علائم عفونت گوش را بشناسید
به طور کلی هر بیماری گوش علامت‌های خاص خود را دارد در این مقاله به بررسی علائم عفونت گوش پرداخته می‌شود. شایان ذکر است عفونت گوش در کودکان نسبت به بزرگسالان شایع‌تر است. اما جمله پیشین بدین معنا نیست که بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا نمی‌شوند. برعکس علائم عفونت گوش در خردسالان و کودکان که گذراست و به زودی درمان می‌شود، درمان عفونت گوش در بزرگسالان گاهی بیشتر طول می‌کشد و دشوارتر است. از سوی دیگر، گاهی عفونت گوش در بزرگسالان خبر از یک بیماری زمینه‌ای مهم‌تر می‌دهد و کلیه این مسائل نشان می‌دهد که باید با پیگیری مداوم و مراجعه زودهنگام به پزشک با علائم عفونت گوش در بزرگسالان برخورد کرد.
با توجه به همه حقایقی که در بالا گفته شد، آشنایی با انواع عفونت گوش و علائم عفونت گوش (از انواع گوناگون) از اهمیت زیادی برخوردار است. دانستن همه علائم عفونت گوش این مزیت را برای افراد دارد که به سرعت متوجه التهاب گوش شده و جهت تشخیص و درمان، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه می‌کنند.
در این مقاله عناوین زیر تشریح شده و مورد بررسی قرار گرفته است. اما پیشنهاد می‌شود قبل از مطالعه ادامه مقاله ویدئو زیر که توضیحات کاملی درباره علائم عفونت گوش توسط دکتر علی کوهی است را مشاهده کنید.
در این مقاله خواهید خواند:
عفونت گوش چیست؟
پیش از این که درباره علائم عفونت گوش صحبت شود باید تعریف عفونت گوش مشخص گردد. استقرار یک عفونت توسط باکتری یا ویروس در هر ناحیه از سه قسمت اصلی گوش (گوش خارجی یا میانی یا داخلی) را عفونت گوش می‌نامند. همانطور که اشاره شد، عفونت گوش در کودکان بسیار شایع است و به طور معمول بیماری جدی و خطرناکی نیست و به راحتی قابل درمان است.
عفونت گوش می‌تواند باعث ایجاد التهاب شود. التهاب در بافت‌های مختلف گوش دردناک است. این التهاب می‌تواند با تولید مقادیر متفاوتی مایع و ترشحات همراه باشد. همچنین همه عوامل عفونی و التهاب حاصل از آن ممکن است با علائم دیگر همراه باشد.
در اکثر مواقع این عفونت‌ها با تجویز دارو (به خصوص در موارد عفونت ناشی از باکتری با آنتی بیوتیک) قابل کنترل است. یکی دیگر از داروهایی که به طور شایع در بیماران مبتلا به انواع عفونت گوش به صورت بدون نسخه از داروخانه تهیه می‌شود و البته پزشکان هم آن را تجویز می‌کنند، داروهای ضد درد و مسکن‌ها هستند.
با خواندن این مقاله میتوان به داشتن عفونت گوش شک کرد. مراجعه به موقع به پزشک جراح گوش می‌تواند باعث کاهش عوارض عفونت (به ویژه در بزرگسالان) و سهولت درمان همراه باشد.
انواع عفونت گوش
عفونت‌های گوش را میتوان بر اساس محل قرارگیری در داخل گوش، به سه نوع اصلی عفونت گوش خارجی، میانی و داخلی تقسیم کرد. در اینجا توضیح مفصلی در مورد هر یک آمده است:
عفونت گوش خارجی
عفونت گوش خارجی که به عنوان اوتیت خارجی یا “گوش شناگر” نیز شناخته می‌شود، عفونت یا التهاب کانال گوش است که لوله‌ای است که از گوش خارجی به پرده گوش می‌رسد. این می‌تواند توسط باکتری‌ها یا قارچ‌ها ایجاد شود و اغلب در اثر قرار گرفتن در معرض آب مانند شنا ایجاد می‌شود که یک محیط مرطوب در گوش ایجاد می‌کند و آن را مستعد ابتلا به عفونت می‌کند.
عفونت گوش میانی
عفونت گوش میانی که به عنوان اوتیت میانی نیز شناخته می‌شود، فضای پشت پرده گوش را درگیر می‌کند. این عفونت اغلب در نتیجه سرماخوردگی یا عفونت تنفسی رخ می‌دهد و باعث می‌شود گوش میانی پر از مایع شده و توسط باکتری یا ویروس عفونی شود. این می‌تواند منجر به علائمی مانند گوش درد، مشکلات شنوایی و گاهی تب شود. عفونت گوش میانی به خصوص در کودکان شایع است و معمولاً با درمان دارویی برطرف می شود اما ممکن است دردناک باشد و در برخی موارد ممکن است به آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشد.
عفونت گوش داخلی
عفونت گوش داخلی که به عنوان لابیرنتیت یا اوتیت داخلی نیز شناخته می‌شود، می‌تواند بر تعادل و مکانیسم‌های شنوایی در گوش داخلی تأثیر بگذارد و منجر به علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع، کاهش شنوایی و گاهی اوقات حتی وزوز گوش (زنگ در گوش) شود. معمولاً در اثر عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد می‌شود و می‌تواند کاملاً ناراحت کننده باشد، اما معمولاً با دارو و استراحت قابل درمان است.
