آزمون های الکتروفیزیولوژیک گوش | ارزیابی های الکتروفیزیولوژی گوش چگونه است؟

اگر بیمار نتواند همکاری لازم را در تست های شنوایی داشته باشد، چه باید کرد؟ در این شرایط، آزمون‌های الکتروفیزیولوژیک گوش و سایر ارزیابی‌های الکتروفیزیولوژی گوش به‌عنوان روش‌های استاندارد و علمی وارد عمل می‌شوند. برای مثال، تست الکتروفیزیولوژیک شنوایی (مثل ABR و OAE) به ما امکان می‌دهد شنوایی کودکانی را که همکاری لازم را ندارند با دقت بررسی کنیم. طبق گزارش انجمن شنوایی‌شناسی آمریکا، بیش از ۸۵٪ از شنوایی‌سنج‌ها در ارزیابی شنوایی نوزادان از تست‌های الکتروفیزیولوژیک استفاده می‌کنند، چراکه این روش‌ها نیاز به پاسخ رفتاری ندارند.

آزمون های الکتروفیزیولوژیک شنوایی گوش پاسخ این پرسش به شمار می رود. در این نوشتار در مورد این تست، توضیحاتی داده می شود. در انتهای این مقاله، شما اطلاعات خوبی درباره انواع و چگونگی آزمون های الکتروفیزیولوژیک گوش به دست آورده اید.

آزمون الکتروفیزیولوژیک گوش چیست؟

شنوایی سنجی الکتروفیزیولوژیک نوعی از تست شنوایی است که معاینه کننده بدون نیاز به همکاری بیمار، پاسخ های دستگاه شنوایی فرد را مورد ارزیابی قرار می دهد. این تست ها به مشارکت فعال بیمار نیاز ندارند. بررسی عادی بیمارانی که همکاری خوبی هم دارند، با این تست ها تکمیل می شود.

آزمون های الکتروفیزیولوژیک گوش تک تک مراحل شنوایی را از محیطی ترین جزء شنوایی تا قشر مغز مسوول حس شنوایی مورد بررسی قرار می دهند. بنابراین این آزمون ها نه تنها برای تست کارکرد شنوایی گوش، بلکه برای ارزیابی کارکرد اجزای شنوایی بالاتر از گوش هم کاربرد دارد.^{online hearing test}

با بررسی شنوایی از راه تست های الکتروفیزیولوژیک می توان آستانه شنوایی را تعیین کرد. همچنین هر گونه آسیب در هر جایی از کل مسیر شنوایی که باشد، به احتمال قوی با این تست ها مشخص می گردد.

انواع آزمون های الکتروفیزیولوژیک گوش

انجام این تست ها و انواع تست تعادل و سرگیجه نه تنها به دستگاه های پیشرفته بلکه به کارشناس شنوایی سنجی مجرب و آموزش دیده نیاز دارد. در ادامه انواع آزمون های الکتروفیزیولوژیک گوش بررسی می شوند.

بررسی سیگنال های ارسالی اوتوآکوستیک (OAE)

در اواخر دهه 1970 میلادی، آزمون اتوآکوستیک اِمیشن (Otoacoustic emissions) برای نخستین بار تعریف و تشریح شد. محرک شنیداری، به عنوان نمونه یک تحریک صوتی، باعث می شود سلول های مویی خارجی که در گوش داخلی قرار دارند، به حرکت در بیایند. حرکت موهای ظریف موجود روی این سلول ها یک سیگنال صوتی پدید می آورد.

این سیگنال نه فقط در جهت رسیدن به عصب شنوایی بلکه در همه جهت ها حرکت می کند. به عبارت دیگر، سیگنال حاصله به سمت پرده گوش هم می آید. اگر در محل کانال گوش خارجی، الکترودهای حسگر مینیاتوری گذاشته شود، این سیگنال قابل ثبت خواهد بود.

این سیگنال ها به خوبی از سیگنال های حاصل از نویز (noise) یا سر و صدای زمینه محیط قابل افتراق است زیرا این سیگنال قابل تکرار است و در محدوده زمانی مشخصی بعد از وارد آمدن تحریک صوتی، ثبت می شود.

