی که آسیب‌های شنوایی ناشی از مننژیت دارند.
- بیمارانی با استخوانی شدن شدید حلزون یا شکستگی‌های کانال شنوایی داخلی که به دلیل مشکلات ساختاری، نمی‌توانند از دستگاه‌های شنوایی معمولی بهره ببرند.
این جراحی برای افرادی که مشکلات شنوایی آن‌ها به‌طور خفیف یا متوسط است؛ مناسب نمی‌باشد. در واقع، جراحی کاشت ایمپلنت شنوایی ساقه مغز به‌عنوان یک گزینه درمانی برای افرادی با مشکلات شنوایی شدید و خاص در نظر گرفته می‌شود که دیگر روش‌های شنوایی نتواسته‌اند برای آن‌ها پاسخگو باشند.
نکات مهم قبل از جراحی ABI
قبل از انجام جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی، نکات مهمی وجود دارد که باید به دقت در نظر گرفته شوند تا روند جراحی به بهترین نحو انجام شود. این نکات عبارتند از:
- ارزیابی جامع قبل از جراحیABI، مشاوره‌های گسترده‌ای برای تعیین انتظارات واقعی از جراحی انجام می‌شود. باید بدانید که ABI در درجه اول به شما کمک می‌کند تا صدا را بشنوید. اما به‌طور کامل قادر به تشخیص گفتار نخواهید بود. بنابراین، داشتن انتظارات واقع بینانه از عملکرد ایمپلنت ساقه مغز بسیار مهم است.
- برای ارزیابی دقیق آناتومی مسیرهای شنوایی و اطمینان از عدم وجود ناهنجاری‌های ساختاری، انجام تصویربرداری مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن ضروری است. این تصاویر به جراح کمک می‌کنند تا بهترین تصمیم را برای انجام کاشت ساقه مغز شنوایی بگیرد.
- پس از جراحی، توانبخشی شنوایی و گفتاری برای دستیابی به نتایج مطلوب ضروری است. این فرایند به بیمار کمک می‌کند تا به بهترین نحو از ایمپلنت شنوایی ساقه مغز استفاده کند و توانایی‌های شنوایی‌اش بهبود یابد.
- مانند هر جراحی دیگری، آگاهی از خطرات احتمالی اهمیت دارد. برخی از عوارض ممکن شامل نشت مایع مغزی نخاعی (CSF)، جابه‌جایی ایمپلنت، محرک‌های غیر شنوایی یا خطرات نادر مانند مننژیت هستند. آگاهی از این خطرات می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم آگاهانه‌ای بگیرید.
- در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین و وارفارین، لازم است قبل از جراحی مصرف این داروها قطع شود. همچنین باید پزشک خود را از هر نوع داروی دیگری که مصرف می‌کنید مطلع سازید.
- برای پیشگیری از عفونت‌های پس از جراحی کاشت ایمپلنت شنوایی، باید موهای ناحیه عمل را نزدیک به زمان جراحی اصلاح کرده و محل را با صابون ضدعفونی‌کننده بشویید.
- از شب قبل از جراحی باید ناشتا باشید و از مصرف غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید تا خطر عوارض جراحی کاهش یابد.
شرح مراحل جراحی کاشت ایمپلنت شنوایی ساقه مغز
جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی شامل مراحل مختلفی است که هر یک نقش مهمی در موفقیت جراحی دارند. در ابتدا، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد و سپس در وضعیتی قرار داده می‌شود که سر او کمی چرخانده شده تا جراح دسترسی آسان‌تری به ناحیه هدف داشته باشد. پس از آماده‌سازی، یک برش جراحی ایجاد می‌شود و سپس با انجام کرانیوتومی (برداشتن قسمتی از جمجمه)، جراح به ساقه مغز دسترسی پیدا می‌کند تا مراحل بعدی جراحی ABI انجام شود. در صورتی که تومورهایی وجود داشته باشند که مسیرهای شنوایی را تحت تاثیر قرار داده‌اند؛ این تومورها با دقت و به‌طور جداگانه برداشته می‌شوند. در حالی که اعصاب اطراف به دقت حفظ می‌شوند.