علل عفونت گوش
علت عفونت گوش، به محل عفونت آن (خارجی، میانی و داخلی) بستگی دارد. در اینجا برخی از دلایل رایج برای هر کدام آورده شده است:
علل عفونت گوش خارجی
عفونت گوش خارجی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در اینجا یک لیست جامع از علل احتمالی وجود دارد:
- رطوبت: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض رطوبت در مجرای گوش، یک علت شایع است. این اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که آب مانند شنا یا حمام کردن، در گوش گیر می‌کند. رطوبت، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها ایجاد می‌کند.
- تروما: آسیب فیزیکی به کانال گوش، مانند خراشیدن یا تمیز کردن بیش از حد با اشیایی مانند سواب پنبه‌ای، می‌تواند به پوست ظریف پوشاننده گوش آسیب برساند و آن را در برابر عفونت آسیب پذیرتر کند.
- باکتری‌ها و قارچ‌ها: عفونت‌های باکتریایی و قارچی مقصران مکرر هستند. باکتری‌های رایج درگیر شامل استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا هستند. عفونت‌های قارچی که اغلب توسط کاندیدا یا آسپرژیلوس ایجاد می‌شوند نیز، می‌توانند منجر به عفونت گوش شوند.
- آلرژی: واکنش‌های آلرژیک به برخی مواد مانند محصولات مو، گوشواره یا گوش گیر، می‌تواند مجرای گوش را تحریک کرده و به طور بالقوه باعث عفونت شود.
- تجمع جرم گوش : جرم بیش از حد گوش، می‌تواند رطوبت را به دام بیندازد و محیطی مساعد برای عفونت ایجاد کند. همچنین می‌تواند به طور فیزیکی مجرای گوش را مسدود کند و خود تمیز کردن گوش را دشوار کند.
- کانال‌های گوش باریک: افرادی که به طور طبیعی مجرای گوش باریک و پیچ خورده‌ای دارند، ممکن است بیشتر مستعد عفونت گوش خارجی باشند؛ زیرا رطوبت راحت تر به دام می‌افتد و محیطی ایده‌آل برای رشد پاتوژن‌ها ایجاد می‌کند.
- شرایط پوستی: بیماری‌های پوستی موجود مانند اگزما یا پسوریازیس، می‌تواند یکپارچگی پوست مجرای گوش خارجی را به خطر بیندازد و آن را مستعد عفونت کند.
- اشیاء خارجی: وارد شدن اجسام خارجی به گوش می‌تواند به پوست آسیب برساند و به طور بالقوه باکتری یا قارچ را وارد گوش کند و منجر به عفونت شود.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند رطوبت بیش از حد یا قرار گرفتن در معرض آب آلوده، می‌تواند خطر عفونت گوش خارجی را افزایش دهد.
- سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در برابر عفونت‌ها از جمله عفونت گوش خارجی آسیب پذیرتر هستند.
- سمعک و گوشی: استفاده طولانی مدت از سمعک یا گوشی، ممکن است یک محیط مرطوب در کانال گوش ایجاد کند و خطر عفونت را افزایش دهد.
- کیست یا تومور: رشد غیرطبیعی تومور داخل کانال گوش، می‌تواند شرایطی ایجاد کند که عفونت را تشویق کند.
- سوراخ کردن گوش: در صورت عدم رعایت بهداشت و مراقبت مناسب، عفونت‌ها بعد از سوراخ کردن گوش ایجاد می‌شوند.
علل عفونت گوش میانی
عفونت گوش میانی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در اینجا یک لیست جامع از علل احتمالی وجود دارد:
- عفونت باکتریایی یا ویروسی: شایع‌ترین علت عفونت گوش میانی، توسط باکتری‌ها (مانند استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا) یا ویروس‌ها (مثلاً ویروس های سرماخوردگی) رخ می‌دهد.
- اختلال شیپور استاش: شیپور استاش که گوش میانی را به گلو متصل می‌کند، ممکن است مسدود شود یا به درستی باز نشود. این می‌تواند مایع را به دام بیاندازد و محیطی مساعد برای عفونت ایجاد کند.
- عفونت‌های تنفسی: سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر بیماری‌های تنفسی، می‌توانند منجر به عفونت گوش میانی شوند؛ زیرا عوامل بیماری زا ممکن است از دستگاه تنفسی فوقانی به گوش میانی بروند.
- آلرژی: واکنش‌های آلرژیک می‌تواند باعث التهاب و احتقان در شیپور استاش شود که منجر به تجمع مایع و عفونت شود.
- عفونت سینوسی: عفونت در سینوس‌ها گاهی می‌تواند به گوش میانی سرایت کند و باعث عفونت گوش شود.
- عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض دود تنباکو، سطوح بالای آلودگی هوا، یا تغییرات فشار هوا (مثلاً در طول سفر هوایی) می‌تواند خطر عفونت گوش میانی را افزایش دهد.