برای انجام آزمون فیزیولوژیک OAE از محرک های صوتی مختلف استفاده می شود. این محرک ها به صورت اصواتی در مدت زمانی کوتاه با فرکانس های متغیر تولید می شوند.

الکترودهای حسگر سیگنال الکتریکی در نزدیک ترین جای ممکن به پرده گوش در کانال گوش خارجی کار گذاشته می شود. باید مطمئن شد که الکترودها چسبندگی مناسبی به پوست دیواره کانال شنوایی دارند.^{Electrophysiological}

به طور معمول انجام این تست مدتی بسیار کوتاه در حد یکی دو دقیقه زمان می برد. انجام آزمون الکتروفیزیولوژیک OAE به هیچ پیش شرط یا پیش نیازی احتیاج ندارد.

بررسی پاسخ شنیداری ساقه مغز (ABR)

این تست که در زبان انگلیسی به آن Auditory Brainstem Response گفته می شود، برای شناسایی – یا در اصطلاح پزشکی غربالگری – افت شنوایی یا ناشنوایی کامل کاربرد دارد. این آزمون الکتوفیزیولوژیک گوش به ویژه در نوزادان کاربرد دارد. همچنین برای بررسی حس شنوایی کودکان و بزرگسالانی که به هر دلیل همکاری خوبی ندارند، گزینه مناسبی به شمار می رود.

با این روش می توان مسیر شنوایی و کارکرد ساقه مغز در پاسخ به محرک صوتی را بررسی نمود. یکی از مزایای آزمون الکتروفیزیولوژیک ABR این است که حتی در زمان رشد و نمو نوزاد می توان به بررسی وضعیت مشکل احتمالی در سیستم شنوایی وی پرداخت.

برای انجام تست ABR بهتر است فرد در خواب یا در حال استراحت باشد. الکترودهای ABR روی پوست سر بیمار گذاشته می شود. گوشی هایی که امواج صوتی از آنها پخش می شود در گوش فرد گذاشته می شود. واکنش ها و سیگنال های عصبی حاصل از پخش هر محرک صوتی ثبت و ضبط می شود.

آزمون الکتروفیزیولوژیک ABR دستی ممکن است یک ساعت طول بکشد. تست های ABR اتوماتیک یا به اصطلاح AABR هم وجود دارد. این تست اتوماتیک بین 4 تا 8 دقیقه زمان نیاز دارد. با آزمون ABR می توان آستانه شنوایی فرد از جمله نوزاد را مشخص کرد.

در صورت شک به کم شنوایی یک کودک، به ویژه اگر تست OAE در دسترس نباشد، این آزمون درخواست می شود.

شنوایی سنجی با پاسخ برانگیخته قشر مغز (CERA)

این آزمون الکتروفیزیولوژیک گوش در انگلیسی با عبارت Cortical Evoked Response Audiometry شناخته می شود. انجام این تست هم مانند سایر تست های الکتروفیزیولوژی گوش به همکاری بیمار نیاز ندارد. به این نوع تست ها، آزمون های عینی (objective) هم گفته می شود.

از تست CERA برای تعیین آستانه شنوایی افراد می توان استفاده کرد. در این آزمون الکتروفیزیولوژیک گوش هم الکترود حسگر روی سر بیمار گذاشته می شود. محرک های صوتی در گوش بیمار پخش می شوند. واکنش به این محرک ها به توسط الکترود حسگر ثبت و در دستگاه ضبط می گردد.^{ELECTROPHYSIOLOGICAL TESTS OF HEARING}

از روی وجود پاسخ ها و کیفیت واکنش های ثبت شده می توان آستانه شنوایی فرد را مشخص نمود. در این تست الکتروفیزیولوژیک به هیچ عنوان به هیچ پاسخ یا واکنشی از سوی بیمار نیاز نداریم. به عبارت دیگر، تست CERA به طور کامل عینی و ابژکتیو محسوب می شود.