پس از حذف تومور، یک آرایه الکترود در هسته حلزونی ساقه مغز قرار داده می‌شود. این الکترودها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مسیرهای شنوایی آسیب‌دیده را دور زده و سیگنال‌های شنوایی را مستقیماً به مغز ارسال کنند. پس از قرار دادن الکترود، گیرنده محرک در جای خود ثابت می‌شود و عملکرد ایمپلنت پیش از بسته شدن ناحیه جراحی آزمایش می‌شود تا اطمینان حاصل شود که همه چیز به درستی کار می‌کند. در نهایت، ناحیه کاشت ساقه مغز شنوایی بخیه زده می‌شود و پوست و بافت‌ها به درستی بسته می‌شوند. oto.wustl.edu
مراقبت‌های پس از جراحی کاشت ساقه مغز
مراقبت‌های پس از جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی، به دقت و پیگیری مستمر نیاز دارد تا روند بهبودی به خوبی پیش برود و از بروز عوارض جلوگیری شود. این مراقبت‌ها شامل مراحل مختلفی است که باید به‌طور جدی رعایت شوند: wolterskluwer
- پس از جراحی کاشت ایمپلنت شنوایی، بیماران معمولاً یک شب در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرند و پس از آن به بخش عادی منتقل می‌شوند تا بهبودی اولیه ادامه یابد.
- برای جلوگیری از عفونت، باید از لمس بخش بیرونی ایمپلنت و محل بخیه‌ها خودداری کنید. رعایت بهداشت و انجام دستورالعمل‌های پزشک برای تمیز نگه داشتن محل جراحی ضروری است.
- درد پس از جراحی طبیعی است و برای کاهش آن باید داروهای مسکن طبق دستور پزشک مصرف کنید. همچنین، باید از مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن و آسپرین در هفته‌های اول اجتناب کنید؛ چرا که این داروها ممکن است بر فرآیند بهبودی تأثیر منفی بگذارند.
- حرکت زودهنگام برای جلوگیری از لخته شدن خون و مشکلات تنفسی توصیه می‌شود. حتی اگر احساس خستگی دارید، تلاش کنید که به آرامی فعالیت کنید.
- تا 4 تا 8 هفته پس از جراحی، از انجام فعالیت‌های سنگین و خطرناک مانند بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید تا بهبودی کامل حاصل شود.
- ایمپلنت ABI معمولاً 4 تا 6 هفته پس از جراحی فعال می‌شود. در این مدت، برنامه‌ریزی اولیه دستگاه در یک محیط کنترل شده انجام می‌شود تا عوارض جانبی غیر شنوایی تحت نظر قرار گیرد.
- برای دستیابی به بهترین نتایج، حداقل یک سال باید در برنامه‌های توانبخشی شنوایی و گفتاری شرکت کنید. در این مدت، تنظیمات دستگاه به‌طور منظم بررسی و به روز می‌شود تا عملکرد آن بهینه شود.
- انجام معاینات منظم با پزشک معالج، برای اطمینان از بهبودی مناسب و عملکرد صحیح دستگاه بسیار مهم است. این جلسات نظارتی، به شناسایی مشکلات احتمالی و تنظیمات دقیق‌تر دستگاه کمک می‌کنند.
عوارض و خطرات احتمالی جراحی ABI
عوارض و خطرات احتمالی جراحی کاشت ایمپلنت شنوایی ساقه مغز (ABI) عبارتند از:
- نشت مایع مغزی نخاعی (CSF)؛ این یکی از شایع‌ترین عوارضی است که به‌طور بالقوه نیاز به اقدامات اضافی برای درمان دارد.
- آسیب عصب صورت؛ آسیب می‌تواند منجر به فلج موقت یا دائمی صورت شود.
- مننژیت؛ عفونت غشای محافظ مغز، به‌ویژه در بیماران با ساختارهای غیرطبیعی گوش داخلی.
- جابجایی ایمپلنت؛ ممکن است دستگاه از موقعیت اصلی خود حرکت کند و بر عملکرد تأثیر بگذارد.
- محرک‌های غیر شنوایی؛ بیماران ممکن است احساسات غیرمرتبط با صدا را تجربه کنند.
- هیدروسفالی؛ تجمع مایع در مغز می‌تواند پس از جراحی رخ دهد.
- وزوز گوش؛ زنگ زدن یا وزوز گوش ممکن است بعد از جراحی ادامه یابد.
- سفت شدن گلو و ضربان قلب آهسته؛ این مورد علائم می‌توانند پس از فعال شدن ایمپلنت ظاهر شوند.