- آناتومی: برخی عوامل، آناتومیکی مانند شکاف کام یا شیپور استاش کوتاهتر و افقی‌تر، می‌توانند افراد را مستعد ابتلا به عفونت گوش میانی کنند.
- سن: کودکان به خصوص کودکان بین 6 ماه تا 2 سال، بیشتر مستعد عفونت گوش میانی هستند؛ زیرا شیپور استاش در آنها کوتاهتر و افقی تر از بزرگسالان است. این باعث می‌شود عفونت‌ها از گلو به گوش میانی راحت تر منتقل شوند.
- سیستم ایمنی: سیستم ایمنی ضعیف به دلیل عواملی مانند بیماری یا دارو، می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به عفونت‌ها کند.
- تغذیه با شیشه شیر: نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می‌شوند، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند؛ زیرا تمایل دارند در طول شیردهی کمتر ببلعند و اجازه می‌دهند مایع در گوش میانی جمع شود.
علل عفونت گوش داخلی
عفونت گوش داخلی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در اینجا یک لیست جامع از علل احتمالی وجود دارد:
- عفونت‌های ویروسی: بسیاری از عفونت‌های گوش داخلی، توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند. ویروس‌های رایج مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی، گاهی اوقات می‌توانند به گوش داخلی سرایت کنند. ویروس‌های تبخال به ویژه هرپس زوستر نی، می‌توانند منجر به عفونت گوش داخلی شوند. این ویروس‌ها از طریق جریان خون وارد گوش داخلی می‌شوند.
- عفونت‌های باکتریایی: عفونت‌های باکتریایی می‌توانند زمانی رخ دهند که باکتری‌ها از قسمت دیگری از بدن مانند مجرای تنفسی یا سینوسی، به گوش داخلی بروند. باکتری‌های رایج مسئول عفونت گوش داخلی شامل استرپتوکوک پنومونیه و هموفیلوس آنفولانزا هستند. عفونت‌های باکتریایی می‌توانند در نتیجه سینوزیت، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی یا حتی شنا در آب آلوده ایجاد شوند.
- عوارض ناشی از عفونت گوش میانی: گاهی اوقات عفونت در گوش میانی، می‌تواند پیشرفت کرده و به گوش داخلی گسترش یابد. این می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که عفونت از طریق پارتیشن استخوانی نازک که گوش میانی را از گوش داخلی جدا می‌کند، به نام پنجره بیضی یا گرد گسترش یابد.
- سایر علل: عفونت گوش داخلی نیز می‌تواند توسط عوامل غیر عفونی مانند آلرژی‌ها، بیماری‌های خودایمنی و سموم محیطی ایجاد شود. التهاب یا تحریک ساختارهای گوش داخلی، می‌تواند منجر به علائمی مشابه علائم عفونت شود.
- شرایط زمینه ای: شرایطی مانند دیابت یا سینوزیت مزمن، می‌تواند خطر عفونت گوش داخلی را افزایش دهد.
تشخیص به موقع علائم عفونت گوش، مانند درد گوش، قرمزی، تورم، خارش و تخلیه ضروری است و در صورت مشکوک شدن به عفونت، فوراً به پزشک مراجعه کنید. برای درمان عفونت گوش، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی زیر، با دکتر علی کوهی (فوق تخصص گوش و قاعده جمجمه) ملاقات داشته باشید:
تلفن: 02188884831 – 09398772480
آدرس پیج اینستاگرام: drkouhi
آدرس مطب: تهران خیابان ولیعصر بالاتر از پارک ساعی نبش خیابان دوم گاندی ساختمان پزشکان دی طبقه ششم
همچنین از طریق سایت ایشان نیز، می‌توانید بصورت آنلاین نوبت ویزیت بگیرید:
علائم عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا)
همان طور که در ابتدای این مقاله عنوان شد، عفونت می‌تواند در هر بخش از گوش اتفاق بیفتد. گوش میانی بخشی از گوش محسوب می‌شود که عفونت آن با علائم پر سر و صدا و گاهی عوارض جدی به ویژه در بزرگسالان ممکن است همراه شود. از سوی دیگر، عفونت گوش میانی(middle ear infection) شایع‌ترین نوع عفونت در گوش به شمار می‌رود.
گوش میانی چیست؟ به بخشی از گوش که دقیقا در پشت پرده گوش یا همان پرده صماخ قرار دارد، گوش میانی گفته می‌شود. گوش میانی توسط مجرایی به نام کانال اُستاش(eustachian tube) به بخش بالا و پشت حلق (که به آن حلق بینی یا نازوفارنکس هم گفته می‌شود) متصل است. باز بودن کانال استاش برای تهویه مناسب و حفظ کارکرد مطلوب گوش میانی ضروری است.
هر گونه عفونت، چه توسط باکتری چه به واسطه ویروس، که در پشت پرده گوش اتفاق بیفتد، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا(serous otitis)نامیده می‌شود. در ادامه توضیح داده می‌شود که به طور معمول چگونه زمینه ایجاد اوتیت مدیا فراهم می‌شود.