پاسخ های تولید شده توسط سلول های عضلانی برانگیخته در دستگاه تعادلی (VEMP)

اگر لازم باشد بدون نیاز به همکاری بیمار، وضعیت کارکرد سیستم حفظ تعادل او سنجیده شود، از تست VEMP استفاده می شود. این حرف ها مخفف عبارت Vestibular Evoked Myogenic Potential است.

این آزمون هم بر اساس الکتروفیزیولوژی عصبی تهیه شده است. در این تست، کارکرد درست بخش هایی از گوش داخلی و اعصاب انتهای آن که مسوول حفظ تعادل بدن هستند، سنجیده می شود.

در گوش داخلی، اجزایی وجود دارد که به ارگان اوتولیتیک (otolithic) معروف است. این ارگان ها در بخش هایی با نام ساکول و اوتریکل قرار دارند. پاسخ هایی که این اجزا در برابر تغییرات وضعیت تعادلی از خود صادر می کنند، تست VEMP را شکل می دهد.

کاربرد آزمون الکتروفیزیولوژیک VEMP در تشخیص علت مشکلات تعادلی بیمار است. وقتی یک فرد به عدم تعادل گرفتار می شود، تست VEMP می تواند در تشخیص افتراقی علت این مشکل پزشک را هدایت نماید. بدیهی است که تشخیص درست، زیربنای درمان مطمئن محسوب می شود.

بنابراین تست VEMPهیچ ارتباطی با بررسی حس شنوایی ندارد. این تست امکان تشخیص دقیق تر بسیاری از اختلالات موجود در گوش داخلی را فراهم می آورد که ممکن است سبب اختلال در حفظ تعادل بدن شده باشد.

نام آزمون	نام کامل	کاربرد اصلی	محل پاسخ‌گیری	مزایا	مدت زمان انجام
OAE	Otoacoustic Emissions	بررسی عملکرد حلزون و سلول‌های مویی خارجی	حلزون گوش داخلی	غیرتهاجمی، سریع، مناسب برای نوزادان	5 تا 10 دقیقه
ABR	Auditory Brainstem Response	بررسی مسیر عصب شنوایی و ساقه مغز	ساقه مغز و عصب شنوایی	مناسب برای تشخیص نوروپاتی، انجام در خواب یا بی‌حرکتی	20 تا 40 دقیقه
CERA	Cortical Evoked Response Audiometry	سنجش پاسخ‌های شنوایی در سطح قشر مغز	قشر شنوایی مغز	دقت بالا، مناسب برای تعیین آستانه شنوایی دقیق	60 تا 90 دقیقه
VEMP	Vestibular Evoked Myogenic Potentials	بررسی عملکرد سیستم تعادل (ساکول و عصب وستیبولار تحتانی)	عضلات گردن یا چشم	بررسی دستگاه تعادلی، مناسب برای سرگیجه‌های محیطی	10 تا 15 دقیقه

بنابراین متوجه شدید که تست های الکتروفیزیولوژیک گوش برای پایش فعالیت مغز و اعصاب شنیداری/تعادلی طراحی شده اند. این آزمون ها پاسخ های عصبی و الکتریکی را در برابر محرک های صوتی یا تعادلی ثبت و ضبط می کنند.

در همه این تست ها، الکترودهایی روی پوست در ناحیه خاصی از گوش، سر یا گردن قرار داده می شود. سپس تحریک مربوطه وارد می گردد، به عنوان نمونه، محرک صوتی در کانال گوش پخش می شود.

تمامی تست‌های الکتروفیزیولوژیک شنوایی کاملاً غیرتهاجمی و بدون درد هستند. در واقع، هر چه فرد آرام‌تر باشد و در حال استراحت قرار گیرد، نتایج حاصل از آزمون‌های الکتروفیزیولوژیک گوش دقیق‌تر خواهند بود. این ارزیابی‌های الکتروفیزیولوژی گوش ابزاری قابل‌اعتماد برای سنجش عملکرد شنوایی بدون نیاز به مشارکت فعال بیمار محسوب می‌شوند. دکتر کوهی یکی از برجسته ترین افراد در زمینه بیماری های گوش و انواع تست های شنوایی مانند تست TEN گوش محسوب می شوند که می توانید با ایشان مشورت کنید.