روند توانبخشی پس از جراحی و اهمیت آن
روند توانبخشی پس از جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی، یکی از مراحل حیاتی برای بازگشت بیمار به زندگی روزمره و بهبود کیفیت زندگی او است. این فرآیند به منظور کمک به بیمار در تطبیق با ایمپلنت شنوایی ساقه مغز و بهبود توانایی‌های جسمی و شنوایی او طراحی شده است. توانبخشی نه‌تنها به تسریع بهبودی کمک می‌کند؛ بلکه از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کرده و روحیه بیمار را تقویت می‌نماید. درواقع بدون یک روند توانبخشی مناسب، ممکن است نتایج جراحی ABI به‌طور کامل به دست نیاید و بیمار قادر به بهره برداری کامل از مزایای ایمپلنت شنوایی ساقه مغز نباشد. clevelandclinic
فیزیوتراپی بعد از جراحی ABI
یکی از ارکان اصلی در روند توانبخشی است. در این مرحله، فیزیوتراپیست‌ها برنامه‌های تمرینی خاصی برای بیمار تنظیم می‌کنند که به تقویت عضلات، بهبود حرکات و هماهنگی حرکتی کمک می‌کند. این برنامه‌ها به‌ویژه برای افرادی که ممکن است پس از جراحی دچار ضعف عضلانی یا مشکلات حرکتی شوند؛ حیاتی است. هدف فیزیوتراپی، بازگرداندن توان حرکتی بیمار و پیشگیری از مشکلات بلندمدت در این زمینه است.
کار درمانی
نقش بسیار مهمی در توانبخشی دارد. این نوع درمان به بیمار کمک می‌کند تا مهارت‌های حرکتی خود را در فعالیت‌های روزمره مانند خوردن، نوشتن یا انجام وظایف شخصی بهبود بخشد. کار درمانگران با آموزش تکنیک‌های خاص، به بیماران می‌آموزند که چگونه به‌طور مستقل و بدون کمک دیگران، به فعالیت‌های روزانه‌شان بپردازند. این فرآیند به‌ویژه برای بیمارانی که پس از جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی دچار مشکلات در انجام کارهای ساده می‌شوند؛ اهمیت زیادی دارد.
گفتار درمانی بعد جراحی ساقه مغز شنوایی
بخشی از فرآیند توانبخشی است که برای بیمارانی که دچار مشکلات گفتاری یا بلع پس از جراحی شده‌اند، طراحی می‌شود. درمانگران گفتار با استفاده از تمرینات خاص، به بیمار کمک می‌کنند تا توانایی‌های گفتاری و بلع خود را بازیابد. این امر به‌ویژه در مواردی که آسیب به اعصاب شنوایی یا گفتاری وجود دارد؛ ضروری است تا بیمار بتواند به‌طور مؤثرتر با دیگران ارتباط برقرار کند و از مشکلات بلع جلوگیری کند.
جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی؛ راهی نوین برای بازگشت شنوایی
جراحی کاشت ساقه مغز شنوایی، یک روش پیشرفته و حیاتی برای بازگرداندن توانایی شنیدن در بیمارانی است که سایر روش‌ها، مانند کاشت حلزون یا سمعک، برای آن‌ها کارساز نیست. این جراحی که نیازمند دقت و تخصص بالایی است، به بیماران کمک می‌کند تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و از نعمت شنیدن صداها بهره‌مند شوند. برای انجام این عمل حساس، مشورت با یک جراح باتجربه و متخصص ضروری است. دکتر کوهی، جراح و فوق تخصص گوش، حلق و بینی و قاعده جمجمه، با سال‌ها تجربه در این زمینه، یکی از بهترین گزینه‌ها برای انجام جراحی کاشت ایمپلنت ABI شنوایی پیچیده است. اگر به دنبال راه‌حلی مؤثر و مطمئن برای مشکلات شنوایی خود هستید، مشاوره با دکتر کوهی می‌تواند اولین قدم به سوی بهبودی باشد.
دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش بیماران نیازمند به جراحی ABI یا کاشت ایمپلنت شنوایی ساقه مغز هستند. شما می توانید برای دریافت مشاوره و نوبت ویزیت با دکتر کوهی، از طریق راه های ارتباطی زیر اقدام نمایید.
سایت https://drkouhi.clinic/booking
پیج اینستاگرامی به آدرس drkouhi@
شماره‌های تماس: 02188884831 – 09398772480
آدرس حضوری: تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ساعی، نبش خیابان دوم گاندی، طبقه ششم واقع در ساختمان پزشکان دی