چگونگی ایجاد عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا
به طور معمول فضای گوش میانی پر از هواست. هوای موجود در گوش میانی به طور مداوم از راه کانال استاش تهویه و تازه می‌شود. در برخی از شرایط به عنوان نمونه به دنبال سرماخوردگی یا آلرژی، کانال استاش دچار انسداد نسبی یا کامل می‌شود. این امر اجازه نمی‌دهد ترشحات گوش میانی به طور کامل به حلق تخلیه شود.
ترشحات جمع شده در گوش میانی مانند یک محیط کشت برای باکتری‌ها یا ویروس‌ها هستند. تکثیر باکتری‌ها و ویروس‌ها در ترشحات تجمع یافته در گوش میانی باعث استقرار عفونت می‌گردد. به این شرایط، عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا گفته می‌شود.
اکنون با علائم عفونت گوش میانی آشنا می‌شویم. این علائم به طور معمول عبارتنداز:
- گوش درد/ear pain (یا درد در ناحیه گوش)
- کاهش شنوایی یا همان چیزی که مردم به عنوان گرفتگی گوش از آن یاد می‌کنند
- تب یا همان افزایش دمای بدن بیش از 38 درجه سانتیگراد
- خارج شدن ترشحات از گوش/ear discharge ( به طور معمول این ترشحات شفاف هستند اما ممکن است زرد رنگ یا گاهی خون آلود هم باشند)
این باور غلطی است که گوش درد همیشه علامت عفونت گوش میانی است. بسیاری از شرایط دیگر هم هستند که باعث ایجاد گوش درد می‌شوند. گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن موفق می‌شود در مدت کوتاهی این عفونت را مهار کند اما متاسفانه همیشه این امر تحقق نمی‌یابد.
اگر گوش درد در یک فرد شدید باشد یا دو الی سه روز طول بکشد، بهتر است به یک پزشک مراجعه گردد. دکتر علی کوهی فوق تخصص جراحی گوش از دانشگاه استنفورد آمریکا می‌توانند در این زمینه به شما عزیزان کمک نمایند.
علائم عفونت گوش خارجی
اگر کانال گوش یا مجرای شنوایی در جلوی پرده گوش دچار التهاب عفونی گردد، به آن عفونت گوش خارجی یا به در زبان انگلیسی به آن external otitisگفته می‌شود. در بیشتر موارد، عامل ایجاد عفونت گوش خارجی باکتری‌ها هستند. قارچ‌ها هم می‌توانند مسبب عفونت در گوش خارجی باشند.
همان طور که در بخش بالا گفته شد، عفونت گوش خارجی در واقع در بخشی از گوش رخ می‌دهد که قابل رویت است. علائم عفونت گوش خارجی به طور معمول به شرح زیر است:
- خارش گوش (در نونهالان هر گونه دست بردن بیش از حد طبیعی به سمت گوش باید والدین را نسبت به مشکلات گوش حساس نماید)
- خارج شدن ترشحات از گوش
- کاهش قدرت شنوایی
- گوش درد (دردی که در ناحیه گوش به واسطه عفونت گوش میانی رخ می‌دهد یک خصوصیت ویژه دارد و با کشیدن گوش یا حرکت دادن لاله گوش میزان درد بیشتر می‌شود)
- بزرگی و دردناک شدن غددلنفاوی ( این غدد در سر راه عروق لنفاوی قرار دارند که مایع خارج سلولی درون آن در حرکت است. غدد لنفاوی متورم توسط فرد بیمار قابل تشخیص نیست و در هنگام معاینه پزشک متوجه آنها می‌شود)
راه های تشخیص عفونت گوش
تشخیص عفونت گوش، بسته به اینکه عفونت در گوش خارجی، میانی یا داخلی باشد، روش‌های مختلفی دارد. در اینجا یک توضیح جامع برای هر یک آمده است:
راه های تشخیص عفونت گوش خارجی
تشخیص عفونت گوش خارجی، معمولاً شامل ترکیبی از معاینه بالینی و در برخی موارد، آزمایش‌های آزمایشگاهی است. در اینجا توضیح مفصلی در مورد روش‌های تشخیصی وجود دارد:
- معاینه بالینی
– تاریخچه پزشکی: اولین قدم، گرفتن شرح حال دقیق پزشکی است. متخصص گوش درمورد علائم، فعالیت‌های اخیر (مانند شنا کردن یا تمیز کردن گوش) و هرگونه عفونت قبلی گوش می‌پرسد.
– معاینه فیزیکی: معاینه بصری گوش آسیب دیده، با استفاده از اتوسکوپ، ابزار دستی با عدسی نور و بزرگنمایی انجام می‌شود. پزشک متخصص به دنبال علائم زیر است:
- قرمزی و تورم مجرای گوش.
- ترشح یا تخلیه از گوش.
- درد یا ناراحتی، به ویژه هنگامی که لاله گوش یا تراگوس (برجستگی کوچک و غضروفی جلوی گوش) لمس یا دستکاری شود.
- تورم غدد لنفاوی گردن نیز ممکن است بررسی شود.
- آزمایشات آزمایشگاهی
در برخی موارد، ممکن است پزشک با استفاده از سواب، نمونه‌ای از ترشحات گوش را جمع آوری کند. این نمونه را میتوان برای کشت و تست حساسیت به آزمایشگاه فرستاد تا باکتری یا قارچ خاصی که باعث عفونت می‌شود شناسایی شود. این به تعیین موثرترین درمان آنتی‌بیوتیکی یا ضد قارچی کمک می‌کند.
- تصویربرداری
در موارد شدید یا پیچیده، متخصص گوش ممکن است مطالعات تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی را برای ارزیابی میزان عفونت درخواست کند؛ به‌ویژه اگر نگرانی‌هایی در مورد انتشار عفونت به خارج از کانال گوش وجود داشته باشد.
راه های تشخیص عفونت گوش میانی
تشخیص عفونت گوش میانی، معمولاً شامل ترکیبی از سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و گاهی اوقات آزمایش‌های اضافی است. در اینجا مراحل کلیدی در تشخیص عفونت گوش میانی آمده است:
- سابقه پزشکی
متخصص گوش با سؤال از شما یا فرزندتان، در مورد علائم و سابقه پزشکی شروع می‌کند. آنها در مورد علائمی مانند گوش درد، کاهش شنوایی، تب و هرگونه عفونت اخیر دستگاه تنفسی فوقانی که می‌تواند احتمال عفونت گوش را افزایش دهد، پرس و جو می‌کند.
- معاینه بدنی
- معاینه اتوسکوپی: متخصص گوش از اتوسکوپ، ابزار دستی با نور، برای معاینه مجرای گوش و پرده گوش استفاده می‌کند. آنها به دنبال علائم عفونت مانند قرمزی، تورم و وجود مایع یا چرک در پشت پرده گوش هستند.
- تمپانومتری: این تست حرکت پرده گوش را در پاسخ به تغییرات فشار هوا اندازه گیری می‌کند. نتایج غیر طبیعی تمپانومتری می‌تواند نشان دهنده مشکلات گوش میانی مانند عفونت باشد.
- تست تحرک غشای تمپان
این آزمایش شامل پف کردن آرام هوا به داخل کانال گوش و مشاهده حرکت پرده گوش است. اگر پرده گوش آنطور که باید حرکت نکند، می‌تواند نشان دهنده مشکل گوش میانی باشد.
- ارزیابی شنوایی
کم شنوایی، یکی از علائم شایع عفونت گوش میانی است. پزشک متخصص شما ممکن است شنوایی را با استفاده از چنگال تنظیم، شنوایی سنجی یا سایر تست‌های شنوایی ارزیابی کند.
- تست‌های اضافی (در صورت نیاز)
- تمپانوسنتز: در برخی موارد، به خصوص اگر عفونت شدید باشد، ممکن است نمونه‌ای از مایع پشت پرده گوش برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی جمع‌آوری شود تا باکتری یا ویروس خاص عامل عفونت شناسایی شود.
- تصویربرداری: گاهی ممکن است سی تی اسکن یا MRI برای ارزیابی وسعت عفونت یا رد سایر مسائل مانند مشکلات ساختاری تجویز شود.
راه های تشخیص عفونت گوش داخلی
تشخیص عفونت گوش داخلی، معمولاً شامل ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی است. در اینجا مراحل اصلی در تشخیص عفونت گوش داخلی وجود دارد:
- سابقه پزشکی
پزشک با گرفتن یک تاریخچه پزشکی دقیق، شامل اطلاعاتی در مورد علائم، شروع آنها و هرگونه بیماری یا عفونت اخیر شروع می‌کند. ارائه اطلاعات دقیق در مورد علائم ضروری است؛ زیرا این امر روند تشخیصی را هدایت می‌کند.
- معاینه فیزیکی
معاینه فیزیکی گوش، بینی و گلو، معمولا انجام می‌شود. پزشک از اتوسکوپی برای معاینه مجرای گوش و پرده گوش از نظر علائم التهاب، قرمزی یا سایر ناهنجاری‌ها استفاده می‌کند.
- تست‌های عملکرد دهلیزی
تست‌های عملکرد دهلیزی، تعادل گوش داخلی و مکانیسم‌های جهت گیری فضایی را ارزیابی می‌کند. تست‌های رایج شامل مانور Dix-Hallpike است که شامل تغییرات در موقعیت سر برای القای نیستاگموس (حرکات غیرارادی چشم) و تست Romberg است که تعادل و هماهنگی را ارزیابی می کند.
- تست‌های شنوایی
شنوایی سنجی و تمپانومتری، ممکن است برای ارزیابی عملکرد شنوایی و تحرک پرده گوش انجام شود. عفونت گوش داخلی می‌تواند بر شنوایی تأثیر بگذارد و این آزمایشات می‌تواند به تعیین میزان کم شنوایی کمک کند.
- تصویربرداری
در برخی موارد، مطالعات تصویربرداری مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن، ممکن است برای رد سایر علل بالقوه مانند تومورها یا ناهنجاری‌های ساختاری در گوش داخلی تجویز شود.
- آزمایش خون
آزمایش خون ممکن است برای بررسی علائم عفونت یا شرایط پزشکی زمینه‌ای که می‌تواند به علائم شما کمک کند، انجام شود.
- الکتروکوکلوگرافی (ECochG)
این تست، فعالیت الکتریکی گوش داخلی را در پاسخ به تحریک صدا اندازه گیری می‌کند و می‌تواند در تشخیص برخی اختلالات گوش داخلی مفید باشد.
درمان عفونت گوش
روش‌های درمان عفونت گوش، بسته به محل عفونت متفاوت است. در ادامه به روش‌های درمانی عفونت گوش خارجی، میانی و داخلی بصورت مجزا می‌پردازیم.
درمان عفونت گوش خارجی
درمان عفونت گوش خارجی، معمولاً شامل ترکیبی از مراقبت‌های پزشکی و خود مراقبتی است. در اینجا یک مرور کلی از روش‌های درمانی وجود دارد:
- داروهای تجویزی
– قطره گوش آنتی‌بیوتیک: این قطره‌ها اغلب اولین خط درمان عفونت‌های باکتریایی هستند. آنتی‌بیوتیک‌هایی که معمولاً تجویز می‌شوند عبارتند از: سیپروفلوکساسین، نئومایسین و افلوکساسین.
– قطره گوش ضد قارچ: برای عفونت‌های قارچی، قطره‌های ضد قارچ مانند کلوتریمازول یا اسید استیک ممکن است توصیه شود.
- مدیریت درد
مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، می‌توانند به کاهش درد و ناراحتی کمک کنند.
- تمیز کردن گوش
در برخی موارد، متخصص گوش شما ممکن است نیاز به تمیز کردن مجرای گوش برای حذف موم و زهکشی داشته باشد. این باید توسط یک متخصص پزشکی انجام شود.
- از قرار گرفتن در معرض آب اجتناب کنید
گوش آسیب دیده را در طول درمان خشک نگه دارید. این به معنای اجتناب از شنا کردن، حمام کردن یا فرو بردن گوش در آب است.
- استراحت
استراحت کردن در حالی که گوش آسیب دیده بالا باشد، می‌تواند تورم را کاهش داده و بهبودی را تقویت کند.
- داروهای خوراکی تجویزی
در موارد شدید، اگر عفونت به قطره گوش پاسخ ندهد، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک خوراکی یا ضد قارچ تجویز کند.
- به علل زمینه‌ای رسیدگی کنید
اگر عفونت مربوط به یک واکنش آلرژیک یا درماتیت باشد، درمان علت زمینه‌ای می‌تواند ضروری باشد. - اقدامات پیشگیرانه
برای جلوگیری از عفونت‌های بعدی، هنگام شنا از گوش گیر استفاده کنید. از قرار دادن اشیا در کانال گوش خودداری کنید و گوش‌های خود را خشک نگه دارید.
درمان عفونت گوش میانی
درمان عفونت گوش میانی، بسته به شدت و علت آن می‌تواند متفاوت باشد. در اینجا یک مرور کلی وجود دارد:
- مشاهده
در برخی موارد، به‌ویژه با عفونت‌های خفیف، پزشکان ممکن است یک رویکرد انتظار و دید را توصیه کنند؛ زیرا بسیاری از عفونت‌های گوش می‌توانند خود به خود بدون آنتی‌بیوتیک برطرف شوند.
- آنتی‌بیوتیک
اگر عفونت باکتریایی باشد یا به خودی خود بهبود نیابد، اغلب آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. انتخاب‌های رایج شامل آموکسی‌سیلین، آزیترومایسین یا سایر آنتی بیوتیک‌های مناسب است. تکمیل دوره کامل آنتی بیوتیک، حتی در صورت بهبود علائم، برای جلوگیری از عود بسیار مهم است.
- تسکین درد
مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد و کاهش تب کمک کنند.
- کمپرس گرم
قرار دادن کمپرس گرم روی گوش آسیب دیده، می‌تواند باعث آرامش و تسکین درد شود.
- قطره گوش
در برخی موارد، ممکن است برای درمان عفونت و کاهش علائم، آنتی‌بیوتیک یا قطره‌های تسکین دهنده گوش تجویز شود.
- میرینگوتومی
اگر عفونت شدید یا عود کننده باشد، ممکن است یک عمل جراحی کوچک به نام میرنگوتومی انجام شود. این شامل ایجاد یک برش کوچک در پرده گوش برای تخلیه مایع و کاهش فشار است. در برخی موارد، ممکن است یک لوله کوچک (لوله تمپانوستومی) برای کمک به زهکشی وارد شود.
- اقدامات پیشگیرانه
کاهش قرار گرفتن در معرض دود سیگار، رعایت بهداشت و اطمینان از واکسیناسیون های به روز (مانند واکسن پنوموکوک)، می‌تواند به پیشگیری از عفونت گوش به خصوص در کودکان کمک کند.
درمان عفونت گوش داخلی
درمان عفونت گوش داخلی، معمولاً شامل مدیریت علائم و رسیدگی به علت زمینه‌ای است. در اینجا یک مرور کلی از روش‌های درمانی وجود دارد:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
اگر عفونت ماهیت باکتریایی داشته باشد، ممکن است یک متخصص گوش آنتی‌بیوتیک‌ها را برای کمک به رفع عفونت تجویز کند.
- داروهای ضد ویروسی
اگر عفونت ویروسی باشد، ممکن است داروهای ضد ویروسی توصیه شود. اگرچه این داروها بیشتر برای برخی عفونت‌های ویروسی مانند تبخال زوستر استفاده می‌شوند.
- تسکین درد
مسکن‌های بدون نسخه یا تجویزی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن، می‌توانند به کاهش درد و ناراحتی کمک کنند.
- داروی ضد تهوع
اگر سرگیجه و حالت تهوع شدید باشد، ممکن است برای کنترل این علائم دارو تجویز شود.
- استراحت و هیدراتاسیون
استراحت و هیدراته ماندن، برای بهبودی مهم است، به خصوص اگر سرگیجه یا استفراغ وجود داشته باشد.
- کورتیکواستروئیدها
در برخی موارد، ممکن است کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب در گوش داخلی، برای درمان سرگیجه و افت شنوایی تجویز شوند.
- توانبخشی دهلیزی
تکنیک‌های فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود تعادل و کاهش سرگیجه در برخی موارد کمک کند.
- حذف جرم گوش
گاهی اوقات، عفونت گوش داخلی می‌تواند توسط جرم گوش نهفته ایجاد یا تشدید شود. برداشتن جرم گوش می‌تواند به حل این مشکل کمک کند.
- رسیدگی به علل زمینه‌ای
اگر عفونت ثانویه به بیماری دیگری مانند عفونت سینوسی، آلرژی یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی باشد، درمان علت اصلی مهم است.
جراحی
در صورتی که عفونت شدید باعث آسیب به بخش‌های گوش داخلی شود و یا مصرف دارو و راهکارهای درمانی بی اثر باشد، ممکن است جراحی صورت گیرد.
علائم عفونت گوش داخلی یا لابیرنتیت
یکی از بخش‌های گوش داخلی حلزون گوش است که شکلی مارپیچ دارد. لابیرنتیت عنوان انگلیسی است که به اشکال مارپیچ اطلاق می‌شود. به همین دلیل به عفونت گوش داخلی، لابیرنتیت (labyrinthitis) هم گفته می‌شود.
برخلاف دو نوع پیشین عفونت گوش که بیشتر توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شد، عفونت گوش داخلی بیشتر به واسطه تکثیر ویروس در گوش داخلی رخ می‌دهد. عفونت گوش داخلی در اکثر موارد همزمان با عفونت ویروسی در نقطه دیگری از بدن یا در پایان یک عفونت ویروسی دیگر خودنمایی می‌کند. به عنوان نمونه فرد به گلودرد ویروسی یا آنفلوانزا مبتلا شده و در ادامه آن، دچار عفونت گوش داخلی می‌شود.
گاهی عفونت فقط رشته عصبی خارج شونده از انتهای گوش داخلی را درگیر می‌کند. به این نوع خاص عفونت گوش داخلی، نوریت وستیبولار (vestibular neuritis) اطلاق می‌شود.
دو علامت زیر هم در صورت ابتلا به عفونت گوش داخلی هم نوریت وستیبولار، هر دو، دیده می‌شود:
- سرگیجه/vertigo (در این حالت که به آن سرگیجه حقیقی یا چرخشی هم گفته می‌شود، فرد احساس می‌کند که خودش یا همه چیز در حال چرخش هستند)
- تهوع
در ادامه با سایر نشانه‌ها و علائم عفونت گوش داخلی یا لابیرنتیت آشنا شوید:
- کاهش قدرت شنوایی
- گوش درد
- سردرد
- احساس صدای زنگ در گوش یا وزوز گوش(tinnitus)
- خارج شدن ترشحات گوش
- دو بینی یا تار شدن دید
احتمال کمی وجود دارد که این علائم در نوریت وستیبولار هم دیده شود. اگرچه گزارش شدن چنین علائمی توسط یک فرد ذهن پزشک را بیشتر به سوی عفونت گوش داخلی سوق می‌دهد. در بین علامت‌های متعددی که در فهرست بالا ذکر شده است، دو علامت کاهش قدرت شنوایی و وزوز گوش بیشتر از سایر علامت‌ها شک پزشک را به عفونت گوش داخلی افزایش می‌دهد.
علائم عفونت گوش در نونهالان و کودکان
همان گونه که در بخش‌های بالای همین مقاله گفته شد، احتمال بروز عفونت گوش در کودکان و نونهالان بیشتر است. باریک و ظریف بودن کانال استاش در رده سنی خردسالان باعث می‌شود این گروه سنی بیشتر از بزرگسالان مستعد ابتلا به عفونت گوش باشند.
در زیر مهم‌ترین علائم عفونت گوش در اطفال و نونهالان بر شمرده می‌شود:
- تب یا افزایش حرارت بدن به بیش از 38 درجه سانتیگراد
- خارج شدن ترشحات گوش
- افزایش تحریک پذیری و گریه کردن بیش از حد نونهالان
- کاهش اشتها
- کشیدن گوش یا حتی لمس کردن گوش بیشتر از حد عادی
- بی حالی و سستی
- استفراغ
- اسهال
عفونت گوش در اطفال و نونهالان به طور معمول زودتر و راحت‌تر درمان می‌شود. با وجود این ممکن است برخی از کودکان به دفعات دچار عفونت گوش شوند و به خوبی به آنتی بیوتیک پاسخ ندهند. در این موارد ممکن است بهتر باشد توسط یک پزشک جراح گوش، یک جراحی کوچک روی گوش، انجام شود.
در این جراحی کوچک که میرنگوتومی (myringotomy) نامیده می‌شود، یک دریچه کوچک در پرده گوش با کارگذاری یک وسیله پزشکی ایجاد می‌شود. بدین ترتیب ترشحات گوش میانی تجمع پیدا نمی‌کند و عفونت گوش میانی با آنتی بیوتیک به راحتی بر طرف می‌شود.
به طور معمول این وسیله پزشکی به طور خود به خود پس از 6 تا 18 ماه از گوش بیرون می افتد. بدین معنا که برای خارج کردن این وسیله بازنگهدارنده دریچه ریز در پرده صماخ گوش نیازی به جراحی مجدد نیست.
در برخی از اطفال با وجود انجام میرنگوتومی ممکن است دوباره عفونت گوش رخ دهد. در این شرایط ممکن است ترشحات گوش بدون رنگ یا زرد رنگ از گوش خارج شود. به طور معمول عفونت گوش در این کودکان به سرعت به آنتی بیوتیک پاسخ می‌دهد. دکتر علی کوهی فوق تخصص جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش و درمان بیماران مبتلا به این بیماری در مطب خود در تهران هستند.
عوارض ناشی از علائم عفونت گوش
گاهی اوقات با وجودی که عفونت گوش و علائم آن برطرف می‌شوند ولی عوارض آن همچنان پا برجا هستند. عفونت گوش به خودی خود بیماری جدی و خطرناکی نیست اما گاهی درمان دیرهنگام آن عوارضی سخت را برای بیمار پدید می‌آورند. البته گاهی اوقات هم عوارض عفونت گوش خفیف هستند. در زیر دو مورد از عوارض ناشی از عفونت گوش برای آشنایی شما ذکر می‌شود:
پارگی پرده گوش یا همان پرده صماخ
یکی از شایع‌ترین عوارض ناشی از عفونت گوش پارگی پرده گوش یا صماخ است. این عارضه عفونت گوش می‌تواند در صورت مصرف بموقع آنتی بیوتیک ترمیم شود.
کاهش قدرت شنوایی
همان طور که در علائم عفونت گوش مطرح شد، کم شنوایی یا کاهش شنوایی یکی از علائم عفونت گوش است. گاهی اوقات ممکن است این معضل حتی پس از بهبود عفونت گوش باقی بماند و در واقع به عنوان یک عارضه این بیماری، فرد را گرفتار سازد.
چرا شنوایی پس از بهبود عفونت گوش و علائم آن کاهش می یابد؟ عفونت گوش ممکن است باعث تجمع ترشحاتی در پشت پرده گوش شود. گاهی عفونت رفع می‌شود اما همچنان، ترشحات گوش در پشت پرده صماخ باقی می‌مانند. وجود این ترشحات باعث کاهش قدرت شنوایی می‌شود.
این ترشحات و کم شنوایی حاصل از آن به طور معمول مدت کوتاهی دوام می‌آورند. با وجود این، در برخی موارد این مکل برای مدت طولانی ادامه می‌یابد. اگر مشکل تجمع مایع در پشت پرده گوش پس از مدت طولانی بهبود نیابد و پزشک خطر ایجاد عوارض را بالا ببیند، بهتر است برای درمان آن گوش خود را به تیغ جراحی سپرد.
نتیجه گیری
در این مقاله مفصلا به علائم عفونت گوش پرداخته شد. همانطور که خواندید تمام بخش‌های گوش می‌تواند عفونی شود. شایع‌ترین عامل عفونت گوش خارجی و گوش میانی باکتری‌ها هستند. گوش داخلی و عصب وستیبولار (تعادلی) هم ممکن است دچار عفونت شوند. در این موارد بیشتر انتظار می‌رود که یک ویروس عامل ایجاد عفونت باشد.
- خارش گوش و گوش درد به خصوص با حرکت دادن گوش از مهم‌ترین علائم عفونت گوش خارجی هستند.
- تب و ترشحات گوش بیشتر عفونت گوش میانی را مطرح می‌کند.
- سرگیجه، تهوع و وزوز گوش و کاهش قدرن شنوایی می‌تواند از عفونت گوش داخلی منشا بگیرد. دو علامت نخست ممکن است به دنبال نوریت وستیبولار هم به وجود بیاید.
سوالات متدوال درباره علائم عفونت گوش
تا این جای نوشتار علائم عفونت گوش به صورت کلی توضیح داده شد. اکنون در زیر به برخی از سوالات متداولی که درباره عفونت گوش و علائم آن وجود دارد، پاسخ گفته شده است.
- منابع:
- ada
- medicinenet
سلام و وقت بخیر بنده حدود دو هفته پیش از بیرون که برگشتم حس کردم گوشم درد میکنم گوش سمت راستم و شب که خوابیدم تا صبح اذیت بودم حس باد توی گوشم بود و اینکه فردا جرم گوشم خیلی شل بود و اومده بیرون و الان بعد دوهفته هر چند روز اینجوری میشه و مخصوصا از بیرون که می ام احتمال عفونت هست؟
سلام بعیده. اگر عفونت بود ترشح، درد و خارش رو به افزایش می رفت.